alt

Για το μυθιστόρημα του Γκιλ Σκοτ Χέρον «Το αρπακτικό» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Βακχικόν).

Του Απόστολου Θηβαίου

Ο Τζόκερ που φτάνει από κάθε πλευρά αυτής της λαμπρής, διαφημιστικής βιομηχανίας είναι γέννημα θρέμμα των δύσκολων καιρών. Είναι τόσο μόνος, δεν αγαπιέται, δεν αγαπά και η απελπισία μοιάζει γραμμένη στο πρόσωπό του, όπως η ηδονή στα μάτια της γυναίκας. Κατεβαίνει την τσιμεντένια σκάλα, στεγνός από φίλους και αντοχή, με το κατακόκκινο κοστούμι του, κουβαλώντας ξωπίσω του μια ολόκληρη, δυστοπική Αμερική, τύπου USA, δίχως καμία σχέση με τα παιδιά που κοιμούνται στο Άρλιγκτον, κανένα μεγαλείο. Χορεύει σπασμωδικά, όπως γελά, θυμίζει τον αινιγματικό άγγελο με τα δεμένα φτερά που κοιτάζει στο μέλλον. Στους ώμους του κουβαλά ένα ολόκληρο φορτίο. Μια χώρα, ένας ολόκληρος πολιτισμός που λοξοδρόμησε και τώρα καίγεται. Οι τελευταίες του στιγμές θα είναι φαντασμαγορικές. Ο Τζόκερ είναι γέννημα θρέμμα του.

Είναι αρπακτικό, όπως ο λαμπρός αιώνας της ξέφρενης, αμερικανικής εποποιίας, με τα χιλιάδες δικαιώματα αραδιασμένα στους δρόμους, σκόνη, γκέτο, πορείες ειρήνης, δριμύ κατηγορώ, μολυβένιους χειμώνες, το ίδιο χερούλι Φορντ, το ίδιο πρεσάρισμα, λίγο στον τόρνο και έπειτα ξανά το καινούργιο σασί. Ο δικός μας Κωνσταντίνος Τζούμας παραχώρησε μια δόση της σε μια περίκλειστη εποχή για τα ελληνικά γράμματα.

Το Μπρονξ παλεύει να ζήσει, μες στην καρδιά των θρυλικών ’70s, τα αγόρια του σκοτώνονται με έναν μορφασμό, με μια ολόκληρη, παράταιρη συνείδηση. Με μια ενοχή. Υπόγειες συνομιλίες με την καταστροφή, ναυάγια, αμαρτωλές πόλεις, αγωγοί του πάθους, φλέβες της πόλης που δεν κοιμάται.

Ω, τι θαύμα, πατέρα, αυτές οι ταξιδιάρικες Φορντ που πεθαίνουν στην έρημο. Ω, ρίζες απέραντα τραγουδισμένες από τόσους και τόσους πένθιμους ήρωες. Σε αυτούς ανήκει ο Γκιλ Σκοτ Χέρον που συστήνεται στο ελληνικό κοινό σε μετάφραση του εξαιρετικού Βασίλη Κοντόπουλου. Είναι τόσο κοντά μας ο αμερικανικός τρόπος ζωής ώστε μπορούμε να νιώσουμε πότε μιλά αληθινά. Ο μεταφραστής κατορθώνει ύφος και ατμόσφαιρα σε μια σπάνια συγκυρία για την εγχώρια βιβλιοπαραγωγή.

Τώρα πέφτουν βροχή στίχοι, εραστής του μεσονυχτίου, πρεζάκι, διαλυμένο κορμί, με πενήντα τόσα άστρα στα στήθη. Το Μπρονξ παλεύει να ζήσει, μες στην καρδιά των θρυλικών ’70s, τα αγόρια του σκοτώνονται με έναν μορφασμό, με μια ολόκληρη, παράταιρη συνείδηση. Με μια ενοχή. Υπόγειες συνομιλίες με την καταστροφή, ναυάγια, αμαρτωλές πόλεις, αγωγοί του πάθους, φλέβες της πόλης που δεν κοιμάται. Πάρτι με κουβέντες για το κίνημα, γρήγορους έρωτες, σιωπηλά δωμάτια, ποιήματα, ποιήματα, ποιήματα με μαύρα αγόρια που κοντράρουν στα ίσια την πνιγμένη στο χιόνι ζωή τους. Σαν αγριοπούλια οι χαρακτήρες του Χέρον, που σήμερα συνιστά μία από τις εμβληματικότερες μορφές της μαύρης μουσικής, πηδούν απ’ τις γέφυρες. Γκρεμός, ποταμίσια ησυχία, στο Μπρονξ οι φίλοι μου πεθαίνουν. Και αν σταθούν άτυχοι, κοπιάζουν να ζήσουν με κάτι, λιγοστά υπάρχοντα. Σκληρή, αγαπημένη Αμερική, τρία μόνο γράμματα, ο Ντος Πάσος στο βάθος του μαγαζιού. Ο τίτλος εκλεκτικές συγγένειες ταιριάζει γάντι στον συγγραφέα που κουβαλά αρκετές δόσεις αμερικανικού ρεαλισμού και έναν πετυχημένο αντικατοπτρισμό του λούμπεν στοιχείου, ενός ετερόκλητου συνόλου που ποτέ άλλοτε δεν διεκδίκησε με τόση πληθωρικότητα την πραγμάτωση κάθε είδος ονείρου και ευκαιρίας.

alt
Το 1970 ο Gil Scott-Heron κυκλοφόρησε τον πρώτο του δίσκο Small Talk at 125th and Lenox. Η κριτική τον δέχτηκε με διθυράμβους σημειώνοντας μεταξύ άλλων
ότι «ο δίσκος αποτελεί ένα εκρηκτικό μίγμα υψηλού διανοουμενικού λόγου και αιχμηρής
κοινωνικής κριτικής».

«Κύριε, θα ήθελα να σας εκμυστηρευτώ κάτι. Έκανα χιλιάδες φορές λάθος που το πίστεψα. Συγχωρήστε με, κύριε». Η Αμερική είναι οι συμμορίες της που λυμαίνονται το κρακ και τα λυπημένα κορίτσια, η Αμερική είναι το Μπρονξ με τα παιδιά των παλιών εργατών, με ένα σημάδι αλυσίδας βαθιά στην ψυχή τους, η Αμερική είναι τα δικαιώματα και ο καταδικασμένος πόλεμος –τι άλλαξε μέχρι σήμερα και όλα δικαιολογούνται;– η Αμερική είναι τα παιδιά της που σκοτώνονται σε ένα αδιέξοδο, που δουλεύουν υπερωρίες στο εικοσιτετράωρο βενζινάδικο, μες στο στόμα τους γεύονται σούπερ οκτάνια, στο όνειρό τους μπορούν να ταξιδέψουν ως το Σικάγο παρέα με τον λευκό τους φίλο… Η Αμερική είναι το Χάρλεμ των Πορτορικανών που κάνουν θέατρο και χορεύουν, είναι ο Μιγκέλ Πινέρο στα κλειστά του μάτια, με σκηνές από την απελπιστική σκλαβιά των φυλακών. Πλάι στο χρηματιστηριακό κέντρο και στα δισ. των δολαρίων τα παιδιά εκτίουν την ποινή τους αγόγγυστα, μερικά χρόνια ακόμη, η ζωή σαν αρπακτικό κατατρώει τα καλύτερά τους χρόνια. Κρύβουν μαχαίρια στο προσκέφαλό τους και όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή σκοτώνονται δίχως λόγο, τραγουδώντας τα σκληρά σημάδια. Η Αμερική είναι ο προσωπικός αγώνας όλων αυτών των παιδιών, πνιγμένων στην σκόνη στην 17η οδό, δίχως μέλλον και προοπτική που γράφουν μουσική με λέξεις ασπαίρουσες, σκληρές, τίμιες, λυτρωτικές. Λέξεις που ο κύριος Κοντόπουλος μεταφέρει κατάλληλα σε ένα άλλο γλωσσικό σκεύος έχοντας διαφυλάξει τον ρυθμό των μπλουζ, αυτόν που οδηγεί τον Γκιλ Σκοτ Χέρον στην καταγραφή μιας πληθωρικής Αμερικής, ανοιχτής στο θαύμα και την αμαρτία.

Η ακτιβιστική, πολύπλευρη καλλιτεχνικά, πορεία του συγγραφέα Γκιλ Σκοτ Χέρον διαμορφώνει το βιωματικό υλικό του «Αρπακτικού».

Οι εκδόσεις Βακχικόν φέρνουν στο προσκήνιο ένα ξεχωριστό έργο. Η ακτιβιστική, πολύπλευρη καλλιτεχνικά, πορεία του συγγραφέα Γκιλ Σκοτ Χέρον διαμορφώνει το βιωματικό υλικό του Αρπακτικού. Η Αμερική του ισοδυναμεί με μια αληθινή θρησκεία, που δεν έχει ναούς, δεν έχει τίποτε δικό της, παρά μόνο αυτά τα αλύτρωτα παιδιά της. Η Αμερική του Χέρον διαθέτει μονάχα πιστούς. Ο θεός της λατρεύεται παντού, είναι η καινούρια Ρώμη που πέφτει με βοή, μες στους θρύλους της αυγής του 21ου αιώνα. Που διασώζει ένα αυθεντικό μερίδιο του εαυτού της στο έργο του Χέρον. Ένα μυθιστόρημα που επιτυγχάνει μια σπάνια συνέργεια σε όλα τα επίπεδα και αξίζει να διαβαστεί. Μια αφορμή για τη στροφή στο έργο ενός σπουδαίου συγγραφέα που αναγνώρισε τον παραπλανητικό, τον αρπακτικό ρόλο της Αμερικής που γέρασε και σήμερα πεθαίνει.

* Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΘΗΒΑΙΟΣ είναι λογοτέχνης.


altΑρπακτικό
Γκιλ Σκοτ Χέρον
Μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος
Βακχικόν 2019
Σελ. 286, τιμή εκδότη €10,60
 
alt
 
 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

Για το βιβλίο του Τζον Χέρσι (John Hersey) «Χιροσίμα» (μτφρ. Νίκος Αγγελόπουλος, εκδ. Σάλτο). Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται στις 6 Αυγούστου από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Κεντρική εικόνα: Η Χιροσίμα, αμέσως μετά (πηγή: Britannica).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

Για το εκτενές διήγημα του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (Walter de la Mare) «Η θεία του Σίτον» (μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Από την ταινία «The witch in the window» (2018).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Πώς έφτασε το Ιράν ως εδώ; – Διαβάσαμε το πολυσυλλεκτικό γκράφικ νόβελ «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», σε επιμέλεια Μαρζάν Σατραπί

Το συλλογικό graphic novel «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» (μτφρ. Στεφανία Γεωργάκη, εκδ. Επόμενος Σταθμός), υπό τη διεύθυνση της Μαρζάν Σατραπί, μια πολυσυλλεκτική καταγραφή της κατάστασης στο Ιράν σήμερα, εστιάζει στην ασφυκτική ζωή των γυναικών, ενώ αναδεικνύει και άλλες πλευρές του θεοκρατικού καθεστώτος. ...

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

«Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη

Η θρυλική πολιτική σάτιρα «Δάφνες και πικροδάφνες» των Κεχαΐδη/Χαβιαρά, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας τιμά τ...

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ