alt

Για τη συλλογή κειμένων του Σταύρου Ζουμπουλάκη Υπό το φως του μυθιστορήματος (εκδ. Πόλις).

Της Διώνης Δημητριάδου

«Η αλήθεια της λογοτεχνίας σώζεται όχι με την απαλλαγή της από το μυθοπλαστικό ψέμα αλλά με την επινόηση ακόμη μεγαλύτερου και υπερβολικότερου ψέματος· ο ρεαλισμός της κερδίζεται όχι με την εξάλειψη του φανταστικού αλλά με τη διόγκωσή του», επισημαίνει ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, δείχνοντας έτσι πώς η μυθοπλασία της λογοτεχνίας διασώζει τη μαγεία του δικού της ψέματος, δηλαδή της εξαπάτησης του αναγνώστη μέσω της αληθοφάνειας των χαρακτήρων, χρησιμοποιώντας ακόμη πιο απόκοσμα στοιχεία. Άλλωστε μας θυμίζει την άποψη του Ντοστογιέφσκι: «Το ψέμα σώζει το ψέμα» (Ημερολόγιο ενός συγγραφέα, 1877).

Είναι το αποδεκτό ψεύδος της λογοτεχνίας και η παραπλάνηση του αναγνώστη, που γοητευμένος εισέρχεται άοπλος μέσα στη γραφή και ζει πλάι στους ήρωες οδηγούμενος λέξη τη λέξη στην έξοδο και την κάθαρση.

Πώς αλλιώς να γίνει; Αυτή η υπέροχη επινόηση της μυθοπλασίας βρίσκεται πάντα δίπλα μας για να μας υπενθυμίσει πως όλα είναι ένα κουβάρι περίπλοκα μπερδεμένο. Και κάπου η άκρη του νήματος περιμένει το αργό του λύσιμο, κάτι σαν τη λύση ενός δράματος που ζούμε ή που ζουν οι ήρωες των σελίδων, χωρίς συχνά να έχει και ιδιαίτερη σημασία αυτή η διάκριση. Είναι το αποδεκτό ψεύδος της λογοτεχνίας και η παραπλάνηση του αναγνώστη, που γοητευμένος εισέρχεται άοπλος μέσα στη γραφή και ζει πλάι στους ήρωες οδηγούμενος λέξη τη λέξη στην έξοδο και την κάθαρση. Γιατί, συχνά η λογοτεχνική γραφή μοιάζει με τη θεατρική σκηνή, αν η τέχνη του συγγραφέα κατορθώσει να κάνει το κείμενο περίοπτο και ανάγλυφο. Και για να μιλήσουμε για την κορύφωση αυτού του μυθοπλαστικού θαύματος, δηλαδή για το μυθιστόρημα, εκεί είναι που όλα ζητούν να αποκαλυφθούν, αλήθειες και ψέματα, μεταμφιέσεις και αναγνωρίσεις, δέσεις και λύσεις ενός πολύπλοκου σκηνικού με τους ήρωες συχνά να επιζητούν ακόμη περισσότερο την περιπλάνησή τους στα στενά του λαβυρίνθου, δικαιώνοντας έτσι την Αριστοτελική περιπέτεια.

Επιλεγμένα μυθιστορήματα

Στο Υπό το φως του μυθιστορήματος ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, εξαίρετος διανοητής, επιλέγει να μας μιλήσει για κάποια από τα αγαπημένα του μυθιστορήματα, ως απλός αναγνώστης όπως μας δηλώνει εξ αρχής. Αυτή η δήλωση μπορεί να αποκαλύπτει τη μετριοφροσύνη του γράφοντος, μπορεί να εννοηθεί ωστόσο ως ανακριβής, καθόσον ένας μελετητής της λογοτεχνίας και πολυγραφότατος αναλυτής της σκέψης των ανθρώπων δεν θα μπορούσε ποτέ να προσεγγίζει τα μυθιστορήματα με μόνο αυτή την ιδιότητα. Από την άλλη, σκέφτομαι πως ο αναγνώστης της λογοτεχνίας φέρει μέσα του την αθωότητα της επαφής με τον συγγραφέα, κι έτσι μένει αμόλυντος από θεωρίες και κρίσεις που θα παίδευαν ίσως το μυαλό του χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ένας τρόπος επομένως ανάγνωσης γνήσιος και ειλικρινής; Ίσως αυτό να υπονοεί με τον όρο «απλός αναγνώστης» ο Ζουμπουλάκης.

Ο Ιώβ είναι ένα μυθιστόρημα που αγαπάς, όχι γιατί είδες μέσα του κάτι ευχάριστο ή ξεκούραστο για τη σκέψη σου αλλά ίσα ίσα γιατί στενοχωρήθηκες, πιέστηκες ίσως σε μερικές του σελίδες, ένιωσες την απόγνωση του ήρωα που σαν νέος Ιώβ της Βίβλου μεταμορφώνεται σε πάσχον πρόσωπο.

Τα μυθιστορήματα που επιλέγει θα πρέπει να είναι τα αγαπημένα του, όπως θα τα επέλεγε ένας λάτρης της λογοτεχνίας, χωρίς να κοιτάει κάποια λίστα με ευπώλητα και καθιερωμένα ως αξίες απαράβατες. Για παράδειγμα, χάρηκα πολύ όταν είδα στα επιλεγμένα του τον Ιώβ του Γιόζεφ Ροτ και όχι το Εμβατήριο Ραντέτσκι που θεωρείται (και ίσως είναι) το αριστούργημά του. Ο Ιώβ είναι ένα μυθιστόρημα που αγαπάς, όχι γιατί είδες μέσα του κάτι ευχάριστο ή ξεκούραστο για τη σκέψη σου (μακριά από μας η «ευκολία» των αναγνωσμάτων) αλλά ίσα ίσα γιατί στενοχωρήθηκες, πιέστηκες ίσως σε μερικές του σελίδες, ένιωσες την απόγνωση του ήρωα που σαν νέος Ιώβ της Βίβλου μεταμορφώνεται σε πάσχον πρόσωπο. Για όλα αυτά που επισημαίνει και ο Ζουμπουλάκης επιχειρώντας να δείξει το αυτονόητο που έμεινε ασχολίαστο από κάποιους που επιχείρησαν να κρίνουν το απαράμιλλο αυτό δείγμα γραφής του Ροτ, δηλαδή την αναλογία ανάμεσα στο βιβλικό πρόσωπο και στον ήρωα του μυθιστορήματος, τον Μέντελ. Όπως ο βιβλικός Ιώβ πάσχει και εξεγείρεται, έτσι και ο μυθοπλαστικός Μέντελ κανονίζει την περαιτέρω στάση του με τον Θεό. «Ο Ιώβ, όταν εξεγείρεται, θέλει να μιλήσει με τον Θεό, να λογαριαστεί μαζί του. Ο Μέντελ αντίθετα θέλει να κλείσει κάθε λογαριασμό με τον Θεό». Πιστοί απολύτως και οι δύο φτάνουν στην εξέγερση, με τον τρόπο του ο καθένας (μια που και η αμφισβήτηση του Θεού εξέγερση νοείται) χωρίς αυτό να μας ξαφνιάζει. «Η πίστη είναι η προϋπόθεση της εξέγερσης».

Μια «αθώα» ανάγνωση

Μια αίσθηση που σου δημιουργεί η σκέψη του Σταύρου Ζουμπουλάκη, έτσι όπως ξεδιπλώνεται καθώς «διαβάζει» με τον τρόπο του τα μυθιστορήματα, είναι ότι κατορθώνει να σου δείξει αυτό το αυτονόητο της απλής λογικής, για να επανέλθουμε στο θέμα της αθωότητας της ανάγνωσης. Με αυτόν τον τρόπο προσέγγισης θα μας ανοίξει τις σελίδες της Επιχείρησης Σάυλωκ του Φίλιπ Ροθ και θα μιλήσει για το προσφιλές του θέμα, το εβραϊκό ζήτημα ή, καλύτερα, για το μέγα ερώτημα του Θεού, όπως αυτό γεννιέται μέσα στον άνθρωπο και αναπόφευκτα καταγράφεται με ποικίλους τρόπους στη λογοτεχνία. «Οι Εβραίοι είναι καταδικασμένοι να είναι εξαίρεση. Εξαίρεση αιματηρή. Εδώ άλλωστε, στην αιματηρότητα, στη βία, βρίσκεται το κρίσιμο ερώτημα το οποίο θέτει απαιτητικά ενώπιόν μας η εβραϊκή εξαίρεση, το κατά πόσον δηλαδή μπορούμε να υπάρξουμε, ατομικά ή συλλογικά, ως εξαιρέσεις, χωρίς να γινόμαστε αντικείμενο της βίας και του μίσους του άλλου […] Με τι αντίτιμο έχουν πληρώσει ο Εβραίοι αυτήν την οδυνηρή μέχρι σήμερα εξαίρεση, αυτήν την ανέφικτη ως τώρα κανονικότητα, το ξέρουμε όλοι. Με τι αντάλλαγμα έχουν πληρωθεί είναι δική τους κυρίως υπόθεση να το κρίνουν και να το πουν».

Σχολιάζοντας το έργο του τελευταίου Ο χάρτης και η επικράτεια θα σταθεί στο θέμα της καύσης των νεκρών για να διατυπώσει την προσωπική του άρνηση σε κάτι που πολλούς θιασώτες έχει σήμερα, εκτιμώντας πως η αποτέφρωση των νεκρών θα συνιστούσε «έναν γενικευμένο, ασφαλώς, μηδενισμό, είτε αυτός είναι φιλοσοφημένος είτε είναι τρέχων και καθημερινός».

Μελετά ακόμη τον Γκράχαμ Γκρην, τον Ισαάκ Μπάσεβιτς Σίνγκερ, την Φλάννερυ Ο’ Κόννορ, την Μέριλιν Ρόμπινσον, τον Οκτάβιο Πας και τέλος τον Μισέλ Ουελμπέκ. Σχολιάζοντας το έργο του τελευταίου Ο χάρτης και η επικράτεια θα σταθεί στο θέμα της καύσης των νεκρών για να διατυπώσει την προσωπική του άρνηση σε κάτι που πολλούς θιασώτες έχει σήμερα, εκτιμώντας πως η αποτέφρωση των νεκρών θα συνιστούσε «έναν γενικευμένο, ασφαλώς, μηδενισμό, είτε αυτός είναι φιλοσοφημένος είτε είναι τρέχων και καθημερινός». Φυσικά το ζητούμενο εδώ δεν είναι να σχολιαστεί η άποψη του Ζουμπουλάκη αλλά ο τρόπος ανάγνωσης του Ουελμπέκ που επιχειρεί. Θυμίζει τον αναγνώστη που διαβάζει κάτι, διαφωνεί και εξεγείρεται όπως μπορεί. Άλλωστε ο Ουελμπέκ είθισται να δημιουργεί ποικίλες διαφωνίες με τα γραφόμενά του. Ίσως αυτό να είναι που μας αρέσει, ίσως ακριβώς το αιρετικό του γράψιμο να είναι και ο λόγος που μας συστήνει τελικά ο Ζουμπουλάκης αυτόν τον συγγραφέα.

Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται μια εισήγηση, στη 2η Διεθνή Συνάντηση του περιοδικού L’ Atelier du roman, στη Θεσσαλονίκη, 29-30 Σεπτεμβρίου 2000. Εκεί θα διατυπώσει τον προβληματισμό του για το μέλλον της λογοτεχνίας. «Αν έρθουμε στη λογοτεχνία, ξέρετε ότι στο ίντερνετ γράφονται χιλιάδες ποιήματα –κάκιστα ποιήματα, αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει εν προκειμένω– από ανθρώπους που δεν θα φιλοξενούνταν ποτέ σε ένα οποιοδήποτε έντυπο (από μια μάνα, επί παραδείγματι, για το νεογέννητό της, από ένα νεαρό που τον εγκατέλειψε η κοπέλα του, από μια γυναίκα που έχασε τον πατέρα της και ούτω καθεξής) και τα οποία δέχονται χιλιάδες επισκέψεις. Μπορούμε αυτή τη σχέση και αυτή τη συλλογικότητα να τις αγνοήσουμε; Το ερώτημα λοιπόν είναι κατά πόσον το ίντερνετ θα επηρεάσει τη γραφή, τη λογοτεχνία και τα είδη της. Το μυθιστόρημα, όπως το εννοούμε σήμερα, δεν θα υπήρχε χωρίς την τυπογραφία, πώς θα συνυπάρξει άραγε με το διαδίκτυο;».

Έχουν περάσει βέβαια κάποια χρόνια από τότε που τα έλεγε αυτά ο Σταύρος Ζουμπουλάκης. Έχουν αλλάξει κάπως τα πράγματα στο διαδίκτυο, έχει αυτό εξαπλωθεί πολύ περισσότερο και έχει αλλάξει και η σύνθεση πια του σώματος των χρηστών του, καθόσον πλέον θεωρείται απαραίτητη η συμμετοχή στη δικτύωσή του, αν κάποιος θέλει να επικοινωνεί, να ενημερώνεται και να δημοσιοποιεί το δικό του status. Εφημερίδες, περιοδικά λαμβάνουν εξίσου σοβαρά υπόψη τους την αποδοχή που έχουν στο κοινό του διαδικτύου με αυτήν που έχουν ως έντυπα και μόνον. Συγγραφείς, εκδότες, κριτικοί επικοινωνούν με το αναγνωστικό κοινό με πολύ πιο άμεσο τρόπο, και όλο αυτό κάνει το διαδίκτυο πολύτιμο και χρηστικό απολύτως. Οπωσδήποτε, όμως, με τον προβληματισμό του εδώ ο Ζουμπουλάκης (αλλά κυρίως με την ανάγνωση που επιχείρησε  στα συγκεκριμένα έργα σε όλο το βιβλίο του) συμβάλλει στη  γενικότερη συζήτηση για τη θέση που έχει σήμερα το μυθιστόρημα.

Αναζητώντας τον σωστό καθρέφτη

Βασική προϋπόθεση για τη δομημένη γραφή ενός μυθιστορήματος (πόσο περισσότερο αν μιλάμε για το μεγάλο του είδους) είναι η σαφής γνώση εκ μέρους του συγγραφέα των ορίων μέσα στα οποία θα τοποθετήσει τον ήρωά του.

Το μυθιστόρημα προϋποθέτει μια δομημένη κοινωνία που παίρνει σοβαρά τις αξίες της (θυμάμαι εδώ τη σκέψη του Δημοσθένη Κούρτοβικ). Μια κοινωνία που δεν τολμά ίσως ή αδυνατεί εκ φύσεως να κοιτάξει το πρόσωπό της στον καθρέφτη, με τεράστιο το έλλειμμα αυτοσυνειδησίας ίσως αποδεικνύεται ανεπαρκής. Βασική προϋπόθεση για τη δομημένη γραφή ενός μυθιστορήματος είναι η σαφής γνώση εκ μέρους του συγγραφέα των ορίων μέσα στα οποία θα τοποθετήσει τον ήρωά του. Και αυτή η γνώση αφορά και τα προσωπικά όρια και τα όρια του κόσμου που τον περιβάλλει. Κυρίως όμως αφορά τη συνύπαρξη των δύο, την τοποθέτηση του ήρωα μέσα στον κόσμο. Αν ο καθρέφτης είναι παραμορφωτικός, τα είδωλα αποβαίνουν ψεύτικα και, όπως είναι αναμενόμενο, και η γραφή μη πειστική.

Ο Μίλαν Κούντερα στο δοκίμιό του Η τέχνη του μυθιστορήματος επισημαίνει: «Κάθε μυθιστόρημα λέει στον αναγνώστη “τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα από όσο νομίζεις”». Ίσως τελικά αυτό το περίπλοκο της ζωής να είναι και η αρχή της έμπνευσης για τη δημιουργία του μυθιστορήματος, αν παρακάμψουμε τα εγγενή εμπόδια που παρεμβάλλονται κάθε φορά που η κοινωνία θα αδυνατεί να υποστηρίξει αυτό το λογοτεχνικό βήμα. Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης έθεσε τη σκέψη μας «υπό το φως του μυθιστορήματος» προσφέροντας άπλετη θέα σε πολλά ενδιαφέροντα θέματα που αφορούν τη συγγραφή, την έμπνευση, τη μυθοπλασία του. Άλλωστε δεν είναι τυχαία η εισαγωγική του αναφορά στην εμβληματική αρχή του ευρωπαϊκού μυθιστορήματος, τον Δον Κιχότη. Δηλώνοντας ο ίδιος θαυμαστής του Θερβάντες, παραθέτει τη σκέψη ενός άλλου επίσης μαγεμένου από τον αινιγματικό αυτόν ιππότη: «Ο Δον Κιχότης και ο Σάντσο Πάντσα γεννήθηκαν για να γράψει ο Θερβάντες τη ζωή τους και για να τη σχολιάσω εγώ. Ο Θερβάντες γεννήθηκε για να τη διηγηθεί και εγώ για να τη σχολιάσω» (Miguel de Unamuno, Η ζωή του Δον Κιχότη και του Σάντσο Πάντσα, 1905). Καθόλου εγωιστικό το παραπάνω. Άλλο είναι το νόημα, και αυτό μπορεί να το αντιληφθεί κάθε αναγνώστης που αγαπά το μέγιστο αυτό δημιούργημα της λογοτεχνικής έμπνευσης, δηλαδή το μυθιστόρημα. Έτσι όπως το αγάπησε και ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, ο οποίος δηλώνει πρωτίστως αναγνώστης. 

* Η ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ είναι συγγραφέας.

altΥπό το φως του μυθιστορήματος
Σταύρος Ζουμπουλάκης
Πόλις 2015
Σελ. 216, τιμή εκδότη €14,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Τρία άκρως κατατοπιστικά βιβλία για τη σημερινή έννοια του πολέμου και η σύνδεσή τους με τις βασικές θεωρίες του Καρλ Φίλιππ Γκότλιμπ φον Κλάουζεβιτς [Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz] που υπήρξε ο βασικός διαμορφωτής της νεωτερικής επιστήμης του πολέμου. Κεντρική εικόνα: Προσωπογραφία του Κλάουζεβιτς από τ...

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

Για το βιβλίο του Γιώργου Ανδρέου «Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» (εκδόσεις Κριτική), Kεντρική εικόνα: ©Unsplash. 

Γράφει ο Αλέκος Κρητικός 

Στο βιβλίο του ...

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

Για το βιβλίο «Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (μτφρ. Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος, εκδ. Άρτος Ζωής). Κεντρική εικόνα: Οι «Τέσσερις Ευαγγελιστές», πίνακας του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Αν αναλογισθεί κανείς πόσο μεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Οι πρωτοπόροι των σημαντικών επιχειρήσεων του κόσμου, οι τρόποι να διαπραγματευόμαστε με αποτέλεσμα και πώς θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε στον εργασιακό τομέα. Πέντε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και μπορούν να μας κινητοποιήσουν. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ