kokkino kaskol 700 2

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Δουατζή Το κόκκινο κασκόλ (εκδ. Μανδραγόρας).

Του Απόστολου Μπενάτση

Στην ποιητική συλλογή Το κόκκινο κασκόλ, ο Γιώργος Δουατζής, όπως σε όλη την ποιητική και πεζογραφική πορεία του, συνεχίζει να καταγράφει μια κοσμοθεωρία συνεχώς εμπλουτιζόμενη με νέα στοιχεία, τα οποία και συγκροτούν το αξιακό του σύστημα.

Έγραψε, μεταξύ άλλων, ο Τάσος Λειβαδίτης στην ΑΥΓΗ στις 9 Ιουλίου του 1976: «Ο Δουατζής πορεύεται με τους συνανθρώπους του στην τρομερή λεωφόρο της εποχής μας και το τραγούδι του, στις μικρές στάσεις αυτής της απεγνωσμένης διαδρομής, ξεκουράζει και δυναμώνει τους συνοδοιπόρους του. Ποίηση ακμαία, ηχηρή, καταιγιστική. Που τη σηκώνει στα χέρια του πότε σαν σημαία και πότε σαν όπλο – και πάντα σαν ανθρώπινη προσφορά. Και συχνά σα νυστέρι για ν' ανοίξει παλιές πληγές και να βρει μέσα τους την ανθρώπινη κακοδαιμονία». Η διεισδυτική ματιά του μεγάλου ποιητή ανακάλυψε το γίγνεσθαι μιας σημαντικής ποιητικής πορείας. Ίσως όσα καταγράφει στην κριτική αυτή ο μεγάλος μας ποιητής θα μπορούσαν να γραφτούν και σήμερα για το έργο του Γιώργου Δουατζή.

«Ο Δουατζής πορεύεται με τους συνανθρώπους του στην τρομερή λεωφόρο της εποχής μας και το τραγούδι του, στις μικρές στάσεις αυτής της απεγνωσμένης διαδρομής, ξεκουράζει και δυναμώνει τους συνοδοιπόρους του. Ποίηση ακμαία, ηχηρή, καταιγιστική. Που τη σηκώνει στα χέρια του πότε σαν σημαία και πότε σαν όπλο – και πάντα σαν ανθρώπινη προσφορά. Και συχνά σα νυστέρι για ν' ανοίξει παλιές πληγές και να βρει μέσα τους την ανθρώπινη κακοδαιμονία».

Στο τελευταίο έργο του Το κόκκινο κασκόλ, όπως και συνολικά στην ποιητική του δραστηριότητα, διακρίνονται κυρίως τρία σκέλη που διαχέονται στην ποιητική του δημιουργία: Ύπαρξη, έρωτας, πολιτική.

Ύπαρξη σημαίνει το βύθισμα σε όλο και ευρύτερα φιλοσοφικά πεδία, με περισσή αγάπη για τον άνθρωπο του οποίου η τραγικότητα της ύπαρξης δεν έχει να κάνει με τον θάνατο, αλλά με την πληγωμένη του αξιοπρέπεια, η οποία δεν του επιτρέπει πνευματικές ανατάσεις και αίσθηση πραγματικής ελευθερίας. Η ύπαρξη του Γιώργου Δουατζή ταυτίζεται με τη δημιουργία μεγάλων οραμάτων και την προβολή αιτουμένων για έναν καλύτερο, ανθρώπινο κόσμο. Η υπόστασή του χαρακτηρίζεται από την ευτυχία της αναζήτησης και της δημιουργίας νέων μορφών στην τέχνη. Ταυτόχρονα, η ποιητική του πορεία ταυτίζεται με την αποκάλυψη των πληγών της εποχής μας, μέσα όμως από μια ιδιαίτερη τρυφερότητα: Τρέχουν τα τραγούδια / από ψυχή σε ψυχή / για να γίνει ίσκιος ο πόνος / και να μπορεί όσο υπάρχω / να με ακολουθεί / από τραγούδι σε τραγούδι / μήπως κι έτσι πυκνώσει ο χρόνος / Τότε, πιο καθαρός από καθαρός ο λόγος μου / για να μπορέσει να συναντηθεί με τον άλλο / και να μην πέσει στο απόλυτο κενό

Έρωτας σημαίνει για το Γιώργο Δουατζή πολυδιάστατη ευαισθησία στην ομορφιά και στη γυναίκα, χωρίς καμιά ντροπή για τις ευαισθησίες του, χωρίς καμιά αναστολή, υμνώντας το αιώνιο θηλυκό σε κάθε ευκαιρία

Έρωτας σημαίνει για το Γιώργο Δουατζή πολυδιάστατη ευαισθησία στην ομορφιά και στη γυναίκα, χωρίς καμιά ντροπή για τις ευαισθησίες του, χωρίς καμιά αναστολή, υμνώντας το αιώνιο θηλυκό σε κάθε ευκαιρία: Τα υπέροχα χέρια με τα ευαίσθητα δάχτυλα / σε στέλνουν στους ουρανούς / σε ανασύρουν από τον βαθύτερο λήθαργο / σε βυθίζουν στην υπέρτατη των ηδονών / εξαφανίζουν τόπο και χρόνο / σε στέλνουν με το αλαφρότερο άγγιγμα  / εκεί όπου η ποίηση  / είναι μια αυτονόητη πραγματικότητα.

Πολιτική σημαίνει για το Γιώργο Δουατζή διαρκή επαγρύπνηση για το κοινωνικό γίγνεσθαι με πασιφανή την αγάπη στον άνθρωπο, τη φροντίδα για τον διπλανό, όπως συνηθίζει να λέει. Και συχνά γίνεται σκληρά επικριτικός, όπως στο ποίημα της συλλογής του Δόλιοι: Αδιάφοροι όπως όταν διασχίζεις / τάχα αμέριμνος έναν δρόμο / γεμάτο κηδειόσημα / και γνωρίζεις ότι καθένα κρύβει / ένα ολόκληρο δράμα οριστικής απώλειας / όπως οι δήθεν αμέριμνοι / που υπογράφουν συνθήκες ειρήνης / ετοιμάζοντας αυριανούς πολέμους / Ιδιοτελείς εγωπαθείς και βάρβαροι / χτίζουν είδωλα με ελπίδες και οράματα / προσκυνήματα των αφελών / Και δεν αναρωτήθηκαν οι δόλιοι / για τόσους δύσμοιρους που τους ακολουθούν.

Μη με παρεξηγείτε που πάντα βρίσκω έναν τρόπο να χάνομαι/ αλλά πόσο πιο σοβαρά να εκτραπώ στα ιδιοτελή παιχνίδια μου/ όταν η γνώση του ανθρώπινου πόνου δεν μου επιτρέπει / να μπω στην τρέλα της οργής/ όταν αναρωτιέμαι συνεχώς τι θα απογίνω / αν δεν δεχτούνε τη συγνώμη μου / για τον κόσμο που τους παραδίδουμε.

Ο Γιώργος Δουατζής και με Το κόκκινο κασκόλ υπερβαίνει, συχνά αυτοκριτικά, το προσωπικό με αναγωγή στο συνολικό, αναλαμβάνωντας λες αυτός την ευθύνη για την αδυναμία μας να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο: Μη με παρεξηγείτε που πάντα βρίσκω έναν τρόπο να χάνομαι/ αλλά πόσο πιο σοβαρά να εκτραπώ στα ιδιοτελή παιχνίδια μου/ όταν η γνώση του ανθρώπινου πόνου δεν μου επιτρέπει / να μπω στην τρέλα της οργής/ όταν αναρωτιέμαι συνεχώς τι θα απογίνω / αν δεν δεχτούνε τη συγνώμη μου / για τον κόσμο που τους παραδίδουμε.

Η πολιτική διάσταση της ποίησης του Γιώργου Δουατζή, αποτελεί ασφαλώς μια συνέχεια και μια εξέλιξη της πολιτικής ποίησης και παραπέμπει σε βασικούς εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς (Λειβαδίτη, Αναγνωστάκη). Εκείνο ωστόσο που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι αυτός είναι εκείνος που ξαναφέρνει στο προσκήνιο την πολιτική ποίηση ξαναπιάνοντας την από κει που την άφησαν οι παλιότεροι, αρνούμενος την ιδιωτική εσωστρέφεια που χαρακτηρίζει του ομοτέχνους της γενιάς του. Αυτό, νομίζω, αποτελεί μια προσφορά του, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί σταθμό και μια κορύφωση στην ποίηση του Γιώργου Δουατζή, η οποία αποκτά με τη νέα συλλογή του μεγαλύτερες διαστάσεις.

* Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΠΕΝΑΤΣΗΣ είναι τ. Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

altΤο κόκκινο κασκόλ
Γιώργος Δουατζής
Μανδραγόρας 2016
Σελ. 88, τιμή εκδότη €10,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΟΥΑΤΖΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πιστή και ενάρετη νύχτα» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

«Πιστή και ενάρετη νύχτα» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

Για το ποιητικό έργο της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Πιστή και ενάρετη νύχτα» (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Δήμητρα Κωτούλα, εκδ. Στερέωμα).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Δημιουργός του έργου Πιστή και ενάρετη νύχτα είναι η ...

«Πράξεις των Αποστόλων» του Ιωάννη Πανουτσόπουλου (κριτική) – Η θέση του ανθρώπου στην κοσμική σούπα

«Πράξεις των Αποστόλων» του Ιωάννη Πανουτσόπουλου (κριτική) – Η θέση του ανθρώπου στην κοσμική σούπα

Για την ποιητική συλλογή του Ιωάννη Πανουτσόπουλου «Πράξεις των Αποστόλων» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, έργο της Valerie Hegarty.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Για ένα «σύννεφο με παντελόνια»

...
«Τελευταίο σκοτάδι» του Αργύρη Παλούκα (κριτική) – Ολιγόστιχα ποιήματα, πυκνές συνθέσεις

«Τελευταίο σκοτάδι» του Αργύρη Παλούκα (κριτική) – Ολιγόστιχα ποιήματα, πυκνές συνθέσεις

Για την ποιητική συλλογή του Αργύρη Παλούκα «Τελευταίο σκοτάδι» (εκδ. Κριτική). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Yan Palmer. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Είχαμε ήδη την ευκαιρία να αξιολογήσουμε προϊόντα λογοτεχν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές»: Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου στην Εθνική Βιβλιοθήκη

«Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές»: Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου, «Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές» που παρουσιάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος είναι μια σύγχρονη ματιά πάνω στο θέμα της απώλειας και του πένθους. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Φίλιππου Τσιμπόγλου (1956-2023).

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Ο άλλος αδερφός», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τύµµα τύµµατι τεῖσαι»
...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ