daskalo-680

Για την «ποιητική στρογγυλότητα» του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, στη συλλογή Με δίχτυ τον άνεμο (εκδ. Κίχλη)

Του Νικήτα Παρίση

Η ποίηση θέλει αβρό άγγιγμα. Μιαν απαλή και βελούδινη αφή. Αλλιώς, δε τη διαβάζεις. Τη σκοτώνεις. Πιο πολύ το ελαφρύ, το αγαπητικό άγγιγμα, το χρειάζεται ο λόγος για την ποίηση. Εννοούμε τον μετα-αναγνωστικό λόγο, αυτόν που πάει να κρίνει, να ζυγιάσει στίχους και να πει τα δικά του ρήματα. Ρήματα για την ποίηση. Δεν αρθρώνονται εύκολα. 

Αυτές οι σκέψεις γύριζαν στο μυαλό. Και γύριζαν έμμονα και επίμονα την ώρα που διάβαζα την ποιητική συλλογή Με δίχτυ τον άνεμο, φροντισμένη  με την τυποτεχνική ευαισθησία των εκδόσεων «Κίχλη».

Είναι η δέκατη ποιητική πράξη του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Η στρογγυλότητα του αριθμού συμπορεύεται με την ουσία. Να το πω και διαφορετικά, προδηλώνοντας τη γνώμη  μου γι’ αυτή τη συλλογή σχεδόν προοιμιακά: ο Δασκαλόπουλος γράφει αυτή την αριθμητική ποιητική στρογγυλότητα,  χρώμενος στρογγύλω στόματι. Θέλω να πω ότι τώρα – έτσι το νιώθω – άγγιξε, στο μέγιστο, την ολόκληρη ποιητική ωριμότητα.

Άμα πεις λόγο θετικά βαρύ για ποιητικό κείμενο, πρέπει και να τον στηρίξεις. Αλλιώς, μένει λόγος μετέωρος και η τάχα βαρύτητα αλλάζει. Γίνεται κριτική ελαφρότητα. Καμιά φορά και παίζουσα θρασύτητα κούφιου λόγου.

daskalo-dimitris2Ο ποιητικός λόγος του Δημήτρη Δασκαλόπουλου δεν έχει, βέβαια, την ανάγκη της δικής μου υποστήριξης. Τα ποιητικά του εύσημα είναι έκτυπα και έκδηλα. Χρειάζεται μόνο να τα πλησιάσεις με ευαίσθητη και ασκημένη όραση. Με όραση που σου δίνει το «δικαίωμα» να ζυγιάσεις τους ποιητικούς τρόπους, επειδή περιέχει μέσα της πληθωρική τη λογοτεχνική παιδεία και άφθονη την κειμενογνωσία.. Σε διαφορετική περίπτωση, χάνεται η χάρη του ποιητικού λόγου. Δε νιώθεις, δεν μπορείς να νιώσεις, το άρωμα που διαχέουν στην αναγνωστική σου ανάσα οι χορεύουσες ποιητικά λέξεις. Είναι πλέον οριστικά χαμένο αυτό το λάμπον σπινθήρισμα, που παράγουν δύο ευαίσθητες λέξεις, όταν ενωθούν σε φωτεινή εκφραστική διδυμία.

Φυσικά, το ερώτημα εκρέει εύλογα: ποια είναι τα ποιητικά εύσημα, η ποιητική ρυθμική, αρμονικά συζευγμένη με το νοηματικό βάθος; Απόπειρα απάντησης: όλα τα ποιήματα έχουν έναν βαρύνοντα και ταυτόχρονα εκφραστικά «γλυκό» ρυθμό. Δεν είναι παίζουσα και ανάλαφρη  η ποιητική τροπικότητα. Λόγος συγκρατημένος, με άμεσα ορατή την πειθαρχημένη κίνηση των λέξεων, την τονική χρωματικότητα και τη βελούδινη ευγένεια του ύφους.

Τελικά, ναι,  έχουμε να κάνουμε με ποιητικό λόγο περίτεχνα γυμνό, με μια εκφραστική ευρηματικότητα που δεν αρέσκεται σε αφελείς και εντυπωσιακούς ποιητικισμούς, καθώς το κυρίαρχο θέμα, άμεσα ή έμμεσα, είναι ο θάνατος. Θέμα δηλαδή που δεν επιτρέπει και αποκλείει αυτόματα την ποιητική ελαφρότητα και τον παίζοντα λόγο. Και μάλιστα ένας θάνατος που δεν προβάλλεται ως αγριότητα και ως απειλή βίαιης ανακοπής της ζωής. Πιο πολύ προβάλλεται ως προσδοκώμενη βεβαιότητα και ως άφευκτη νομοτέλεια.

Στη ζωή όλα υπάρχουν: η γελαστή αιθρία της νεότητας, η επηρμένη αλαζονεία της δημιουργικής ηλικιακής κορύφωσης, αλλά και η ωραία αίσθηση που μας χαρίζει, πολύ γλυκά,  το ώριμο ποιητικό μας λυκόφως.

Αν θελήσω να μιλήσω με άλλα πιο λυρικά σχήματα, πρέπει να πω και τούτο: στη ζωή όλα υπάρχουν: η γελαστή αιθρία της νεότητας, η επηρμένη αλαζονεία της δημιουργικής ηλικιακής κορύφωσης, αλλά και η ωραία αίσθηση που μας χαρίζει, πολύ γλυκά,  το ώριμο ποιητικό μας λυκόφως. Από αυτό το  ώριμο ποιητικό λυκόφως εκρέει και υψώνεται η ποιητική στρογγυλότητα του Δ. Δασκάλόπουλου. Τη διαβάζεις, τη διακρίνεις και την απολαμβάνεις στις λέξεις, στις φράσεις, στους στίχους.

Στο τέλος, καθώς εξελίσσεται η αναγνωστική περιδιάβαση,  μέσα στα σήματα και τα σημαίνοντα των λέξεων, συσσωματώνεσαι μ’ αυτή την ποιητική στρογγυλότητα. Γιατί, πράγματι, συμβαίνει και αυτό: η στοχαζόμενη αναγνωστική όραση χωνεύεται μέσα στο ποίημα και έτσι δημιουργείται πάντα η πιο όμορφη σύζευξη: αναγνώστης και ποίημα ενώνονται σε μια ριγώσα ευτυχισμένη συλλειτουργία.

Να σταθώ, λίγο ακόμα, και σε κάποιες άλλες,  εξωτερικές και εσωτερικές, προεξοχές που μου κέρδισαν το  απολαμβάνον βλέμμα: τίτλοι που παραπέμπουν στον μεγάλο Αλεξανδρινό, υπαινικτικές αναφορές στον Σεφέρη, λόγος λυρικός, διαρκώς αυτοελεγχόμενος - και αυτός ενδεχομένως σεφερογενής- , καθώς και αρκετές διασταυρώσεις με άλλα κείμενα, στοιχείο που δείχνει την κειμενική παιδεία του ποιητή.

Και όταν τελειώσει η ανάγνωση, έχεις πλέον όχι απλώς την αίσθηση αλλά την ολόκληρη βεβαιότητα για τον πλήρη ανακαινισμό των πιο κοινόχρηστων και συχνόχρηστων λέξεων. Έχουν αποβάλει τη σκουριά που φορτώνει πάνω τους η καθημερινή χρήση και τριβή, και έχουν ξαναβρεί, ανανεωμένη και καινούρια, την ποιητική τους φρεσκάδα.

Τελικά, η ωραία ποίηση γεμίζει την ψυχή μας με όμορφα αρωματισμένες και νεανικές λέξεις. Ο τέλεια απηρτισμένος ποιητικός λόγος  διαχέει μέσα μας κάτι σαν μια όμορφη ερωτική ανατριχίλα. Και τότε είναι που,  η ανακαινίζουσα την ψυχή μας ποίηση, μας κάνει να νιώθουμε ότι «γειτονέψαμε με τ’ άστρα».   

* Ο ΝΙΚΗΤΑΣ ΠΑΡΙΣΗΣ είναι φιλόλογος κα συγγραφέας.

daskalo-Me-dixty-ton-nemoΜε δίχτυ τον άνεμο
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Κίχλη 2015
Σελ. 40, τιμή εκδότη: 6,97
 
politeia-link

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ                               

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κοσμόπουλου «Έθνος εξαιρετικά» (εκδ. Περισπωμένη). Kεντρική εικόνα: Ανεξάρτητη Μεραρχία. Διανομή αλληλογραφίας και δεμάτων. Συλλογή Μικρασιατικής Εκστρατείας/ Αρχείο ΕΡΤ.

Γράφει η Αγάθη Γεωργιάδη

...
«Γυναικών τε» του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη (κριτική) – Δέος και λατρεία για τις γυναίκες του κόσμου

«Γυναικών τε» του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη (κριτική) – Δέος και λατρεία για τις γυναίκες του κόσμου

Για την ποιητική συλλογή του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη «Γυναικών τε, Ποίηση», (εκδ. Εύμαρος). Κεντρική εικόνα: ο πίνακας του Γιάννη Μόραλη «Νέα γυναίκα». 

Γράφει η Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

...

«Μύθοι για το τέλος του κόσμου» της Ευτυχίας Παναγιώτου (κριτική) – O μύθος της ανθρώπινης συνθήκης

«Μύθοι για το τέλος του κόσμου» της Ευτυχίας Παναγιώτου (κριτική) – O μύθος της ανθρώπινης συνθήκης

Για την ποιητική συλλογή της Ευτυχίας Παναγιώτου «Μύθοι για το τέλος του κόσμου» (εκδ. Κέδρος). Κεντρική εικόνα: πίνακας του Γκάι Ντένινγκ. 

Γράφει η Ευσταθία Δήμου

Οι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ένα ξεχωριστό «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» από την ομάδα Loxodox στο ΠΛΥΦΑ

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Αθήνας που επέλεξε η ομάδα Loxodox «συνομιλεί» αρμονικά με τη μαγική νύχτα των Αγγλοσαξόνων, όπως τη συνέθεσε ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ. Κεντρική εικόνα: © Sabrina Brodescu.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Η ομάδα Loxodox είναι ιδ...

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Κινέζοι εθνικιστές στοχοποιούν τον νομπελίστα Μο Γιάν – Γιατί τον κατηγορούν για αντικομμουνισμό

Ο Κινέζος Νομπελίστας Μο Γιάν κατηγορείται ότι με τα βιβλία του σπιλώνει τον κομμουνιστικό στρατό της Κίνας και εξυμνεί τον αντίστοιχο της Ιαπωνίας. 

Επιμέλεια: Book Press

Το να είσαι ...

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Ανακοινώθηκαν οι νικητές των βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024 θα γίνει η τελετή της απονομής των λογοτεχνικών βραβείων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν οι μικρές λίστες και μαζί οι νικητές σε κάθε κατηγορία, καθώς και το μεγάλο βραβείο της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

«Μικρή Στίξις»: Νέα σειρά βιβλίων και εκδήλωση για τα 7 χρόνια παρουσίας στον εκδοτικό χώρο

Με τη συμπλήρωση επτά συναπτών ετών στο εκδοτικό στερέωμα, οι εκδόσεις Στίξις κάνουν το επόμενο βήμα με μια νέα σειρά τεσσάρων βιβλίων, υπό τον τίτλο «Μικρή Στίξις», των Γιώργου Δουατζή, Χρυσοξένης Προκοπάκη, Στέφανου Τζουβάρα και Μιχάλη Σηφάκη.  

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος  ...

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

7 γυναίκες γράφουν και ακούγονται – Όψεις της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας

Σίσσυ Δουτσίου, Στεύη Τσούτση, Λίνα Βαρότση, Αστερόπη Λαζαρίδου, Ελισάβετ Παπαδοπούλου, Αντιγόνη Ζόγκα, Λίνα Βαλετοπούλου. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας επιλέγουμε πολύ πρόσφατα βιβλία νέων Ελληνίδων συγγραφέων που θέτουν, άλλοτε με τρόπο διεκδικητικό κι άλλοτε πιο έμμεσο, το ζήτημα της γυναικείας χειρα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ