oxinailegontas

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στη μακρά σειρά (από το 1985) των κειμένων του Αλέξανδρου Αδαμόπουλου, όπου ανήκουν τόσο αμιγώς λογοτεχνικά έργα όσο και γενικότερες πολιτισμικές τεκμηριώσεις (όπως είναι τα βιογραφικά του Γιάννη Χρήστου), αναγνωρίζουμε πρωτότυπα και διαγνωσιακά (για να θυμηθούμε και τον Γιάννη Ξενάκη) γεγονότα δημιουργικής επικοινωνίας, στο πλαίσιο των οποίων ο συγγραφέας με άμεση και πνευματώδη συμπεριφορά προτείνει τρόπους προσέγγισης ζητημάτων με γενική και διαχρονική ισχύ.

Στο τοπίο αυτό εντάσσεται και το ποιητικό έργο Οχιναιλέγοντας. Εδώ ο Α. Αδαμόπουλος φαίνεται να πραγματεύεται μείζονα θέματα, όπως είναι το τρίπτυχο έρως-αγάπη-φιλία, ο απηνής χαρακτήρας της διαλεκτικής σχέσης ανάμεσα στον έρωτα και στον θάνατο, η αλαζονεία ως εκδήλωση της αυτάρκειας του ανθρώπου απέναντι στη μοίρα, η σχέση του ανθρώπου με τη φύση, το υποκειμενικό περιεχόμενο του χρόνου, το όνειρο ως περιοχή της υποκειμενικής πραγματικότητας, η διελκυστίνδα ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα, ο προσωπικός χωρόχρονος ως τεκμήριο της ικανότητας του εσωτερικού ανθρώπου να βρίσκεται ταυτόχρονα παντού εισχωρώντας ακόμα και στο μέλλον.

Αυτό το σημασιολογικό τοπίο κατάγεται από τη σύνθεση υλικού που ανιχνεύεται στη διαστρωμάτωση του ανασκαπτόμενου βάθους του εσωτερικού ανθρώπου. Στο πλαίσιο αυτό, κεντρικό άξονα για την οργάνωση του κειμενικού κόσμου αποτελεί η χαρτογράφηση των παλινδρομήσεων που προσδιορίζουν την ανθρώπινη βούληση, σκέψη και συμπεριφορά ως περιεχόμενο ύπαρξης απέναντι στις εξωτερικές συνθήκες και χαρακτηρίζουν τη διαδρομή του εσωτερικού ανθρώπου σε ποικίλες ατραπούς του προσωπικού και του κοινωνικού βίου. Με τον τρόπο αυτόν οδηγούμαστε και στην πρόσληψη του τίτλου Οχιναιλέγοντας.

Για τη διεκπεραίωση αυτών των δεδομένων ο Α. Αδαμόπουλος επέλεξε τη θεατρική δομή/μορφή ως μια διαδικασία αποτύπωσης ή «οπτικοποίησης» των κειμενικών γεγονότων. Στο βιβλίο επικρατεί λόγος παραστατικός, παραβολικός, ρυθμικός, με χαρακτήρα έντονης προφορικότητας και με ιδιαίτερους υφολογικούς δείκτες αφενός τις γραμματικές εικόνες ως πυκνή σύνθεση λεπτομερειών, και αφετέρου τον ρυθμό ως αποτέλεσμα ποικίλων παρηχήσεων, μεταξύ των οποίων και οι ομοιοκαταληξίες, όπου παρεμβαίνουν παραδοσιακά ηχητικά σχήματα, π.χ. ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι και μεσοτονικά μέτρα.

adamopoulos1Εξάλλου, υφολογικούς παράγοντες αντιπροσωπεύουν και ορισμένα στοιχεία μεταγλωσσικότητας, με τη μορφή της αξιοποίησης της γλώσσας ως σημαινομένου και όχι απλώς ως οχήματος για τη διεκπεραίωση σημαινομένων. Με αυτή την προϋπόθεση ανιχνεύονται ενδιαφέροντα ενδεικτικά παραδείγματα, όπως είναι η λέξη ως σήμα επικοινωνίας ή η στίξη (τα αποσιωπητικά) ως λογοτεχνικό υλικό.

Η μεταγλώσσα στην προκειμένη περίπτωση αποδίδει την ισχύ του λόγου που δεσμεύει την ανθρώπινη συμπεριφορά, και στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η σύνθεση του τίτλου Οχιναιλέγοντας.

Παράλληλα, στο βιβλίο αναγνωρίζεται μια δημιουργική διαχείριση διακειμένου στη διάσταση της υπερκειμενικότητας. Πρόκειται (και δηλώνεται από τον συγγραφέα σε παρακειμενική σημείωση) για τη σχέση του πρωτοτύπου κειμένου του Α. Αδαμόπουλου με το βυζαντινό μυθιστόρημα Λίβιστρος και Ροδάμνη (13ος/14ος αιώνας), το οποίο λειτουργεί ως βάση για την ευρύτερη, πρωτότυπη ανάπτυξη των σημαινομένων του βιβλίου Οχιναιλέγοντας. Η χρήση του διακειμένου φαίνεται να εκφράζει διαφυγή προς τον παρελθόντα πολιτισμικό χρόνο, όπου αναζητούνται ειδολογικές και θεματικές ρίζες, προκειμένου να αναπτυχθεί σύμφωνα με την οπτική του σύγχρονου συγγραφέα ένα κειμενικό παρόν ως πεδίο εφαρμογής αξιών με διαχρονική ισχύ.

Είναι σαφές ότι ο Α. Αδαμόπουλος προσκαλεί σε μια διαδικασία δημιουργικής ανάγνωσης που αποτελεί επίσκεψη σε τόπους εννοιών και αισθητικής.

 

oxinailegontas-exofylloΟχιναιλέγοντας
Αλέξανδρος Αδαμόπουλος
Εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 2011
Τιμή: € 10,00, σελ. 128

politeia_order

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Κομμάτια» του Ευριπίδη Γαραντούδη (κριτική) – Προσεγγίζοντας το παρελθόν μέσα από τη μνήμη και το όνειρο

«Κομμάτια» του Ευριπίδη Γαραντούδη (κριτική) – Προσεγγίζοντας το παρελθόν μέσα από τη μνήμη και το όνειρο

Για την ποιητική συλλογή του Ευριπίδη Γαραντούδη «Κομμάτια» (εκδ. Πόλις). 

Γράφει ο Αλέξανδρος Δεδιλιάρης

Με την τελευταία ποιητική του συλλογή, ...

«Σατόρι – Η στιγμή της φωτοσύνθεσης» του Μανόλη Πρατικάκη (κριτική) – Τ’ ανθισμένα δέντρα είναι τα πιο αυθεντικά ποιήματα

«Σατόρι – Η στιγμή της φωτοσύνθεσης» του Μανόλη Πρατικάκη (κριτική) – Τ’ ανθισμένα δέντρα είναι τα πιο αυθεντικά ποιήματα

Για την ποιητική συλλογή του Μανόλη Πρατικάκη «Σατόρι – Η στιγμή της φωτοσύνθεσης» (εκδ. Αρμός). 

Γράφει ο Σταύρος Κουβαράς

Ο Μαν...

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

Για την ποιητική συλλογή του Αρμάντο Ρομέρο (Armando Romero) «Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος). 

Γράφει ο Χρήστος Κούκης

Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ