alt

Σκέψεις για βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν το 2018.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Μπορεί κανείς να εκτιμήσει την πεζογραφία της περσινής χρονιάς και να την αξιολογήσει με άξονα την (πιθανή μελλοντική) διάρκεια και την πρωτοτυπία; Φυσικά είναι δύσκολο, είναι αναπόδραστα υποκειμενικό, είναι ριψοκίνδυνο να αφήσω το προσωπικό ένστικτο να προαγάγει ή να περιθωριοποιήσει έργα και συγγραφείς. Αλλά κανονικά δεν πρέπει να μας ενδιαφέρουν τα συμβεβηκότα, τουλάχιστον όχι μόνο αυτά, αλλά οι τάσεις και οι προοπτικές. Χωρίς, επομένως, μια κριτική ματιά που θα χαρακτηριζόταν «κριτική της διπλωματίας», των ίσων αποστάσεων και του σεβασμού των μεγάλων και των καθιερωμένων γραφίδων, οφείλουμε όλοι να διυλίσουμε δύο και τρεις φορές την ελληνική παραγωγή του έτους και να τη σταθμίσουμε στη διασταύρωσή της με την Ιστορία, αυτήν του παρελθόντος κι αυτήν του παρόντος, και την πολιτική του τώρα και του μετά, ώστε να αποστάξουμε το πνεύμα που ψάχνει τρόπους να γίνει λέξη.

altΚαταρχάς, λοιπόν, κοιτάζοντας πανοραμικά την πεζογραφία του 2018, διακρίνω μέσα στο έτος μια έντονη τάση για αυτοβιογράφηση. Κείμενα με μαρτυρίες, προσωπικές αναμνήσεις, παιδικά χρόνια και νοσταλγία, οικογενειακά δράματα, ίχνη τραγωδιών, αναψηλάφηση τραυμάτων και ψυχολογικές ανασκοπήσεις, άλλα στενά ατομικά, βαριά μόνο χάρη στην υπογραφή ενός φημισμένου συγγραφέα, κι άλλα επαγωγικά αναγόμενα στο ευρύτερο σύνολο. altΜυθιστορήματα που στηρίζονται δεδηλωμένα στο παιδικό βίωμα, στη μνήμη ή στη μεταμνήμη, αλλά μετουσιωμένα με έντεχνες πινελιές σε μυθιστορηματική στιβαρή πλοκή, όπως το Γάλα Μαγνησίας (Μεταίχμιο) του Κώστα Ακρίβου, ή σε ημι-αυτοβιογραφικές αναμνήσεις της δεκαετίας του ’50, διανθισμένες με ιστορικά και κοινωνικά ντοκουμέντα της εποχής, όπως τα Ελαφρά ελληνικά τραγούδια (Μεταίχμιο) του Αλέξη Πανσέληνου, είναι κείμενα που αξίζουν, γιατί ξεφεύγουν από το πεπερασμένο εγώ κι ανάγονται σε μυθιστορηματικές ή κοινωνικές απεικονίσεις.

altΑπό εκεί και πέρα, έχουμε τέσσερις αμιγείς αυτοβιογραφίες, σε μορφή νοσταλγικών ιστοριών, μυθιστορήματος, κοινωνικοπολιτικής μαρτυρίας και προφητείας. Καταρχάς, ένα χορταστικό κείμενο του Απόστολου Δοξιάδη, Ερασιτέχνης επαναστάτης (Ίκαρος) παρουσιάζει με ιδιαίτερη ζωντάνια τη μύηση του συγγραφέα στον αντιδικτατορικό αγώνα και την προσωπική του ωρίμαση μέσα από τα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα της προδικτατορικής και κυρίως της δικτατορικής εποχής. altΕξάλλου, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης στο Λεωφορείο: 19 στάσεις (Πατάκης) αφηγείται τη ζωή του, διασταυρώνοντάς την με τους τόπους στους οποίους μεγάλωσε πάνω στη συγκοινωνιακή αρτηρία «Χαριλάου – Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός», η Αμάντα Μιχαλοπούλου στο Μπαρόκ (Καστανιώτης) γράφει μια χρονικά αντίστροφη αυτοβιογραφία, διαρθρωμένη σε πενήντα σπονδυλωτά κεφάλαια, όπου συνδυάζονται η εξομολόγηση, ο διάλογος, ο αναστοχασμός κι η αφήγηση, κι ο Νίκος Παναγιωτόπουλος στο Ολομόναχος (Μεταίχμιο) πιάνει το νήμα της ζωής του από τον πατέρα του, altώστε να συνδεθεί με το παρελθόν και να καταλάβει τη σχέση άπωσης μαζί του, η οποία νοηματοδότησε την ύπαρξή του.

altΗ αυτοβιογραφία εν γένει είναι ένα ναρκισσιστικό κείμενο, που αναγορεύει το εγώ σε άξονα της αφήγησης. Τι συμβαίνει, λοιπόν, το 2018 και πολλοί συγγραφείς, τόσο αυτοί που ανέφερα όσο και άλλοι, καταφεύγουν σ’ αυτό το είδος του λόγου για να εκφραστούν; Σε έναν κόσμο που διέπεται από φυγόκεντρες δυνάμεις, όπου το χάος είναι καθημερινότητα και όλες οι μεγάλες αφηγήσεις μοιάζουν να καταρρέουν, ίσως οι συγγραφείς αναζητούν μια σταθερά που να τους οργανώνει το σύμπαν· κι αυτή η σταθερά μπορεί να αποτελέσει το βιωμένο παρελθόν, το οποίο έχει τις δικές του συνιστώσες και μέσω αυτού θεωρούν ότι μπορούν να σκιαγραφήσουν το εγώ αλλά και το εμείς.

Το συλλογικό παρελθόν

Στο παρελθόν, όχι στο ατομικό αυτή τη φορά, ανατρέχουν πολλά πεζογραφήματα τα οποία οικοδομούνται πάνω στο συλλογικό φαντασιακό. Είναι δεδομένο ότι η ελληνική πεζογραφία στρέφεται συχνά σε προηγούμενες εποχές και σ’ αυτές αναζητά τα αίτια της τωρινής κρίσης, ιστορικά παράλληλα, πτυχές της εθνικής μας αυτογνωσίας, πλευρές μιας άλλης περιόδου που αποκαλύπτουν κρυμμένα μυστικά. altΑυτό για ένα διάστημα είχε διογκώσει το ιστορικό μυθιστόρημα, ενώ τώρα αυτή η τάση έχει κάπως κοπάσει· τώρα περισσότερο η λογοτεχνία μας έχει στραφεί σε μυθιστορήματα εποχής και σε νεοηθογραφικές αναπλάσεις, που επικεντρώνονται στο τοπικό και στα ήθη των απλών ανθρώπων οι οποίοι είχαν ως τώρα ξεχαστεί. 

altΣ’ αυτό το πλαίσιο ο Δημήτρης Κανελλόπουλος στη συλλογή διηγημάτων Ο θάνατος του αστρίτη και άλλες ιστορίες (Κίχλη) αναδεικνύει την ηθική του τόπου του, την ηθική που στηρίζεται σε ένα άγραφο δίκαιο, βγαλμένο από τις εποχές των κοινοτήτων, γαλβανισμένο από το χριστιανικό πνεύμα και την αίσθηση της τιμής, αλλά και προσαρμοσμένο στις τοπικές κοσμοαντιλήψεις. Από την άλλη, ο Γιώργος Παπαδάκης γράφει ένα μυθιστόρημα εποχής, για την Κρήτη της δεκαετίας του ’50, όπου με απλή, αφτιασίδωτη αλλά πολύ αποτελεσματική γλώσσα δείχνει πόσα μυστικά κρύβει μια κοινωνία, μυστικά που προτιμά να κρύψει ακόμα και με φόνο, παρά να αποκαλύψει (Ο ταχυδρόμος, Εστία). Τέλος, το ηθογραφικό συνδυάζεται με το φανταστικό, το ρεαλιστικό με το μεταφυσικό, το ανθρώπινο με το δαιμονικό στη νουβέλα Καληνύχτα καλούδια μου (Δώμα) του πρωτοεμφανιζόμενου Νικήτα Παπακώστα. altΟ συγγραφέας ξεδιπλώνει την εωσφορική δύναμη που οδηγεί στο κακό σε ένα σκοτεινό αλληγορικό σκηνικό, σε ένα είδος φανταστικής λογοτεχνίας που αφήνει εκκρεμή την εξήγηση ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το μη ρεαλιστικό, ανάμεσα στον φόβο και το πάθος.

altΣτο παρελθόν στρέφεται –όπως κάνει συνήθως– κι ο Τάκης Θεοδωρόπουλος στη Σελάνα (Μεταίχμιο). Σε μια βιογραφία του Παρθενώνα μέσα από τους συντελεστές της σύλληψης και της ανοικοδόμησής του, βιογραφεί τη δημοκρατία του 5ου π.Χ. αιώνα. Είτε δούμε παραλληλισμούς με τη δική μας, είτε όχι, μπορούμε να μυηθούμε σε έναν πολιτισμό που παρουσιάζεται δικαιολογημένα πολύτροπος, δεν παύει ωστόσο να έχει και τις μελανές του πτυχές.

altΣε αντίθεση με το ιστορικό μυθιστόρημα, το αστυνομικό βρίσκεται σε μια διαρκή άνθηση, αν και η στάθμη του δεν είναι πάντα υψηλή. Κι αυτό γιατί παρόλο που πολλοί γράφουν ιδιαίτερα άρτια από τεχνικής άποψης έργα, έργα που στηρίζονται στο καλοδουλεμένο αίνιγμα και στη λογική συλλογιστική πορεία από το θύμα μέχρι τον δράστη, ο κοινωνικός προβληματισμός που θα ήθελαν να προβάλουν είναι στοιχειώδης. Πολύ δυνατό κι από άποψη ιστορίας αλλά και από άποψη τεχνικής είναι Ο δύτης (Ίκαρος) του Μίνωα Ευσταθιάδη. Σε μια πρώτη προσέγγιση, είναι ένα αστυνομικό έργο, αλλά κατ’ ουσία είναι μια τραγωδία επεξεργασμένη με όρους μυθιστορήματος. Ο πεζογράφος οδηγεί τον αστυνομικό γρίφο σε πολύ πιο πολύπλοκα μονοπάτια, αυτά της ατομικής ευθύνης, της Ιστορίας και των κελευσμάτων της, των εφιαλτών που στοιχειώνουν την ανθρώπινη συνείδηση κι οδηγούν σε αυτοχειρίες. Και πέρα απ’ αυτό, δεν έπαψαν να συναντώνται διάφοροι άλλοι καλοί συγγραφείς αστυνομικής πεζογραφίας που γράφουν εξίσου άρτια σε δύο κατευθύνσεις, στην ορθόδοξη γραμμή του γρίφου που θέλει λύση και στην ανανεωμένη γραμμή της κοινωνικής κριτικής.

Πολυσύνθετα μυθιστορήματα και ομόθεμα διηγήματα

altΗ τάση που βρίσκεται σε συνεχή άνοδο είναι αυτή του πολύπτυχου μυθιστορήματος, που είτε είναι σπονδυλωτό, είτε φέρνει σε αντικατοπτρισμό πολλές πλευρές της ζωής, όπως είναι ο έρωτας, η φωτογραφία, οι σχέσεις των ανθρώπων, το καθημερινό και το συναίσθημα κ.ά. Στο απέναντι άκρο δεν έλειψαν οι προσπάθειες να καλυφθεί μια ευρύτερη επικράτεια του ανθρώπινου. Αυτή η προσπάθεια αλωνίζει το παγκόσμιο και μέσω της πολυφωνίας, της διαπολιτισμικής προσέγγισης και της εναλλαγής προσώπων και σκηνών προσπαθεί να δει πόσο αντέχουν σήμερα ο θρησκευτικός κι ο ιδεολογικός-πολιτικός μεσσιανισμός. 

Αυτό κάνει στη μεγάλη της σύνθεση η Βασιλική Πέτσα στο Δέντρο της υπακοής (Πόλις), όπου συλλαμβάνει τον κατακερματισμένο κόσμο μας όχι τόσο σαν βάζο που χρειάζεται συγκόλληση αλλά σαν διαλυμένο παζλ που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. altΗ θρησκεία και η ιδεολογία είναι οι μεγάλες αφηγήσεις που όσο κι αν κλονίζονται τόσο αντέχουν κι όσο ανασταίνονται τόσο παραπαίουν. Ανάλογα πολυσύνθετο –χωρίς να είναι βαρύ– είναι το Δύο (Κίχλη) της Έλενας Μαρούτσου (δεύτερη φωνή: Ούρσουλα Φωσκόλου), όπου τα ετερόκλητα νήματα της ατομικής, της οικογενειακής και πολιτικής ζωής διαπλέκονται σε μια κοινή πλεξούδα. Ο συνδυασμός λογοτεχνικής αφήγησης και παραμυθιών, σκίτσων και φωτογραφίας δουλεύεται ώστε να διευρύνει το είδος του μυθιστορήματος έξω από τις λέξεις.

Στο διήγημα δύο πολύ καλές συλλογές χτίζονται πάνω στον δικό της η καθεμιά άξονα, γεγονός που φέρνει όλα τα κείμενα του ίδιου τόμου σε μια ομόθεμη προβληματική. altΑπό τη μια, η Δήμητρα Κολλιάκου αξιοποιεί το μεγάλο πλήθος των εντόμων, την παρουσία τους σε πλείστα όσα γεγονότα της ζωής μας και τις διακειμενικές προεκτάσεις τους για να γράψει είκοσι τέσσερα διηγήματα. Τα διηγήματα στο Αλφαβητάρι εντόμων (Πατάκης) διακρίνονται για το βάθος και την πολυστρωμάτωσή τους, συμβολισμούς με ανοιχτές αναγνώσεις και διακειμενικές νύξεις, τη σύνδεση του ιδιωτικού με το κοινωνικό, αλληλένδετες ιστορίες που κουμπώνει η μία στην άλλη με εύστοχο τρόπο κ.λπ. altΑπό την άλλη, ο Αχιλλέας Κυριακίδης στο Μουσείο των τύψεων (Πατάκης) οδηγεί το κείμενο στο διακείμενο, κάνει το παιχνίδι να υπονομεύει τη λογοτεχνία και μαζί να την απογειώνει, το συναίσθημα να φλερτάρει χωρίς ενοχές με τη λογική, την Ιστορία να συστήνεται σε παλίμψηστα επίπεδα, τον πλουραλισμό και τις πολλαπλές ερμηνείες να διαφεντεύουν, ενώ πίσω από κάθε επιφάνεια να κρύβεται μια ολόκληρη επικράτεια υποσημειώσεων, υποδηλώσεων και κρυμμένων νοημάτων.

Τελικά, πολλές συλλογές διηγημάτων διαρθρώνουν τα κείμενά τους σε μια κοινή θεματική ή σε μια κοινή αντίληψη του κόσμου. altΤο έντομο, η μπορχεσιανή επικράτεια ή το φαγητό (όπως στο Ματάμπρε (Νεφέλη) της πρωτοεμφανιζόμενης Σοφίας Μπραϊμάκου, η οποία απλώνει φύλλα καθημερινότητας, ουτοπικών σεναρίων, γαστρονομικών γεύσεων, διαπροσωπικών και δη οικογενειακών σχέσεων, για να οριοθετήσει μικρόκοσμους και να προβάλει ήρωες κι αντιήρωες) λειτουργούν ως ένα κοινό πεδίο σκέψεων και συναισθημάτων, που δεν εγκαταλείπει τον αναγνώστη από το ένα διήγημα στο άλλο. 

Θα ήθελα να σημειώσω και το θέμα της κλυδωνισμένης οικογένειας που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έρχεται στο προσκήνιο της σύγχρονης σκέψης. Είναι η παραδοσιακή μορφή της ξοφλημένη ή οι αλλαγές στο κοινωνικό γίγνεσθαι την αναγκάζουν να αναθεωρήσει τη νοοτροπία της αλλά και το νομικό της πλαίσιο; Η αμφισβήτηση που δέχεται και το χάσμα γενεών φέρνουν στο προσκήνιο πολλές φωνές, είτε μεγαλύτερων είτε μικρότερων, οι οποίες εστιάζουν στις διαρρηγμένες σχέσεις των ανθρώπων. 

altΗ πρωτοεμφανιζόμενη Έλενα Γκιβίση λ.χ. στα Ρήγματα (Κέδρος) προβαίνει σε σημειολογικές, καλλιτεχνικές και γαστρονομικές προσεγγίσεις, με τις οποίες η γυναίκα σήμερα διασταυρώνει το ξίφος της με τον κόσμο. Η αφήγηση στηρίζεται σε ένα γυναικείο τρίγωνο (ενίοτε τετράγωνο), το οποίο αποδίδει αυτή την ύπουλη ασφυξία που βιώνει η μία γενιά από την άλλη. altΟ κομίστας Soloúp από την άλλη (στη συλλογή γραφιστικών διηγημάτων Ο συλλέκτης, Ίκαρος) πλησιάζει το θέμα από μια τελείως διαφορετική σκοπιά: εκπέμπει ένα συγκινητικό κατηγορώ κατά της επίσημης δικαιοσύνης και της ευρύτερης κοινωνικής νοοτροπίας, που ορίζουν ότι η μητέρα αυτοδίκαια θα αναλάβει το παιδί μετά το διαζύγιο, με αποτέλεσμα ο πατέρας να θεωρείται εκ των προτέρων αποσυνάγωγος και εν μέρει ή εν όλω κακός λύκος.

Κλείνω την ανασκόπηση των τάσεων με την αναφορά στη βία που κυριαρχεί γύρω μας, και μάλιστα όχι μόνο στη συνηθισμένη μορφή που βλέπουμε στην τηλεόραση. altΟ Χρήστος Χρυσόπουλος (Η γη του θυμού, Νεφέλη) βλέπει τις ανθρώπινες σχέσεις με όρους εξουσίας, αφού η διάχυτη καταπίεση, η προσπάθεια για υποταγή, ο θυμός που διαχέεται, που βράζει και συχνά ξεσπά, η επίδειξη ανωτερότητας ως απόρροια ενός θεριεμένου εγώ είναι ξίφη και γροθιές συνάμα, που τεντώνονται για να καθυποτάξουν τον όποιο αντίπαλο, συνήθως σε μια κατιούσα βία, που προέρχεται από όποιον πιστεύει ότι έχει το πάνω χέρι και προσπαθεί να διατηρήσει την ιεραρχία ως έχει.

 ± 


Πανοραμικές εκτιμήσεις

Κοιτώντας συνολικά το 2018 ως ρευστό πεδίο λογοτεχνικών τάσεων και προοπτικών, μπορούμε να διακρίνουμε μερικές επιμέρους κατευθύνσεις.

Οι μυθιστοριογράφοι, τόσο αυτοί που ανέφερα όσο κι άλλοι που διεκδικούν με αξιώσεις την προσοχή μας, κατέβηκαν στον πολιτισμικό στίβο με φιλόδοξα σχέδια και θέλησαν να καταγράψουν την πραγματικότητα με πολύπτυχες ενότητες.

Καταρχάς, το διήγημα, που τα τελευταία χρόνια διακρίνεται για τη ποσοτική και ποιοτική του παρουσία, φαίνεται να υποχωρεί μπροστά στις μεγάλες μυθιστορηματικές συνθέσεις. Η μικρή φόρμα, συμπεριλαμβανομένης και της νουβέλας, πέρυσι υστέρησε σε σχέση με το μυθιστόρημα που έχει να παρουσιάσει περισσότερα αξιόλογα δείγματα. Οι μυθιστοριογράφοι, τόσο αυτοί που ανέφερα όσο κι άλλοι που διεκδικούν με αξιώσεις την προσοχή μας, κατέβηκαν στον πολιτισμικό στίβο με φιλόδοξα σχέδια και θέλησαν να καταγράψουν την πραγματικότητα με πολύπτυχες ενότητες: ατομικό παρελθόν αλλά και συλλογικές μνήμες, πολυπρόσωπες συνθέσεις και διακειμενικές προσεγγίσεις, παραλληλισμοί με άλλες εποχές, ρεαλιστική γραφή αλλά και μεταμοντέρνα πειράματα, συμβατικές απόπειρες αλλά και προσπάθειες για φυγόκεντρους νεωτερισμούς.

Πολλά έργα, ακόμα και άλλα που δεν συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτή την (πολύ) μικρή λίστα, δείχνουν ότι έχουν τεντώσει τις κεραίες τους στη σημερινή πραγματικότητα και προσπαθούν να την κατανοήσουν. Η κρίση, καθώς όλο και περισσότερο χωνεύεται και αναλύεται, παράγει σκέψεις για την Ελλάδα του 21ου αιώνα, για την οικονομική ύφεση, για τη σχέση μας με την υπόλοιπη Ευρώπη, για τη Χρυσή Αυγή και το μακελειό που συντελείται στους κόλπους μιας διχασμένης κοινωνίας, για τη Δημοκρατία και τα προβλήματά της, για τους άστεγους που ζουν σε έναν παράλληλο κόσμο, την οικογένεια και τις σχέσεις των μελών της, για τα δράματα του σύγχρονου ανθρώπου κ.ά.

Αυτό, λοιπόν, που λείπει σε μέσο όρο από τις φιλόδοξες συνθέσεις δεν είναι οι εκρηκτικές ιδέες, η κοινωνική και πολιτική ματιά, η έγνοια για το σήμερα και το αύριο, αλλά η οικονομία του υλικού σε ένα πιο σφιχτό σύνολο.

Αυτό, λοιπόν, που λείπει σε μέσο όρο από τις φιλόδοξες συνθέσεις δεν είναι οι εκρηκτικές ιδέες, η κοινωνική και πολιτική ματιά, η έγνοια για το σήμερα και το αύριο, αλλά η οικονομία του υλικού σε ένα πιο σφιχτό σύνολο. Είδα δηλαδή μυθιστορήματα με μεγάλες επιδιώξεις, που ωστόσο αυτοπεριορίστηκαν εξαιτίας των περιττών συστατικών τους, τον πλατειασμό, την αδυναμία να συσφίγξουν και να πυκνώσουν ό,τι ξεφεύγει από τον βασικό τους προσανατολισμό. Επίσης, ο καθαρόαιμος ρεαλισμός δεν μπορεί πλέον να αντέξει τις σύγχρονες προβληματικές, αν δεν σηκώσει το θέμα του πάνω από την απλή αφήγηση. Η επίπεδη αφήγηση, όσο κι αν είναι διαυγής, φαίνεται και είναι παρωχημένη, αν δεν φροντίσει να αποδώσει τον κόσμο με νέο τρόπο.

Προσπάθησα να σταθώ στις τάσεις του 2018 παρά στα έργα, ώστε να δούμε τι μας δείχνει η λογοτεχνία και πώς προσεγγίζει το είναι μας σε μια μεταβατική εποχή. Εξάλλου, δεν αξίζει να κοιτάμε μεμονωμένα ποια βιβλία συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτόν τον απολογισμό, αλλά αν η πεζογραφία, με τα έργα που αναφέρω ή όχι, διευρύνει τους ορίζοντές μας, αισθητικά, πνευματικά, κοινωνικά και πολιτικά. Όσοι πιστεύουν ότι ο Λογοτεχνικός Κανόνας που κάποιος ειδικός πιλοτικά προτείνει είναι οι πλάκες του Μωυσή, δεν ζουν στον 21ο αιώνα! Όσοι, από την άλλη, πιστεύουν ότι το λογοτεχνικό έργο έχει μια εγγενή αξία, άσχετη με την πρόσληψή του, εξίσου δεν ζουν στον 21ο αιώνα! Οι χαρτογραφήσεις, οι κατηγοριοποιήσεις, οι μικρές λίστες, οι απολογισμοί έχουν τη δική τους (σχετική) αξία, ενταγμένη σε ένα ευρύτερο πλέγμα κρίσεων και αξιολογήσεων, δείχνουν μια συγκεκριμένη οπτική γωνία και αθροιστικά και διαλεκτικά θα αποτελέσουν την πυξίδα για τον μελλοντικά διαμορφωμένο Κανόνα.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.
Τελευταίο του βιβλίο, η «Βιβλιογραφία για τον Νίκο Καζαντζάκη» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Τζο Νέσμπο: «Η κόρη μου δεν εντυπωσιάζεται με τίποτα από όσα κάνω, αλλά όταν της είπα ότι θα γίνω επίτιμος διδάκτωρ στην Αθήνα έμεινε με το στόμα ανοιχτό»

Ο δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας Τζο Νέσμπο [Jo Nesbø] αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Επιμέλεια: Ευλαλία Πάνου

...
Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ