kato apo to derma kentriki

Για το μυθιστόρημα του Gunnar Kaiser «Κάτω από το δέρμα» (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κλειδάριθμος).

Του Διονύση Μαρίνου

Βιβλιόφιλος: πλάσμα στα όρια της εμμονής, κυρίως μοναχικό, με ακατάβλητη φαντασία την οποία σπάνια νοθεύει με δράμια της πραγματικότητας ενόσω έχει καταβυθιστεί στα έγκατα κάποιου βιβλίου. Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ένα τέτοιο άτομο που θωπεύει τις σελίδες με τη λατρεία του προσήλυτου (ω, η μυρωδιά των τυπωμένων σελίδων τον οδηγεί σε κορυφές υπέρτατης ηδονής) να υπερπηδάει τα σύνορα της λογικής και να γίνεται δολοφόνος; Ο Γερμανός συγγραφέας Γκ. Κάιζερ έτσι ακριβώς φαντάστηκε τον κεντρικό του ήρωα, τον νεαρό σπουδαστή λογοτεχνίας Τζόναθαν Ρόζεν, στο μυθιστόρημά του Κάτω από το δέρμα (εκδ. Κλειδάριθμος, μτφρ. Βασίλης Τσαλής).

Αυτό είναι το πρώτο «αίμα» για τον Κάιζερ που διδάσκει Γερμανική Γλώσσα και Φιλοσοφία και διαχειρίζεται το blog Philosophisch leben καθώς και το κανάλι KaiserTV στο YouTube. Eίναι ολοφάνερο πως ο Κάιζερ είναι λάτρης των υποβλητικών θρίλερ, αλλά και των αναγνωσμάτων που αναδεικνύουν ατυπικούς ήρωες. Λογοτεχνικές υποστάσεις που διαρρηγνύουν κάθε έννοια «νομιμότητας» και λογικής. Οι κριτικοί στη Γερμανία βρήκαν σε τούτο το μυθιστόρημα το υποβλητικό άρωμα ενός Ζαν Μπατίστ Γκρενουίγ. Είναι ο ήρωας του γνωστού μυθιστορήματος του Πάτρικ Ζίσκιντ Το άρωμα. Σαφώς υπάρχουν ομοιότητες και όπως συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις: το πρωτότυπο πάντα επισκιάζει. Ακόμη κι αν ο Κάιζερ δεν περιορίζει το συγγραφικό του σχέδιο σε μια ομοιοτυπία.

Δυο πόλοι, δυο ήρωες

Όπως θα διαφανεί στη συνέχεια, ο Ρόζεν είναι ο ένας εκ των δύο πόλων που κινούν τη δράση. Δίπλα του υπάρχει ένας σκοτεινός ήρωας, ο δανδής Γιόσεφ Άιζενσταιν. Βιβλιόφιλος κι αυτός, αλλά με παρελθόν αθέατο. Λες και μια βαριά κουρτίνα έχει κρύψει τα δυσώδη του βίου του. Αυτοί οι δύο, με σημείο ταύτισης την παθολογική αγάπη για τα βιβλία, θα ενώσουν τις τύχες και τις εμμονές τους. Ο Τζόναθαν ζητάει την αποδοχή, είναι αυτό που του λείπει περισσότερο. Είναι σαν άγραφο βιβλίο του οποίου οι λευκές σελίδες ποθούν να γεμίσουν με στίγματα και στοιχεία. Ως εκείνη τη στιγμή η ζωή του είναι αβαρής, δίχως περίγραμμα.

Επιθυμεί να τον μυήσει στην ομορφιά των γυναικών, στα θερμά νάματα της θωπείας – εντέλει να τον κάνει ακαταμάχητο με έναν ιδιαίτερο τρόπο και όχι με την καλλονή του. Τι παράξενο, δε, που αμφότεροι δεν αισθάνονται καθόλου οικεία με το γυναικείο φύλο.

Ο Γιόσεφ είναι ένας εκμαυλιστής, ένας τυπικός Πυγμαλίωνας μόνο που δεν προσπαθεί να αναπλάσει μια γυναίκα, αλλά έναν νιόβγαλτο άντρα. Επιθυμεί να τον μυήσει στην ομορφιά των γυναικών, στα θερμά νάματα της θωπείας – εντέλει να τον κάνει ακαταμάχητο με έναν ιδιαίτερο τρόπο και όχι με την καλλονή του. Τι παράξενο, δε, που αμφότεροι δεν αισθάνονται καθόλου οικεία με το γυναικείο φύλο. Επειδή, όμως, ο καθένας πράττει αυτό ακριβώς που μισεί, τούτη την άπωση του Τζόναθαν προς τις γυναίκες θα εκμεταλλευτεί ο Γιόσεφ για να ταλαντώσει μέσα του τη ζέση της αποπλάνησης.

Ολα αυτά συμβαίνουν στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του ’60. Μια περίοδος πυκνή από γεγονότα, μουσικές, διαβάσματα – ένας ολόκληρος αναβρασμός τριγύρω και τούτοι οι δύο να ενώνονται ολοένα και περισσότερο. Ο Γιόσεφ, ως άλλος έμπειρος γητευτής, ανοίγει τις πύλες του αγνώστου στον νεανία υποτακτικό του. Για πρώτη φορά στη ζωή του, ο Τζόναθαν βλέπει τα «θαύματα» της ζωής με άλλο βλέμμα. Η ζωή του αλλάζει με δραματικούς τόνους. Δίχως να το καταλαβαίνει ολισθαίνει στον σκιώδη κόσμο του Γιόσεφ, καίτοι αρχίζει να καταλαβαίνει πως ένα μεγάλο μυστήριο υπάρχει στα πίσω δωμάτια του βίου του.

kaiser plakat hp
Ο Γκούναρ Κάιζερ γεννήθηκε στην Κολωνία το 1976. Διδάσκει Γερμανική Γλώσσα και Φιλοσοφία. Διηγήματα και ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά και ανθολογίες. Το βιβλίο Κάτω από το δέρμα,
που έχει χαρακτηριστεί ως «φιλοσοφικό θρίλερ» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.



Ο Τζόναθαν γίνεται ένας φρενήρης ερωτιδέας (πάντα σε αναζήτηση της ιδανικής γυναίκας), ενώ ο Γιόσεφ ριγεί από τις εικόνες που ρουφάει ως οφθαλμολάγνος. Καμία ντροπή, ουδεμία ηθική μετάπτωση. Ο Κάιζερ παίζει με το ύφος, αλλά και τη φιλοσοφική διάσταση που θέλει να προσδώσει στην πλοκή με αποτέλεσμα το μυθιστόρημα από ένα σημείο και μετά να παρεκκλίνει από την δράση και να εισχωρεί στα πεδία της φιλοσοφίας γύρω από τα θέματα του ερωτισμού, της ιστορίας της λογοτεχνίας, της νοηματοδότησης του εγκλήματος στην ανθρώπινη φύση κ.λπ. Δίνεται ιδιαίτερο βάρος στις περιγραφές (ορισμένες φορές τόσο εκτενείς που βαραίνουν στην αφήγηση) και την ψυχολογική ανατομία των ηρώων. Ο Κάιζερ δείχνει να έχει υπερπληθώρα ταλέντου στη χρήση της γλώσσας και όπως συμβαίνει πολλές φορές, το ταλέντο μπορεί να επιστρέψει ως μπούμερανγκ.

Ακόμη κι έτσι, όμως, όταν το μυθιστόρημα επιστρέφει στις σκοτεινές περιοχές του, αφήνοντας εκτός τους παράδρομους των σκέψεων και των αναλύσεων, αποκτάει ξανά το σφρίγος των δύο παθιασμένων κεντρικών ηρώων του. Και για τους δύο, η ζωή θα ήταν άχαρη αν δεν υπήρχαν τα βιβλία. Πού μπορεί να οδηγήσει όμως αυτό το πάθος; Κάτω από το δέρμα του κάθε βιβλιόφιλου, διάστικτο από λέξεις και ιστορίες, ενδέχεται να υπάρχει ο απαραίτητος χώρος όπου μπορεί να εισχωρήσει η φρενίτιδα, η παράκρουση, ακόμη και το φονικό ένστικτο.

Το Κάτω από το δέρμα είναι το βιβλίο που θα λάτρευε κάθε εμπνευσμένος επιμελητής για να βγάλει μέσα από την καρδιά του όλα τα βαριά στοιχεία και να του δώσει τη δυναμική που σε κάποια σημεία αν δεν πνίγεται σίγουρα ολισθαίνει σε ακρότητες.

Και για τους δύο, η ζωή θα ήταν άχαρη αν δεν υπήρχαν τα βιβλία. Πού μπορεί να οδηγήσει όμως αυτό το πάθος; Κάτω από το δέρμα του κάθε βιβλιόφιλου, διάστικτο από λέξεις και ιστορίες, ενδέχεται να υπάρχει ο απαραίτητος χώρος όπου μπορεί να εισχωρήσει η φρενίτιδα, η παράκρουση, ακόμη και το φονικό ένστικτο.

Από την άλλη, δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε πως ο Κάιζερ έχει την ικανότητα να πλάθει δυνατούς χαρακτήρες με την έννοια ότι ξεφεύγουν από τη νόρμα. Φέρουν ιδιαίτερα στοιχεία (αντιθετικά μεταξύ τους, εν προκειμένω), κάτι που είναι απόλυτα χρήσιμο ως βάση για την πλοκή. Επιπλέον, δίνει μεγάλη σημασία στο χτίσιμο των χαρακτήρων έτσι ώστε να τους δώσει το ψυχολογικό υπόβαθρο που θα εξηγήσει τις πράξεις τους. Αρκούν όλα αυτά για να χαρακτηριστεί το ντεμπούτο του ως φιλοσοφικό θρίλερ; Σίγουρα η πρόθεσή του Κάιζερ ήταν αυτή ακριβώς. Με την αβεβαιότητα και την ανάγκη που έχει πάντα ένας νεοφερμένος συγγραφέας να πει πολλά με την πρώτη. Κάτι όχι πάντα ευκταίο.

Όπως και να έχει: κρατάμε το όνομα του Κάιζερ και αναμένουμε τη συνέχεια του. Στο μεταξύ το βιβλίο του έχει μεταφραστεί ήδη σε: Ιταλία, Τουρκία, Αργεντινή, Ισπανία, Γαλλία και Πολωνία. Επομένως, έχει πάρει το δρόμο του. Αρκετά καλή είναι η μετάφραση του Βασίλη Τσαλή. Σε ένα βιβλίο που έχει όγκο σελίδων και αρκετή πυκνότητα.

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Τελευταίο βιβλίο του, η ποιητική συλλογή «Ποτέ πια εμείς» (εκδ. Μελάνι).


kaiserΚάτω από το δέρμα
GUNNAR KAISER
Μτφρ. Βασίλης Τσαλής
Κλειδάριθμος 2020
Σελ. 616, τιμή εκδότη €17,70

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ