
Για τη μελέτη του Στέφανου Καβαλλιεράκη «1814-1821: Η προετοιμασία μιας Επανάστασης – Πρωταγωνιστές - Γεγονότα - Συγκυρίες» (εκδ. Μεταίχμιο).
Της Λεύκης Σαραντινού
Το πρώτο βιβλίο της επετειακής σειράς «200 χρόνια από την Επανάσταση – Τα καθοριστικά ζητήματα» των εκδόσεων Μεταίχμιο το υπογράφει ο Στέφανος Καβαλλιεράκης, ένας νεαρός διδάκτωρ ο οποίος είναι σήμερα διευθυντής του Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών – Ιδρύματος Βούρου Ευταξία. Το πόνημα αυτό δεν ασχολείται, εντούτοις, με την ίδια την Ελληνική Επανάσταση, αλλά κυρίως με την προετοιμασία της κατά τα έτη 1814-1821. Μπορεί, επομένως, να διαβαστεί και ως εισαγωγή για όσα βιβλία πρόκειται να ακολουθήσουν στην εν λόγω σειρά.
Η Ελληνική Επανάσταση αποτελεί γεγονός κομβικό, όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά για ολόκληρο τον κόσμο, αφού είναι μία επανάσταση η οποία διεκδικεί πολλές πρωτιές, όπως μας αναφέρει ο συγγραφέας στον επίλογο του βιβλίου του. Πρόκειται για την πρώτη επανάσταση του 19ου αιώνα και για την πρώτη που αμφισβητεί ευθέως τη συντηρητική τάξη την οποία είχε επιβάλει το Συνέδριο της Βιέννης το 1814-1815. Ακόμη, είναι η πρώτη επανάσταση που πλήττει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και καταλήγει στην απώλεια εδαφών σε βάρος της, καθώς και η πρώτη εκδήλωση των ορθόδοξων εθνικισμών στα Βαλκάνια. Αυτή η επανάσταση θα αποτελέσει την αφετηρία για να χαραχθούν εκ νέου τα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών, διαδικασία η οποία θα ολοκληρωθεί έναν αιώνα αργότερα.
Αυτή η επανάσταση θα αποτελέσει την αφετηρία για να χαραχθούν εκ νέου τα σύνορα των ευρωπαϊκών κρατών, διαδικασία η οποία θα ολοκληρωθεί έναν αιώνα αργότερα.
Ο Στέφανος Καβαλλιεράκης προσδιορίζει, καταρχάς, το πλαίσιο μέσα στο οποίο εκκολάφθηκε η ιδέα της επανάστασης, τότε που τα ασφυκτικά για τα μικρά έθνη της Ευρώπης όρια τα είχε θέσει ο Μέτερνιχ και το Συνέδριο της Βιέννης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να διατηρηθεί η ειρήνη στην Ευρώπη, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, έως το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η παλινόρθωση όμως, την οποία επέβαλε το Συνέδριο, ήταν τελικά η ίδια που γέννησε και τους σπόρους της επανάστασης και της αλλαγής.
![]() |
|
Ο Στέφανος Καβαλλιεράκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα των Μεσογειακών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου όπου ολοκλήρωσε και τη διδακτορική του διατριβή ως υπότροφος. Είναι εισηγητής στο Ινστιτούτο Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. |
Στη συνέχεια ο συγγραφέας αποσαφηνίζει τον γενικά λησμονημένο ρόλο που έπαιξε ο Ιωάννης Καποδίστριας ως διπλωμάτης στις ευρωπαϊκές αυλές πριν από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης. Ακολούθως, φτάνουμε στη Φιλική Εταιρεία και τον ρόλο τον οποίο έπαιξε αυτή στην ένωση των ετερόκλητων ομάδων, οι οποίες αποτελούσαν τον Ελληνισμό κατά τις παραμονές της Επανάστασης. Η συνεισφορά της στον Αγώνα έχει επανεκτιμηθεί και επαναπροσδιοριστεί στις μέρες μας, όπως επεξηγεί ο συγγραφέας.
Κατόπιν ο συγγραφέας παρουσιάζει την κοινωνική διαστρωμάτωση του υπόδουλου ελληνισμού και στα κοινά στοιχεία που είχε, όπως αποδείχτηκε, ο ελληνισμός της διασποράς με τους κατοίκους του ελλαδικού χώρου. Εδώ εξετάζονται οι προεστοί, το Πατριαρχείο και οι Φαναριώτες, ομάδες οι οποίες είχαν την εξουσία πριν από την Επανάσταση. Τέλος, ο συγγραφέας αναλύει την πολυδιάστατη προσωπικότητα του Κολοκοτρώνη, τη σημαντική συμβολή του στην Επανάσταση και τις ακριβείς συνθήκες που επικρατούσαν κατά το ξέσπασμά της.
Στο σύνολό του, πρόκειται για ένα θαυμάσιο έργο, το οποίο απευθύνεται στο ευρύ αναγνωστικό κοινό και διαβάζεται απνευστί, γραμμένο σε γλώσσα απλή και κατανοητή, συνάμα όμως και με όλη την επιμέλεια και την έρευνα ενός εξειδικευμένου στο αντικείμενό του επιστήμονα.
* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).
1814-1821: Η προετοιμασία μιας επανάστασης
ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ – ΓΕΓΟΝΟΤΑ – ΣΥΓΚΥΡΙΕΣ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΒΑΛΛΙΕΡΑΚΗΣ
ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 2020
Σελ. 168, τιμή εκδότη €12,20