gluck kentriki

Για το ποιητικό έργο της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Πιστή και ενάρετη νύχτα» (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Δήμητρα Κωτούλα, εκδ. Στερέωμα).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Δημιουργός του έργου Πιστή και ενάρετη νύχτα είναι η κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2020, η Αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλικ. Κάνω λόγο για «ποιητικό έργο», κι όχι «ποιητική συλλογή» ή «συλλογή ποιημάτων», κι όχι χωρίς… λόγο. Το Πιστή κι ενάρετη νύχτα είναι ένα έργο συνεκτικό, με θεματικές και μοτίβα που επανέρχονται από ποίημα σε ποίημα, με ενιαίο ύφος, σταθερό ρυθμό, την ίδια μυστική συνταγή κάτω από την επιφάνεια των λέξεων. Θέμα του, η περιπέτεια του να είσαι ζωντανός, η περιπέτεια να υπάρχεις, όταν όλος ο διάκοσμος, τα ανώφελα και τα ασήμαντα, πέφτουν από πάνω σου σαν παλιό ρούχο.

Ο αγώνας να υπάρξεις μέσα στις λέξεις

Η ποίηση της Λουίζ Γκλικ, την ακούς, είναι λιτή και απόκοσμη, απομαγεμένη και μαγική την ίδια στιγμή. Γεμάτη εικόνες. Τρένα ή πλοία που φτάνουν στον προορισμό τους και θέλουν να επιστρέψουν στην γενέθλια πόλη, νεκροί που αρνούνται να φύγουν ή να ξεχαστούν, τοπία που αποκαλύπτονται κάτω από το φως, ένα τοπίο στην Κορνουάλη, ένα βαθούλωμα στο μαξιλάρι. Και μέσα σε όλα αυτά, η αγωνία της έκφρασης, ο αγώνας να υπάρξεις μέσα στις λέξεις, διασχίζοντας αυτήν τη νύχτα που είναι άλλοτε παρηγορητική, άλλοτε ανησυχητική, μα ποτέ απολύτως σκοτεινή.

Νεκροί και ζωντανοί σε διαρκή συνομιλία

Σε ένα από τα ποιήματα, που τιτλοφορείται, «Επισκέπτες από το εξωτερικό», οι γονείς, νεκροί από καιρό, κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στη νύχτα, χτυπώντας την πόρτα. «Δεν μας σκέφτεσαι ποτέ», λέει η μητέρα, «διαβάζουμε τα βιβλία σου όταν φτάνουν στον ουρανό / σχεδόν καμιά αναφορά σε εμάς πια / σχεδόν καμιά στην αδερφή σου». Και καταλήγει, «Αν δεν ήμασταν εμείς, εσύ δεν θα υπήρχες». Κι εκείνη, η ποιήτρια (;), λίγους στίχους παρακάτω αντιτάσσει την απολογία της: «Για σας γράφω συνέχεια / κάθε φορά που λέγω “εγώ” σε εσάς αναφέρομαι».

Το φως, το σκοτάδι, ο βασανιστικά ζωοδότης ήλιος, και το σπαθί του Αρθούρου χωμένο για πάντα στον βράχο.

Νεκροί και ζωντανοί σε διαρκή συνομιλία, τα πράγματα που είναι και αυτά που δεν είναι, επίσης μαζί. Το φως, το σκοτάδι, ο βασανιστικά ζωοδότης ήλιος, και το σπαθί του Αρθούρου χωμένο για πάντα στον βράχο. Η ποίηση της Λουίζ Γκλικ μοιάζει αλληγορική, αλλά είναι νομίζω περισσότερο μια ποίηση που δεν έχει παραιτηθεί από την αναζήτηση του θαύματος της έκφρασης, που παίρνει δύναμη από τη σιωπή που την περιβάλλει όσο κι από την αποσιώπηση που υποβάλει. Με τα δικά της λόγια.

[όχι] «τόσο μια πιστή καταγραφή του κόσμου /
όσο ένα όραμα της μεταμόρφωσής του /
αφού είχε περάσει μέσα από το κενό του εαυτού μου.
Κάτι, όπως ο κόσμος την άνοιξη».

Η σημαντικότερη εν ζωή Αμερικανίδα ποιήτρια

Η Λουίζ Γκλικ, στα 78 της χρόνια σήμερα, είναι πλήρης τιμών και βραβεύσεων. Βραβείο Πούλιτζερ, βραβείο της Ακαδημίας των Ποιητών, αλλά και το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το 2014, για το ποιητικό έργο που υπήρξε η αφορμή για τούτα τα λόγια. Το Νόμπελ ήταν η κορωνίδα μιας πορείας που αναδεικνύει την Γκλικ στη σημαντικότερη εν ζωή Αμερικανίδα ποιήτρια.

sterewma pisti kai enareti nuxtaΤο Πιστή κι ενάρετη νύχτα είναι το τελευταίο της έργο, υψηλής ωριμότητας, απλότητας και πύκνωσης, κι αποτελεί ιδανική επιλογή για τη γνωριμία μας με την ποιήτρια, από το έργο της οποίας ελάχιστα είχαν μέχρι πρόσφατα μεταφραστεί στη γλώσσα μας.

Εξαιρετική αλλά κι ενορατική επιλογή των εκδόσεων Στερέωμα, που σχεδίασαν αυτήν την έκδοση πριν από την βράβευση με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η έκδοση είναι δίγλωσση, ενώ την προσεκτική και καλοδουλεμένη μετάφραση υπογράφουν οι Χάρης Βλαβιανός και Δήμητρα Κωτούλα. Συνολικά, ένα σπουδαίο ποιητικό έργο σε μια θαυμάσια έκδοση, αληθινό δώρο στους Έλληνες αναγνώστες.


* Ο Κ.Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Αφαίας και Τελαμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο).

politeia link more

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα ρόδα κόβονται στα 2/3» της Ειρήνης Ιωαννίδου (κριτική) – Η αθέατη καθημερινή σφαγή

«Τα ρόδα κόβονται στα 2/3» της Ειρήνης Ιωαννίδου (κριτική) – Η αθέατη καθημερινή σφαγή

Για την ποιητική συλλογή της Ειρήνης Ιωαννίδου «Τα ρόδα κόβονται στα 2/3» (εκδ. Σαιξπηρικόν). Κεντρική εικόνα: © Annie Spratt (Unsplash).

Γράφει ο Μάκης Καραγιάννης

«γύρω, φωτιά ψηλή κλαδεύε...

«Τραγούδι του εαυτού μου» του Ουόλτ Ουίτμαν (κριτική)

«Τραγούδι του εαυτού μου» του Ουόλτ Ουίτμαν (κριτική)

Για το ποίημα σε δύο εκδοχές του Ουόλτ Ουίτμαν [Walt Whitman] «Τραγούδι του εαυτού μου: 1. Η πρώτη έκδοση (1855), 2. Η τελευταία έκδοση (1891 – 92)» (μτφρ. Δημήτρης Δημηρούλης, εκδ. Gutenberg).

Γράφει ο Γιώργος Βέης

...
«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

«Καταυλισμός» του Γιώργου Βέη (κριτική) – Εκτενείς τοιχογραφίες με ποικίλες προσωπογραφίες

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη «Καταυλισμός» (εκδ. Ύψιλον). Κεντρική εικόνα: λεπτομέρεια από το εξώφυλλο.

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Οι αναγνώστες που ακολουθούν συστηματικά, ή έστω περιστασιακά, όσα προβάλλει ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Ο δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο [Jo Nesbø] αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου

...
Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ