baladeur

Για το βιβλίο «Για μια σημαία», του Tim Marshall (μτφρ. Σπυρίδων Κατσούλας, εκδ. Διόπτρα). 

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Ακόμη και εκείνοι που δεν συγκινούνται ιδιαίτερα από τις σημαίες κατανοούν πως για τη μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων αποτελούν σύμβολο ένταξής τους σε μια κοινότητα και έκφραση της ταυτότητάς τους. Το ίδιο ισχύει όχι μόνο για τις εθνικές σημαίες, αλλά και γι’ αυτές που εκφράζουν δέσμευση σε κάποιες αξίες και ιδανικά ή και σε κάποιες ιδιότητες ή προτιμήσεις. Ο δημοσιογράφος και γνωστός πολεμικός ανταποκριτής στα πιο καυτά μέτωπα Τιμ Μάρσαλ είναι ο συγγραφέας και των βιβλίων Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας, Υψώνοντας Τείχη, από τις εκδόσεις Διόπτρα επίσης, τα οποία μαζί με το Για μια Σημαία αποτελούν μια τριλογία για τη γεωπολιτική και τη διπλωματία. Εδώ, με μεγάλες δόσεις βρετανικού χιούμορ, με γλαφυρή και απολαυστική γραφή, αποκαλύπτει τι κρύβεται πίσω από τις σημαίες πολλών κρατών αλλά και πίσω από εκείνες κοινωνικών τάσεων και αιτημάτων. Η ανάλυση της δυναμικής, της πολιτικής και της ιδεολογίας των συμβολισμών των σημαιών συνοδεύεται από μια πυκνή εξιστόρηση της πορείας τους, των αλλαγών τους, των περιπετειών τους, της ιστορίας δηλαδή των κρατών και των συλλογικοτήτων που τις φέρουν.

Tim Marshall simaiaΟι σημαίες φαντάζουν να είναι κάτι που εντοπίζεται στα βάθη της ιστορίας. Δεν είναι έτσι. Είναι κάτι πολύ πρόσφατο στην ιστορία των κρατικών υποκειμένων και της ανθρωπότητας στο σύνολό της. Δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση ανάμεσα σ’ αυτές και στα παλιά πολεμικά λάβαρα, στα διάφορα σύμβολα που ήταν ζωγραφισμένα πάνω τους σε ύφασμα διαδεδομένα στους αρχαίους Αιγύπτιους, Ρωμαίους και Ασσύριους. Η ανακάλυψη του μεταξιού από τους Κινέζους επέτρεψε να εμφανιστούν οι σημαίες και να γίνουν έκτοτε αυτό που είναι έως σήμερα. Οι Κινέζοι ήταν οι πρώτοι που τις παρουσίασαν, ακολούθησαν οι Άραβες και τέλος οι Ευρωπαίοι από την εποχή των σταυροφοριών.

Ο Βρετανός ανταποκριτής δεν είναι εθνικιστής και αυτό φαίνεται σ’ όλο το βιβλίο, δεν έχει εμφανείς προκαταλήψεις, γνωρίζει όμως πολύ καλά πως οι σημαίες είναι πανίσχυρα σύμβολα που πάνω στον κυματισμό τους αποτυπώνονται εθνικιστικά συναισθήματα αλλά και μηνύματα φόβου, ειρήνης ή αλληλεγγύης. Συνεπώς, στη σημερινή εποχή της αναζωπύρωσης των πολιτικών των ταυτοτήτων σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό, εθνοτικό και θρησκευτικό επίπεδο, αυτές καλούνται να ασκήσουν και ασκούν μεγάλη γεωπολιτική πίεση και επιρροή. Ο συγγραφέας περιγράφει τους συμβολισμούς των χρωμάτων, τους θυρεούς και τα σύμβολα, τις διάφορες εκδοχές και τους μύθους που συνοδεύουν τις γνωστότερες σημαίες του κόσμου. Κυρίως όμως αποκαλύπτει τη δύναμή τους να ξεσηκώνουν ελίτ και λαούς για καλούς αλλά και για καταστροφικούς σκοπούς.

Αστερόεσσα, Γιούνιον Τζακ και ευρωπαϊκές σημαίες

Η διαδρομή του ξεκινά από την αστερόεσσα, την «πιο αναγνωρίσιμη, αγαπητή, μισητή, σεβαστή, απειλητική και θαυμαστή σημαία στον κόσμο» (σ.24). Αυτή η κατάσταση αποτυπώνεται τόσο στον Όρκο Πίστης προς αυτήν που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1892 αλλά και στο τελετουργικό ανάρτησης, υποστολής, δίπλωσής της και στο κάψιμό της όταν φθαρεί. Γιατί υπάρχει και το κάψιμό της απ’ όλους όσοι μισούν ό,τι αυτή συμβολίζει. Και αυτοί εκτείνονται από ακροαριστερές οργανώσεις μέχρι τους ακραίους ισλαμιστές. Η αμερικανική αστερόεσσα αξιοποιήθηκε για την προώθηση της αφοσίωσης και της ενότητας σε μια, ακόμη μέχρι σήμερα, βαθιά διχασμένη και πλουραλιστική χώρα, με τεράστια συμφέροντα σ’ όλο τον κόσμο. Η αμερικανική σημαία έχει γίνει θέμα τραγουδιών, ποιημάτων, βιβλίων και έργων τέχνης και αντιπροσωπεύει για τους Αμερικανούς την «παιδική τους ηλικία, τα όνειρά τους, την εξέγερσή τους κατά της τυραννίας και τώρα τις ελευθερίες τους» (σ. 27). Η αμερικανική ανεξαρτησία στις 4 Ιουλίου 1776 συνοδεύτηκε από τη ψήφιση στο Κογκρέσο του πρώτου από τους τρεις Βασικούς Νόμους Περί της Σημαίας. Μια βιβλιοκρισία δεν μπορεί να εισέλθει σε όλες τις λεπτομέρειες που παρουσιάζει ο Μάρσαλ. Θα μείνω όμως σε μια. Οι «μισητές» για πολλούς ΗΠΑ, με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου τους το 1989, στηριγμένου στην Πρώτη Τροπολογία για την ελευθερία του Λόγου και του Τύπου, αποδέχθηκε πως η καύση της είναι ατομικό δικαίωμα. Το 2012 επί Ομπάμα κατατέθηκε στο Κογκρέσο «Νόμος περί Προστασίας της Σημαίας». Ακόμη βρίσκεται εκεί κατατεθειμένος, χωρίς κανείς να τολμά τον ψηφίσει. Πάντως, μαζί με το τελετουργικό δίπλωσης της σε οκτώ πτυχώσεις, στην αμερικανική κοινωνία υπάρχουν και εκείνοι που την καίνε, θέλοντας έτσι να εκφράζουν την άποψή τους πως κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο. Και όμως στο βασίλειο υπάρχει και ένα δημοκρατικό μεγαλείο, που θεωρεί αυτό το κάψιμο ατομικό δικαίωμα.

Tim Marshall
Ο Tim Marshall είναι διπλωματικός συντάκτης του Sky News. Θεωρείται αυθεντία στις διεθνείς σχέσεις και έχει διατελέσει πολεμικός ανταποκριτής σε τριάντα χώρες, κάνοντας ρεπορτάζ για τους πολέμους σε Κροατία, Βοσνία, Βόρεια Μακεδονία, Κόσοβο, Αφγανιστάν, Ιράκ, Λίβανο και Ισραήλ, ενώ έχει καλύψει τρεις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Το μπλογκ του Foreign Matters βρισκόταν ανάμεσα στα υποψήφια για το Orwell Prize το 2010. Το 2004, ο Tim ήταν ανάμεσα στους φιναλίστ στην κατηγορία RTS News Event για την κάλυψη του Πολέμου στο Ιράκ, όπως επίσης και στο Φεστιβάλ της Νέας Υόρκης για το ντοκιμαντέρ του Το Βασίλειο της Ερήμου και το 2007 για ένα ρεπορτάζ του σχετικά με τους μουτζαχεντίν. Ο Tim Marshall είναι ο συγγραφέας του βιβλίου Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας, ενός διαχρονικού best seller, το οποίο μαζί με το Υψώνοντας Τείχη και το Για μια Σημαία αποτελούν μια τριλογία για τη γεωπολιτική και τη διπλωματία. Το βιβλίο Αιχμάλωτοι της Γεωγρα­φίας κυκλοφορεί και σε εικονογραφημένη έκδοση για παιδιά από τις εκδόσεις Διόπτρα. Φωτογραφία © Adrian Wells.
politeia link more

Η δεύτερη σημαία που περιγράφει είναι η πασίγνωστη Γιούνιον Τζακ του Ηνωμένου Βασιλείου. Και εδώ καταγράφει τους συμβολισμούς των χρωμάτων, την πορεία της αλλά και τις αντιφάσεις που γεννώνται λόγω του γεγονότος πως σ’ αυτή συμπυκνώνονται τέσσερα έθνη (Αγγλία, Σκοτία, Βόρεια Ιρλανδία και Ουαλία) τα οποία όμως έχουν και μια ιστορία αντιπαλοτήτων και πολέμων μεταξύ τους. Και όπως και να το κάνουμε οι σχέσεις μεταξύ αυτών των εθνών δεν ήταν πάντοτε ισότιμες. Μάλλον ιστορικά σπάνια ήταν ισότιμες. Έτσι για κάποιους Άγγλους, Βρετανία σημαίνει Αγγλία και Αγγλία Βρετανία, ενώ για πολλούς εκ των υπολοίπων η Βρετανία δεν είναι και Σκωτία, Βόρειος Ιρλανδία και Ουαλία. Τα υπό την Αγγλία ιστορικώς άλλα έθνη έχουν τη δική τους ιστορία αλλά και σύμβολα-σημαίες. Συμβολισμούς που προσπάθησε να ενσωματώσει η Γιούνιον Τζακ. Με επιτυχία για πολλούς αλλά και με αρκετούς δυσαρεστημένους. Τελικά όμως η Γιούνιον Τζακ μόνο εθιμικά και στην πράξη είναι η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα τελευταία χρόνια στις ποδοσφαιρικές συναντήσεις όλο και περισσότερο κυριαρχούν οι εθνικές σημαίες και οι συμβολισμοί τους.

Τα τελευταία χρόνια στις ποδοσφαιρικές συναντήσεις όλο και περισσότερο κυριαρχούν οι εθνικές σημαίες και οι συμβολισμοί τους.

Στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι λιγότερο θρησκευόμενες χώρες που είναι οι πέντε σκανδιναβικές έχουν όλες πάνω τους τον σταυρό. Τα άστρα και οι σταυροί, κατάλοιπο των Σταυροφοριών, αποτελούν το «υλικό» για πολλές από τις σημαίες των ευρωπαϊκών κρατών που συμμετείχαν σ’ αυτές. Τα χρώματα που κυριαρχούν στις σημαίες της ευρωπαϊκής Ηπείρου είναι το κόκκινο, το γαλάζιο, το λευκό, το πράσινο και το μαύρο. Για κάθε χώρα όμως οι συμβολισμοί των ίδιων χρωμάτων είναι διαφορετικοί. Υπάρχει όμως και μια χώρα, η Ολλανδία, της οποίας το εθνικό χρώμα, το πορτοκαλί, δεν υπάρχει καν στη σημαία της. Ενώ η Σουηδία είναι μια από τις χώρες όπου οι πολίτες της αποφεύγουν να αναρτούν τη σημαία τους για να μη προκαλούν εθνικιστικά αντανακλαστικά. Δυστυχώς όμως η προσέγγιση του βρετανού Μάρσαλ είναι πολύ δυτικοευρωπαϊκό-κεντρική και έτσι μένουν απέξω πολλές σημαίες της Ανατολικής Ευρώπης αλλά και η ελληνική. Αλλά και την παρουσίαση της σημαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν τη λες και πολύ ενθουσιώδη.

Αραβικός κόσμος, ισλάμ και χώρες πέραν της Εδέμ

Υπάρχουν και οι σημαίες στα χρώματα της Αραβίας. Εδώ η θρησκεία και οι διάφοροι βασιλικοί οίκοι διαπλέκονται με την ιστορία και γεννούν πολύμορφες και πολυποίκιλες σημαίες των Αράβων με κυρίαρχο χρώμα το πράσινο. Αυτό συν το κόκκινο, το μαύρο και το λευκό της σημαίας της Αραβικής Εξέγερσης του 1916 αποτελούν τις παραλλαγές των σημαιών των κρατών της Αραβικής Χερσονήσου. Εδώ κυρίαρχη θέση κατέχουν οι θυρεοί που απεικονίζονται στις σημαίες. Και όποιος όμως νομίζει ότι η τουλίπα θα στόλιζε την Ολλανδική σημαία, πάλι θα κάνει λάθος. Στολίζει τη σημαία του σιιτικού Ιράν. Ένα λουλούδι που στο Ιράν σηματοδοτεί την περσική Πρωτοχρονιά και την έναρξη της Άνοιξης και συμβολίζει το θάνατο, την αυτοθυσία και την αιώνια αγάπη. Κυρίως όμως γιατί ο μύθος το θέλει να φύτρωσε εκεί όπου κύλισε το αίμα του μεγάλου προφήτη των σιιτών, του Χουσεΐν. Μαζί με το πράσινο, σε πολλές σημαίες, και όχι μόνο σ’ αυτή της Τουρκίας, υπάρχει και η ημισέληνος με αστέρια. Παρότι η ημισέληνος εκφράζει σήμερα τη μουσουλμανική θρησκεία, η προέλευσή της είναι προχριστιανική.

Tim Marshall aixmalotoiΟι σημαίες των ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων είναι σημαίες του φόβου. Εδώ πέρα από το πράσινο του Ισλάμ κυριαρχεί το μαύρο και η αποτύπωση σ’ αυτό παραλλαγών της σαχάνια, της μουσουλμανικής ομολογία πίστης. Σε πολλές πάνω τους υπάρχει και το περίφημο καλάσνικοφ. Σημαίες που θέλουν να προειδοποιήσουν για το επερχόμενο τέλος του κόσμου και τον θάνατο των απίστων. Σημαίες που προαναγγέλλουν την με οποιοδήποτε τίμημα βέβαιη νίκη. Με εντυπωσίασε το γεγονός, που δεν το γνώριζα, πως οι μαχητές της Χεζμπολάχ παρελαύνουν μπροστά στη σημαία τους με τον φασιστικό χαιρετισμό.

Ανατολικά της Εδέμ υπάρχουν οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες των «σταν» της Κεντρικής Ασίας αλλά και του Πακιστάν και του Αφγανιστάν. Μερικές από τις σημαίες τους, κυρίως του Τουρκμενιστάν, αποτελούν και έργα τέχνης λόγω των πανέμορφων συμβόλων που είναι αναρτημένες σ’ αυτές, μαζί με το μισοφέγγαρο σε διάφορες παραλλαγές και το πράσινο χρώμα. Η Άπω Ανατολή εκτός από τον Ιαπωνικό κύκλο-ήλιο αποτυπώνεται και σε μια σειρά άλλων συμβόλων που εκφράζουν την πολυποίκιλη κουλτούρα της Νότιας Κορέας, της Κίνας, των γειτονικών μικρών λαών της και των Ινδιών.

Οι σημαίες της ελευθερίας, της επανάστασης και αυτές «του καλού, του κακού και του άσχημου»

Οι σημαίες της ελευθερίας είναι αυτές των Αφρικανικών κρατών που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά το 1960. Εδώ μαζί με το πράσινο, το κόκκινο, το μαύρο κυριαρχεί και το χρυσαφί. Είναι αυτά τα παναφρικανικά χρώματα μιας ηπείρου ενωμένης στην απόρριψη της άνωθεν εξουσίας των Ευρωπαίων αλλά και βαθύτατα διχασμένης σε φυλές. Αυτά όμως, πλην του μαύρου, είναι και τα χρώματα της μόνης χώρας που δεν αποικιοκρατήθηκε: της Αιθιοπίας. Όλοι οι λαοί της Αφρικής παρ’ όλες τις εθνοτικές, γλωσσικές και πολιτισμικές διαφορές τους κρατούνταν ενωμένοι από το ιδανικό της ελεύθερης Αφρικής που αποτυπώνεται σ’ αυτούς τους χρωματισμούς.

Όλοι οι λαοί της Αφρικής παρ’ όλες τις εθνοτικές, γλωσσικές και πολιτισμικές διαφορές τους κρατούνταν ενωμένοι από το ιδανικό της ελεύθερης Αφρικής που αποτυπώνεται σ’ αυτούς τους χρωματισμούς.

Οι σημαίες της επανάστασης κυριαρχούν, πού αλλού; Στην Λατινική ή στη Νότιο Αμερική. Σε χώρες που μεγάλο μέρος του λαού είχε την ίδια καταγωγή, πολιτισμό και γλώσσα με τους κατακτητές τους αποικιοκράτες. Εδώ όμως τίποτα δεν γίνεται κατανοητό αν μείνουμε μόνο στα χρώματά τους. Η όλη ουσία βρίσκεται στους υπέροχους θυρεούς τους και στα επαναστατικά μηνύματα που κρύβονται στους περισσότερους εξ αυτών.

Από μια τέτοια πολύπλευρη παρουσίαση δεν θα μπορούσε να λείπει ο Old Roger ή Τζόλι Ρότζερ, o Χαρούμενος Ρότζερ. Ποιος είναι αυτός; Είναι η πειρατική μαύρη σημαία της χαμογελαστής νεκροκεφαλής με τα χιαστί κόκκαλα. Δεν λείπει και η σημαία του ουράνιου τόξου της πολύπαθης κοινότητας των ΛΟΑΤΚΙ, αλλά και αυτή του ΟΗΕ και των πέντε κύκλων των Ολυμπιακών Αγώνων.

Τελικά, τι είναι η σημαία; Είναι αυτό που θρυλείται πως είπε ο Γκαίτε στο απεσταλμένο του Μπολιβάρ, τον επίσης επαναστάτη Φρανσίσκο ντε Μιράντα. «Μια χώρα πρώτα ξεκινάει από τ’ όνομα και τη σημαία κι ύστερα τους δίνει υπόσταση, ακριβώς όπως εκπληρώνει το πεπρωμένο του ένας άντρας» (σ. 242).

Tim Marshall teixhΤελικά οι σημαίες κακώς ταυτίζονται με τα θρησκευτικά σύνολα των κρατών. Το ένα έκτο των εθνικών σημαιών όντως περιέχει χριστιανικά σύμβολα. Ενώ συνολικά μόνο το ένα τρίτο των κρατών παγκοσμίως έχει θρησκευτικά σύμβολα. Ακριβέστερα σε σύνολο 193 κρατών, τα 64 έχουν χριστιανικά, τα 21 ισλαμικά σύμβολα και μόνο ένα, το Ισραήλ, έχει ιουδαϊκό σύμβολο. Τα δυο τρίτα όμως έχουν μη θρησκευτικά σύμβολα και αυτό δεν πρέπει να αγνοηθεί.

Σε ένα τόσο δύσκολα διαχειρίσιμο θέμα όπως οι κουλτούρες των σημαιών -ένα τέτοιος τίτλος θα ταίριαζε περισσότερο στο βιβλίο- είναι εύκολο να υπάρχουν και διαφωνίες. Τις εξέφραζα πιο πάνω αναφερόμενος στην υποτίμηση της σημαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της απουσίας χωρών όπως η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία αλλά και η Ελλάδα. Ξενίζει όμως και κάτι ακόμη. Παρόλο που διαχωρίζει ως απόλυτο εκφραστή του μίσους τη σημαία του ISIS κάνει κάποιους παραλληλισμούς με την Κόκκινη Σημαία του διεθνούς κομμουνισμού, η οποία κατά την άποψή του, αν και σε θεωρητικό επίπεδο εκφράζει την παγκόσμια αδελφοσύνη των λαών, σε πρακτικό επίπεδο εκφράζει, όπως και η ισλαμιστική, την ακράδαντη πίστη στην νίκη της επί των αντιπάλων της. Μια τέτοια ταύτιση, όπως και αυτή του ναζιστικού φυλετισμού με το καταρχήν απελευθερωτικό μήνυμα του κομμουνισμού, όσο και αν ο δεύτερος δημιούργησε το πιο ολοκληρωτικό σύστημα όλων των εποχών, είναι ατυχής. Πάντως διαβάζοντας αυτό το βιβλίο κατανοούμε γιατί πολλοί άνθρωποι παθιάζονται με τις σημαίες τους. Γιατί παθιάζονται με τους μύθους σύστασης των ταυτοτήτων τους και την ιστορία τους.

Η έκδοση διορθώνει την παράλειψη του συγγραφέα για την Γαλανόλευκη, με ένα έξοχο παράρτημα, σε πνεύμα σύγχρονο και εντόνως αντιμυθοποιητικό, του πολύ καλού και ως μεταφραστή Σπυρίδωνα Κατσούλα.

Απόσπασμα από το βιβλίο

Η πλάστιγγα της ισχύος αλλάζει, οι παλιές βεβαιότητες καταρρέουν και σε καιρούς σαν κι αυτούς οι άνθρωποι στρέφονται σε σύμβολα που τους μοιάζουν οικεία, αναζητώντας ιδεολογικές άγκυρες σε έναν ταραχώδη, μεταβαλλόμενο κόσμο. Τα ιδανικά που συμβολίζονται στη σημαία ενός έθνους δεν είναι απαραίτητο ότι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Παρ’ όλα αυτά η σημαία μπορεί, όπως φέρεται να δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εσωτερικών, Φράνκλιν Κ. Λέιν, για την αστερόεσσα, να είναι «όλα όσα πιστεύεις ότι μπορεί να είναι. Αυτό είναι το συναισθηματικά φορτισμένο έμβλημα που λέγεται σημαία. Έχει τη δύναμη να αφυπνίζει και να ενσαρκώνει συναισθήματα τόσο ισχυρά, ώστε κάποιες φορές οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν αυτό το κομμάτι υφάσματος μέχρι και στη φωτιά της μάχης και να δώσουν ακόμα και τη ζωή τους για όλα όσα συμβολίζει» (σ. 17).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Διαβάζοντας τον Κλάουζεβιτς σήμερα: Γιατί γίνονται πόλεμοι; Είναι ο συμβατικός πόλεμος σε αποδρομή;

Τρία άκρως κατατοπιστικά βιβλία για τη σημερινή έννοια του πολέμου και η σύνδεσή τους με τις βασικές θεωρίες του Καρλ Φίλιππ Γκότλιμπ φον Κλάουζεβιτς [Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz] που υπήρξε ο βασικός διαμορφωτής της νεωτερικής επιστήμης του πολέμου. Κεντρική εικόνα: Προσωπογραφία του Κλάουζεβιτς από τ...

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

«Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» του Γιώργου Ανδρέου (κριτική)

Για το βιβλίο του Γιώργου Ανδρέου «Η ευρωπαϊκή διακυβέρνηση στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων: Η πρόκληση της ανθεκτικότητας» (εκδόσεις Κριτική), Kεντρική εικόνα: ©Unsplash. 

Γράφει ο Αλέκος Κρητικός 

Στο βιβλίο του ...

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

«Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (κριτική) – Αναζητώντας τη ρίζα των θρησκειών

Για το βιβλίο «Συγκριτική θρησκειολογία» του Έρικ Τζ. Σαρπ (μτφρ. Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος, εκδ. Άρτος Ζωής). Κεντρική εικόνα: Οι «Τέσσερις Ευαγγελιστές», πίνακας του Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Αν αναλογισθεί κανείς πόσο μεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Παρουσίαση του «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ» και βράβευση του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή από τη γαλλική κυβέρνηση

Παρουσίαση του «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ» και βράβευση του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή από τη γαλλική κυβέρνηση

Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου του Φρανσουά Ραμπελαί [François Rabelais] «Γαργαντούας – Πανταγκρυέλ – Πανταγκρυελίνειον Προγνωσιάριον» (μτφρ. Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) την Τρίτη 5 Δεκεμβρίου στο βιβλιοπωλείο «Επί λέξει». 

Επιμέλεια: Book ...

Τιμώντας την Βισουάβα Σιμπόρσκα με ένα αφιέρωμα και μια έκθεση

Τιμώντας την Βισουάβα Σιμπόρσκα με ένα αφιέρωμα και μια έκθεση

Με αφορμή την 100η επέτειο από τη γέννηση της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας Πολωνής ποιήτριας Βισουάβα Σιμπόρσκα [Wislawa Szymborska 1923-2012], η Πρεσβεία της Πολωνίας σε συνεργασία με την Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ διοργανώνουν στις 7 Δεκεμβρίου ένα αφιέρωμα στη ζωή και στ...

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ