«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

Οι αναγνώστες που ακολουθούν συστηματικά, ή έστω περιστασιακά, όσα προβάλλει η ροή του γενικού χρόνου στο ευρύ πεδίο της τέχνης, υποδέχονται κάθε νέα ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη ως ένα σημαντικό γεγονός που συμβάλλει στην ποιότητα της καθ’ ημάς πολιτισμικής αγοράς.

Επιπλέον, έχουν την ευκαιρία να αποθησαυρίσουν θεματικές ισοτοπίες, οι οποίες δηλώνουν τη συνέχεια με την προσήκουσα ως απαραίτητη προϋπόθεση συνέπεια σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη ενός πρωτότυπου κειμενικού σύμπαντος, με την προσθήκη περαιτέρω κάθε φορά λεπτομερειών για την ενίσχυση του φορτίου στο σημασιολογικό ισοδύναμο των θεματικών ισοτοπιών, όπως εντοπίζονται ήδη στη διαδοχή ποιητικών συλλογών του Γιώργου Βέη, από την εμβληματική Χρυσαλλίδα στον πάγο (1999), και στη συνέχεια: Υστερόγραφα Γης (2004), Λεπτομέρειες κόσμων (2006), Ν, όπως Νοσταλγία (2008), Μετάξι στον κήπο (2010), Βλέπω (2013), Για ένα πιάτο χόρτα (2016), Βράχια (2020).

Δεν πρέπει πάντως να μας διαφεύγει ότι απαρχές των θεματικών ισοτοπιών, δηλαδή εν τοις πράγμασι απαρχές του κειμενικού σύμπαντος του Γιώργου Βέη, ανιχνεύονται σε προγενέστερες ποιητικές συλλογές, όπως: Όλοι κοιμούνται στο καράβι (1979), Ο δράκος του μεσημεριού (1983), Παράφραση της νύχτας (1989), Γεωγραφία κινδύνων (1994), ενώ σχετικές δοκιμές εντοπίζονται ωσαύτως στα πρώτα (επίσημα) δείγματα λογοτεχνικής γραφής του Βέη, όπως αναγνωρίζονται στις συλλογές υπό τους τίτλους αφενός Φόρμες και άλλα ποιήματα 1970-1973 (έκδοση 1974) και αφετέρου Κι άλλη ποίηση (1976).

[...] έρως, πίστη, προδοσία, δικαίωση, αλλοτρίωση, αυτογνωσία, βούληση, και κυρίως η άμεση επικοινωνία του εσωτερικού ανθρώπου με τα όντα, με τα στοιχεία και με τα φαινόμενα της φύσης εντοπιζόμενα σε διαρκή διαλεκτική ή και αντιστικτική σχέση με τον εσωτερικό άνθρωπο, ενίοτε ως προσωπεία αυτού.

Καθώς λοιπόν ακολουθούμε την εξέλιξη της λογοτεχνικής παραγωγής του Γιώργου Βέη στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίζουμε σημασιολογικά δεδομένα που συνθέτουν θεματικές ισοτοπίες, όπως: στοιχεία βιωματικού και γνωστικού υλικού, η αντιπαράθεση του Εγώ προς εαυτόν, το Εγώ ταυτιζόμενο ή αντιπαρατιθέμενο με τον Άλλον στο πλαίσιο διαπροσωπικών σχέσεων, η ανθρώπινη ύπαρξη, η ανθρώπινη μοίρα, η προσωπική και η γενική ιστορία, ο προσωπικός και ο γενικός χρόνος, εσωτερικά και εξωτερικά τοπία, ο υποκειμενικός κόσμος και η αντικειμενική πραγματικότητα, εκλεκτικές συγγένειες, τα προϊόντα των αισθήσεων και το περιεχόμενο των συναισθημάτων, η ζωή και ο θάνατος, η μνήμη και η λήθη, οι εμπειρίες, διαπολιτισμικά στοιχεία ή δεδομένα μιας πολιτισμικής γεωγραφίας, τα ορατά και τα αόρατα, η ύλη και το άυλο στοιχείο, όνειρο και φαντασία, παρουσία και απουσία, διάρκεια και φθορά, φως και σκότος, επίσης: έρως, πίστη, προδοσία, δικαίωση, αλλοτρίωση, αυτογνωσία, βούληση, και κυρίως η άμεση επικοινωνία του εσωτερικού ανθρώπου με τα όντα, με τα στοιχεία και με τα φαινόμενα της φύσης εντοπιζόμενα σε διαρκή διαλεκτική ή και αντιστικτική σχέση με τον εσωτερικό άνθρωπο, ενίοτε ως προσωπεία αυτού.

Με αυτές τις προϋποθέσεις ερχόμαστε να συναντήσουμε ένα σύνθετο σύστημα λεπτομερειών που αντιστοιχεί στη θεματική και την υφολογική δομή της νέας (2023) ποιητικής συλλογής του Γιώργου Βέη υπό τον ευρηματικό όσο και συνδηλωτικό τίτλο Καταυλισμός (εκδ. Ύψιλον).

Θεματικές ισοτοπίες 

Εφαρμόζοντας και εδώ την ήδη γνωστή δημιουργική διαδικασία σε ό,τι αφορά την οργάνωση θεματικών ισοτοπιών, ο Γιώργος Βέης κατά τη διαδοχή πενήντα επτά κειμένων διαχειρίζεται με ευρηματικό και συχνά απροσδόκητο τρόπο έννοιες, όπως είναι η ροή του προσωπικού και του γενικού χρόνου, ο εσωτερικός άνθρωπος και το κοινωνικό προσωπείο του, το σώμα και η μνήμη, μορφές διαπροσωπικής επικοινωνίας, ο ιδιωτικός βίος και το ιστορικό γεγονός, ο ιδιωτικός βίος και το δημόσιο γίγνεσθαι, ο ιδιωτικός βίος και οι καθημερινές καταστάσεις, μορφές ύλης που συγκρατούν και διασώζουν όσα ανήκουν στις διαστάσεις της άυλης πραγματικότητας (του θανάτου συμπεριλαμβανομένου), κυρίως και πρωτίστως η σχέση του εσωτερικού ανθρώπου με τη φύση.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες στην ανά χείρας ποιητική συλλογή εντοπίζουμε αμέσως εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες, καθώς και αυτοπροσωπογραφίες, και με ποικίλα σύνολα ανθρώπινων χαρακτήρων.

Δεσπόζουσα θέση πάντως στη δομή της ποιητικής συλλογής κατέχουν εκτενείς επίσης συνθέσεις με όντα, με στοιχεία και με φαινόμενα της φύσης, τα οποία ως ανθρωπομετρικά προσωπεία προπορεύονται, καθοδηγούν, κατευθύνουν, υποβάλλουν αρχές αισθητικής, κωδικοποιούν την αρμονία, την ισορροπία, την αναγέννηση ως μια εκδοχή αιωνιότητας, πρωτίστως προσφέρουν σκέπη και βιοτικό τόπο. Με τον τρόπο αυτόν είναι δυνατόν να αναγνωρίσουμε στις λεπτομέρειές του το σημασιολογικό και συνδηλωτικό ισοδύναμο του τίτλου της ποιητικής συλλογής Καταυλισμός ως συνόλου.

[...] στο πυκνοκατοικημένο αυτό τοπίο ανακαλύπτουμε και κοχύλια σαν σημασιολογικά και αισθητικά τιμαλφή.

Μια μακρά σειρά όντων από τις κοινότητες φυτών, πτηνών, ζώων, όντων στον αέρα και στη γη, μέσα σε τοπία ουρανού, ημέρας και νύχτας, θάλασσας και στεριάς, ανατολής και δύσης, φωτός και σκότους, με αέρα και με ομίχλη, στη φυσική κατάστασή τους ή προσωποποιημένα σε μια σειρά πορτρέτων, συνθέτουν το πολύμορφο φόντο για τη θέση του εσωτερικού ανθρώπου μέσα στον αντικειμενικό κόσμο, και περαιτέρω παρέχουν ποικίλες πηγές βιωμάτων και εμπειριών, πληροφοριών και γνώσεων.

Εδώ, κατά την αισθητική των συνδηλώσεων σύμφωνα με την παραστατική ικανότητα του Γιώργου Βέη, η σίκαλη, το άγριο καναβούρι, η βελανιδιά, αγριόχορτα και αγκάθια, η μουριά, η σφένδαμος, η λωτιά, το πεύκο, το φοινικόδεντρο, ο ευκάλυπτος, η μουσμουλιά, η λεμονιά, τα έλατα, οι σημύδες, οι κάκτοι, οι σκλήθρες, οι κυδωνιές, οι φλαμουριές, το σανταλόξυλο, τα φυτά ασκληπιάδα, αρτεμισία και νεφρίτης, επίσης: το νυχτολούλουδο, τα άγρια μανουσάκια, οι ίριδες, η χλόη και τα δάση (μεταξύ άλλων), συναντούν τη γερακίνα, ένα ζευγάρι πέρδικες, το αηδονάκι, το κοτσύφι, μορφές γλάρων, την κίσσα, το πτηνό δραγάτης, επίσης: τη σκιουρίνα, το ελάφι, το ρακούν και τον ανθρωποειδή γίββωνα, ακόμα: τις πασχαλίτσες και τον αμπελοσαλίγκαρο, ενώ στο πυκνοκατοικημένο αυτό τοπίο ανακαλύπτουμε και κοχύλια σαν σημασιολογικά και αισθητικά τιμαλφή.

Συνομιλία φύσης και τόπων

Μέσα στη δομή της ποιητικής συλλογής, ο ποικιλόμορφος αυτός κόσμος της φύσης συνομιλεί με τόπους και τοπόσημα, όπως είναι η Σάμος με τον Παγώνδα και το Πυθαγόρειο, η Σαντορίνη με την Καλντέρα, η Ελευσίνα, η Νάξος και η Μύκονος, επίσης: το Βερολίνο με τις φλαμουριές και την κεντρική λεωφόρο Unter den Linden, γειτονιές στο Ντόρτμουντ και στο Ρότερνταμ, η Βοστώνη, η Νέα Νότια Ουαλία και η Όπερα του Σίδνεϋ, η νήσος Μπάλι και η πρωτεύουσα Ντενπασάρ, η σύγχρονη Τζακάρτα και η παλαιά Μπατάβια, το Ανατολικό Τιμόρ. Ανάμεσα στους τόπους αυτούς με το πλούσιο σημασιολογική και συνδηλωτικό φορτίο, εντοπίζονται επίσης ο Εύηνος ποταμός, καθώς και τα όρη Κιθαιρώνας και Υμηττός.

Όλο αυτό το υλικό διεκπεραιώνει λόγος παραστατικός, βιωματικός, πνευματώδης, στοχαστικός, συνδηλωτικός, ενίοτε αφοριστικός, συχνά απροσδόκητος, πλήρης συναισθήματος (ενίοτε συγκαλυμμένου αλλά πάντως ανιχνεύσιμου), με την αμεσότητα της προφορικής επικοινωνίας και με την οικονομία της αφηγηματικότητας, ιδιαιτέρως υψηλής πληροφορητικότητας, εξαιρετικά οικείος από τη μέχρι τώρα λογοτεχνική παραγωγή του Γιώργου Βέη, ο οποίος αξιοποιεί επιλογές και κυρίως αποκλίσεις από την κοινή χρήση της γλώσσας, όπου έχουν λειτουργική θέση και στοιχεία λόγια (π.χ. ευρηματική αξιοποίηση του ουσιαστικού ουσιοπάτωρ, το οποίο κατάγεται από τις αντιλήψεις των νεοπλατωνικών, μεταξύ των οποίων ο σύρος φιλόσοφος, μυστικιστής, μαθηματικός Ιάμβλιχος).

Μέσα στο γενικό αυτό υφολογικό κλίμα, συναντούμε ενδιαφέρουσες συνθέσεις σονέτου, υφολογική σταθερά του Γιώργου Βέη [...]

Στη σειρά των πενήντα επτά ποιημάτων της συλλογής συναντούμε κείμενα περισσότερο ή λιγότερο εκτενή σε ποικίλες συνθέσεις ελεύθερων στίχων, ενισχυμένων με ιδιαίτερους ρυθμικούς παράγοντες, όπως είναι το μήκος των λέξεων και η θέση του τόνου με τον συνακόλουθο επιτονισμό του κειμένου, το μήκος των στίχων, καθώς και ποικίλες παρηχήσεις, κυρίως με έμφαση στο ουσιαστικό και με οικονομική χρήση τόσο του ρήματος όσο και της στίξης.

Μέσα στο γενικό αυτό υφολογικό κλίμα, συναντούμε ενδιαφέρουσες συνθέσεις σονέτου, υφολογική σταθερά του Γιώργου Βέη, σε κείμενα υπό τους τίτλους: «Μετά την εκδρομή», «Ο δρόμος για το πορφυρό ρήμα της αυγής», «Δεν θα πάω σήμερα, έχει γραίγο», «Δίαιτα», «Ο καλός φωτογράφος», «Μπάλι», «Μπατάβια», «Ντενπασάρ», «Ανατολικό Τιμόρ», σε μεγαλύτερες ή μικρότερες έως σχεδόν μηδενικές αποκλίσεις από την παραδοσιακή μορφή του είδους.

Εντοπίζουμε επίσης ευρηματικές εκδοχές για το χαϊκού, όπως: «Σωστές συλλαβές/ οι ασβοί ιχνηλατούν/ ars poetica» και «Κύμα ονείρου/ μα του νησιού αλήθεια/ Πυθαγόρειον» σύμφωνα με την οικονομία της παραδοσιακής μορφής του είδους, ενώ κατά ελάχιστη απόκλιση από αυτήν το χαϊκού: «Άδεια σφηκοφωλιά/ βουβό το κλαδί μέρες/ ο τρόμος μένει».

Εξάλλου, σχεδόν κεντρική θέση στη δομή της ποιητικής συλλογής κατέχει μια ενδιαφέρουσα σύνθεση σημασιολογικού και παραστατικού πολυπτύχου υπό τον τίτλο «Τηγάνι» (η παλαιότερη ονομασία του Πυθαγορείου της Σάμου, κατά τη σχετική παρακειμενική σημείωση του Βέη), με κείμενα-μινιατούρες που αντιστοιχούν σε εντυπωσιακές, ευρηματικές γραμματικές εικόνες.

Παραστατικά προσωπεία

Ερχόμαστε έτσι να αναγνωρίσουμε τη λειτουργικότητα ενός ιδιαιτέρως ισχυρού υφολογικού παράγοντα, που αντιπροσωπεύουν οι γραμματικές εικόνες ως παραστατική απόδοση, συχνά με τη μορφή παραστατικών προσωπείων, για πράγματα, καταστάσεις, γεγονότα, τόπους από την αντικειμενική, κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα, και κυρίως για όντα, στοιχεία, φαινόμενα από τον κόσμο της φύσης (αλλά και για νεκρές φύσεις).

Με αυτές τις προϋποθέσεις συντάσσεται μια ενδιαφέρουσα πρόταση για τη δημιουργική απόδοση του πραγματικού (εδώ ανήκουν και στοιχεία πνευματώδους γευσιγνωσίας, π.χ. στα εκτενή σε ελεύθερο στίχο ποιήματα «Ντάκος» και «Το άφθονο σονέτο του σατέ»), σε συνδυασμό αφενός με προσωπογραφίες και αυτοπροσωπογραφίες ποικίλων ανθρώπινων χαρακτήρων, και αφετέρου με ποικίλες επίσης τοπιογραφίες.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιώργος Βέης αξιοποιεί ευρύ φάσμα χρωμάτων, όπου εντάσσεται και το κιαροσκούρο, σαν έναν εικαστικό κώδικα συγγενή της δημιουργικής γραφής για την απόδοση τόσο φυσικών μορφών όσο και συνδηλώσεων.

Με την ανίχνευση πληροφοριών στη σημασιολογική διαστρωμάτωση των γραμματικών εικόνων καθίσταται δυνατή η επίσκεψη στο εσωτερικό των κειμένων αυτών [...]

Οι γραμματικές εικόνες συμβάλλουν στην πρόσληψη κειμένων, τα οποία σε ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης μοιάζουν να είναι «κλειστά» στην κοινή προσέγγιση. Με την ανίχνευση πληροφοριών στη σημασιολογική διαστρωμάτωση των γραμματικών εικόνων καθίσταται δυνατή η επίσκεψη στο εσωτερικό των κειμένων αυτών, έστω και ως προς ένα βαθμό ενδεχόμενης αυθαιρεσίας στο πλαίσιο της δημιουργικής ανάγνωσης.

Έχει ενδιαφέρον να επιμείνουμε σε αποσπάσματα από ποιήματα της συλλογής, όπου εντοπίζεται και η ευρηματική αξιοποίηση του φαινομένου της μεταφοράς, ανεξάρτητα από περιβάλλοντα συμφραζομένων, όπως:

«μια βελανιδιά στην άκρη του θέρους»,
«εκατόφυλλη μνήμη ο κατοικήσιμος κόσμος»,
«Ο αυστηρός δεκαπεντασύλλαβος των φύλλων»,
«Του ποταμού η ευφράδεια: βράχων απορία»,
«ένα σπασμένο μολύβι ο νους»,
«ο μέγας κυματισμός της βλάστησης»,
«Στους αστραγάλους της μέρας»,
«η μοίρα πάντα ένα ουρλιαχτό από τις σπηλιές»,
«Τα πουλιά, αμέτρητα πουλιά/ στην κορυφή του φοινικόδεντρου/ προτού κουρνιάσουν για τα καλά/ συναγωνίζονται το σύμπαν»,
«Δυό σκοτωμένα πουλιά/ […]/ φτερά τσακισμένα από την ορμή/ του πεπρωμένου»,
«είμαστε από βροχή και σκέψεις αυτήν τη στιγμή»,
«το τραγούδι των ετοιμόρροπων σπιτιών»,
«Η χλόη εδώ είναι από δάνειο του ουρανού,
«ο αέρας, ένας θρίαμβος επιστροφής»,
«τα κύματα σκέφτονται/ […]/ ως ανάπαιστοι γνώσης πολύτιμης»,
καθώς και στα δεκαεπτά κείμενα-μινιατούρες της σύνθεσης του πολύπτυχου υπό τον τίτλο «Τηγάνι», όπου η μεταφορά συνομιλεί με αφορισμούς και αποστροφές (π.χ.: «Ο γλάρος είναι η δράση», «Δεν είναι πια ο φούρνος/ στη θέση του ένας τάφος/ που καπνίζει», «Φωτοβολίδα/ το δάσος, ένα ρίγος ολόκληρο»).

Ιδιαίτερος υφολογικός παράγων (και) στην προ οφθαλμών ποιητική συλλογή αποτελεί η μεταγλωσσικότητα, στη διάσταση της αξιοποίησης γλωσσικών στοιχείων ως δομικού υλικού για τη σημασιολογική οργάνωση κειμένου με τη συνδρομή της μεταφοράς, ανεξάρτητα από την κοινή χρήση της γλώσσας ως οχήματος για τη διατύπωση και μετάδοση πληροφοριών, π.χ.:

«Τα γράμματα, οι συλλαβές/ πάνω στο τραπέζι τόσο ξεκάθαρα/ ναι, εδώ μπροστά μου, προτού ενωθούν/ και πώς γίνονται σε μια στιγμή/ όλα μαζί αυτά τα σποράκια/ οι λέξεις σου»,
«Εδώ θα στρίψει, προτού φτάσει στην άκρη του γκρεμού/ ο δρόμος για το πορφυρό πάλι ρήμα της αυγής»,
«όταν πένης κι αρρίζωτος/ βλέπεις το ρήμα ξεκάρφωτο, σημάδι το αίμα»,
«Τρως, τα καταπίνεις τα φωνήεντα/ το ένα μετά το άλλο – / τόση όρεξη για την αλήθεια/ δεν θα μείνει τίποτα στο τέλος»,
«τα δέντρα τρέφονται από ρήματα ικεσίας»,
«Πότε επιτέλους θα μάθουμε/ να σε διαβάζουμε σωστά αέρα/ με όλα τα γράμματά σου/ με όλα τα κόλπα σου τα φωνητικά;/ Έτσι δεν θα κινδυνεύουμε/ να μείνουμε άλλη φορά/ στη μέση του πελάγους/ από ουσιαστικά και ρήματα»,

καθώς και ολόκληρο το ποίημα «Ικρίωμα» με την ευρηματική και συνδηλωτική ανάλυση της λέξης του τίτλου και με έμφαση στο γράμμα ιώτα.

Διακειμενικότητα και «εγκιβωτισμένα» παραθέματα

Εξάλλου, ενδιαφέροντα υφολογικό δείκτη στη δομή της ποιητικής συλλογής αποτελεί η διακειμενικότητα, τόσο στη διάσταση των διακειμενικών αναφορών (Πλάτων, Ρήγας Φεραίος, Κώστας Κρυστάλλης, επίσης: ο ιάπωνας ποιητής του 18ου αιώνα Κομπάγιασι Ίσσα, ο Φερνάντο Πεσόα, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, η Ντόρις Λέσινγκ, καθώς και το ιερό κείμενο του Ινδουισμού «Μπάγκαβατ Γκίτα»), όσο και στη διάσταση των «εγκιβωτισμένων» παραθεμάτων (Παρμενίδης, Μάτση Χατζηλαζάρου, John M. Coetzee, σύμφωνα και πάλι με παρακειμενικές σημειώσεις του Γιώργου Βέη).

Εδώ θα πρέπει να συνεκτιμηθούν παραθέματα από τον Ηράκλειτο και από τον Ανδρέα Κάλβο, τα οποία εισάγουν στον κειμενικό κόσμο και ορίζουν την έξοδο από αυτόν, αντιστοίχως, καθώς και παράθεμα από τον Υβ Μπονφουά σαν ένα «στάσιμο» στην εξέλιξη των σημαινομένων της ποιητικής συλλογής.

Τα στοιχεία αυτά, κατά συνήθη τακτική του Γιώργου Βέη, εφαρμοζόμενη και στις προηγούμενες ποιητικές συλλογές του, είναι δυνατόν να προσληφθούν ως δίαυλοι για την αποκάλυψη λεπτομερειών από μια προσωπική μυθολογία με επιλεκτική επισήμανση πληροφοριών, σύμφωνα με υλικά από ένα πλούσιο βιωματικό και γνωστικό φορτίο και με συνεπαγόμενες εκλεκτικές συγγένειες.

Αυτά τα δεδομένα (και όσα άλλα ομοειδή) προσφέρουν ευκαιρίες στην κοινότητα των αναγνωστών για ελεύθερες περιηγήσεις μέσα από σημασιολογικά και αισθητικά πεδία, όπως αυτά αποτυπώνονται με τον πλέον παραστατικό όσο και ευρηματικό τρόπο στον κειμενικό κόσμο της νέας ποιητικής συλλογής του Γιώργου Βέη.

Παράλληλα, ο επίμονος αναγνώστης συνεχίζει να ανακαλύπτει λεπτομέρειες από τις διαρκείς διεργασίες ενός αδιαλείπτως παραγωγικού εργαστηρίου δημιουργικής γραφής, οι οποίες (λεπτομέρειες) τον προσκαλούν και σε αναδρομικές επισκέψεις σε προηγούμενες, γοητευτικές χωροχρονικές περιόδους του κειμενικού σύμπαντος του Γιώργου Βέη (έστω στις μέχρι στιγμής διαστάσεις του).

 ＊ Η ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ είναι διδάκτωρ Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και κριτικός βιβλίου. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Ο δημιουργικός λόγος του Γιώργου Χειμωνά» (εκδ. Παρατηρητής).

Αποσπάσματα από την ποιητική συλλογή

ποιός άραγε να πέρασε από εδώ πριν από μας;
Μάλλον ο ουσιοπάτωρ μάς δείχνει το σφεντάμι
εδάφιο της γνώσης το απόγευμα ομιλεί
το κτήμα, η δροσιά, ο καιρός, δόξες του χώματος

πρόγνωση του βίου, η ευεξία του χρώματος
εκατόφυλλη μνήμη ο κατοικήσιμος κόσμος
στο άνοιγμα της σπηλιάς το αίνιγμα και η λύση

(απόσπασμα από το ποίημα «Μετά την εκδρομή»)

Θα θυμάσαι πάντα τον Δεκέμβρη
λες και ήθελε να καταργήσει
ακόμη και τον ουρανό
όχι εκείνον των υστερικών της αθανασίας
αλλά τον αποκλειστικά δικό μας
των απτών πραγμάτων
καθώς έμπαινε ανάμεσά μας
να χωρίσει το σώμα από τη μνήμη του
να ισοπεδώσει τα πάντα μέσα στον ασπροχιονιά

(απόσπασμα από το ποίημα «Υπόθεση εργασίας»)

Ταιριαστό ζευγάρι τώρα
τη θέση του λύκου την έχει πάρει η άνοιξη
στο πρόσωπό σου.

«Σου ανήκω»,
μα κανείς δεν δίνει πια σημασία
«σου ανήκω»,
ξανά και ξανά
ο ψίθυρος της λεμονιάς στην αυλή μας
που θέλει να φτάσει στο άστρο της.

(κείμενα-μινιατούρες από τη σύνθεση «Τηγάνι»)

προσοχή μόνο μην καρφωθεί στα ούλα ή πληγώσει τον
ουρανίσκο
το γρήγορο σατέ, στην Ιάβα των θαυμάτων, και στάξει το αίμα
που φέρνει τους νεκρούς κοντά σου να μυρίσουν φως και τροφή
ναι, όπως σ’ εκείνη την ποίηση της πατρίδας που
πηγαινοέρχεται
στον Κάτω
Κόσμο.

(απόσπασμα από το ποίημα «Το άφθονο σονέτο του σατέ»)