alt

Για το βιβλίο του Witold Gombrowicz Διαθήκη (μτφρ. Θεόφιλος Τραμπούλης, εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Ο Πολωνός συγγραφέας μυθιστορημάτων, διηγημάτων και θεατρικών Βίτολντ Γκομπρόβιτς (1904-1969) δεν είναι μια συνηθισμένη περίπτωση. Με ευγενή καταγωγή, αναθρεμμένος με υπηρέτες και ιδιωτικούς δασκάλους, σπουδαγμένος νομικός μα χωρίς καμία επιθυμία ούτε και ουσιαστική ικανότητα για άσκηση του επαγγέλματος, εκκεντρικός, πολυταξιδεμένος, αμφιφυλόφιλος, άθεος, αυτοεξόριστος επί 24 χρόνια στην Αργεντινή χωρίς να μιλά ισπανικά, ξανά αυτοεξόριστος μέχρι τον θάνατό του στη Γαλλία, ο Γκομπρόβιτς θυμίζει με τον επαναστατημένο τρόπο ζωής του μιαν άλλη εποχή. Τότε, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι συγγραφείς, εξαιτίας τρομερών εξωτερικών μεταβολών και εσωτερικών διχασμών, ανελέητης διαμάχης με το κατεστημένο (όσο ζούσε, τα περισσότερα έργα του Γκομπρόβιτς παρέμεναν απαγορευμένα στην κομμουνιστική Πολωνία – εκδίδονταν στο Παρίσι στα πολωνικά), καθώς και διαβίωσης σε μια γεωγραφική επικράτεια με συχνούς πολέμους, έπρεπε να παίρνουν συχνά οριακές αποφάσεις.      

Eκκεντρικός, πολυταξιδεμένος, αμφιφυλόφιλος, άθεος, αυτοεξόριστος επί 24 χρόνια στην Αργεντινή χωρίς να μιλά ισπανικά, ξανά αυτοεξόριστος μέχρι τον θάνατό του στη Γαλλία.

Ακόμα και η απόφαση του Γκομπρόβιτς να εκδοθεί ένα βιβλίο με τις προσωπικές του απόψεις για τα έργα του είναι κάπως οριακή, αν σκεφτούμε τον μοναχικό και ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του. Κάποια στιγμή, στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και ενώ το έργο του μεταφράζεται και διαδίδεται σε δεκάδες χώρες μετατρέποντάς τον σε λογοτεχνική διασημότητα, ένας νεαρός Γάλλος συγγραφέας και εκδότης, ο Ντομινίκ ντε Ρου, παθιάζεται τόσο πολύ μαζί του ώστε τον πείθει να κάνουν κάποιες συνομιλίες με θέμα τη ζωή και το έργο του. Ο Πολωνός συγγραφέας, θεωρώντας πως το έργο του έχει παρερμηνευθεί και διαστρεβλωθεί σε ακραίο βαθμό, και ενόψει της αυξανόμενης φήμης του (φέρεται μάλιστα να είναι υποψήφιος για Νόμπελ), αποφασίζει να ενδώσει και να απαντήσει στις ερωτήσεις του ντε Ρου γραπτώς (κυρίως λόγω μιας ασθένειας που τον ταλαιπωρούσε επί χρόνια, αλλά και επειδή έχει πολλά να πει…). Το αποτέλεσμα είναι η λογοτεχνική του Διαθήκη (1968), που πρόσφατα κυκλοφόρησε και στα ελληνικά σε μετάφραση Θεόφιλου Τραμπούλη.   

Αντιφατική προσωπικότητα

Όπως διαπιστώνει αμέσως ο αναγνώστης της Διαθήκης, ο Γκομπρόβιτς είναι ο άρχοντας της αντίφασης: ένας ευγενής που περιφρονεί την ευγενή καταγωγή του, ένας μεγαλοαστός που ταυτίζεται με τους οικονομικά κατώτερους και σαγηνεύεται από «τις altεκτροπές της ύπαρξης», ένας υπερώριμος που χλευάζει την υποτιθέμενη ωριμότητα του δυτικού ανθρώπου, ένας λογικός που αντιμάχεται την καθαρή λογική, ένας τετραπέρατος που διακωμωδεί την εξυπνάδα, ένας απολιτικός (όπως επισημαίνει ο ίδιος) που δηλώνει (στην αμέσως επόμενη σελίδα) ακροαριστερός και υπέρμαχος του προλεταριάτου, ένας εστέτ που λατρεύει τα φτηνά καταγώγια, ένας τζέντλεμαν που δεν διστάζει να μπλέξει με τον αργεντίνικο υπόκοσμο, ένας συγγραφέας με τρομακτική αυτοπεποίθηση που ισχυρίζεται πως ζει στο μεσοδιάστημα των πραγμάτων (όλα «τα ανάμεσα της ζωής μου», όπως γράφει), ένας ανθρωπιστής που αποστρέφεται τον ρόλο του διανοούμενου, ένας τύπος πέραν του καλού και του κακού που ως άλλος Νίτσε μιλά ακατάπαυστα για την ηθική, ένας θεωρητικός που απεχθάνεται τις θεωρίες, ένας «αντιπαριζιάνος» που κατέληξε στο Παρίσι, ένας «αντιλογοτεχνικός» που έγινε διάσημος για τη λογοτεχνία του, ένα «αουτσάιντερ» που παίρνει συνεχώς βραβεία (οι τρεις τελευταίες λέξεις σε εισαγωγικά είναι αυτοχαρακτηρισμοί). Ο Γκομπρόβιτς είναι προπαντός υπερήφανος για τις αντιφάσεις του: έχει τα πάντα μέσα του και τα ξεδιπλώνει απλόχερα και χαρισματικά μπροστά μας ώστε να τα εκτιμήσουμε.

Ακολουθώντας τον ίδιο τον δημιουργό μες στο εργαστήρι του, βλέπουμε πως από το πρώτο του βιβλίο (Αναμνήσεις της εποχής της ανωριμότητας, 1933) μέχρι το τελευταίο του (Κόσμος, 1965) δεσπόζουν ορισμένες ιδέες και τάσεις, εκ των οποίων η Μορφή, η ανωριμότητα, το παράλογο και η παρωδία είναι μάλλον οι βασικότερες. Η Μορφή είναι μια ιδιαζόντως πολυδιάστατη έννοια, που στη σκέψη του Γκομπρόβιτς φανερώνει κατά κύριο λόγο την κατάσταση της ασταμάτητης αλληλεπίδρασης και αλληλοδιαμόρφωσης των ανθρώπων, καθώς και τη συνακόλουθη έκφραση αυτής της κατάστασης στις διάφορες καλλιτεχνικές μορφές. Όταν μάλιστα οι μορφές αυτές είναι ισχυρές, επηρεάζουν με τη σειρά τους την πορεία της συνείδησης και αυτοσυνείδησης μορφώνοντας, διαμορφώνοντας και παραμορφώνοντας την ανθρώπινη ύπαρξη. Ο άνθρωπος, ωστόσο, παραμένει πάντα δέσμιος της Μορφής, ανίκανος να φτάσει στο έσχατο βάθος της αυτεπίγνωσής του, ικανός το πολύ-πολύ (αν είναι ιδιοφυής) να συμμετέχει λίγο παραπάνω από τους άλλους σε νέες διαπλάσεις της Μορφής. Ή, όπως έγραφε κάπου ο  Σιοράν, «Η ύπαρξη είναι λογοκλοπία».

Σε όλα τα έργα του Γκομπρόβιτς, πεζογραφικά και θεατρικά, το παράλογο ξεδιπλώνεται με χιούμορ, διορατικότητα και έναν καλά κρυμμένο, αλλά υπαρκτό, ανθρωπισμό.

Με την έννοια της Μορφής σχετίζεται, μεταξύ άλλων, η «παραπλανητικά απλοϊκή» έννοια της ανωριμότητας, ιδίως όπως φανερώνεται στο πρώτο του μυθιστόρημα, το θεοπάλαβο Φερντυντούρκε (1937). Εδώ, σε μια άκρως παρωδιακή μορφή, ο Γκομπρόβιτς γκρεμίζει την αυτοπεποίθηση του δυτικού ανθρώπου για την υποτιθέμενη ορθολογικότητα και ωριμότητά του, τις υποτιθέμενες λύσεις του απέναντι στα μεγάλα προβλήματα – κι όλα αυτά, ας μην το ξεχνάμε, προτού ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Όπως σημειώνει: «Η αφετηρία μου είναι παραπλανητικά απλοϊκή: Υποκρινόμαστε όλοι μας ότι είμαστε πιο έξυπνοι και πιο ώριμοι από ό,τι είμαστε στην πραγματικότητα».  

Όσον αφορά το παράλογο, τα πράγματα είναι λίγο πιο σαφή, τουλάχιστον από ιστορική άποψη: μεγαλώνοντας στον Μεσοπόλεμο, στην πιο ενδιαφέρουσα και ταραγμένη εποχή του 20ού αιώνα, ο Γκομπρόβιτς ένιωσε βαθιά μέσα του το παράλογο της ύπαρξης, όπως το ένιωσαν όχι μόνο οι άλλοι δύο κορυφαίοι πεζογράφοι του πολωνικού μοντερνισμού (Βίτκιεβιτς, Σουλτς), αλλά και οι «συνάδελφοί» τους στο Παρίσι (Μπέκετ, Ιονέσκο, Καμύ, Σαρτρ), στη Βιέννη, στο Βερολίνο, στο Λονδίνο και στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Σε όλα τα έργα του Γκομπρόβιτς, πεζογραφικά και θεατρικά, αυτό το παράλογο, ένα παράλογο που σχετίζεται ιδιαίτερα με τη θεμελιώδη έννοια της αποτυχίας (όπως τη βλέπουμε κυρίως στο έργο του Μπέκετ και του Σιοράν), ξεδιπλώνεται με χιούμορ, διορατικότητα και έναν καλά κρυμμένο, αλλά υπαρκτό, ανθρωπισμό. Ο δικός του ανθρωπισμός, ωστόσο, δεν ενέχει την ευκολία, την κολακεία, τον λαϊκισμό του συνηθισμένου ανθρωπισμού: πόσοι συγγραφείς έχουν τα κότσια να δηλώνουν πως γράφουν «μόνο για λόγους εγωιστικούς» επειδή δεν διαθέτουν το «πτυχίο» που τους λέει ότι οφείλουν «να καθοδηγούν την ανθρωπότητα»;

alt

Η Διαθήκη ενός πολιτισμένου βαρβάρου

Στη Διαθήκη του ο Γκομπρόβιτς μάς μιλά για ένα σωρό ανθρώπους, πράγματα και καταστάσεις: για την Πολωνία ως μια χώρα στις παρυφές του νεότερου ευρωπαϊκού πνεύματος, όπου «τα μεγάλα κινήματα της ευρωπαϊκής κουλτούρας» έφταναν μόνο ως «μια εξασθενημένη ηχώ» (εδώ, όσα επισημαίνει θυμίζουν την Ελλάδα με τρόπο ιλαροτραγικό). Θα αναφερθεί στις νεανικές εξεγέρσεις της δεκαετίας του ΄60, για τις οποίες επιφυλάσσει δηκτικά σχόλια: «Οι φοιτητικές ταραχές στην Ανατολική Ευρώπη δεν μοιάζουν καθόλου με αυτές της Δύσης. Οι πρώτες είναι αποτέλεσμα δυστυχίας, οι δεύτερες κορεσμού». Θα πει πως «η λογοτεχνία του μέλλοντος εξαρτάται από τον επανανθρωπισμό του απάνθρωπου» και πως «ο πρωταρχικός στόχος της δημιουργικής λογοτεχνίας είναι να δώσει νέα πνοή στα προβλήματά μας […] Περιμένω από τη νέα γενιά μια αλλαγή στον τόνο».

Όλες τις απόψεις τις διατυπώνει σε ένα ύφος παιγνιώδες, προκλητικό, παραδοξολογικό, σαρκαστικό και αυτοσαρκαστικό.

Σε άλλο σημείο θα επισημάνει ότι «σε πολύ λίγο καιρό η επιστήμη και η τεχνολογία θα καταργήσουν τη διάκριση μεταξύ δεξιάς και αριστεράς και θα μας θέσουν άλλα, ριζικά διαφορετικά προβλήματα»: πρόβλεψη εύστοχη και προχωρημένη για την εποχή της, την οποία μισό αιώνα μετά οι περισσότεροι διανοούμενοι, συγγραφείς και καλλιτέχνες, ιδίως στα καθ’ ημάς, αδυνατούν να κατανοήσουν, ενόσω τσακώνονται τσαλαβουτώντας ακόμα σε παρωχημένες έννοιες και ιδέες. Όλες αυτές τις απόψεις, ωστόσο, τις διατυπώνει σε ένα ύφος παιγνιώδες, προκλητικό, παραδοξολογικό, σαρκαστικό και αυτοσαρκαστικό: «Εγώ είμαι χιουμορίστας, γελωτοποιός, ακροβάτης, προβοκάτορας. Τα έργα μου κάνουν διπλές κωλοτούμπες για να διασκεδάσουν το κοινό μου. Εγώ είμαι τσίρκο, λυρισμός, ποίηση, τρόμος, καβγάς, παιχνίδια, τι άλλο θέλετε;»         

Η ελληνική έκδοση της Διαθήκης συνοδεύεται από εκτενές «Παράρτημα» με εισαγωγικά κείμενα του ντε Ρου και του Μορίς Ναντό (ο Γκομπρόβιτς είναι «επαγγελματίας έφηβος» σημειώνει ο πρώτος, είναι ένας «πολιτισμένος Βάρβαρος» διαπιστώνει ο δεύτερος), αυτό- και εργοβιογραφία, καθώς και πολλές επιστολές μεταξύ Γκομπρόβιτς και ντε Ρου, που αναλώνονται κυρίως σε πρακτικά, εκδοτικά θέματα. Σε αυτές, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πολεμικές απόψεις του ντε Ρου για τη γαλλική διανόηση («Οι νέοι συγγραφείς είναι ένας μύθος. Υπάρχουν οι συγγραφείς κι αυτοί που δεν είναι συγγραφείς»), ενώ και ο Γκομπρόβιτς δεν μασάει τα λόγια του: «Θα απαντήσω στην ερώτησή σας σχετικά με την οργισμένη νεολαία (εάν ήμουν ο Στρατηγός [ενν., ο ντε Γκωλ], θα τους έβαζα όλους φυλακή για αλητεία, ιδίως τους μουσάτους)».

Σε μια παλαιότερη κριτική μας για το τελευταίο μυθιστόρημα του Πολωνού συγγραφέα («Ένας συνηθισμένος, ασυνήθιστος κόσμος», Bookpress, 10/3/2013), είχαμε σημειώσει τα εξής: «Το παράλογο, το γκροτέσκο, η βλακεία, ο ειρωνικός σκεπτικισμός, η ριζική απορία, η ετερογονία των σκοπών, η εναλλαγή έκπληξης και πλήξης, η αμφιθυμία μεταξύ ασημαντότητας και πανσημίας, το ανοίκειο προσώπων και πραγμάτων, η χιουμοριστική μπουρδολογία συνθέτουν ένα πολύσημο και παραδόξως συγκινητικό μυθιστόρημα». Τα ίδια ισχύουν και για την παρούσα πνευματική του διαθήκη. Όσοι γνωρίζουν ήδη τον Γκομπρόβιτς, αξίζει να τον μάθουν καλύτερα και διά στόματος του ιδίου. Για όσους δεν τον γνωρίζουν, η Διαθήκη είναι μια καλή αρχή ώστε στη συνέχεια να περάσουν πιο ομαλά στα ίδια τα λογοτεχνικά έργα, που συνιστούν, όπως πάντα, την ουσία.  

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΟΣ είναι συγγραφέας και μεταφραστής.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα ««Αίμα μηχανή» (εκδ. Γαβριηλίδη)


gombrowiczΔιαθήκη
Συνομιλίες με τον Ντομινίκ Ντε Ρου
Witold Gombrowicz
Μτφρ. Θεόφιλος Τραμπούλης
Πατάκης 2014
Σελ. 398, τιμή € 17,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ WITOLD GOMBROWICZ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ορθόδοξη θεολογία, ψυχοθεραπεία και βιοηθική – Δύο βιβλία, δύο χριστιανικές θεωρήσεις

Ορθόδοξη θεολογία, ψυχοθεραπεία και βιοηθική – Δύο βιβλία, δύο χριστιανικές θεωρήσεις

Για τα βιβλία «Η θεραπεία της ψυχής – Πατέρες και ψυχολόγοι σε διάλογο», του Αλέξιου Ιερομόναχου Καρακαλλινού, και «Τα θεμέλια της βιοηθικής – Μια χριστιανική θεώρηση» (μτφρ. Πολυξένη Τσαλίκη-Κιοσόγλου), του Τρίσταμ Χ. Ένγκελχαρτ (Tristam H. Engelhardt Jr), που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Αρμός.

Γ...

«Η ιστορία της αθεΐας» του Ζορζ Μινουά (κριτική) – Μια περιδιάβαση στις περιπέτειες του αθεϊσμού στον Δυτικό κόσμο

«Η ιστορία της αθεΐας» του Ζορζ Μινουά (κριτική) – Μια περιδιάβαση στις περιπέτειες του αθεϊσμού στον Δυτικό κόσμο

Για το βιβλίο του Ζορζ Μινουά [Georges Minois] «Η ιστορία της αθεΐας – η αθεΐα στον Δυτικό κόσμο» (μτφρ. Βάλια Σερέτη, εκδ. Νάρκισσος).

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο αθεϊσμός είναι ένα ίσως από τα επιδραστικά πνευματικά κινήματα του σύγχρονου κό...

«Ο δρόμος της ομορφιάς» του Βίτο Μανκούζο – Αναζητώντας έναν τρόπο να βλέπουμε

«Ο δρόμος της ομορφιάς» του Βίτο Μανκούζο – Αναζητώντας έναν τρόπο να βλέπουμε

Για το βιβλίο του Βίτο Μανκούζο [Vito Mancuso] «Ο δρόμος της ομορφιάς» (μτφρ. Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, εκδ. Αρμός). Κεντρική εικόνα: ο πίνακας του William Turner “Dutch Boats in a Gale” [«Ολλανδικές βάρκες σε θύελλα»], 1801 © The Capricorn Foundation.

Γράφει ο Διονύση...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ