gluck kentriki

Για το ποιητικό έργο της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Πιστή και ενάρετη νύχτα» (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Δήμητρα Κωτούλα, εκδ. Στερέωμα).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Δημιουργός του έργου Πιστή και ενάρετη νύχτα είναι η κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2020, η Αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλικ. Κάνω λόγο για «ποιητικό έργο», κι όχι «ποιητική συλλογή» ή «συλλογή ποιημάτων», κι όχι χωρίς… λόγο. Το Πιστή κι ενάρετη νύχτα είναι ένα έργο συνεκτικό, με θεματικές και μοτίβα που επανέρχονται από ποίημα σε ποίημα, με ενιαίο ύφος, σταθερό ρυθμό, την ίδια μυστική συνταγή κάτω από την επιφάνεια των λέξεων. Θέμα του, η περιπέτεια του να είσαι ζωντανός, η περιπέτεια να υπάρχεις, όταν όλος ο διάκοσμος, τα ανώφελα και τα ασήμαντα, πέφτουν από πάνω σου σαν παλιό ρούχο.

Ο αγώνας να υπάρξεις μέσα στις λέξεις

Η ποίηση της Λουίζ Γκλικ, την ακούς, είναι λιτή και απόκοσμη, απομαγεμένη και μαγική την ίδια στιγμή. Γεμάτη εικόνες. Τρένα ή πλοία που φτάνουν στον προορισμό τους και θέλουν να επιστρέψουν στην γενέθλια πόλη, νεκροί που αρνούνται να φύγουν ή να ξεχαστούν, τοπία που αποκαλύπτονται κάτω από το φως, ένα τοπίο στην Κορνουάλη, ένα βαθούλωμα στο μαξιλάρι. Και μέσα σε όλα αυτά, η αγωνία της έκφρασης, ο αγώνας να υπάρξεις μέσα στις λέξεις, διασχίζοντας αυτήν τη νύχτα που είναι άλλοτε παρηγορητική, άλλοτε ανησυχητική, μα ποτέ απολύτως σκοτεινή.

Νεκροί και ζωντανοί σε διαρκή συνομιλία

Σε ένα από τα ποιήματα, που τιτλοφορείται, «Επισκέπτες από το εξωτερικό», οι γονείς, νεκροί από καιρό, κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στη νύχτα, χτυπώντας την πόρτα. «Δεν μας σκέφτεσαι ποτέ», λέει η μητέρα, «διαβάζουμε τα βιβλία σου όταν φτάνουν στον ουρανό / σχεδόν καμιά αναφορά σε εμάς πια / σχεδόν καμιά στην αδερφή σου». Και καταλήγει, «Αν δεν ήμασταν εμείς, εσύ δεν θα υπήρχες». Κι εκείνη, η ποιήτρια (;), λίγους στίχους παρακάτω αντιτάσσει την απολογία της: «Για σας γράφω συνέχεια / κάθε φορά που λέγω “εγώ” σε εσάς αναφέρομαι».

Το φως, το σκοτάδι, ο βασανιστικά ζωοδότης ήλιος, και το σπαθί του Αρθούρου χωμένο για πάντα στον βράχο.

Νεκροί και ζωντανοί σε διαρκή συνομιλία, τα πράγματα που είναι και αυτά που δεν είναι, επίσης μαζί. Το φως, το σκοτάδι, ο βασανιστικά ζωοδότης ήλιος, και το σπαθί του Αρθούρου χωμένο για πάντα στον βράχο. Η ποίηση της Λουίζ Γκλικ μοιάζει αλληγορική, αλλά είναι νομίζω περισσότερο μια ποίηση που δεν έχει παραιτηθεί από την αναζήτηση του θαύματος της έκφρασης, που παίρνει δύναμη από τη σιωπή που την περιβάλλει όσο κι από την αποσιώπηση που υποβάλει. Με τα δικά της λόγια.

[όχι] «τόσο μια πιστή καταγραφή του κόσμου /
όσο ένα όραμα της μεταμόρφωσής του /
αφού είχε περάσει μέσα από το κενό του εαυτού μου.
Κάτι, όπως ο κόσμος την άνοιξη».

Η σημαντικότερη εν ζωή Αμερικανίδα ποιήτρια

Η Λουίζ Γκλικ, στα 78 της χρόνια σήμερα, είναι πλήρης τιμών και βραβεύσεων. Βραβείο Πούλιτζερ, βραβείο της Ακαδημίας των Ποιητών, αλλά και το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το 2014, για το ποιητικό έργο που υπήρξε η αφορμή για τούτα τα λόγια. Το Νόμπελ ήταν η κορωνίδα μιας πορείας που αναδεικνύει την Γκλικ στη σημαντικότερη εν ζωή Αμερικανίδα ποιήτρια.

sterewma pisti kai enareti nuxtaΤο Πιστή κι ενάρετη νύχτα είναι το τελευταίο της έργο, υψηλής ωριμότητας, απλότητας και πύκνωσης, κι αποτελεί ιδανική επιλογή για τη γνωριμία μας με την ποιήτρια, από το έργο της οποίας ελάχιστα είχαν μέχρι πρόσφατα μεταφραστεί στη γλώσσα μας.

Εξαιρετική αλλά κι ενορατική επιλογή των εκδόσεων Στερέωμα, που σχεδίασαν αυτήν την έκδοση πριν από την βράβευση με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η έκδοση είναι δίγλωσση, ενώ την προσεκτική και καλοδουλεμένη μετάφραση υπογράφουν οι Χάρης Βλαβιανός και Δήμητρα Κωτούλα. Συνολικά, ένα σπουδαίο ποιητικό έργο σε μια θαυμάσια έκδοση, αληθινό δώρο στους Έλληνες αναγνώστες.


* Ο Κ.Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Αφαίας και Τελαμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο).

politeia link more

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Εγκέφαλος ψάρι» της Λίλιας Τσούβα – Ποίηση για κάθε είδους διάλυση

«Εγκέφαλος ψάρι» της Λίλιας Τσούβα – Ποίηση για κάθε είδους διάλυση

Για την ποιητική συλλογή της Λίλιας Τσούβα «Εγκέφαλος ψάρι» (εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, το έργο του Ανρί Ματίς «Γυναίκα μπροστά από το ενυδρείο» (1921-1923).

Γράφει η Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

...

«Πράξεις των Αποστόλων» του Ιωάννη Πανουτσόπουλου (κριτική) – Η θέση του ανθρώπου στην κοσμική σούπα

«Πράξεις των Αποστόλων» του Ιωάννη Πανουτσόπουλου (κριτική) – Η θέση του ανθρώπου στην κοσμική σούπα

Για την ποιητική συλλογή του Ιωάννη Πανουτσόπουλου «Πράξεις των Αποστόλων» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, έργο της Valerie Hegarty.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Για ένα «σύννεφο με παντελόνια»

...
«Τελευταίο σκοτάδι» του Αργύρη Παλούκα (κριτική) – Ολιγόστιχα ποιήματα, πυκνές συνθέσεις

«Τελευταίο σκοτάδι» του Αργύρη Παλούκα (κριτική) – Ολιγόστιχα ποιήματα, πυκνές συνθέσεις

Για την ποιητική συλλογή του Αργύρη Παλούκα «Τελευταίο σκοτάδι» (εκδ. Κριτική). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Yan Palmer. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Είχαμε ήδη την ευκαιρία να αξιολογήσουμε προϊόντα λογοτεχν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

Για τη συλλογή διηγημάτων της Εύας Στάμου «Η επίσκεψη» (εκδ. Αρμός). « Δεν μας είναι άγνωστες, δεν πρόκειται να μας διηγηθούν κάτι που ενδεχομένως δεν έχουμε φανταστεί ή δεν έχουμε ξανακούσει. Είναι αυτό που συνηθίζουμε να λέμε "γυναίκες της διπλανής πόρτας"». Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας του Edgar Degas «Γυναίκα...

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ