Patrick Hamilton hangover

Για το μυθιστόρημα του Patrick Hamilton «Πλατεία Χανγκόβερ» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, επίμ. Νίκος Α. Μάντης, εκδ. Στερέωμα).

Της Νίκης Κώτσιου

Γνωστός κυρίως από τη θρυλική Θηλιά που σκηνοθέτησε ο Χίτσκοκ, ο βρετανός Πάτρικ Χάμιλτον (1904-1962) παρέδωσε σπουδαίο έργο με πολύ ιδιαίτερο στίγμα και ξεχωριστή ματιά. Η μακρά θητεία του στον αλκοολισμό αλλά και τον μαρξισμό, έστρεψε από νωρίς το βλέμμα του σε ειδικές περιοχές ενδιαφέροντος και σε ανθρώπους, με τους οποίους ένιωθε ίσως ότι μοιραζόταν μια κοινή μοίρα κακοδαιμονίας και αλλοτρίωσης, λόγω συνθηκών αλλά και χαρακτήρα. Στο Πλατεία Χανγκόβερ (σε ωραία μετάφραση της Κατερίνας Σχινά, με άκρως ενδιαφέρον επίμετρο του Νίκου Μάντη, από τις εκδόσεις Στερέωμα) παρακολουθούμε τα πάθη ενός πότη, στις παραμονές του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, σε μια Αγγλία που προσπαθεί να ξεχάσει τα αδιέξοδά της πνίγοντάς τα στο ποτό. Η υπόθεση ξετυλίγεται σα δυνατό ψυχολογικό θρίλερ με άφθονη δόση σασπένς και αγωνίας, ενώ τα έμμεσα κοινωνιολογικά συμπεράσματα που μπορεί κανείς να εξαγάγει αβίαστα για τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα και την κουλτούρα του περιθωρίου φτιάχνουν μια ανάγλυφη εικόνα της εποχής με έντονα και ανεξίτηλα χρώματα. Σημειωτέον ότι το Πλατεία Χανγκόβερ κυκλοφόρησε το 1941, ενώ λίγο αργότερα, το 1944, άρχισε να γράφεται ο Πότης του Χανς Φάλαντα (εκδ. Κίχλη).

Ως φαμ φατάλ της ιστορίας, η Νέττα εκπέμπει έναν ισχυρό μαγνητισμό και περιβάλλεται από μια σεξουαλική αύρα, που υποδουλώνει τον Μπόουν και τον μετατρέπει σε θλιβερό υποχείριό της.

Ο Τζορτζ Χάρβεϊ Μπόουν, που πρωταγωνιστεί στο Πλατεία Χανγκόβερ, είναι ένας άνεργος τριαντατετράχρονος άνδρας, αδέξιος και μελαγχολικός. Απελπισμένα ερωτευμένος με μια νεαρή ατάλαντη στάρλετ, την όμορφη Νέττα, ο Μπόουν εισπράττει μόνο χλεύη και σαρκασμό από την ίδια και την παρέα της. Ωστόσο, ακολουθεί πιστά τη Νέττα και τη «συμμορία» της από παμπ σε παμπ πληρώνοντας ποτά και χρέη από το γλίσχρο εισόδημά του, που βαίνει ολοένα μειούμενο. Η Νέττα μαζί με τον Πήτερ, τον φασίστα φίλο της, εμπαίζουν κι εκμεταλλεύονται τον Μπόουν ξεδιάντροπα και ανελέητα απομυζώντας τον οικονομικά κι εξουθενώνοντάς τον συναισθηματικά. Ως φαμ φατάλ της ιστορίας, η Νέττα εκπέμπει έναν ισχυρό μαγνητισμό και περιβάλλεται από μια σεξουαλική αύρα, που υποδουλώνει τον Μπόουν και τον μετατρέπει σε θλιβερό υποχείριό της. Βαθιά ανήθικη και κυνική, μολυσμένη από μια μοχθηρία και κακεντρέχεια σχεδόν κυτταρική, τον περιπαίζει και τον βασανίζει με μια ωμότητα απερίγραπτη, αφού πρώτα τον παγιδεύσει στον δηλητηριώδη ιστό της.

«Η Νέττα δημιουργούσε γύρω της, κι αυτός το είχε νιώσει καλά στο πετσί του, έναν κύκλο σεξουαλικής έλξης, μια άλω, ένα πεδίο σωματικής, μαγνητικής επίδρασης. Κέντρο και πηγή αυτής της αόρατης αλλά απτής επίδρασης, ήταν το κορμί της, γι' αυτό και η σαγήνη της εξασθενούσε με την απόσταση. Αν λοιπόν κατάφερνε να μείνει εκτός της εμβέλειάς της, ήταν προστατευμένος από τις επιπτώσεις της. Αν όμως πήγαινε κοντά της κι έμπαινε σ' εκείνο τον κύκλο της σαγήνης, [...] ο Μπόουν υπέφερε απερίγραπτα δεινά».

hangover the movie
Το Hangover Square μεταφέρθηκε επίσης
στον κινηματογράφο, το 1945,
σε σκηνοθεσία John Brahm.
 

Δέσμιος του ανεκπλήρωτου έρωτά του κι εμμονικά κολλημένος με τη Νέττα που τον ποδοπατά, ο Μπόουν υφίσταται αδιαμαρτύρητα τον εξευτελισμό αλλά όταν η ψυχοπιεστική συνθήκη οξύνεται, τότε περνά στις λεγόμενες «νεκρές φάσεις» του, που τον τοποθετούν στον χώρο μιας βαριάς ψυχοπαθολογίας. Σε καθε «νεκρή φάση», ο Μπόουν βιώνει μια έντονη αμφιθυμία απέναντι στη Νέττα και κυριαρχείται από την ακατανίκητη επιθυμία να τη σκοτώσει, παρά την αδιαφιλονίκητη λατρεία που κανονικά τρέφει γι' αυτήν. Κάθε «νεκρή φάση», που μοιάζει μ' ένα είδος επαναλαμβανόμενης καταληψίας και πάντα συνοδεύεται από μικρή αμνησία, τον φέρνει όλο και πιο κοντά στην προοπτική να φονεύσει το απόλυτο αντικείμενο του πόθου του.

Ανίκανος ν' αλλάξει τη ζωή του, παγιδευμένος στο σπιράλ μιας αποτυχίας χωρίς τέλος, δαπανά όλη του την ενέργεια σε μια χαμένη υπόθεση και υπομένει αγόγγυστα την πλήρη ταπείνωση.

Διχασμένος μέχρι το τέλος ανάμεσα στον απόλυτο έρωτα και το αβυσσαλέο μίσος για τη Νέττα, που ενσαρκώνει συγχρόνως το όνειρο και τον εφιάλτη, ο Μπόουν διανύει όλη τη διαδρομή μεθυσμένος από το ποτό κι από τα παροξυσμικά αισθήματα που τον παρασύρουν στη δίνη μιας οδυνηρής παραφροσύνης. Αναποφάσιστος, μπερδεμένος και δίβουλος μοιάζει να υπνοβατεί μέσα σε μια γριφώδη και ακατανόητη πραγματικότητα, που τον υπερβαίνει και τον καταδυναστεύει. Ανίκανος ν' αλλάξει τη ζωή του, παγιδευμένος στο σπιράλ μιας αποτυχίας χωρίς τέλος, δαπανά όλη του την ενέργεια σε μια χαμένη υπόθεση και υπομένει αγόγγυστα την πλήρη ταπείνωση. Τα αλλεπάλληλα πλήγματα που δέχεται σε όλα τα πεδία (ανεργία, ερωτική αποτυχία, ψυχική διαταραχή) καθιστούν διάτρητη την ανδρική του ταυτότητα και τον απομακρύνουν από τα ιδεώδη που τον εμπνέεουν και αποτελούν σημεία αναφοράς.

alt
Δύο από τα θεατρικά έργα του Patrick Hamilton
έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο με απόλυτη
επιτυχία. Η Θηλιά από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ το
1948, ενώ μερικά χρόνια πριν, το 1944, ο George
Cukor σκηνοθέτησε την ταινία Gaslight, με τον
Charles Boyer, την Ingrid Bergman και τον Joseph
Cotten. Η ταινία είχε αποσπάσει επτά υποψηφιότητες
στα βραβεία Όσκαρ, ενώ τελικά κέρδισε δύο.
Α' Γυναικείου Ρόλου για την Ingrid Bergman
και Σκηνικών. Η Ingrid Bergman για τον ίδιο ρόλο
είχε κερδίσει εκείνη τη χρονιά και τη Χρυσή Σφαίρα.



Κατά τα άλλα, ο Μπόουν είναι ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος, με έμφυτη ευγένεια και αίσθημα αξιοπρέπειας, μολονότι ο αλκοολισμός αναπόφευκτα τον αποξενώνει από τις φυσικές του κλίσεις και ποιότητες. Βαριά εθισμένος στη Νέττα, το ποτό και την απελπισία, αθεράπευτα ερωτευμένος με μια γυναίκα που τον περιφρονεί ανοιχτά και ξεκάθαρα, ο Μπόουν ζει μια άδεια ζωή, γεμάτη όμως πόνο και οδύνη. Σε κάποιες ευκαιριακές αναλαμπές νηφαλιότητας, σχεδιάζει ένα κάποιο μέλλον και κάνει όνειρα, που σύντομα όμως σβήνουν μέσα στο επόμενο μεθύσι. Μαζί με την «παρέα» του, που είναι πάντα οι κατά καιρούς ακόλουθοι τής επίσης αλκοολικής Νέττα, περιφέρεται στα άχρωμα και θλιβερά στέκια του Ερλ'ς Κόρτ πνίγοντας τη θλίψη του στο ποτό. Μαζί με τους υπόλοιπους απελπισμένους φτωχοδιαβόλους, ροκανίζει τη μέρα του αργά και βασανιστικά σε παμπ και φθηνές πανσιόν, ενώ το φάσμα του Β' Παγκόσμιου πλανάται ήδη απειλητικά πάνω από το Λονδίνο σκορπίζοντας αβεβαιότητα και φόβο. Η Πλατεία Χανγκόβερ αρχίζει τα Χριστούγεννα του 1938 και τελειώνει στις 3 Σεπτεμβρίου 1939, με την κήρυξη του πολέμου στη Γερμανία.

Εγκλωβισμένος στο Ερλ'ς Κορτ της πλήξης, της θλίψης και των αδιεξόδων, μόνιμα αντιμέτωπος με το αίσθημα μιας πολλαπλής αδυναμίας που κάνει το παρόν του αβάσταχτο και το μέλλον του αμετάκλητα δυσοίωνο, ο Μπόουν συχνά αναπολεί το Μέιντενχεντ των παιδικών του χρόνων και μεταθέτει εκεί όλες τις ελπίδες και τις προσδοκίες του για μια υπέρβαση, που θα τον απελευθερώσει. Απέναντι στη διαρκή κόλαση του Ερλ'ς Κορτ, το Μέιντενχεντ αποκτά τα χαρακτηριστικά ενός ουτοπικού παραδείσου, ενός τόπου ανάνηψης και αναβάπτισης, που θα τον απαλλάξει από το μίασμα και θα τον παραδώσει, λυτρωμένο και καθαρμένο, σε μια καινούρια αθωότητα. Το Μέιντενχεντ γίνεται η εστία που εναγωνίως αναζητά και δεν βρίσκει, καθώς παραδέρνει περίλυπος στις παμπ, τα τρένα και τις πανσιόν.

Η αφήγηση είναι ατμοσφαιρική, ενίοτε τρομώδης σαν τα παραληρήματα του πρωταγωνιστή, και αποδίδει μέχρι κεραίας τον ζόφο του αντι-ήρωα. Μέσα από τον ελεύθερο πλάγιο λόγο και τους μονολόγους γινόμαστε κοινωνοί του ψυχικού εξανδραποδισμού που βιώνει ο Μπόουν καθώς και της απελπισμένης του προσπάθειας να ξεφύγει από τους δαίμονες που τυραννούν το μυαλό του. Μόνος και αλλοτριωμένος μέσα στην αφιλόξενη μεγαλούπολη, βυθισμένος στην παράνοια και την απελπισία ενός ατέρμονου τρόμου, ενώ τα σύννεφα του πολέμου συνεχώς πυκνώνουν, εκτελεί μια αυτο-καταστροφική διαδρομή, που τον οδηγεί σε ένα προδιαγεγραμμένο τέλος.

* Η ΝΙΚΗ ΚΩΤΣΙΟΥ είναι φιλόλογος.


altΠλατεία Χανγκόβερ
Patrick Hamilton
Μτφρ. Κατερίνα Σχινά
Επίμετρο Νίκος Α. Μάντης
Στερέωμα 2019
Σελ. 432, τιμή εκδότη €22,00 

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ PATRICK HAMILTON

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Λε Κλεζιό: Ο ερημωμένος παράδεισος αναγεννάται

Λε Κλεζιό: Ο ερημωμένος παράδεισος αναγεννάται

Για το μυθιστόρημα του νομπελίστα J.M.G. Le Clézio «Άλμα» (μτφρ. Γιώργος Ξενάριος, εκδ. Κλειδάριθμος).

Του Νίκου Ξένιου

Ο Ζερεμί Φέλσεν αναζητά τις ρίζες της οικογένειάς του στο νησί του Μαυρίκιου, ακολουθώντας τα ίχνη του χαμένου «ντοντό», ενός άπτερο...

Χαρτογραφώντας την επικράτεια του εφιάλτη

Χαρτογραφώντας την επικράτεια του εφιάλτη

Για τη συλλογή διηγημάτων του Ντένις Τζόνσον «Η γενναιοδωρία της γοργόνας» (μτφρ. Κώστας Σπαθαράκης, εκδ. Αντίποδες).

Της Νίκης Κώτσιου

Άνθρωποι κλονισμένοι και ηττημένοι για διά...

Πόλεμος και συμπάθεια στα πέριξ του Λονδίνου

Πόλεμος και συμπάθεια στα πέριξ του Λονδίνου

Για το μυθιστόρημα του Patrick Hamilton «Οι σκλάβοι της μοναξιάς» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Στερέωμα).

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Οι Σκλάβοι της μοναξιάς (The Slaves of Solitude), δωδέ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Το ζοφερό «Σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά, στη Στέγη (κριτική)

Την ώρα που το ευρύ τηλεοπτικό κοινό παρακολουθεί με ενδιαφέρον κάποιες εξαιρετικές σειρές του Netflix και της HBO, όμως δεν ενοχλείται καθόλου από τα νέα ελληνικά σήριαλ, που σταθερά θέματά τους έχουν «τη βεντέτα, την τιμή της αδερφής και την κατσίκα του γείτονα» -όπως εύγλωττα είπε σε συνέντευξή του-, ο Δημήτρης Κ...

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Βίος και Πολιτεία #11: Η Σώτη Τριανταφύλλου, ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #11: Η Σώτη Τριανταφύλλου, ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 11ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει η συγγραφέας και ιστορικός Σώτη Τριανταφύλλου, σε μια κουβέντα εφ' όλης της ύλης, από τα παιδικά της χρόνια στην Κυψέλη μέχρι τα νεανικά της χρόνια στη Νέα Υόρκη, τη ζωή της στο Παρίσι, τα ταξίδια της...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ