gluck kentriki

Για το ποιητικό έργο της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Πιστή και ενάρετη νύχτα» (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, Δήμητρα Κωτούλα, εκδ. Στερέωμα).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Δημιουργός του έργου Πιστή και ενάρετη νύχτα είναι η κάτοχος του Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2020, η Αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλικ. Κάνω λόγο για «ποιητικό έργο», κι όχι «ποιητική συλλογή» ή «συλλογή ποιημάτων», κι όχι χωρίς… λόγο. Το Πιστή κι ενάρετη νύχτα είναι ένα έργο συνεκτικό, με θεματικές και μοτίβα που επανέρχονται από ποίημα σε ποίημα, με ενιαίο ύφος, σταθερό ρυθμό, την ίδια μυστική συνταγή κάτω από την επιφάνεια των λέξεων. Θέμα του, η περιπέτεια του να είσαι ζωντανός, η περιπέτεια να υπάρχεις, όταν όλος ο διάκοσμος, τα ανώφελα και τα ασήμαντα, πέφτουν από πάνω σου σαν παλιό ρούχο.

Ο αγώνας να υπάρξεις μέσα στις λέξεις

Η ποίηση της Λουίζ Γκλικ, την ακούς, είναι λιτή και απόκοσμη, απομαγεμένη και μαγική την ίδια στιγμή. Γεμάτη εικόνες. Τρένα ή πλοία που φτάνουν στον προορισμό τους και θέλουν να επιστρέψουν στην γενέθλια πόλη, νεκροί που αρνούνται να φύγουν ή να ξεχαστούν, τοπία που αποκαλύπτονται κάτω από το φως, ένα τοπίο στην Κορνουάλη, ένα βαθούλωμα στο μαξιλάρι. Και μέσα σε όλα αυτά, η αγωνία της έκφρασης, ο αγώνας να υπάρξεις μέσα στις λέξεις, διασχίζοντας αυτήν τη νύχτα που είναι άλλοτε παρηγορητική, άλλοτε ανησυχητική, μα ποτέ απολύτως σκοτεινή.

Νεκροί και ζωντανοί σε διαρκή συνομιλία

Σε ένα από τα ποιήματα, που τιτλοφορείται, «Επισκέπτες από το εξωτερικό», οι γονείς, νεκροί από καιρό, κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στη νύχτα, χτυπώντας την πόρτα. «Δεν μας σκέφτεσαι ποτέ», λέει η μητέρα, «διαβάζουμε τα βιβλία σου όταν φτάνουν στον ουρανό / σχεδόν καμιά αναφορά σε εμάς πια / σχεδόν καμιά στην αδερφή σου». Και καταλήγει, «Αν δεν ήμασταν εμείς, εσύ δεν θα υπήρχες». Κι εκείνη, η ποιήτρια (;), λίγους στίχους παρακάτω αντιτάσσει την απολογία της: «Για σας γράφω συνέχεια / κάθε φορά που λέγω “εγώ” σε εσάς αναφέρομαι».

Το φως, το σκοτάδι, ο βασανιστικά ζωοδότης ήλιος, και το σπαθί του Αρθούρου χωμένο για πάντα στον βράχο.

Νεκροί και ζωντανοί σε διαρκή συνομιλία, τα πράγματα που είναι και αυτά που δεν είναι, επίσης μαζί. Το φως, το σκοτάδι, ο βασανιστικά ζωοδότης ήλιος, και το σπαθί του Αρθούρου χωμένο για πάντα στον βράχο. Η ποίηση της Λουίζ Γκλικ μοιάζει αλληγορική, αλλά είναι νομίζω περισσότερο μια ποίηση που δεν έχει παραιτηθεί από την αναζήτηση του θαύματος της έκφρασης, που παίρνει δύναμη από τη σιωπή που την περιβάλλει όσο κι από την αποσιώπηση που υποβάλει. Με τα δικά της λόγια.

[όχι] «τόσο μια πιστή καταγραφή του κόσμου /
όσο ένα όραμα της μεταμόρφωσής του /
αφού είχε περάσει μέσα από το κενό του εαυτού μου.
Κάτι, όπως ο κόσμος την άνοιξη».

Η σημαντικότερη εν ζωή Αμερικανίδα ποιήτρια

Η Λουίζ Γκλικ, στα 78 της χρόνια σήμερα, είναι πλήρης τιμών και βραβεύσεων. Βραβείο Πούλιτζερ, βραβείο της Ακαδημίας των Ποιητών, αλλά και το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το 2014, για το ποιητικό έργο που υπήρξε η αφορμή για τούτα τα λόγια. Το Νόμπελ ήταν η κορωνίδα μιας πορείας που αναδεικνύει την Γκλικ στη σημαντικότερη εν ζωή Αμερικανίδα ποιήτρια.

sterewma pisti kai enareti nuxtaΤο Πιστή κι ενάρετη νύχτα είναι το τελευταίο της έργο, υψηλής ωριμότητας, απλότητας και πύκνωσης, κι αποτελεί ιδανική επιλογή για τη γνωριμία μας με την ποιήτρια, από το έργο της οποίας ελάχιστα είχαν μέχρι πρόσφατα μεταφραστεί στη γλώσσα μας.

Εξαιρετική αλλά κι ενορατική επιλογή των εκδόσεων Στερέωμα, που σχεδίασαν αυτήν την έκδοση πριν από την βράβευση με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η έκδοση είναι δίγλωσση, ενώ την προσεκτική και καλοδουλεμένη μετάφραση υπογράφουν οι Χάρης Βλαβιανός και Δήμητρα Κωτούλα. Συνολικά, ένα σπουδαίο ποιητικό έργο σε μια θαυμάσια έκδοση, αληθινό δώρο στους Έλληνες αναγνώστες.


* Ο Κ.Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Αφαίας και Τελαμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο).

politeia link more

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ίμερος» της Μαίρης Χάψα (κριτική) – Χαϊκού με πάθος

«Ίμερος» της Μαίρης Χάψα (κριτική) – Χαϊκού με πάθος

Για την ποιητική συλλογή της Μαίρης Χάψα «Ίμερος» (εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, έργο του Ζουάν Μιρό (1893-1983). 

Γράφει η Ελπίς Χοχλιούρου

Η τέχνη της ιαπωνικής ποιητικής φόρμας, του μικροσκοπικού ποιήμα...

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

«À Revoir: Theophilos» του Νίκου Εγγονόπουλου (κριτική) – Ποιήματα αφιερωμένα στον σπουδαίο λαϊκό ζωγράφο

Για την ποιητική συλλογή του Νίκου Εγγονόπουλου «À Revoir: Theophilos», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ύψιλον. 

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Ο ...

«Ίσως φύγεις στο εξωτερικό» του Νικόλα Κουτσοδόντη (κριτική) – Όταν τα σώματα γίνονται πεδία μάχης και αντίστασης

«Ίσως φύγεις στο εξωτερικό» του Νικόλα Κουτσοδόντη (κριτική) – Όταν τα σώματα γίνονται πεδία μάχης και αντίστασης

Για την ποιητική συλλογή του Νικόλα Κουτσοδόντη «Ίσως φύγεις στο εξωτερικό», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θράκα. 

Γράφει η Σίσσυ Δουτσίου

Μια κατάδυση στο βάθος της ανθρώπινης επιθυμίας, της αγάπης, της απώλεια...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός σύγχρονου, κατά συρροή δολοφόνου βιβλιόφιλου

«You» – Στο μυαλό ενός σύγχρονου, κατά συρροή δολοφόνου βιβλιόφιλου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ