fyli 01

Για το μυθιστόρημα του Ahmet Ümit «Η φυλή» (μτφρ. Θάνος Ζαράγκαλης, εκδ. Πατάκη). Φωτογραφία © David Monje  / Unsplash.

Της Λεύκης Σαραντινού

Ο Τούρκος συγγραφέας από το Γκαζιαντέπ Αχμέτ Ουμίτ, παλαίμαχος του σύγχρονου αστυνομικού μυθιστορήματος, ασχολείται στο νέο του βιβλίο με τη θρησκειολογία και τη φιλοσοφία της θρησκείας. Τα αστυνομικά μυθιστορήματα του Ουμίτ είναι πάντοτε ιδιαίτερα ατμοσφαιρικά και συνδυάζουν την καταιγιστική δράση και το μυστήριο με την ενδελεχή έρευνα και ανάλυση ενός συγκεκριμένου θέματος, το οποίο σχετίζεται με κάποιον τρόπο με τα εγκλήματα. Στο προηγούμενο βιβλίο του, Ο γραφέας του Παλατιού (μτφρ. Στέλλα Βρετού, εκδ. Πατάκη), το θέμα του ήταν οι Χετταίοι και η τρομοκρατία, ενώ στη Φυλή είναι οι θρησκείες της Μέσης Ανατολής και ιδίως ο χριστιανισμός, η τρομοκρατία και το κουρδικό ζήτημα. Το βιβλίο αναπτύσσεται σε μια στέρεη ιστορική διάσταση, που αφορά την πορεία του χριστιανισμού μέσα στον χρόνο αλλά και τις χριστιανικές μειονότητες στα εδάφη της Μικράς Ασίας.

Όπως και στην Κραυγή του χελιδονιού (μτφρ. Θάνος Ζαράγκαλης, εκδ. Πατάκη), πρωταγωνιστής και εδώ είναι πάλι ο αστυνόμος Νεβζάτ, μαζί με τους υπαστυνόμους Αλή και Ζεϊνέπ. Αυτή τη φορά, ο Νεβζάτ αναλαμβάνει να διαλευκάνει τον φόνο ενός άντρα στην Ιστανμπούλ. Η ιδιαιτερότητα της υπόθεσης όμως, αυτή που την καθιστά δύσκολη, έγκειται στο γεγονός πως, σημειολογικά, το έγκλημα φαίνεται να παραπέμπει σε κάποιου τύπου χριστιανικό τελετουργικό: ο άτυχος άντρας βρίσκεται δολοφονημένος με μαχαίρι το οποίο φέρει λαβή σταυρού, ενώ δίπλα του υπάρχει ένα Ευαγγέλιο με λέξεις υπογραμμισμένες με αίμα.

Τα εγκλήματα δεν σταματούν με αυτόν τον φόνο, αντιθέτως οι δολοφονίες συνεχίζονται, με τα θύματα να ανήκουν στο άμεσο περιβάλλον του πρώτου θύματος. Κάποιοι άλλοι φόνοι, όμως, παλαιότεροι ή φαινομενικά άσχετοι με τη συγκεκριμένη υπόθεση, παραδόξως δείχνουν να σχετίζονται με αυτόν, κορυφώνοντας τη σύγχιση του αστυνόμου Νεβζάτ και των δύο βοηθών του.

Πέρα από την εμφανή σύνδεση του εγκλήματος με τον χριστιανισμό, υπάρχουν υπόνοιες πως ο φόνος σχετίζεται επίσης με μια υπόθεση αρχαιοκαπηλίας, με τη μαφία του υποκόσμου...

Οι ύποπτοι είναι πολλοί –μεταξύ των οποίων ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ένας κοσμηματοπώλης, μια γυναίκα του υποκόσμου– και οι προεκτάσεις της υπόθεσης πολυάριθμες και πολυσήμαντες. Πέρα από την εμφανή σύνδεση του εγκλήματος με τον χριστιανισμό, υπάρχουν υπόνοιες πως ο φόνος σχετίζεται επίσης με μια υπόθεση αρχαιοκαπηλίας, με τη μαφία του υποκόσμου, ακόμη και με ένα παλαιότερο έγκλημα που είχε συμβεί στα βάθη της Ανατολίας και συνδέεται με την κουρδική τρομοκρατία. Υπάρχουν μάλιστα ενδείξεις ότι οι φόνοι πιθανότατα έχουν σχέση και με τη δράση κάποιων υψηλά ιστάμενων προσώπων μέσα στην ίδια την αστυνομία. Τι απ’ όλα αυτά αποδεικνύεται τελικά αληθινό και τι όχι;

Οι μάρτυρες δεν λένε απαραιτήτως ψέματα, συνήθως όμως κρύβουν κάποια πράγματα. Έτσι το μυστήριο περιπλέκεται όλο και περισσότερο και προσφέρει απροσδόκητες εκπλήξεις στον αναγνώστη καθώς προχωρά τις σελίδες. Ο τίτλος του βιβλίου σχετίζεται με τις πολλές φυλές που διαβιούν ακόμη και σήμερα στο σύγχρονο τουρκικό κράτος, ανθρώπους που αποκαλούνται όλοι συλλήβδην Τούρκοι, περιλαμβάνουν όμως Ασσύριους, Κούρδους, Ρωμιούς, Νουσαϊρί, Αρμενίους, ακόμη και Βουλγάρους. Κάποιοι από αυτούς παραμένουν χριστιανοί ακόμη και σήμερα. Και σε αυτό ακριβώς είναι που θέλει να εστιάσει ο συγγραφέας με το βιβλίο του: στην πολυεθνική Μικρά Ασία με τη μακραίωνη ιστορία, όχι μόνο των σύγχρονων Τούρκων και των Οθωμανών κατακτητών, αλλά και στη Μικρά Ασία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της ελληνικής αρχαιότητας και της προϊστορικής αυτοκρατορίας των Χετταίων, ιστορικές κληρονομιές που έχουν, ως επί τω πλείστον, λησμονηθεί χάριν του τουρκικού εθνικισμού. Ο Αχμέτ Ουμίτ θέλει να μας υπενθυμίσει για άλλη μια φορά ότι η σημερινή Τουρκία δεν αποτελείται –και δεν αποτελούνταν ποτέ– μονάχα από Τούρκους. Τάσσεται αναφανδόν κατά του εθνικισμού και δεν διστάζει να αποτυπώσει εναργώς στις σελίδες του βιβλίου του τα προβλήματα που ταλανίζουν το σύγχρονο τουρκικό κράτος, από την τρομοκρατία και την καταπίεση των γυναικών μέχρι τη διαφθορά.

umit mesa

Ο Αχµέτ Ουµίτ γεννήθηκε το 1960 στο Γκαζίαντεπ της Τουρκίας και ζει στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε Δηµόσια Διοίκηση στο Πανεπιστήµιο του Μαρµαρά και Πολιτικές Επιστήµες στην Ακαδηµία Πολιτικών Επιστηµών της Μόσχας. Έχει γράψει ποίηση, διηγήµατα και µυθιστορήµατα.

Οι έντονες διαφορές στον τρόπο διαβίωσης στην Κωνσταντινούπολη σε σχέση με τις περιοχές στα βάθη της Ανατολίας αποτυπώνονται και αυτές γλαφυρά. Η ερωτική σχέση την οποία διατηρεί ο αστυνόμος Νεβζάτ με τη χριστιανή Ευγενία δεν είναι και αυτή, φυσικά, τυχαία αλλά δείχνει το διαθρησκευτικό και πολυεθνικό πνεύμα που διακατέχει τον συγγραφέα. Ακόμα, το βιβλίο προσφέρει και μια γοητευτική περιήγηση στις γειτονιές του Κερατίου, του Βοσπόρου και του Πέραν, τις οποίες τόσο καλά γνωρίζει ο συγγραφέας.

Αυτό που εντυπωσιάζει στο βιβλίο είναι η διεξοδική φιλοσοφική και θρησκειολογική έρευνα που διεξήγαγε ο Ουμίτ, ώστε να αναλύσει επαρκώς τα χριστιανικά Ευαγγέλια και να παρουσιάσει ένα σωρό στοιχεία για την ιστορία της θρησκείας στα εδάφη της Μικράς Ασίας...

Αυτό που εντυπωσιάζει στο βιβλίο είναι η διεξοδική φιλοσοφική και θρησκειολογική έρευνα που διεξήγαγε ο Ουμίτ ώστε να είναι σε θέση να παραθέσει τις κρυμμένες ομοιότητες μεταξύ του παγανισμού και των μονοθεϊστικών θρησκειών, να αναλύσει επαρκώς τα χριστιανικά Ευαγγέλια και να παρουσιάσει ένα σωρό στοιχεία για την ιστορία της θρησκείας στα εδάφη της Μικράς Ασίας, καθώς και για τις απαρχές του χριστιανισμού, του ιουδαϊσμού και τον κομβικό ρόλο του Αποστόλου Παύλου σε αυτές.

Η τριτοπρόσωπη αφήγησή του είναι ολοζώντανη και δημιουργεί μια αμεσότητα, η οποία ενισχύεται από το γεγονός πως ο συγγραφέας απευθύνεται πολλές φορές στον αναγνώστη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Αχμέτ Ουμίτ δεν πλατειάζει με μακροσκελείς περιγραφές –ούτε στον φιλοσοφικό τομέα–, οι οποίες δεν αρμόζουν σε ένα επιτυχημένο αστυνομικό μυθιστόρημα, αφού καθυστερούν τη δράση του· αντίθετα, καταφέρνει να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και να επεξηγήσει επαρκώς το έγκλημα, χωρίς να αφήσει σκοτεινά σημεία. Όσοι έχουν διαβάσει και άλλα βιβλία του Ουμίτ δεν μπορεί παρά να συμφωνήσουν στο ότι Η φυλή είναι ένα από τα πιο έξυπνα και αριστοτεχνικά δομημένα μυθιστορήματά του.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).


umit exΗ φυλή
ΑΧΜΕΤ ΟΥΜΙΤ
Μτφρ. ΘΑΝΟΣ ΖΑΡΑΓΚΑΛΗΣ
ΠΑΤΑΚΗ 2021
Σελ. 528, τιμή εκδότη €19,90

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ AHMET ÜMIT


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Μου φαίνεται πως αυτός είναι ο πιο εύκολος, ο πιο σύντομος τρόπος να δώσουμε ένα νόημα στη ζωή. Η θρησκεία. Ίσως να σχετίζεται με την ασφάλειά μας. Ο Αλή, που έμεινε ορφανός σε μικρή ηλικία, επέλεξε το επάγγελμα του αστυνομικού και μ’ αυτόν τον τρόπο εξασφάλισε σ’ αυτόν τον κόσμο την ασφάλειά του. Όμως τι γίνεται μετά τον θάνατο; Πώς θα εξασφαλίσει την ασφάλεια σ’ εκείνον τον σκοτεινό χρόνο, τον οποίο ο ποιητής ορίζει ως “ατέλειωτη, γαλήνια νύχτα”; Την απάντηση τη δίνει μονάχα η θρησκεία. Αν είσαι καλός, Παράδεισος, αν είσαι κακός, Κόλαση. Τόσο απλό ώστε να το καταλαβαίνει ακόμη και ο πιο αγράμματος. Και όσο απλό είναι, άλλο τόσο είναι και αποτελεσματικό. Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο η θρησκεία είναι κάτι το οποίο η ανθρωπότητα θα έχει πάντοτε ανάγκη».

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ