agoraios erotas

Για τη μελέτη του Edward E. Cohen «Ο αγοραίος έρωτας στην αρχαία Αθήνα – Η επιρροή της ανδρικής και γυναικείας πορνείας στην αρχαία Αθήνα» (μτφρ. Βιολέττα Ζεύκη, Διόπτρα 2020). Κεντρική εικόνα: Στο πίνακα του Nicolas André Monsiaux (~1800) απεικονίζεται ο Σωκράτης, ενώ διαπραγματεύεται με την Ασπασία, γνωστή εταίρα της εποχής.

Της Λεύκης Σαραντινού

Μια έξοχη και διεξοδική μελέτη σχετικά με τις πολλαπλές διαστάσεις και επιρροές της ανδρικής και της γυναικείας πορνείας στην Αθήνα του 4ου αιώνα π.Χ., μας προσφέρει ο επίκουρος καθηγητής Κλασικών Σπουδών και Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια Έντουαρντ Κοέν.

Πρόκειται για ένα θέμα ελάχιστα γνωστό, επομένως η μελέτη του Κοέν αποτελεί σημαντική προσθήκη στη βιβλιογραφία γύρω από αυτό. Στην εισαγωγή ο συγγραφέας καταπιάνεται με το ζήτημα της ορολογίας, ένα πρόβλημα το οποίο δυσκολεύει την έρευνα σήμερα, αφού οι λέξεις εταίρος/α και πόρνος/η επιδέχονταν ευρύ φάσμα ερμηνειών, αναλόγως των περιστάσεων, και διαφοροποιούνταν, όπως είναι αναμενόμενο, από τη σημερινή τους σημασία.

Από την άλλη υπάρχει και το πρόβλημα των πηγών. Αυτές δεν είναι λίγες, υπάρχει όμως σε αυτές πλήρης έλλειψη στατιστικών, κάτι που δυσκολεύει τη διεξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων. Επιπροσθέτως, οι αρχαίες κωμωδίες και οι δικανικοί λόγοι, που αποτελούν τις κατεξοχήν πηγές μας για τις όψεις του ερωτικού κόσμου στην αρχαία Ελλάδα, στοχεύουν, αντιστοίχως, στο χιούμορ και την πειθώ, επομένως διαστρεβλώνουν, εν μέρει, την αληθινή εικόνα για το συγκεκριμένο ζήτημα.

Η στάση των ίδιων των Αθηναίων πολιτών δε, δεν ήταν περιφρονητική μόνο για την πορνεία αλλά και για την ίδια την εργασία και το εμπόριο. Έτσι λοιπόν, η σεξουαλική εργασία λόγω συμβολαίου, ως μια άλλη μορφή εργασίας, δεν μπορεί παρά να ήταν ένα ζήτημα κατακριτέο για τους περισσότερους Αθηναίους πολίτες.

Ο Έντουαρντ Κοέν πάντως, καταφέρνει, παρ' όλα αυτά, να εξάγει ορισμένα ασφαλή συμπεράσματα για το εν λόγω ζήτημα, τα οποία μοιράζεται με τους αναγνώστες του. Η πορνεία ασκούταν από δούλους, αλλά και από ελεύθερους πολίτες, αν και η πορνεία με χρηματική αποζημίωση για τους τελευταίους ήταν καταδικαστέα. Η στάση των ίδιων των Αθηναίων πολιτών δε, δεν ήταν περιφρονητική μόνο για την πορνεία αλλά και για την ίδια την εργασία και το εμπόριο. Έτσι λοιπόν, η σεξουαλική εργασία λόγω συμβολαίου, ως μια άλλη μορφή εργασίας, δεν μπορεί παρά να ήταν ένα ζήτημα κατακριτέο για τους περισσότερους Αθηναίους πολίτες. Η πορνεία όμως, τόσο η γυναικεία, όσο και η αντρική, δεν έπαψε ποτέ να είναι απολύτως νόμιμη στην αρχαία Αθήνα, όσο νόμιμη ήταν, από την άλλη, και η προστασία κάθε δούλου, γυναίκας και παιδιού από βάναυση κακοποίηση. Η μαστροπεία, αντιθέτως, παρέμενε πάντοτε καταδικαστέα.

Μέσω των συμπερασμάτων στα οποία καταλήγει ο συγγραφέας, φωτίζονται, αναπόφευκτα, και πτυχές του οικονομικού και του κοινωνικού βίου στην αρχαία Αθήνα, όπως οι εργασιακές δεξιότητες και η εξειδίκευση, η θέση των γυναικών και των δούλων και το δικαίωμα των πρώτων στην ιδιοκτησία, η ανδρική ομοφυλοφιλία και οι ελάχιστες περιπτώσεις στις οποίες η μητριαρχία υπερίσχυε της πατριαρχίας. Ο συγγραφέας παραθέτει συγκεκριμένα παραδείγματα από πηγές της εποχής για να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του. Έτσι, μέσα από εξατομικευμένες περιπτώσεις και αφηγήσεις, καταλήγουμε σε γενικότερα συμπεράσματα. Θα συναντήσουμε, επομένως, και τα ονόματα διάσημων εταίρων της αρχαιότητας, όπως της Ασπασίας, της Φρύνης και πολλών άλλων. Συμπερασματικά, πρόκειται για μια μελέτη που απευθύνεται τόσο σε ιστορικούς, όσο και σε κάθε μελετητή και λάτρη του αρχαίου κόσμου.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).


cohen exΟ αγοραίος έρωτας στην αρχαία Αθήνα
Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΠΟΡΝΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
EDWARD E. COHEN
Μτφρ. ΒΙΟΛΕΤΤΑ ΖΕΥΚΗ
ΔΙΟΠΤΡΑ 2020
Σελ. 342, τιμή εκδότη €17,70

 


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Ως εμπορική δραστηριότητα, πάντως, η πορνεία δεν έμενε αλώβητη από τον αθηναϊκό ανταγωνισμό έναντι διάφορων εμπορικών και χειρωνακτικών δραστηριοτήτων και πολλοί αρνητικοί υπαινιγμοί προς πόρνες και πορνεία απαντούν σε ελληνικές πηγές – συχνά σιωπηρά και ενίοτε ρητά. Ωστόσο, σε μια λεπτομερή μελέτη της ορολογίας της ελληνικής πορνείας, διαπιστώνεται ότι για την πορνεία “οι όροι που υποδηλώνουν ηθική ντροπή δεν επιβεβαιώνονται ευρέως πριν από τον δεύτερο-τρίτο αιώνα μ.Χ., μισή και πλέον χιλιετία μετά την κλασική περίοδο”».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Επανάσταση, έθνος-κράτος και αρχαιοελληνικό ιδεώδες» (κριτική) –  Ένα συλλογικό έργο που αναδεικνύει αθέατες πλευρές του 1821

«Επανάσταση, έθνος-κράτος και αρχαιοελληνικό ιδεώδες» (κριτική) – Ένα συλλογικό έργο που αναδεικνύει αθέατες πλευρές του 1821

Για τη φιλοσοφική και ιστορική μελέτη «Επανάσταση, έθνος-κράτος και αρχαιοελληνικό ιδεώδες: Φιλοσοφικές προσεγγίσεις στην Ελληνική Eπανάσταση» (εκδ. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων – Μουσείο Μπενάκη). Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας «Άποτυχία επιχειρήσεως» του Henri Decaisne, που κοσμεί και το εξώφυλλο της έκδοσης....

«Θάνατοι στη Χούντα» του Δημήτρη Βεριώνη (κριτική) – Μια κιβωτός μνήμης για τα θύματα της επταετίας

«Θάνατοι στη Χούντα» του Δημήτρη Βεριώνη (κριτική) – Μια κιβωτός μνήμης για τα θύματα της επταετίας

Για την ιστορική μελέτη του Δημήτρη Βεριώνη «Θάνατοι στη Χούντα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. Στην κεντρική εικόνα, ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος. 

Γράφει ο Γιώργος Χ. Θεοχάρης

Έχουμε στα...

«Μια σύντομη ιστορία του σύγχρονου κόσμου» του Γουίλιαμ Γούντραφ (κριτική) – Μια επίκαιρη μελέτη για τις σχέσεις Δύσης και Ανατολής

«Μια σύντομη ιστορία του σύγχρονου κόσμου» του Γουίλιαμ Γούντραφ (κριτική) – Μια επίκαιρη μελέτη για τις σχέσεις Δύσης και Ανατολής

Για το βιβλίο του Γουίλιαμ Γούντραφ (William Woodruff) «Μια σύντομη ιστορία του σύγχρονου κόσμου – Οι παγκόσμιες σχέσεις από το 1500 μέχρι σήμερα» , που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press, σε μετάφραση Μαρίας Καίσαρ και Κώστα Σκορδύλη. Κεντρική εικόνα: «Οι πρεσβευτές» (1533) του Χανς Χόλμπαϊν τ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«

«"Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό" – Σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα» του Λέοντα Ναρ

Για τη βιογραφία «Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό... – Σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα» (εκδ. Πατάκη) του Λέοντα Α. Ναρ. Κεντρική εικόνα: Ο Σωκράτης Μάλαμας. 

Γράφει ο Κώστας Φρουζάκης

Το ν...

«Η νύφη και το “Καληνύχτα Σταχτοπούτα”» της Καρολίνα Μπιάνκι (κριτική) – Η ιστορία της σφαγής των γυναικών

«Η νύφη και το “Καληνύχτα Σταχτοπούτα”» της Καρολίνα Μπιάνκι (κριτική) – Η ιστορία της σφαγής των γυναικών

Για την παράσταση «Η νύφη και το “Καληνύχτα Σταχτοπούτα”» της Καρολίνα Μπιάνκι (Carolina Bianchi) και της κολλεκτίβας Cara de Cavalo στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Βίος και Πολιτεία»: Ο Δημήτρης Σίμος έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο Δημήτρης Σίμος έρχεται στο Υπόγειο

Στο 85ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Δημήτρη Σίμο, με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα «Κανονικά παιδιά» (εκδ. Μεταίχμιο). Η συζήτηση θα μεταδοθεί την Πέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Επιλογή πενήντα βιβλίων από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή, εστιάζοντας στην Ιστορία, ελληνική και διεθνή, στην πολιτική και τη φιλοσοφία, αλλά και σε βιβλία που αφορούν τον πολιτισμό, την κοινωνία, τη θρησκεία, την ψυχολογία, την επιστήμη. Πενήντα δοκίμια ή μελέτες που μπορούν να μας κάνουν καλύτερους και πιο ενημερωμ...

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ