DIALOGUES DES CARMELITES

Για το μυθιστόρημα του Georges Bernanos «Διάλογοι Καρμηλιτισσών» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: Από την όπερα του Francis Poulenc, βασισμένη στο έργο του Bernanos, όπως παρουσιάστηκε το 2019 στη Metropolian Opera, υπό τη διεύθυνση του Yannick Nézet-Séguin. Η Karita Mattila στον ρόλο της Mme. de Croissy και η Isabel Leonard στον ρόλο της Blanche de la Force.

Του Φώτη Καραμπεσίνη

Τελικά για ποιον πεθαίνει κάποιος; Για τον Θεό του, για τις ιδέες του, για τους συντρόφους του ή για τον εαυτό του; Για όλους αυτούς τους λόγους; Τι είναι αυτό που σπρώχνει τους ανθρώπους να μοιραστούν όχι τη ζωή αλλά τον θάνατό τους με τους άλλους, ως ύστατη θυσία, ως μοναδικό προνόμιο; Προτού εστιάσω σε κάποιες σκέψεις που μου γέννησε το βιβλίο του Μπερνανός, οφείλω να ξεκινήσω από τον άνθρωπο και το έργο του.

Οι Διάλογοι Καρμηλιτισσών υπήρξε αρχικά λογοτεχνικό έργο (της Γερτρούδης φον Λε Φορτ), το οποίο στη συνέχεια θα γινόταν ταινία από τον αιδεσιμότατο Bruckberger με διαφορετικό τίτλο, καταλήγοντας στον Μπερνανός προκειμένου να γράψει τους διαλόγους. Αναφέρεται στην πραγματική ιστορία δεκαέξι καρμηλιτισσών μοναχών που οδηγήθηκαν στο ικρίωμα την εποχή της τρομοκρατίας στη Γαλλία, δίνοντας το έναυσμα στον συγγραφέα να επαναφέρει για τελευταία φορά στη ζωή του τις κυρίαρχες θεματικές τού έργου του: τον φόβο του θανάτου, την αγωνία μπροστά στο επικείμενο τέλος, το χρέος του πιστού και το νόημα της θυσίας. Ο καθολικός Μπερνανός άφησε στο αναγνωστικό του κοινό έργα φορτισμένα, εμφορούμενα από υπερχειλίζον θρησκευτικό πάθος. Και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι για μεγάλο διάστημα απομακρύνθηκε από τη λογοτεχνική παραγωγή, προκειμένου να αφιερωθεί στην αρθρογραφία με πολεμικό ύφος.

Η δράση του βιβλίου λαμβάνει χώρα κατά βάση εντός του μοναστηριού των Καρμηλιτισσών, όπου η πρωταγωνίστρια Μπλανς, γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, αποφασίζει να περάσει τη ζωή της, προκειμένου να ξεπεράσει τον φόβο που κατατρώει την ύπαρξή της. Η παρουσία της Ηγουμένης που θα επιχειρήσει να αναλάβει το βάρος του φόβου της (η πρώτη υποκατάσταση, το νόημα της οποίας θα εξετάσω στη συνέχεια – θα ακολουθήσουν κι άλλες), θα συνεχιστεί και μετά τον θάνατο της τελευταίας. Διαδοχικά, και όσο ο κύκλος της βίας κλείνει γύρω από το μοναστήρι, η νέα κοπέλα θα συνεχίσει να διαφεύγει, μέχρι το τέλος. Όταν οι μοναχές θα καταδικαστούν σε θάνατο, η Θεία Χάρις θα οδηγήσει την Μπλανς, ατρόμητη πλέον, στη θέση που της προοριζόταν, δίπλα στις οσιομάρτυρες αδελφές της. Ο φόβος, που πρώτος ο Χριστός ανέλαβε για όλους τους ανθρώπους, θα εκλείψει, και η αγωνία του θανάτου θα μετατραπεί σε λύτρωση.

Ο φόβος του θανάτου της Μπλανς μετατρέπεται σε φόβο όλων των καλογριών που προσπαθούν ισορροπήσουν τις απαιτήσεις της πίστης τους με τον φόβο της προσωπικής τους επιβίωσης, κάτι που θα αποδειχθεί τελικά ασύμβατο. Ο φόβος υπερισχύει των πάντων, συμπαρασύροντας δικαίους και αδίκους.

Και είναι ο χαρακτήρας της Μπλανς που δίνει στο έργο υπόσταση και ουσία. Το κείμενο βρίθει χριστιανικών συμβολισμών, δεδομένου ότι η ηρωίδα ζει κατά τα λεγόμενά της μόνιμα στον κήπο της Γεσθημανή, έντρομη, με τον ζωώδη φόβο της επιβίωσής της να λειτουργεί ανασταλτικά ως προς τις επιλογές ζωής της. Αυτός ο τρόμος θα την οδηγήσει αρχικά στο μοναστήρι των Καρμηλιτισσών, το οποίο θα λειτουργήσει ως κουκούλι προστασίας. Η μητρική παρουσία της Ηγουμένης θα της εξασφαλίσει αρχικά την προστασία που επιθυμεί, αν και ο πρόωρος θάνατός της μέσα σε αγωνία και φόβο (το μόνιμο μοτίβο του συγγραφέα) θα της στερήσει έναν πολύτιμο σύμμαχο. Εν συνεχεία, το προσωπικό της δράμα εντάσσεται στο συλλογικό, καθώς η έλευση της Γαλλικής Επανάστασης που ταχύτατα εξελίσσεται σε Τρομοκρατία, με τις ακραία αντικληρικαλικές τις πολιτικές, φέρνει τη βία στην εξώθυρα του μοναστηριού. Ο φόβος του θανάτου της Μπλανς μετατρέπεται σε φόβο όλων των καλογριών που προσπαθούν ισορροπήσουν τις απαιτήσεις της πίστης τους με τον φόβο της προσωπικής τους επιβίωσης, κάτι που θα αποδειχθεί τελικά ασύμβατο. Ο φόβος υπερισχύει των πάντων, συμπαρασύροντας δικαίους και αδίκους. Και όταν πλέον είναι αδύνατον για κάποιον άλλον να αναλάβει το βαρύ φορτίο του φόβου της Μπλανς, όπως γίνεται σε όλη τη διάρκεια του έργου, η ηρωίδα θα επωμιστεί τελικά το βάρος, την ευθύνη και τη λύτρωση. Πλέον «ξανά κυβερνημένη κι αλαφρή» θα ξεφύγει από το δάσος της Γεσθημανή, θα σηκώσει τον σταυρό και θα ενωθεί με τη μοίρα των άλλων, οδηγούμενη στη μαρτυρική θυσία.

Η μακάβρια γοητεία του ικριώματος

Η πίστη αναντίρρητα κινεί βουνά. Επιτυγχάνει όμως και κάτι άλλο ακόμα: αδρανοποιεί το αίσθημα αυτοσυντήρησης, το υπνωτίζει και το καθιστά προσωρινά ανενεργό. Είναι τέτοια η δύναμή της που μετατρέπει το φοβισμένο ανθρώπινο ον –ένα δειλό κατά βάση πλάσμα που οι δομικές ανεπάρκειές του το καθοδηγούν στη λιγότερη δυνατή πνευματική προσπάθεια, την ελάχιστη σωματική κόπωση, την αναζήτηση της τριφηλής ζωής–, σε κάτι διαφορετικό, οδηγώντας το στην ύστατη αναίρεση: την ηθελημένη αυτοκαταστροφή του. Ο άνθρωπος, ένα ζώο που σε κάθε δίλημμα μεταξύ της επιλογής ζωή ή θάνατος επιλέγει κατά τις «εργοστασιακές ρυθμίσεις» του πάντα το πρώτο, ενίοτε παρεκτρέπεται. Και αν δεν επιλέγει ακριβώς τον θάνατο, δείχνει αδυναμία να τον αποφύγει, έστω αρνούμενος να επιβιώσει.

Αλλά δεν είναι μόνο η πίστη που οδηγεί στην αυτοθυσία. Υπάρχει κάτι εξίσου σημαντικό: η ντροπή («Το τελευταίο τους βλέμμα θα με ψάχνει μάταια» λέει η μοναδική μοναχή που επιβίωσε). Είναι η εξίσου βαθιά ανάγκη να μην μείνεις εσύ πίσω όταν εκείνοι με τους οποίους σε συνδέει η συνείδησή σου είναι έτοιμοι να θυσιαστούν. Η επιβίωση τότε παύει να είναι αυτοσκοπός, γίνεται όνειδος, γίνεται ανεπίτρεπτη πολυτέλεια. Όχι φυσικά για όλους. Αλλά για παραπάνω από όσους θα περίμενε κάποιος που θωρεί τα ανθρώπινα αφ’ υψηλού, σαρκάζοντας το λειψό ζώο από σάρκα και αίμα. Διόλου τυχαία όσοι επιβίωσαν από στρατόπεδα συγκέντρωσης επέλεξαν, χρόνια μετά, την οδό της αυτοκτονίας, μη μπορώντας να αντέξουν το τρομακτικό γεγονός ότι εκείνοι επιβίωσαν όταν τόσοι άλλοι βρήκαν φρικτό θάνατο. Πολλώ δε μάλλον την ίδια εκείνη στιγμή που η ρουλέτα του θανάτου γυρίζει και η μπίλια σταματά κάθε φορά παίρνοντας και από έναν. Ποιος θα ζητήσει τότε να εξαιρεθεί όταν δίπλα του ο θεριστής παίρνει τον έναν μετά τον άλλον; Ναι η αυτοσυντήρηση έχει τους δικούς της κανόνες, αλλά η ντροπή, το βλέμμα του συντρόφου σου, δεν είναι κάτι που μπορείς να αγνοήσεις.

Αλλά δεν είναι μόνο η πίστη που οδηγεί στην αυτοθυσία. Υπάρχει κάτι εξίσου σημαντικό: η ντροπή. [...] Η επιβίωση τότε παύει να είναι αυτοσκοπός, γίνεται όνειδος, γίνεται ανεπίτρεπτη πολυτέλεια. Όχι φυσικά για όλους.

Μα κι αυτό μπορεί να ιδωθεί ως εγωιστική πράξη: να μη μείνεις πίσω, να αποδείξεις κι εσύ ότι είσαι εξίσου γενναίος, ότι όρθωσες το ανάστημα την κρίσιμη στιγμή. Για να εξιλεωθείς για το γεγονός πως είσαι ένα φοβισμένο πλάσμα που επιθυμεί την ευτυχία, κι αντ’ αυτού βρέθηκες εξόριστος από το βασίλειό της να ατενίζεις το σκοτάδι που θα σε καταπιεί. Αλλά πάντα με τους άλλους, όχι μόνος σου, με τους συνοδοιπόρους, τους άλλους πιστούς, οπότε η αγωνία μετριάζεται, η ψυχή καθαίρεται, το μυαλό θολώνει από την υπόσχεση του επέκεινα. Για τους θρήσκους η υπέρτατη θυσία, το μαρτύριο, η επόμενη ζωή. Για τους ιδεολόγους, η θυσία για την ιδέα, η ένωση με την ανθρωπότητα, η προσδοκία του μέλλοντος που θα δικαιώσει τη θυσία. Και ας ξέρουμε, κάποιοι, πως η θυσία δεν εγγυάται το παραμικρό, πως όλα είναι μάταια, πως η ζωή που χάνεται, χάνεται αμετάκλητα για εκείνον που την προσέφερε βορρά σε έναν Θεό ή μια Ιδέα. Αλλά καμία σημασία δεν έχει αυτή η λογική σκέψη, καθώς κάθε φορά που ο άνθρωπος θα βρεθεί αλωμένος από την ιστορία και σε ακραία επισφαλείς συνθήκες θα επιλέγει σχεδόν πάντα την πίστη του και όχι τη λογική του.

Κι αν υπάρχουν κοινές ανθρώπινες αναφορές στη θυσία του πιστού του Θεού και σε εκείνον της Ιδέας, στο βιβλίο αυτό προκύπτουν σημαντικές διαφορές, τις οποίες δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, δεδομένης της Καθολικής πίστης του Μπερνανός. Βαρύνουσα σημασία στο Διάλογοι Καρμηλιτισσών έχει η έννοια της υποκατάστασης (ή αλληλεγγύης) κατά τον Λεβινάς (όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο εξαιρετικό του επίμετρο ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, οπότε δεν έχει νόημα να προσθέσω κάτι). Τα πάντα στο έργο αυτό υποτάσσονται στην υποκατάσταση, κοντολογίς στο αρχετυπικό γεγονός ότι ο Χριστός ανέλαβε το βάρος της ανθρώπινης αμαρτίας αποδεχόμενος τη σταυρική θυσία. Σε όλη την έκταση του κειμένου, κάποιος αναλαμβάνει να υποκαταστήσει τον φόβο, την ενοχή και την αγωνία της κεντρικής ηρωίδας, μέχρι το τέλος. Οπότε η θεϊκή χάρη θα την οδηγήσει απελευθερωμένη πλέον από τα δεσμά του φόβου στην υπέρτατη θυσία. Αλλά η θυσία της πιστής δεν είναι ίδια με εκείνη των ιδεολόγων, τουτέστιν μια πράξη αντίστασης ενάντια στην αδικία, αλλά πρώτιστα πράξη εξιλέωσης. Δεν αποτελεί πράξη ηρωισμού ή συνέπειας προς ηθικές αρχές, αλλά λύτρα, και τα μόνα λύτρα του χριστιανού είναι η ύπαρξή του που προσφέρεται όχι χάριν του κοινού καλού, αλλά με στόχο τη σωτηρία της ψυχής του θυσιαζομένου που ακολουθεί την υπέρτατη θυσία του Σωτήρα του. Η Μπλανς, αυτό το ελλιπές και ελαττωματικό πλάσμα, θα θυσιαστεί για τη Χάρη του Θεού.

Georges Bernanos bio

O γάλλος συγγραφέας Ζορζ Μπερνανός (1888-1948) είχε μια ζωή και μια καριέρα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν «περιπετειώδεις». Μαθητής Ιησουιτών, πτυχιούχος Νομικής και Φιλολογίας, οπαδός της Action francaise, ξεκίνησε ως δημοσιογράφος σε φιλοβασιλική εφημερίδα. Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, εμπειρία που τον σημάδεψε δια βίου· παντρεύτηκε μια απόγονο της Ζαν ντ’ Αρκ κι απέκτησε έξι παιδιά. Λόγω οικονομικών προβλημάτων αλλά και υγείας έζησε σε διάφορα μέρη στον Νότο της Γαλλίας, στην Πάλμα της Μαγιόρκας, κι αργότερα στη Βραζιλία. Το 1930, ήδη διάσημος συγγραφέας των μυθιστορημάτων “Sous le soleil de Satan” (1926) και “La Joie” (βραβείο Femina 1929), διακόπτει τις σχέσεις του με την άκρα δεξιά κι απορρίπτει πολλές από τις πολιτικές, λογοτεχνικές και κοινωνιολογικές θέσεις του. Ασκεί κριτική κατά του κομφορμισμού των καθολικών κύκλων και λίγο αργότερα θα υπερασπιστεί τους Ισπανούς Δημοκρατικούς κατά του Φράνκο, μέσα από μια σειρά πολιτικών άρθρων. Θα επανέλθει στη λογοτεχνία με το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημερίου το 1936· θα ακολουθήσουν αρκετά μεγάλα έργα που έγραψε επηρεασμένος από τον ισπανικό εμφύλιο, (“Grands Cimetieres sous la lune”) και τα οποία θα εκδοθούν αργότερα. Σ’ όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου βρίσκεται στην Βραζιλία, αρθρογραφώντας κατά της κυβέρνησης δωσιλόγων του Βισύ, και παίρνοντας θέση υπέρ του Ντε Γκωλ, με παράκληση του οποίου θα επιστρέψει τελικά το 1945 στη Γαλλία. Θα αρνηθεί δύο φορές το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής καθώς και την είσοδό του στη Γαλλική Ακαδημία, προκειμένου να κρατήσει την ανεξαρτησία του ως συγγραφέας. Πέθανε από καρκίνο το 1948.

Το βιβλίο και ο σύγχρονος αναγνώστης

Τούτων δοθέντων, αν θελήσω να καταγράψω ένα μειονέκτημα στο βιβλίο, θα ήταν το κλασικό πρόβλημα του διδακτισμού. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τους χαρακτήρες του προκειμένου να οδηγήσει στα προδιαγεγραμμένα συμπεράσματα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται σε σημεία σχηματικοί – εκπρόσωποι ιδεών και συμβόλων παρά πολύπλευρες προσωπικότητες. Εξαιρείται βεβαίως η πρωταγωνίστρια Μπλανς, η οποία είναι πιο πολυδιάστατη και εξ αυτού πιο ενδιαφέρουσα προσωπικότητα, καθώς δεν παραμένει στατική ως εκπρόσωπος μίας μοναδικής ιδιότητας, απλώς και μόνο φορέας αξιών και ιδεών όπως οι άλλες μοναχές, αλλά εξελίσσεται βάσει του σημαντικού και δραματουργικά ενδιαφέροντος μειονεκτήματός της (δηλαδή της δειλίας της). Και είναι ακριβώς αυτό το ελάττωμά της που θα δώσει ώθηση στην εξέλιξη της ιστορίας. Κατά κάποιον τρόπο είναι και η μοναδική πρωταγωνίστρια εν μέσω ενός χορού ανθρώπων που ως βασικό στόχο ύπαρξής τους έχουν την ανάδειξη των διαφοροποιήσεων και της εναλλαγής ταυτότητας της ηρωίδας.

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τους χαρακτήρες του προκειμένου να οδηγήσει στα προδιαγεγραμμένα συμπεράσματα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται σε σημεία σχηματικοί – εκπρόσωποι ιδεών και συμβόλων παρά πολύπλευρες προσωπικότητες.

Κατά τα άλλα, η εξέλιξη μοιάζει ελαφρώς βεβιασμένη (πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν πρόκειται περί αμιγώς λογοτεχνικού έργου αλλά σεναρίου ουσιαστικά), καθώς ο συγγραφέας ενδιαφέρεται πρώτιστα να καθοδηγήσει τον αναγνώστη στα συμπεράσματα που ο ίδιος θέλει, επιβάλλοντας την οπτική του. Η τακτική αυτή είναι συνηθισμένη σε κείμενα ιδεολογικής φόρτισης όπου το περιεχόμενο και οι ιδέες υπερκαλύπτουν τη λογοτεχνικότητα του κειμένου. Ο μερικός εκβιασμός του συναισθήματος είναι επίσης κάτι δεδομένο στα διδακτικά κείμενα, δεδομένου ότι ο αναγνώστης άγεται παθητικά σε υποβολιμαία αισθήματα από τον συγγραφέα.

polis bernanos dialogoi karmilitisonΕκείνο που διασώζει το έργο από τη μοίρα της απαξίωσης που συνοδεύει τα κείμενα του είδους είναι το συγγραφικό ταλέντο του Μπερνανός, όπως διαφαίνεται στους διαλόγους (αποκλειστική ευθύνη του κορυφαίου μας μεταφραστή Αχιλλέα Κυριακίδη). Εκεί διακρίνουμε τον εκφραστικό πλούτο, τη θέρμη και τη ζωντάνια που μεταφέρουν τους προβληματισμούς του στην εποχή μας. Εκτός αυτού, το κείμενο ενδυναμώνεται με έντονο πάθος και ένταση, στοιχεία που συχνά καλύπτουν τις όποιες αδυναμίες όπως την υπερβολή ή την επιτήδευση στα εκφραστικά μέσα.

Υποθέτω ότι οι έχοντες μεγαλύτερη επαφή με τα θεολογικά ζητήματα θα απολαύσουν την πληθώρα αναφορών απ’ τους οποίους βρίθει το κείμενο αυτό, όσο οι μη έχοντες θα σταθούν στη γλώσσα και τα αιώνια επανερχόμενα ζητήματα της ανθρώπινης πίστης και θυσίας. Αυτή είναι η μεγάλη συνεισφορά ενός κλασικού έργου: να προκαλεί το ενδιαφέρον και τη σύγκλιση ετερόκλητου κοινού που ανακαλύπτει σε αυτό σπαράγματα αλήθειας, προσωπικές αναφορές, ταυτιζόμενο με τον λογοτέχνη και το όραμά του. Η στιγμή της τελικής εμφάνισης της Μπλανς επάνω στο ικρίωμα είναι αδύνατον να αφήσει κάποιον ασυγκίνητο, ακόμα κι εκείνους από εμάς που δεν μοιράζονται τις μεταφυσικές ανησυχίες του συγγραφέα: «Τη χάνουμε από τα μάτια μας. Και ξαφνικά η φωνή της κόβεται, όπως κόπηκαν η μία μετά την άλλη και οι φωνές των αδελφών της».


* Ο ΦΩΤΗΣ ΚΑΡΑΜΠΕΣΙΝΗΣ είναι πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας. Διαχειρίζεται το βιβλιοφιλικό blog Αναγνώσεις

Απόσπασμα από το έργο

«Ο Κύριος έζησε και εξακολουθεί να ζει μαζί μας φτωχός, κι έρχεται πάντα μια στιγμή που αποφασίζει να μας κάνει φτωχούς όπως Εκείνος, για να μας καλοδέχονται και να μας τιμούν οι φτωχοί, με τον τρόπο των φτωχών, για να ξαναβρούμε έτσι αυτά που άλλοτε συναντούσε κι Εκείνος στους δρόμους της Γαλιλαίας: τη φιλοξενία των εξαθλιωμένων, το απλό καλωσόρισμά τους. Θέλησε να ζήσει ανάμεσα στους φτωχούς. Θέλησε και να πεθάνει μαζί τους. Δεν βάδισε σαν άρχοντας, επικεφαλής της ακολουθίας του προς τον θάνατό Του… Τώρα πρέπει να γίνουμε και εμείς ασήμαντοι και ταπεινοί, όχι για να γλυτώσουμε τον θάνατο, αλλά για να τον υπομείνουμε –αν το φέρει η ώρα– όπως τον υπέμεινε Εκείνος, ως πρόβατον επί σφαγήν, όπως λέει η Αγία Γραφή».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Κεντούκι» της Σαμάντα Σβέμπλιν (κριτική) – Σε υπαρξιακό σπιράλ

«Κεντούκι» της Σαμάντα Σβέμπλιν (κριτική) – Σε υπαρξιακό σπιράλ

Για το μυθιστόρημα της Σαμάντα Σβέμπλιν [Samanta Schweblin] «Κεντούκι» (μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πατάκη). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ένας διαλυμένος γάμος, η αδυναμία να έρθεις κοντά με το παιδί σου, η αποξένωση τω...

«Το βιβλίο του καλοκαιριού» της Τούβε Γιάνσον (κριτική) – Το πιο «ήσυχο και ταυτόχρονα εκκωφαντικό βιβλίο»

«Το βιβλίο του καλοκαιριού» της Τούβε Γιάνσον (κριτική) – Το πιο «ήσυχο και ταυτόχρονα εκκωφαντικό βιβλίο»

Για το μυθιστόρημα της Τούβε Γιάνσον [Tove Jansson] «Το βιβλίο του καλοκαιριού» (μτφρ. Αγγελική Νάτση, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου, σε σκηνοθεσία του Charlie McDowell, η οποία θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου στις 12 Οκτωβρίου. Στο...

«Η Αφροδίτη με τη γούνα» του Λέοπολντ φον Ζάχερ Μάζοχ (κριτική) – Μια ιστορία «ρομαντικού» μαζοχισμού

«Η Αφροδίτη με τη γούνα» του Λέοπολντ φον Ζάχερ Μάζοχ (κριτική) – Μια ιστορία «ρομαντικού» μαζοχισμού

Για το βιβλίο του Λέοπολντ φον Ζάχερ Μάζοχ [Leopold von Sacher-Masoch] «Η Αφροδίτη με τη γούνα» (μτφρ. Γιώργος Μοσχόπουλος, εκδ. Οξύ).

Γράφει ο Γιώργος Δρίτσας

Το ζήτημα των φαντασιώσεων και των περίπλοκων ερωτικών επιθυμιών έγκειται πολλές φορές στα σ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Κεντούκι» της Σαμάντα Σβέμπλιν (κριτική) – Σε υπαρξιακό σπιράλ

«Κεντούκι» της Σαμάντα Σβέμπλιν (κριτική) – Σε υπαρξιακό σπιράλ

Για το μυθιστόρημα της Σαμάντα Σβέμπλιν [Samanta Schweblin] «Κεντούκι» (μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, εκδ. Πατάκη). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ένας διαλυμένος γάμος, η αδυναμία να έρθεις κοντά με το παιδί σου, η αποξένωση τω...

«Ο χορός των εραστών» του Τιάγκο Ροντρίγκες, στη Στέγη (κριτική) – Τέσσερα τραγούδια για την αγάπη

«Ο χορός των εραστών» του Τιάγκο Ροντρίγκες, στη Στέγη (κριτική) – Τέσσερα τραγούδια για την αγάπη

Για την παράσταση, σε κείμενο και σκηνοθεσία, του Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodrigues] «Ο χορός των εραστών», με τον Νίκο Καραθάνο και τη Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, η οποία θα παρουσιάζεται μέχρι τις 19 Ιανουαρίου 2025, στη Μικρή Σκηνή της Στέγης.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Βίος και Πολιτεία»: Ο Μιχάλης Αλμπάτης έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο Μιχάλης Αλμπάτης έρχεται στο Υπόγειο

Στο 51ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και του στοχασμού, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον συγγραφέα Μιχάλη Αλμπάτη με αφορμή τα μυθιστορήματα «Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς του» και «Η κατάλυση του χρόνου», που κυκλοφορούν από τις εκδό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η οικογένεια των μελισσών» της Άνια Μούγκερλι (προδημοσίευση)

«Η οικογένεια των μελισσών» της Άνια Μούγκερλι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Σλοβένας Άνια Μούγκερλι [Anja Mugerli] «Η οικογένεια των μελισσών» (μτφρ. Βίκυ Πορφυρίδου), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 14 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην π...

«Κάρμα – Ο οδηγός ενός γιόγκι για το πώς να χαράξεις το πεπρωμένο σου» του Sadhguru (προδημοσίευση)

«Κάρμα – Ο οδηγός ενός γιόγκι για το πώς να χαράξεις το πεπρωμένο σου» του Sadhguru (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του βιβλίου του γιόγκι Sadhguru «Κάρμα – Ο οδηγός ενός γιόγκι για το πώς να χαράξεις το πεπρωμένο σου» (μτφρ. Εριέττα Βασιλείου-Σγουρού), το οποίο κυκλοφορεί στις 17 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ξετυλίγοντας τ...

«Ταξίδι στη νεκρή πόλη» του Μαρκιγιάν Κάμις (προδημοσίευση)

«Ταξίδι στη νεκρή πόλη» του Μαρκιγιάν Κάμις (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ουκρανού Μαρκιγιάν Κάμις [Markiyan Kamysh] «Ταξίδι στη νεκρή πόλη» (μτφρ. Μαρία-Νεφέλη Ταμία), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 14 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Όταν πας ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τέσσερα δοκίμια και μία συλλογή διηγημάτων μας βοηθούν να κατανοήσουμε πλευρές της σύγκρουσης Ισραήλ - Παλαιστίνης

Τέσσερα δοκίμια και μία συλλογή διηγημάτων μας βοηθούν να κατανοήσουμε πλευρές της σύγκρουσης Ισραήλ - Παλαιστίνης

Τέσσερα δοκίμια και μια συλλογή διηγημάτων μας βοηθούν να προσεγγίσουμε το παλαιστινιακό ζήτημα, που έναν χρόνο μετά την άνευ προηγουμένου επίθεση της παλαιστιανικής Χαμάς στο Ισραήλ, έχει μπει σε έναν νέο κύκλο ραγδαίας κλιμάκωσης, όπως και γενικότερα όλη η περιοχή. 

Επιμέλεια: Ελεάνα Κολο...

«Εδώ είναι Βαλκάνια» – 9 λογοτεχνικά έργα από συγγραφείς της γειτονιάς μας

«Εδώ είναι Βαλκάνια» – 9 λογοτεχνικά έργα από συγγραφείς της γειτονιάς μας

Από τη Σερβία έως το Κόσοβο κι από τη Ρουμανία έως τη Β. Μακεδονία. Τα τελευταία χρόνια μεταφράζονται στα ελληνικά περισσότερα βιβλία συγγραφέων από τα Βαλκάνια. Προτείνουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα. Στην κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2024: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες και τις εβδομάδες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2024: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες και τις εβδομάδες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, γκράφικ νόβελ, βιογραφιών, δοκιμίων, μελετών, βιβλίων επιστημονικής εκλαΐκευσης κ.ά.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ