alt

Με αφορμή ποιήματα των Κάρλος Εδμούντο ντε Όρυ (εκδ. Ιριδανός), Μιγέλ Λαμπορδέτα (ειδ. Κουκούτσι), Ολιβέριο Χιρόντο (εκδ. Gutenberg).

Του Γιάννη Λειβαδά

Ο Κώστας Βραχνός με τις μεταφραστικές του εργασίες που αφορούσαν τον Κάρλος Εδμούντο ντε Όρυ, τον Μιγέλ Λαμπορδέτα και πολύ πρόσφατα τον Ολιβέριο Χιρόντο, δεν εμπίπτει απλώς στις αξιοσημείωτες εμφανίσεις μεταφραστών με εκλεκτό οίστρο και υψηλές δυνατότητες, μα συγκαταλέγεται αναπόφευκτα στους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι όντας γνήσιοι ρέκτες μιας παθιασμένης ποιητικής εντρύφησης αποκαλύπτουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό πολύ ιδιαίτερες και καινοτόμες εκφάνσεις της ισπανόφωνης ποίησης.

altΣχετικά με τον Κάρλος Εδμούντο ντε Όρυ αντλώ από τον πρόλογο τον οποίο είχα συνθέσει για το βιβλίο: Ο Έμερσον μας συμβούλεψε πως ο άνθρωπος είναι ο μισός εαυτός του, ο άλλος μισός είναι εκείνο που κατορθώνει κανείς να εκφράσει. Ο ντε Όρυ είναι ένας από τους ευρωπαίους ποιητές που καλύτερα από πολλούς κατέχει την έκφραση ενός εκ των πλέον καταστροφικών μυστικών της ποίησης∙ τη γνώση πως η ποιητική τέχνη είναι ένα απλανές φινάλε. Να έχουμε το νου μας, ο ντε Όρυ δεν έρχεται σαν τέκνο της Ισπανικής Μούσας, μήτε και σαν πρεσβευτής κάποιας νεωτερικότητας, είναι πολύ ευφυής για να αναπλάθει από τις στενές ιστορικές ή κοινωνικές προδιαγραφές∙ απλώς περνά από μπροστά μας κατευθυνόμενος προς τα Μέσα.

Σημαντικός κάθε ποιητής που εκτελεί βαθμιαίες εξόδους από τα στάδια της γραφής, όπως ο προαναφερθείς. Ένας απ’ αυτούς ήταν και ο Μιγέλ Λαμπορδέτα. 

Συχνά ο μεταμοντερνισμός θεωρείται επέκταση του μοντερνισμού, ωστόσο η ρήξη του πρώτου με τον δεύτερο είναι μάλλον μία πιο έγκυρη τοποθέτηση, και με βάση αυτήν το έργο του Λαμπορδέτα αντιπροσωπεύει αυτή την ποιητική εξέλιξη. Παρά την επιμονή κάποιων να τον εντάσσουν στις παρυφές της υπερρεαλιστικής σχολής, ο Λαμπορδέτα παραπάνω από οτιδήποτε άλλο, ήταν προεξάρχων της μεταμοντέρνας ποίησης.

altΗ ποίηση του Λαμπορδέτα παρότι η απήχησή της εντός και εκτός Ισπανίας ήταν περιορισμένη, ήταν μία από τις πιο πρωτότυπες και ακτινοβόλες. Ο ποιητής της Αραγονίας ήταν ποιητής ενός κόσμου ο οποίος δεν είχε αφιχθεί ακόμη.

Σχεδόν κάθε παραφυάδα του μοντερνισμού βρήκε χώρο και ρόλο στην γραφή του, κάθε νεωτερισμός διυλίσθηκε ώστε να σχηματιστεί ο προσωπικός του, αμείλικτος, κατηφής και αποξενωμένος λόγος.

Ίσως ο πιο ευγενής από τους σαρκαστικούς ποιητές που άφησαν τα ίχνη τους στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία, ο Λαμπορδέτα, ήταν επίσης ένας από τους, πνευματικά, ιδιαίτερα κινητικούς, ώστε να αντιπαρέλθει την τυφλή εμμένεια στις παρατηρήσεις και τις καταγραφές της συνείδησης, οι οποίες τον εικοστό αιώνα όσο προσέφεραν άλλο τόσο διαδραμάτισαν αρνητικό ρόλο στην εξέλιξη της λογοτεχνίας.

Το έργο του Λαμπορδέτα ήταν ένα από πιο πρωτότυπα και συνάμα, ένα από τα πλέον παραγνωρισμένα. Το πάθος του ποιητή αναχαίτισε κάθε υπερβολή και η γλώσσα του, ακραιφνής, μοιραία και αντικοινωνική, τον ξεχώρισε τόσο πολύ από τους σύγχρονούς του, ώστε τον οδήγησε στην περιθωριοποίηση.

Ο Λαμπορδέτα παρότι επιρρεπής στην κατάθλιψη και στην παχυσαρκία, έζησε μια ανέμελη ζωή και πέθανε όντας μόλις σαράντα οκτώ χρόνων, από ανεύρυσμα αορτής.

Ο Ολιβέριο Χιρόντο ήταν μία από τις πρωτότυπες και τολμηρές πέννες της ισπανόφωνης ποίησης και ένας ποιητής που ξεπέρασε με ωραιότατο τρόπο το γλωσσο-αισθητικό του περιβάλλον ανεγείροντας το ερειπώδες μνημείο του εαυτού του.

Η ποιητική ανθολογία του Ολιβέριο Χιρόντο με τίτλο Γκονγκ Εγώ Δίχως Ήχο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg. Σε αυτόν τον τόμο παρουσιάζονται ποιήματα του Χιρόντο από όλο το εύρος της βιβλιογραφίας του. Η έκδοση είναι δίγλωσση και οι μεταφράσεις συνοδεύονται από μία απολαυστική και λίαν κατατοπιστική εισαγωγή του μεταφραστή.

Συχνά στην εκτύλιξη ενός διαλόγου που αφορά την ακούσια επαναληπτικότητα πολλών εκ των σύγχρονων που καταπιάνονται με την ποιητική γραφή, γίνεται λόγος για το κατά πόσο ξαναγράφονται ακούσια κάποιοι παλαιότεροι στίχοι, για το κατά πόσο ορισμένα προγενέστερα ύφη επανεμφανίζονται ως φασματικά στοιχεία μίας εκφραστικής ποιητικής διατύπωσης, μα και ως ακυρωμένες, εφόσον επαναλαμβάνονται, στιχικές εκρήξεις. 

Ο Χιρόντο εκτός των άλλων είναι μία τέτοια, καθόλα πειραματική και διερευνητική, προξένηση. Ο ποιητής είναι από εκείνους που διέπρεψαν ακόμη και ως δάσκαλοι μίας, στα σημερινά χρόνια, διαδεδομένης αισθητικής, που συχνά χαρακτηρίζεται «επαναστατική» ακόμη και αν τίποτε επαναστατικό δεν έχει, εννοώ σήμερα, να προσφέρει, εφόσον όπως προανέφερα, ο Χιρόντο είχε γράψει ένα πολύ μεγάλο μέρος της ποίησης το οποίο σήμερα ξαναγράφεται –ίσως μόνο και μόνο για να αναδειχθεί πανηγυρικά ο Αργεντινός ποιητής και εν πολλοίς να ακυρωθεί αυτός ο «σύγχρονος», απολύτως επιτηδευμένος, αρνητισμός– ειδικά όταν εμπλέκεται με την κοινωνική στρυφνότητα ώστε να περάσει στους αναγνώστες ως αντιρρητισμός. Ο Ολιβέριο Χιρόντο ήταν μία από τις πρωτότυπες και τολμηρές πέννες της ισπανόφωνης ποίησης και ένας ποιητής που ξεπέρασε με ωραιότατο τρόπο το γλωσσο-αισθητικό του περιβάλλον ανεγείροντας το ερειπώδες μνημείο του εαυτού του.

* Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΙΒΑΔΑΣ είναι ποιητής.

altΓκονγκ εγώ δίχως ήχο
Oliverio Girondo
Μτφρ.-Εισαγωγή Κώστας Βραχνός
Gutenberg 2018
Σελ. 192, τιμή εκδότη €11,00

alt

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ OLIVERIO GIRONDO

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

Για την ποιητική συλλογή του Χάρη Βλαβιανού «Η Αναγέννηση - 39 ποιητικά πορτρέτα» (εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Πορτρέτο του Νικολό Μακιαβέλι, στον οποίο είναι αφιερωμένο ένα ποίημα της συλλογής © Wikipedia. 

Γράφει η Άννα Βασιάδη

...
«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

Για το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη «Ποιήματα και τραγούδια» (εκδ. Άγρα). Κεντρική εικόνα: πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη με τίτλο: «Δύο άντρες με φτερά πεταλούδας» © Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. 

Γράφει ο Γιώργος Γκόζης

…ή αλλιώς, περί του υμνογραφι...

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κοσμόπουλου «Έθνος εξαιρετικά» (εκδ. Περισπωμένη). Kεντρική εικόνα: Ανεξάρτητη Μεραρχία. Διανομή αλληλογραφίας και δεμάτων. Συλλογή Μικρασιατικής Εκστρατείας/ Αρχείο ΕΡΤ.

Γράφει η Αγάθη Γεωργιάδου

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ