kato apo to derma kentriki

Για το μυθιστόρημα του Gunnar Kaiser «Κάτω από το δέρμα» (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κλειδάριθμος).

Του Διονύση Μαρίνου

Βιβλιόφιλος: πλάσμα στα όρια της εμμονής, κυρίως μοναχικό, με ακατάβλητη φαντασία την οποία σπάνια νοθεύει με δράμια της πραγματικότητας ενόσω έχει καταβυθιστεί στα έγκατα κάποιου βιβλίου. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ένα τέτοιο άτομο που θωπεύει τις σελίδες με τη λατρεία του προσήλυτου (ω, η μυρωδιά των τυπωμένων σελίδων τον οδηγεί σε κορυφές υπέρτατης ηδονής) να υπερπηδάει τα σύνορα της λογικής και να γίνεται δολοφόνος; Ο Γερμανός συγγραφέας Γκ. Κάιζερ έτσι ακριβώς φαντάστηκε τον κεντρικό του ήρωα, τον νεαρό σπουδαστή λογοτεχνίας Τζόναθαν Ρόζεν, στο μυθιστόρημά του Κάτω από το δέρμα (εκδ. Κλειδάριθμος, μτφρ. Βασίλης Τσαλής).

Αυτό είναι το πρώτο «αίμα» για τον Κάιζερ που διδάσκει Γερμανική Γλώσσα και Φιλοσοφία και διαχειρίζεται το blog Philosophisch leben καθώς και το κανάλι KaiserTV στο YouTube. Eίναι ολοφάνερο πως ο Κάιζερ είναι λάτρης των υποβλητικών θρίλερ, αλλά και των αναγνωσμάτων που αναδεικνύουν ατυπικούς ήρωες. Λογοτεχνικές υποστάσεις που διαρρηγνύουν κάθε έννοια «νομιμότητας» και λογικής. Οι κριτικοί στη Γερμανία βρήκαν σε τούτο το μυθιστόρημα το υποβλητικό άρωμα ενός Ζαν Μπατίστ Γκρενουίγ. Είναι ο ήρωας του γνωστού μυθιστορήματος του Πάτρικ Ζίσκιντ Το άρωμα. Σαφώς υπάρχουν ομοιότητες και όπως συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις: το πρωτότυπο πάντα επισκιάζει. Ακόμη κι αν ο Κάιζερ δεν περιορίζει το συγγραφικό του σχέδιο σε μια ομοιοτυπία.

Δυο πόλοι, δυο ήρωες

Όπως θα διαφανεί στη συνέχεια, ο Ρόζεν είναι ο ένας εκ των δύο πόλων που κινούν τη δράση. Δίπλα του υπάρχει ένας σκοτεινός ήρωας, ο δανδής Γιόσεφ Άιζενσταιν. Βιβλιόφιλος κι αυτός, αλλά με παρελθόν αθέατο. Λες και μια βαριά κουρτίνα έχει κρύψει τα δυσώδη του βίου του. Αυτοί οι δύο, με σημείο ταύτισης την παθολογική αγάπη για τα βιβλία, θα ενώσουν τις τύχες και τις εμμονές τους. Ο Τζόναθαν ζητάει την αποδοχή, είναι αυτό που του λείπει περισσότερο. Είναι σαν άγραφο βιβλίο του οποίου οι λευκές σελίδες ποθούν να γεμίσουν με στίγματα και στοιχεία. Ως εκείνη τη στιγμή η ζωή του είναι αβαρής, δίχως περίγραμμα.

Επιθυμεί να τον μυήσει στην ομορφιά των γυναικών, στα θερμά νάματα της θωπείας – εντέλει να τον κάνει ακαταμάχητο με έναν ιδιαίτερο τρόπο και όχι με την καλλονή του. Τι παράξενο, δε, που αμφότεροι δεν αισθάνονται καθόλου οικεία με το γυναικείο φύλο.

Ο Γιόσεφ είναι ένας εκμαυλιστής, ένας τυπικός Πυγμαλίωνας μόνο που δεν προσπαθεί να αναπλάσει μια γυναίκα, αλλά έναν νιόβγαλτο άντρα. Επιθυμεί να τον μυήσει στην ομορφιά των γυναικών, στα θερμά νάματα της θωπείας – εντέλει να τον κάνει ακαταμάχητο με έναν ιδιαίτερο τρόπο και όχι με την καλλονή του. Τι παράξενο, δε, που αμφότεροι δεν αισθάνονται καθόλου οικεία με το γυναικείο φύλο. Επειδή, όμως, ο καθένας πράττει αυτό ακριβώς που μισεί, τούτη την άπωση του Τζόναθαν προς τις γυναίκες θα εκμεταλλευτεί ο Γιόσεφ για να ταλαντώσει μέσα του τη ζέση της αποπλάνησης.

Ολα αυτά συμβαίνουν στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του ’60. Μια περίοδος πυκνή από γεγονότα, μουσικές, διαβάσματα – ένας ολόκληρος αναβρασμός τριγύρω και τούτοι οι δύο να ενώνονται ολοένα και περισσότερο. Ο Γιόσεφ, ως άλλος έμπειρος γητευτής, ανοίγει τις πύλες του αγνώστου στον νεανία υποτακτικό του. Για πρώτη φορά στη ζωή του, ο Τζόναθαν βλέπει τα «θαύματα» της ζωής με άλλο βλέμμα. Η ζωή του αλλάζει με δραματικούς τόνους. Δίχως να το καταλαβαίνει ολισθαίνει στον σκιώδη κόσμο του Γιόσεφ, καίτοι αρχίζει να καταλαβαίνει πως ένα μεγάλο μυστήριο υπάρχει στα πίσω δωμάτια του βίου του.

kaiser plakat hp
Ο Γκούναρ Κάιζερ γεννήθηκε στην Κολωνία το 1976. Διδάσκει Γερμανική Γλώσσα και Φιλοσοφία. Διηγήματα και ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες. Το βιβλίο Κάτω από το δέρμα,
που έχει χαρακτηριστεί ως «φιλοσοφικό θρίλερ» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.



Ο Τζόναθαν γίνεται ένας φρενήρης ερωτιδέας (πάντα σε αναζήτηση της ιδανικής γυναίκας), ενώ ο Γιόσεφ ριγεί από τις εικόνες που ρουφάει ως οφθαλμολάγνος. Καμία ντροπή, ουδεμία ηθική μετάπτωση. Ο Κάιζερ παίζει με το ύφος, αλλά και τη φιλοσοφική διάσταση που θέλει να προσδώσει στην πλοκή με αποτέλεσμα το μυθιστόρημα από ένα σημείο και μετά να παρεκκλίνει από την δράση και να εισχωρεί στα πεδία της φιλοσοφίας γύρω από τα θέματα του ερωτισμού, της ιστορίας της λογοτεχνίας, της νοηματοδότησης του εγκλήματος στην ανθρώπινη φύση κ.λπ. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στις περιγραφές (ορισμένες φορές τόσο εκτενείς που βαραίνουν στην αφήγηση) και την ψυχολογική ανατομία των ηρώων. Ο Κάιζερ δείχνει να έχει υπερπληθώρα ταλέντου στη χρήση της γλώσσας και όπως συμβαίνει πολλές φορές, το ταλέντο μπορεί να επιστρέψει ως μπούμερανγκ.

Ακόμη κι έτσι, όμως, όταν το μυθιστόρημα επιστρέφει στις σκοτεινές περιοχές του, αφήνοντας εκτός τους παράδρομους των σκέψεων και των αναλύσεων, αποκτάει ξανά το σφρίγος των δύο παθιασμένων κεντρικών ηρώων του. Και για τους δύο, η ζωή θα ήταν άχαρη αν δεν υπήρχαν τα βιβλία. Πού μπορεί να οδηγήσει όμως αυτό το πάθος; Κάτω από το δέρμα του κάθε βιβλιόφιλου, διάστικτο από λέξεις και ιστορίες, ενδέχεται να υπάρχει ο απαραίτητος χώρος όπου μπορεί να εισχωρήσει η φρενίτιδα, η παράκρουση, ακόμη και το φονικό ένστικτο.

Το Κάτω από το δέρμα είναι το βιβλίο που θα λάτρευε κάθε εμπνευσμένος επιμελητής για να βγάλει μέσα από την καρδιά του όλα τα βαριά στοιχεία και να του δώσει τη δυναμική που σε κάποια σημεία αν δεν πνίγεται σίγουρα ολισθαίνει σε ακρότητες.

Και για τους δύο, η ζωή θα ήταν άχαρη αν δεν υπήρχαν τα βιβλία. Πού μπορεί να οδηγήσει όμως αυτό το πάθος; Κάτω από το δέρμα του κάθε βιβλιόφιλου, διάστικτο από λέξεις και ιστορίες, ενδέχεται να υπάρχει ο απαραίτητος χώρος όπου μπορεί να εισχωρήσει η φρενίτιδα, η παράκρουση, ακόμη και το φονικό ένστικτο.

Από την άλλη, δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε πως ο Κάιζερ έχει την ικανότητα να πλάθει δυνατούς χαρακτήρες με την έννοια ότι ξεφεύγουν από τη νόρμα. Φέρουν ιδιαίτερα στοιχεία (αντιθετικά μεταξύ τους, εν προκειμένω), κάτι που είναι απόλυτα χρήσιμο ως βάση για την πλοκή. Επιπλέον, δίνει μεγάλη σημασία στο χτίσιμο των χαρακτήρων έτσι ώστε να τους δώσει το ψυχολογικό υπόβαθρο που θα εξηγήσει τις πράξεις τους. Αρκούν όλα αυτά για να χαρακτηριστεί το ντεμπούτο του ως φιλοσοφικό θρίλερ; Σίγουρα η πρόθεσή του Κάιζερ ήταν αυτή ακριβώς. Με την αβεβαιότητα και την ανάγκη που έχει πάντα ένας νεοφερμένος συγγραφέας να πει πολλά με την πρώτη. Κάτι όχι πάντα ευκταίο.

Όπως και να έχει: κρατάμε το όνομα του Κάιζερ και αναμένουμε τη συνέχεια του. Στο μεταξύ το βιβλίο του έχει μεταφραστεί ήδη σε: Ιταλία, Τουρκία, Αργεντινή, Ισπανία, Γαλλία και Πολωνία. Επομένως, έχει πάρει το δρόμο του. Αρκετά καλή είναι η μετάφραση του Βασίλη Τσαλή. Σε ένα βιβλίο που έχει όγκο σελίδων και αρκετή πυκνότητα.

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, η ποιητική συλλογή «Ποτέ πια εμείς» (εκδ. Μελάνι).


kaiserΚάτω από το δέρμα
GUNNAR KAISER
Μτφρ. Βασίλης Τσαλής
Κλειδάριθμος 2020
Σελ. 616, τιμή εκδότη €17,70

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

«Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ (κριτική) – Στα χνάρια ενός κόσμου που χάνεται

Για την τριλογία «Οι Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ [Hermann Broch] (μτφρ. Σοφία Αυγερινού, εκδ. Έρμα). Στην κεντρική εικόνα, ο συγγραφέας Χέρμαν Μπροχ.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Εάν δεχτούμε ότι είμαστε περιφερόμενες σκιές ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ