alt

Για το μυθιστόρημα της Ελευθερίας Κυρίμη «Η θάλασσα στο χιόνι» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Μάνου Κοντολέων

Πρωτοεμφανιζόμενη η Ελευθερία Κυρίμη. Μα θεωρώ πως το έργο με το οποίο κάνει την είσοδό της στη σύγχρονη λογοτεχνία μας μπορεί να μη διαθέτει δεδηλωμένη εκδοτικά συγγραφική εμπειρία (αλλά ας μην ξεχνάμε πως ποτέ κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι κρύβουν τα συρτάρια των γραφείων ανθρώπων που εκδίδουν το πρώτο τους βιβλίο), αλλά είναι ολοφάνερα προικισμένο με σοβαρή αναγνωστική μαθητεία. Με εφόδιο, λοιπόν, μια καλή γνώση της λογοτεχνικής κατασκευής, η Ελευθερία Κυρίμη έρχεται να καταθέσει ένα κείμενο σύγχρονου προβληματισμού που ξεκινά από την ατομική μνήμη και φτάνει στη συλλογική ταυτότητα.

Φιλόδοξο συγγραφικό τόλμημα καθώς τέμνει ένα θέμα που απασχολεί δεκαετίες την κοινωνία μας και που πάνω του έχουν στηριχτεί πρακτικές πολιτικών σχεδιασμών. Αλλά και ιδιαιτέρως πολυεπίπεδο καθώς καταφέρνει να συνδέει το ατομικό με το ομαδικό, το ψυχολογικό με το πολιτικό.

Η ηρωίδα και αφηγήτρια της ιστορίας είναι μια νέα γυναίκα, καθηγήτρια φιλόλογος, που ως αναπληρώτρια τοποθετείται σε επαγγελματικό λύκειο ακριτικής περιοχής της Μακεδονίας, αφήνοντας πίσω της σύζυγο και δυο παιδιά και παράλληλα μια δικής της, καθαρά προσωπική, ανοιχτή πληγή που έχει να κάνει με τη σχέση προς τη μητέρα και τον πατέρα της. Στον νέο τόπο διαμονής της θα βρεθεί αντιμέτωπη με έναν ξεκάθαρο εθνικισμό που προσπαθεί να αγνοεί ή να παρερμηνεύει τα τραύματα μιας ομάδας ανθρώπων που δεν θέλει να τους αποδεχτεί με τη δική τους ταυτότητα, αλλά αντίθετα να τους την ξεριζώσει και να τους την αλλοιώσει. Η προσπάθεια της καθηγήτριας να κρατήσει ζωντανή μια προοδευτική στάση ζωής, που πάνω της έχει στηρίξει τη δημιουργία της δικής της οικογένειας, θα την ωθήσει να κατευθύνει μια ομάδα μαθητών της να αναζητήσουν το αφτιασίδωτο παρελθόν του τόπου τους, μέσα από συνεντεύξεις ανθρώπων που βιώσανε με τρόπο τραγικό την πρόσφατη ιστορία της περιοχής. Οι ενέργειές της αυτές θα τη φέρουν αντιμέτωπη με το συντηρητικό κατεστημένο, θα προκαλέσουν βίαιες αντιδράσεις εκ μέρους φασιστικών ομάδων, αλλά παράλληλα θα οδηγήσει και στην αφύπνιση των περισσότερων μαθητών της, ενώ και η ίδια μέσα από τις ατομικές εμπειρίες των άλλων, που όλες μαζί συνθέτουν τη συλλογική μνήμη, θα οδηγηθεί σε μια δομική επανατοποθέτηση ως προς τα τραύματα της παιδικής της ηλικίας.

Φιλόδοξο συγγραφικό τόλμημα καθώς τέμνει ένα θέμα που απασχολεί δεκαετίες την κοινωνία μας και που πάνω του έχουν στηριχτεί πρακτικές πολιτικών σχεδιασμών. Αλλά και ιδιαιτέρως πολυεπίπεδο καθώς καταφέρνει να συνδέει το ατομικό με το ομαδικό, το ψυχολογικό με το πολιτικό. Το έργο αποτελείται από τρεις ενότητες που όμως εμπλέκονται αναμεταξύ τους. Οι εξιστορήσεις της καθημερινότητας της καθηγήτριας στην ακριτική περιοχή, οι επίσης δικές της αναμοχλεύσεις του τραυματικού παρελθόντος και οι απομαγνητοφωνημένες αφηγήσεις των παλαιών κατοίκων της περιοχής, συνθέτουν μια μυθιστορηματική ενότητα που ξέρει να χρησιμοποιεί με σωστές αναλογίες άλλοτε τον ρεαλισμό, άλλοτε τον εσωτερικό μονόλογο κι άλλοτε την προφορική γλώσσα.

Μυθιστόρημα που ολοκληρώνει την πρόταση της ιδεολογικής θέσης του με μια ίσως αποσπασματική αυτάρκεια, αλλά –επίσης γι’ αυτό– και ίσως καθίσταται περισσότερο πρόσφορο προς μια ελεύθερη συνάντησή του με τον αναγνώστη. Σίγουρα πάντως με την τολμηρή και καλά λογοτεχνικά εφοδιασμένη πρώτη της εμφάνιση, η Ελευθερία Κυρίμη καταφέρνει με το Η θάλασσα στο χιόνι να ξεκινήσει την πορεία της στη λογοτεχνία μας με μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα αποσκευή.

* Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Η Κασσάνδρα στη μαύρη άμμο» (εκδ. Πατάκη).


altΗ θάλασσα στο χιόνι
Ελευθερία Κυρίμη
Μεταίχμιο 2019
Σελ. 144, τιμή εκδότη €11,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

Για το μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Blindness» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

...
«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ