alt

Για την ποιητική συλλογή του Λεωνίδα Κακάρογλου «Οι τίγρεις των δωματίων» (εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Στα βιβλία ποίησης, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα, φαίνεται ο συγγραφέας. Όμως δεν είναι αυτοβιογραφίες ή μαρτυρίες. Σε κάθε βιβλίο, ο ποιητής αποφασίζει και δίνει μία κατεύθυνση στις σημειώσεις που κρατάει, ενίοτε νοερά, για να γράψει ποιήματα.

Ο Λεωνίδας Κακάρογλου είναι ένας άνθρωπος που ζει τρυφερά μαζί με τους ζωντανούς. Αν διαλέξει να ζει μ’ ένα ζώο, είναι επειδή θέλει να το φροντίσει. Όχι για να φαγωθεί από αυτό. Στο βιβλίο «Οι τίγρεις των δωματίων» έχει για moto συνάψει στίχους από το ποίημα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ «Η τίγρη». Τους παραθέτει ως εξής: «Την τίγρη ακολουθήσαμε / στη φωλιά της / Την τίγρη την νυχτερινή / τη μάνα / πώς ελαφροπατεί / και την ημέρα / σε λήθαργο ονειρεύεται τ’ αστέρια…».

Είναι το ένατο ποιητικό βιβλίο του Κακάρογλου. Το διάβασα ως συνέχεια των προηγούμενων. Χρησιμοποιεί το ίδιο ποιητικό υποκείμενο, τον ίδιο αφηγητή. Στις Τίγρεις των δωματίων οι μνήμες έχουν εξασθενίσει, αναζητά όμως πια δεν βρίσκει το αγαπημένο πρόσωπο που έχει χάσει. «Και δεν θυμάμαι / Τι νούμερο παπούτσι / Φόραγες». «Κι όταν καμιά φορά συναντηθούμε / Δεν θα αναγνωρίσω τα μάτια σου».

Ο αφηγητής ζει μόνος σε ένα σπίτι, με ζωύφια, μυρμήγκια κι ένα σαμιαμίδι, θέλει να φροντίζει τους άλλους, παρακαλεί τις λέξεις να ταΐζουν τα νυχτοπούλια.

Ο αφηγητής ζει μόνος σε ένα σπίτι, με ζωύφια, μυρμήγκια κι ένα σαμιαμίδι, θέλει να φροντίζει τους άλλους, παρακαλεί τις λέξεις να ταΐζουν τα νυχτοπούλια. Προσμένει το μέλλον, δεν υποφέρει την αναμονή, λέει «ό,τι είναι να γίνει, ας γίνει». Περιμένει τους τίτλους τέλους της «κακοπαιγμένης φάρσας», του φιλμ νουάρ από το οποίο ελπίζει να βγει.

Διστάζει να αφήσει τις μνήμες, να προχωρήσει. Ψάχνει έστω ένα αποτύπωμα κάπου σ’ έναν τοίχο του σπιτιού για να βεβαιωθεί ότι οι μνήμες είναι παρούσες κι άρα το αγαπημένο πρόσωπο παραμένει. Τα χορταράκια του κήπου ακόμα θυμούνται τα πατήματά του. Το βιβλίο διαπερνιέται από τον φόβο του αποχωρισμού από το πένθος, από την οικειότητα που αυτό φέρει.

Διαδηλώνει ότι θέλει να απαλλαγεί από τη μνήμη πεθαμένων. Δεν ξέρει αν είναι όνειρο αυτοί ή όνειρο κι ο ίδιος. Τα μάτια του αγαπημένου προσώπου βρίσκονται πια στα δικά του μάτια, στο ποίημα «Αυτόματος τηλεφωνητής» λέει: «Τώρα ξημερώνει / Όπως χθες βράδιαζε / Όμως στα μάτια μου / Είναι τα μάτια σου / Σε κανέναν / Δεν θ’ αφήσω να μου τα πάρει / Σε κανέναν τηλεφωνητή / Δεν χαρίζω τίποτα // Σε σένα / Όλα».

Βρέχει, τα παράθυρα γίνονται θαμπά, κι ο αφηγητής ακούει τη βροχή σαν να του λέει ότι δεν είναι δική της η θαμπάδα. Εκείνος την έχει επιλέξει. Έχει παρατήσει, έχει ξεχάσει τη ζωή του να πλέει. Ο αφηγητής ζει, οι τίγρεις των δωματίων όχι. Δεν θυμάται πια τα μάτια τους. Δεν μπορεί πλέον να τα αναγνωρίσει. Όλα που αφορούν στη συνύπαρξή του με νεκρούς αγαπημένους καθίστανται λεπτομέρειες. Οι τίγρεις είναι πια οι σκιές που τον βασανίζουν. Σκιές, που εξ ορισμού χρειάζονται φως αλλιώς δεν υπάρχουν. Αυτόφωτες σκιές δεν υφίστανται.

Ο ποιητής χρησιμοποιεί συχνά τη λέξη «μνήμες», και περιγραφικά. Από το πρώτο κιόλας ποίημα, βλέπουμε το ταβάνι να στάζει μνήμες και τον αφηγητή να αναζητά στο πάτωμα το αγαπημένο πρόσωπο. Δεν χρειάζεται πια τις μνήμες για να προχωρήσει. Είναι παράλογο να βρίσκεται έστω μία τίγρη σε ένα δωμάτιο μ’ έναν άνθρωπο. Είτε εκείνη θα πεινάσει είτε ο άνθρωπος θα διαλέξει να συνεχίσει να ζει.

Μνήμες που έρχονται σαν βραδινό αεράκι, το οποίο φέρνει για λίγο το αγαπημένο πρόσωπο, κι ύστερα το παίρνει.

Ο αφηγητής διαπιστώνει ότι «δύσκολα θα περνούν οι νύχτες». Μνήμες που έρχονται σαν βραδινό αεράκι, το οποίο φέρνει για λίγο το αγαπημένο πρόσωπο, κι ύστερα το παίρνει. Στα ποιήματα δεν συναντούμε σημεία στίξης. Κυρίως, ο Κακάρογλου τα αφήνει χωρίς τελεία στο τέλος. Μένουν ανοιχτά, όπως οι μνήμες.

Όπως τα προηγούμενα, είναι ένα βιβλίο για τη διαχείριση της μνήμης, για μία κατάσταση του πένθους. Για τον αφηγητή, είμαστε εμείς κι είναι κι ο χρόνος. Τον χρόνο, τον κωδικοποιούμε, τον ταξινομούμε σε ημέρες, σε εβδομάδες, σε μήνες, σε έτη. Όμως για εμάς, για τη ζωή μας, για αυτά που έχουμε ζήσει και ζούμε, πώς μετριέται ο χρόνος;

Πώς ταξινομούνται τα ηλιοβασιλέματα, οι άνεμοι που νιώσαμε; Γεμίζουμε τη ζωή μας με πήγαιν’-έλα για να κερδίσουμε τη μνήμη, για να κρυβόμαστε στην αμνησία. Φτιάχνουμε ένα ιδιωτικό παραμύθι, στο οποίο δεν προλαβαίνουν να χωρέσουν οι μνήμες.

Όσο κι αν προστατευόμαστε, ό,τι αντικλεπτικό μηχανισμό κι αν ενεργοποιήσουμε, ο χρόνος θα μπει στον χώρο μας και θα μας κλέψει τα χρόνια.

* Ομιλία που εκφωνήθηκε στην παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα, στο Polis Art Café.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΨΑΛΤΗΣ είναι ποιητής.

altΟι τίγρεις των δωματίων
Λεωνίδας Κακάρογλου
Εστία 2017
Σελ. 56, τιμή εκδότη €9,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ ΚΑΚΑΡΟΓΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Παπαρούνες του Γενάρη» του Δημήτριου Ρογγίτη (κριτική)

«Παπαρούνες του Γενάρη» του Δημήτριου Ρογγίτη (κριτική)

Δημήτριος Ρογγίτης, «Παπαρούνες του Γενάρη», Ενύπνιο, 2024. «Ποιήματα που αγγίζουν τις πιο λεπτές χορδές της συναισθηματικής εμπειρίας».

Γράφει ο Γιώργος Χαριτάτος

Η ποίηση είναι, ίσως, η πιο δύσκολη τέχνη. Κι αυτό, διότι εκτός από τα αρχετυπικά χ...

Τρεις ελληνικές ποιητικές επιλογές στο κλείσιμο του χρόνου

Τρεις ελληνικές ποιητικές επιλογές στο κλείσιμο του χρόνου

Τρεις ποιητικές επιλογές καθώς το 2024 εκπνέει. «Ετερόλεκτον», του Παναγιώτη Ι. Ηλιόπουλου (εκδ. Ιωλκός, 2023), «Οι ψυχές των ψαριών», της Σάντις Βασιλείου (εκδ. Θράκα, 2024), «Η μικροϊστορία μιας αναλαμπής», της Ιωάννας Παππά (εκδ. Μάγμα, 2024).

 Γράφει ο Γιώργος Δρίτσας

...
«Ίκαροι – Ο φτερωτός ήρωας και τα πρόσωπά του μέσα στον χρόνο» - Ανθολογία, προλεγόμενα-μετάφραση Κώστας Κουτσουρέλης (κριτική)

«Ίκαροι – Ο φτερωτός ήρωας και τα πρόσωπά του μέσα στον χρόνο» - Ανθολογία, προλεγόμενα-μετάφραση Κώστας Κουτσουρέλης (κριτική)

Για την ανθολογία ποιημάτων «Ίκαροι – Ο φτερωτός ήρωας και τα πρόσωπά του μέσα στον χρόνο», με ανθολόγηση – προλεγόμενα & μετάφραση του Κώστα Κουτσουρέλη, για τις εκδόσεις Σμίλη. Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας «Τοπίο με την πτώση του Ίκαρου» 1558, του Πίτερ Μπρέχελ.

Γράφει η Λίλα Τρουλινού ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα», στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε σκηνοθεσία Έλενας Τριανταφυλοπούλου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Η οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπ...

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. «Έντονες επιρροές από τον Καστελούτσι και τον Παπαϊωάννου, εξαιρετική μουσική υπόκρουση». Φωτογραφίες © Ανδρέας Σιμόπουλος

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το «ΜΑΜΙ» του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ