alt

Για την ποιητική συλλογή του Κυριάκου Χαρίτου Το επί ματαίω (εκδ. Κέδρος)

Του Κωνσταντίνου Μπούρα

Η ζωή σαν τηλεοπτική σαπουνόπερα, σαν αφόρητο talk show κι ο άνθρωπος ξεφτιλισμένος, χαμένος «Σε πλαστικά πλατό / πουδραρισμένος / απ’ άτριχο ταριχευτή / με το μικρόφωνο στα χείλια…» (σελ. 21).

Το άσκοπον της τεκνοποίησης, το ανόητον της τεκνογονίας κι η αφόρητη υπαρξιακή μοναξιά μιας νέας γενιάς λαμπρών μυαλών που κατέφυγαν στην ξενιτιά για να βρούνε στον ήλιο μοίρα.

Αυτή η υπαρξιακή κραυγή είναι ανάλογη ενός Καρυωτάκη («Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες…»), ενώ το ποίημα με αύξοντα αριθμό V παραπέμπει στη σαιξπηρική ρήση ενός Άμλετ προς την Οφηλία του: «Σε μοναστήρι, σε μοναστήρι γρήγορα!». Το άσκοπον της τεκνοποίησης, το ανόητον της τεκνογονίας κι η αφόρητη υπαρξιακή μοναξιά μιας νέας γενιάς λαμπρών μυαλών που κατέφυγαν στην ξενιτιά για να βρούνε στον ήλιο μοίρα. Κι ο Θάνατος, το μόνο καταφύγιο που προσδοκούνε ίσως οι ματαιωμένες ψυχές, που έκαναν τόσο ταξίδι για να έρθουν μέχρι εδώ και αντί για Έρωτα συναντούν ανεργία, ανασφάλεια, αβεβαιότητα…

Όμως ας ακούσουμε τον ώριμο ποιητή που ζει πια στα ξένα, οικονομικός μετανάστης, φευγάτος από μια πατρίδα που συρρέουν άλλοι οικονομικοί μετανάστες, φτωχότεροι ή με πιότερη απελπισία, από μέρη που μαστίζει ο πόλεμος και κατακαίει η φωτιά της μισαλλοδοξίας. Τουλάχιστον εμείς εδώ είμαστε ειρηνικοί, μέσα στην τηλεοπτική αποχαύνωσή μας, βουλιαγμένοι σε καναπέδες που έχουν πιάσει σκόνη και κοριούς, χωρίς θέρμανση, ζώντας με δανεικά κι αλληθωρίζοντας στα λαχεία, μόνο που δεν έχουμε ψιλά για να τα αγοράσουμε. Για την ακρίβεια, ούτε «χοντρά» έχουμε, ενώ κάποιοι αυτοκτονούν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Ο πλέον ανώδυνος είναι η ποίηση:

VIII
 
«Ναι
Θα ‘ρθει ο θάνατος όλο φροντίδα
θα ‘ρθει σαν νοικοκυρά χοντρή
με πασούμι χαμηλό
με δάχτυλα πρησμένα
θα διπλώσει προσεκτικά τα σώματά μας
θα ξεκρεμάσει τα κάδρα απ’ τους τοίχους
Και μέσα σ’ ένα κουτί παπουτσιών
πάνω στο πρώτο φύλλο πρωινής εφημερίδας
θα ακουμπήσει την καρδιά μας
που θα την έχει σκάψει με κουταλάκι μικρό
επάργυρο
από σερβίτσιο γάμου
Μετά θα ‘ρθει το συνεργείο
και έναν έναν θα ξεκαρφώσουνε
τους τοίχους του σπιτιού μας
θα πάρουνε τα έπιπλα
τα πιάτα
τα βιβλία
θα τα μεταφέρουνε στο διπλανό πλατό
που κάποιος άλλος ερασιτέχνης
θα ξαναπαίξει τη ζωή μας απ’ την αρχή
Κάνοντας τα ίδια λάθη
Έι, κριτική επιτροπή
τη βαθμολογία σας, παρακαλώ
τελειώνει ο τηλεοπτικός μας χρόνος»

Θρησκευτική πνοή διατρέχει το όλον πόνημα. Ενοχή για τη σωματική ηδονή που λογίζεται ως αμαρτία όταν δεν συνοδεύεται από αγάπη, τρυφερότητα, συμπόνια, αλληλεγγύη, ομόνοια, αδελφοσύνη… Στο δέκατο ποίημα διαβάζουμε:

X

«Κύριε, Κύριε
τιμώρησέ με
Ράπισε το στόμα το ασεβές
Σβήσε πάνω στη γλώσσα μου
ένα ένα τα αγκαθωτά
πυρηνικά σου αστέρια
Πριόνισε τα φτερά μου
με σκουριασμένη λάμα πριόνι
Άσε μου μόνο τη μνήμη
της γλώσσας μου
τις λέξεις
Θα σκεφτώ απ’ την αρχή
τον Παράδεισο»
 
O Κυριάκος Χαρίτος γεννήθηκε στη Χαλκίδα το 1977. Σπούδασε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Θέατρο στην Αγγλία. Εργάστηκε σαν ηθοποιός, έχει γράψει τέσσερα παιδικά βιβλία και το σενάριο της ταινίας μικρού μήκους «Εν θερμώ» (Βραβείο Σεναρίου Φεστιβάλ Δράμας 2007).

* Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ είναι ποιητής.

Το επί ματαίω alt
Κυριάκος Χαρίτος
Κέδρος 2016
Σελ. 48, τιμή εκδότη €9,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΧΑΡΙΤΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ίμερος» της Μαίρης Χάψα (κριτική) – Χαϊκού με πάθος

«Ίμερος» της Μαίρης Χάψα (κριτική) – Χαϊκού με πάθος

Για την ποιητική συλλογή της Μαίρης Χάψα «Ίμερος» (εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, σκίτσο από το εξώφυλλο). 

Γράφει η Ελπίς Χοχλιούρου

Η τέχνη της ιαπωνικής ποιητικής φόρμας, του μικροσκοπικού ποιήματος χαϊκ...

«Μέρες του Ροβινσώνα» του Κώστα Σταυρόπουλου (κριτική) – Ποίηση του ναυαγίου και της ανάδυσης

«Μέρες του Ροβινσώνα» του Κώστα Σταυρόπουλου (κριτική) – Ποίηση του ναυαγίου και της ανάδυσης

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Σταυρόπουλου «Μέρες του Ροβινσώνα» (εκδ. Ιωλκός). Στην κεντρική εικόνα, ο ποιητής και εικαστικός Κώστας Σταυρόπουλος, μπροστά σε έργα του.

Γράφει η Κατερίνα Καζολέα

Η ποιητική συ...

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

Για την ποιητική συλλογή του Νίκου Εγγονόπουλου «À Revoir: Theophilos», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ύψιλον. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργη της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Stay Awake: H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Athens Pride 2025

Stay Awake: H Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Athens Pride 2025

Με την καμπάνια ορατότητας «Stay Awake», η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση συμμετέχει στο Athens Pride 2025, γιορτάζοντας τα 20 χρόνια του. 

Επιμέλεια: Book Press

Η ...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργη της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ