alt

Για το βιβλίο των Κώστα Λογαρά και Θεόδωρου Τερζόπουλου «Η τελευταία μάσκα» (εκδ. Πικραμένος).

Του Διαμαντή Αξιώτη

Η τελευταία μάσκα των εκδόσεων Πικραμένος είναι ένα ιδιαίτερο στην πληθωρικότητά του βιβλίο, στην πρόθεση των συγγραφικών και σκηνοθετικών φιλοδοξιών να καλύψουν πλήρως τη δεκατεσσάρων ετών πορεία του κειμένου. Αρχής γενομένης από την εντολή και υλοποίηση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή της «Πάτρας – Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2006» Θάνου Μικρούτσικου, αναφορά στο παρόν και τα πάθη της αχαϊκής πρωτεύουσας, με την προσθήκη στον τίτλο του διευκρινιστικού «Fallimento», μονολεκτική καταγραφή της κατάντιας της πόλης και κατ’ επέκταση ολόκληρης της Ελλάδας. Έως την τελική θεατρική μορφή του, με την καταλυτική παρέμβαση του ιδρυτή του θεάτρου Άττις, οικουμενικού σκηνοθέτη Θεόδωρου Τερζόπουλου.

Στον παρόντα τόμο κατατίθενται οι εκδοχές του Τελικού Κειμένου της παράστασης, το Αρχικό Κείμενο και τα Προσθετικά Κείμενα που «ζήτησε ο σκηνοθέτης από τον συγγραφέα». Επιπλέον πλούσιο φωτογραφικό υλικό, ημερολόγιο, πρόγραμμα, κριτικές, οτιδήποτε συνόδευσε τη θριαμβευτική θεατρική του πορεία. Πλήρης ιστορική καταγραφή για τον μελλοντικό μελετητή τής «Μάσκας».

Ο συγγραφέας, προς επίτευξη των θεατρικών αντιθέσεων που επιχειρεί, συμπυκνώνει τα δρώμενα της τραγωδίας στη χρονική περίοδο της κορύφωσης του απαράβατου ξεφαντώματος του Πατρινού Καρναβαλιού.

Η ιστορία, με αφορμή ένα φονικό που είχε συμβεί το 1962 όταν η ερωμένη ενός Πατρινού για να τον εκδικηθεί σκότωσε –κατά μίμηση της βάρβαρης παιδοκτόνου Μήδειας– το μικρό παιδί του, βυθίζεται στην ερωτική παραζάλη, στη δύναμη του πάθους, στην προδοσία και στην εγκατάλειψη, στη μανία της εκδίκησης, στην κοινωνική κατακραυγή, στην τιμωρία των Ερινύων. Παράλληλα με τη δίψα του όχλου για αχνίζον αίμα, την άκρατη υποκρισία, τον φαρισαϊσμό των κρατούντων. Εν μέσω βακχικών παννυχίδων, διονυσιακών εξαντλήσεων και επιτρεπόμενης ανομολόγητης εκτροπής. Όλα αυτά, υπό την επήρεια υπέρμετρου συναισθηματισμού και ποιητικής προδιάθεσης, κατατίθενται αφαιρετικά, υπόγεια, υπαινικτικά. Ο συγγραφέας, προς επίτευξη των θεατρικών αντιθέσεων που επιχειρεί, συμπυκνώνει τα δρώμενα της τραγωδίας στη χρονική περίοδο της κορύφωσης του απαράβατου ξεφαντώματος του Πατρινού Καρναβαλιού. Για να αντικαταστήσει, την τελευταία μέρα με τη λήξη της ειδωλολατρικής φιέστας, το γκροτέσκο ομοίωμα του Ιούδα, που οδηγείται στην πυρά, με την ίδια τη στυγνή φόνισσα. Δικαιοσύνη, τιμωρία, κάθαρση. Το δισυπόστατο φάντασμα της ακρωτηριασμένης Πατρινέλας θα πάψει να κυκλοφορεί τις νύχτες στους ερημωμένους δρόμους της Πάτρας. Αλληλούια!

alt
Κώστας Λογαράς & Θεόδωρος Τερζόπουλος






Ευφυώς ο Κώστας Λογαράς ανασύρει από τη λαϊκή παράδοση τον μύθο που αναφέρεται στο στοιχειό των Πατρών. Αποτελείται από τμήματα δύο αγαλμάτων: ο κορμός και το κεφάλι ακρωτηριασμένου γενειοφόρου Ρωμαίου ανδρός εντοιχισμένο σε κοίλωμα του κάστρου της πόλης. Κατά πολλούς ο ιδρυτής της πόλης Πατρέας. Ο μύθος συμβαδίζει με την πραγματικότητα, το φάντασμα της Πατρινέλας με την παιδοκτόνο μοιχαλίδα Μιχαλίτσα. Βγαίνουν αντάμα κάθε βράδυ στους δρόμους της πόλης, τα μεσάνυχτα, είτε για να αναγγείλουν θρηνώντας την άφιξη κάποιας συμφοράς είτε για να την προστατέψουν από τη φρίκη της χολέρας και της πανούκλας. Ο ανατριχιαστικός στριγκός ήχος των σερνάμενων αλυσίδων που τις δένει αναγγέλλει τον θάνατο κάποιου κατοίκου της πόλης. Όχι απαραίτητα κολασμένου.

Με πρόσωπα και ρόλους μοιρασμένους κατά το πρότυπο της αρχαίας τραγωδίας, ο συγγραφέας παραχωρεί έδαφος δράσης στον χορό των επτά ανδρών, στον κορυφαίο αυτού, δίνοντας παράλληλα φωνή και ρόλο στη Λαγνεία, την Τιμωρία, τη Σαγήνη, στο Πάθος, στην Εκδίκηση. Εισχωρεί η απόλαυση στο σώμα του πάθους, η εγκατάλειψη στη μάνητα, η εκδίκηση στη συμφορά. Όλα και όλοι περιφέρονται γύρω από το πάσχον εκδιδόμενο σώμα της φόνισσας. Της προσφοράς, της ταπείνωσης και του χαμού. Λόγος, ιαχές, άναρθρες κραυγές και ρυθμικά βήματα χορού, οδηγούμενα θαρρείς από την ιέρεια του Βούπερταλ Πίνα Μπάους.

Μια ποιητική ωδή για την Πάτρα, αλλά ταυτόχρονα και μια οικουμενική παράσταση, αφού ξεπερνά το τοπικό με τρόπο απολύτως φυσικό.

Ο Κώστας Λογαράς ανασύρει από τα έγκατα της αχαϊκής γης μύθους και δοξασίες, τα παντρεύει με τη σύγχρονη πραγματικότητα, ξεπερνώντας τα στενά όρια της πόλης του. Προσφιλής τρόπος και καταφυγή που εφάρμοσε επιτυχώς στο τελευταίο του –βραβευμένο– μυθιστόρημα Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο (εκδ. Καστανιώτη). Στα γραπτά του το έγκλημα μοιάζει να είναι το πρώτο θέμα που τον απασχολεί. Εκεί ο περιθωριακός Μαρίνος Τριάντης, δολοφονεί τον 16χρονο, τρόφιμο οικοτροφείου, ερωμένο του Στρατή. Εδώ η μοιχαλίδα Μιχαλίτσα-Πατρινέλα παρασύρει στο κοντινό δασύλλιο τον γιο του εραστή της, όπου και τον δολοφονεί. Η σαρκική επιθυμία κυριαρχεί και επιβάλλεται. Τραγικά συμβάντα που, σε πρώτο επίπεδο, δείχνουν να αφορούν την κλειστή κοινωνία μιας επαρχιακής πόλης. Που όμως ο συγγραφέας, με την αποδεδειγμένη τεχνική που κατέχει, καταφέρνει να τα εκτοξεύσει από τα ασφυκτικά τείχη που τα ζώνουν, απογειώνοντάς τα σε οικουμενικά. Αυτή είναι και η θεατρική επιτυχία της Τελευταίας μάσκας σε πανελλήνιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Μια ποιητική ωδή για την Πάτρα, αλλά ταυτόχρονα και μια οικουμενική παράσταση, αφού ξεπερνά το τοπικό με τρόπο απολύτως φυσικό. «Καθιστώντας οικουμενικά τα προσωπεία της διαμελισμένης Πατρινέλας, της πόρνης του Μανζάρ, της βακχικής Αγαύης και της αρχαίας Τρικλαρίας Αρτέμιδος. Γυναίκες σύμβολα του πάθους, που συνδέουν το παρελθόν με το παρόν». Το ελληνικό με το παγκόσμιο.

* Ο ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΞΙΩΤΗΣ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, το μυθιστόρημα «Πλωτές γυναίκες» (Κάπα Εκδοτική).


altΗ τελευταία μάσκα
Κώστας Λογαράς - Θεόδωρος Τερζόπουλος
Πικραμένος 2020
Σελ. 200, τιμή εκδότη €16,00 

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΛΟΓΑΡΑ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Κωμωδίας εγκώμιον – Η σοβαρότητα του γέλιου», του Σάββα Πατσαλίδη (κριτική)

«Κωμωδίας εγκώμιον – Η σοβαρότητα του γέλιου», του Σάββα Πατσαλίδη (κριτική)

Για τη μελέτη «Κωμωδίας εγκώμιον - Η σοβαρότητα του γέλιου» του Σάββα Πατσαλίδη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press, για το «παρεξηγημένο ανά τους αιώνες κωμικό στοιχείο».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

To σύγγραμμα του Σάββα Πατσαλίδη ...

«Παρασκήνια στην κορυφή του Ολύμπου – Μια αλληγορία σε δύο ραψωδίες», της Ζωής Σαμαρά (κριτική)

«Παρασκήνια στην κορυφή του Ολύμπου – Μια αλληγορία σε δύο ραψωδίες», της Ζωής Σαμαρά (κριτική)

Για το θεατρικό δοκίμιο «Παρασκήνια στην κορυφή του Ολύμπου, Μια αλληγορία σε δύο ραψωδίες», της Ζωής Σαμαρά που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University studio press. 

Γράφει η Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

...

«Ο μακάβριος χορός» του Στίβεν Κινγκ (κριτική) – «Λοιπόν, γιατί μάς αρέσει να τρομάζουμε;»

«Ο μακάβριος χορός» του Στίβεν Κινγκ (κριτική) – «Λοιπόν, γιατί μάς αρέσει να τρομάζουμε;»

Για τη μελέτη του Στίβεν Κινγκ [Stephen King] «Ο μακάβριος χορός – Η ανατομία του τρόμου» (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Κλειδάριθμος).

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν τον Κινγκ τον καλύτερο/μεγαλύτερο/σπουδαιότερο κλπ. εν ζωή συ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ