oxinailegontas

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στη μακρά σειρά (από το 1985) των κειμένων του Αλέξανδρου Αδαμόπουλου, όπου ανήκουν τόσο αμιγώς λογοτεχνικά έργα όσο και γενικότερες πολιτισμικές τεκμηριώσεις (όπως είναι τα βιογραφικά του Γιάννη Χρήστου), αναγνωρίζουμε πρωτότυπα και διαγνωσιακά (για να θυμηθούμε και τον Γιάννη Ξενάκη) γεγονότα δημιουργικής επικοινωνίας, στο πλαίσιο των οποίων ο συγγραφέας με άμεση και πνευματώδη συμπεριφορά προτείνει τρόπους προσέγγισης ζητημάτων με γενική και διαχρονική ισχύ.

Στο τοπίο αυτό εντάσσεται και το ποιητικό έργο Οχιναιλέγοντας. Εδώ ο Α. Αδαμόπουλος φαίνεται να πραγματεύεται μείζονα θέματα, όπως είναι το τρίπτυχο έρως-αγάπη-φιλία, ο απηνής χαρακτήρας της διαλεκτικής σχέσης ανάμεσα στον έρωτα και στον θάνατο, η αλαζονεία ως εκδήλωση της αυτάρκειας του ανθρώπου απέναντι στη μοίρα, η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, το υποκειμενικό περιεχόμενο του χρόνου, το όνειρο ως περιοχή της υποκειμενικής πραγματικότητας, η διελκυστίνδα ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα, ο προσωπικός χωρόχρονος ως τεκμήριο της ικανότητας του εσωτερικού ανθρώπου να βρίσκεται ταυτόχρονα παντού εισχωρώντας ακόμα και στο μέλλον.

Αυτό το σημασιολογικό τοπίο κατάγεται από τη σύνθεση υλικού που ανιχνεύεται στη διαστρωμάτωση του ανασκαπτόμενου βάθους του εσωτερικού ανθρώπου. Στο πλαίσιο αυτό, κεντρικό άξονα για την οργάνωση του κειμενικού κόσμου αποτελεί η χαρτογράφηση των παλινδρομήσεων που προσδιορίζουν την ανθρώπινη βούληση, σκέψη και συμπεριφορά ως περιεχόμενο ύπαρξης απέναντι στις εξωτερικές συνθήκες και χαρακτηρίζουν τη διαδρομή του εσωτερικού ανθρώπου σε ποικίλες ατραπούς του προσωπικού και του κοινωνικού βίου. Με τον τρόπο αυτόν οδηγούμαστε και στην πρόσληψη του τίτλου Οχιναιλέγοντας.

Για τη διεκπεραίωση αυτών των δεδομένων ο Α. Αδαμόπουλος επέλεξε τη θεατρική δομή/μορφή ως μια διαδικασία αποτύπωσης ή «οπτικοποίησης» των κειμενικών γεγονότων. Στο βιβλίο επικρατεί λόγος παραστατικός, παραβολικός, ρυθμικός, με χαρακτήρα έντονης προφορικότητας και με ιδιαίτερους υφολογικούς δείκτες αφενός τις γραμματικές εικόνες ως πυκνή σύνθεση λεπτομερειών, και αφετέρου τον ρυθμό ως αποτέλεσμα ποικίλων παρηχήσεων, μεταξύ των οποίων και οι ομοιοκαταληξίες, όπου παρεμβαίνουν παραδοσιακά ηχητικά σχήματα, π.χ. ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι και μεσοτονικά μέτρα.

adamopoulos1Εξάλλου, υφολογικούς παράγοντες αντιπροσωπεύουν και ορισμένα στοιχεία μεταγλωσσικότητας, με τη μορφή της αξιοποίησης της γλώσσας ως σημαινομένου και όχι απλώς ως οχήματος για τη διεκπεραίωση σημαινομένων. Με αυτή την προϋπόθεση ανιχνεύονται ενδιαφέροντα ενδεικτικά παραδείγματα, όπως είναι η λέξη ως σήμα επικοινωνίας ή η στίξη (τα αποσιωπητικά) ως λογοτεχνικό υλικό.

Η μεταγλώσσα στην προκειμένη περίπτωση αποδίδει την ισχύ του λόγου που δεσμεύει την ανθρώπινη συμπεριφορά, και στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η σύνθεση του τίτλου Οχιναιλέγοντας.

Παράλληλα, στο βιβλίο αναγνωρίζεται μια δημιουργική διαχείριση διακειμένου στη διάσταση της υπερκειμενικότητας. Πρόκειται (και δηλώνεται από τον συγγραφέα σε παρακειμενική σημείωση) για τη σχέση του πρωτοτύπου κειμένου του Α. Αδαμόπουλου με το βυζαντινό μυθιστόρημα Λίβιστρος και Ροδάμνη (13ος/14ος αιώνας), το οποίο λειτουργεί ως βάση για την ευρύτερη, πρωτότυπη ανάπτυξη των σημαινομένων του βιβλίου Οχιναιλέγοντας. Η χρήση του διακειμένου φαίνεται να εκφράζει διαφυγή προς τον παρελθόντα πολιτισμικό χρόνο, όπου αναζητούνται ειδολογικές και θεματικές ρίζες, προκειμένου να αναπτυχθεί σύμφωνα με την οπτική του σύγχρονου συγγραφέα ένα κειμενικό παρόν ως πεδίο εφαρμογής αξιών με διαχρονική ισχύ.

Είναι σαφές ότι ο Α. Αδαμόπουλος προσκαλεί σε μια διαδικασία δημιουργικής ανάγνωσης που αποτελεί επίσκεψη σε τόπους εννοιών και αισθητικής.

 

oxinailegontas-exofylloΟχιναιλέγοντας
Αλέξανδρος Αδαμόπουλος
Εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 2011
Τιμή: € 10,00, σελ. 128

politeia_order

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τραγούδι του εαυτού μου» του Ουόλτ Ουίτμαν (κριτική)

«Τραγούδι του εαυτού μου» του Ουόλτ Ουίτμαν (κριτική)

Για το ποίημα σε δύο εκδοχές του Ουόλτ Ουίτμαν [Walt Whitman] «Τραγούδι του εαυτού μου: 1. Η πρώτη έκδοση (1855), 2. Η τελευταία έκδοση (1891 – 92)» (μτφρ. Δημήτρης Δημηρούλης, εκδ. Gutenberg).

Γράφει ο Γιώργος Βέης

...
«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη «Καταυλισμός» (εκδ. Ύψιλον). Κεντρική εικόνα: λεπτομέρεια από το εξώφυλλο.

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Οι αναγνώστες που ακολουθούν συστηματικά, ή έστω περιστασιακά, όσα προβάλλει ...

«Ανήμερο» της Λένας Καλλέργη (κριτική) – Δήθεν απούσα με κρυφό μαχαίρι

«Ανήμερο» της Λένας Καλλέργη (κριτική) – Δήθεν απούσα με κρυφό μαχαίρι

Για την ποιητική συλλογή της Λένας Καλλέργη «Ανήμερο» (εκδ. Ίκαρος). 

Γράφει η Αριστέα Παπαλεξάνδρου

Το Ανήμερο (εκδ. Ίκαρος) είναι το πρόσφατο δημιούργημα μίας ήρεμης, και συγχρόνως πολυδιάστατης παρουσί...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ