alt

Για τον συλλογικό τόμο διηγημάτων «Το μυστικό» (εκδ. Καστανιώτη), σε επιμέλεια της Αμάντας Μιχαλοπούλου.

Του Νίκου Ξένιου

Δεκαεπτά συγγραφείς, μαθητές της Αμάντας Μιχαλοπούλου στη δημιουργική γραφή, γράφουν καθένας και από ένα διήγημα «γύρω από κάποιο μυστικό που αποκαλύφθηκε ή έμεινε για πάντα κρυμμένο». Η συλλογή με τίτλο Το μυστικό κυκλοφορεί από τον Καστανιώτη και τα έσοδα από την πρώτη έκδοση θα διατεθούν στην Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Μέριμνα».

Ο έρωτας ενέχει κεντρική θέση στην συντριπτική πλειοψηφία των διηγημάτων: σαν να είναι –ο έρωτας, με ελάχιστες παρεκκλίσεις της ειθισμένης του εκδοχής– η συνθήκη ωρίμανσης
των περισσοτέρων ηρώων.

Πρώτη γενική παρατήρηση για τη συλλογή είναι ότι αποτελεί ένα μάλλον ετερόκλητο σύνολο αφηγημάτων: ετερόκλητο ως προς τη συγγραφική ωριμότητα, εννοώ. Δεύτερη παρατήρηση είναι το ότι κάποια από τα διηγήματα εξακοντίζουν το νοηματικό τους φορτίο με την αμεσότητα έμπειρου συγγραφέα, άλλα είναι πολύ πιο κρυπτικά, ενώ η πλειοψηφία των νέων δημιουργών υπόσχεται ένα πολύ αισιόδοξο μέλλον για τους αυριανούς διηγηματογράφους μας. Τρίτον, είναι εντυπωσιακό πως μόνο ένας άντρας φιλοξενείται σε αυτήν τη θηλυκρατή συλλογή. Τέταρτη παρατήρηση είναι πως ο έρωτας ενέχει κεντρική θέση στην συντριπτική πλειοψηφία των διηγημάτων: σαν να είναι –ο έρωτας, με ελάχιστες παρεκκλίσεις της ειθισμένης του εκδοχής– η συνθήκη ωρίμανσης των περισσοτέρων ηρώων. Πέμπτη και τελευταία παρατήρηση (και ταυτόχρονα πεποίθηση) είναι πως η ελλειπτικότητα και η υπαινικτικότητα ωθούν με μαθηματική ακρίβεια προς τα εμπρός τον αφηγηματικό μηχανισμό. 

Τα «διαμάντια»

Ο Γιάννης Γορανίτης, με το διήγημά του «Εσωτερικό γραμμάτιο», υπερέχει των περισσοτέρων συγγραφέων της συλλογής: το θέμα του διηγήματος (η επανεπίσκεψη του τόπου της νεότητας και η σύγκρουση ιδεολογίας-συναισθήματος), η σκληρή βαλκανική ατμόσφαιρα, η λιτότητα του λεξιλογίου και η «πνοή» που το διατρέχει, εξυφαίνουν έναν ιδιαίτερα απαιτητικό αφηγηματικό ιστό. Ο ρυθμός είναι υποδειγματικός, η ένταση αμείωτη. 

Οι «Κόρες» της Ευδοκίας Κατσουρού στέκουν πλάι πλάι με το διήγημα του κύριου Γορανίτη, καθώς εισάγουν τον αναγνώστη σε μιαν ανατριχιαστική ατμόσφαιρα αδημονίας για κάτι κρυπτικό και βαθύτατα ψυχαναλυτικό που τεκταίνεται στην ψυχή της ηρωίδας. Ιδιαίτερα ευρηματικό το δίδυμο των αρσενικών εγγονών που είναι συμμετρικοί ως προς τις ανασκαφείσες κόρες.

Η Αθηνά Μπαλή επαναδιαμορφώνει τον μύθο του συμπλεγματικού γιου, του «επισκιασμένου» από τον επηρμένο κι επιτυχημένο πατέρα: αυτό είναι το μελανό σημείο στη ζωή και εξέλιξη του «Συγγραφέα», που έχει άμεσο αντίκτυπο και στη ζωή και εξέλιξη του κειμένου του. Ευφυέστατη πλοκή, ζωντανή γλώσσα, εύγλωττο το απρόσωπο των ηρώων. 

Η Αθηνά Μπαλή επαναδιαμορφώνει τον μύθο του συμπλεγματικού γιου, του «επισκιασμένου» από τον επηρμένο κι επιτυχημένο πατέρα [...] Ευφυέστατη πλοκή, ζωντανή γλώσσα, εύγλωττο το απρόσωπο των ηρώων. 

Στο «Μπαρ Le Crocodile» η Γιολάντα Γραμματικάκη επιτυγχάνει να λυτρώσει την ηρωΐδα της από την υποσυνείδητη βασανιστική σύγκριση με μιαν εξιδανικευμένη γυναίκα. Εδώ ο «λεπτός, απροσδιόριστος πυρήνας», που συνιστά και το αίτημα της συλλογής, είναι η απομυθοποίηση. 

Η κυρία Μαρίνα Τουπάι στον «Κόσμο της Γιολάντας» κάνει μια σοβαρή και ιδιαίτερα ευαίσθητη κατάθεση μνήμης, που διατρέχεται από ανατριχίλες αισθήσεων, οσμών και ήχων ενός noble παρελθόντος, χωρίς να στερείται τη φρεσκάδα μιας εφηβικής θέασης του κόσμου. 

Η Ευγενία Δούρου, στο «Η Έλσα δε θέλει να φοβάται, θέλει να την αγαπούν», εγκαινιάζει μια σύγχρονη αφηγηματική γραμμή, με συντομογραφίες, πρωθύστερα και κρυπτικότητα που επιτρέπει στη συγκίνηση να αναβλύσει και εντυπωσιάζει με την πρωτοτυπία των ραγδαίων σκηνών της. 

Αντίστοιχα, η Ηλιάνα Κωτσίλα στο «Maldudépart» κατορθώνει να καθηλώσει τη νοσταλγία και την αίσθηση μιας μακρινής απουσίας, με το συνειρμικό πλέξιμο στιγμιοτύπων που ανακατασκευάζουν δύο ολόκληρες δεκαετίες και ζωντανεύουν μιαν Αθήνα που όλοι λίγο ως πολύ γνωρίσαμε.

Τέλος, η Χριστίνα Ντούση, στην «Τέταρτη κόρη» επιτελεί ένα τελετουργικό πέρασμα του ήρωά της στην «άλλη» διάσταση, ενώ με επιδέξιες πινελιές και ονειρικούς φωτισμούς χαράζει την πορεία της ηρωίδας της στον ορίζοντα του εγκλήματος με μια ταξικά προσδιορισμένη κομψότητα.

«Εις Σύραν ζώμεν, δεν ζώμεν εις Παρισίους!»

[Η Αμάντα Μιχαλοπούλου] περιβάλλει τη συλλογή αυτήν με αξιοθαύμαστη και συγκινητική φροντίδα, επιφυλάσσοντας σε κάθε νέο συγγραφέα μιαν ισότιμη θέση στο πρώτο σκαλί της ποιητικής κλίμακας.

Τα υπόλοιπα διηγήματα (της Όλγας Κοζάκου-Τσιάρα, της Κατερίνας Καζολέα, της Λένας Κομίνη, της Αλεξάνδρας Κωνσταντιδέλλη, της Δήμητρας Λουκά, της Άννας Μερτζάνη, της Ντομινίκ Ανδρεάδου-Μολίν, της Εύης Μυλωνάκη, της Χριστίνας Ντούση και της Μυρτώς Σεϊζάνη) έχουν μεν καθένα και τη βαρύτητά του και καθιστούν ευπρόσωπη τη συλλογή, χωρίς ωστόσο να καταφέρνουν να αποκαλύψουν το «μυστικό» τους. Ένα αφήνει αναξιοποίητη και χωρίς έκβαση μια πολύ δημιουργική ιδέα. Ένα θεσπίζει μια νέα καλλιτεχνική συνθήκη την αληθοφάνεια της οποίας ψευτίζει το εξωκειμενικό σχόλιο, ένα δεύτερο βουλιάζει μέσα στη λιμπιντινική υπερβολή. Από ένα άλλο λείπει η πρωτοτυπία, ενώ το ύφος κάποιου άλλου παραμένει διδακτικό. Όλα όμως στέκουν σε μιαν αγαστή συστέγαση μέσα στην ευπρόσωπη αυτήν συλλογή, εκπλήσσουν με την πολυπλοκότητα των εικόνων τους και αποδεικνύουν για μιαν ακόμη φορά πως, πέραν της έμπνευσης, η λογοτεχνία πάνω απ’ όλα προϋποθέτει άσκηση και σκληρή δουλειά. 

Όσο για το εξαιρετικό διήγημα/επίμετρο «Ψυχολογία Συριανής συζύγου», συγγραφέας του οποίου φέρεται να είναι το «δευτεραγωνιστικό» πρόσωπο του γνωστού διηγήματος του Ροίδη, σε μια διακειμενική αναφορά που αποκαλύπτει, με τρόπο παιγνιώδη, ένα ακόμη μυστικό που καλύπτεται ήδη από το ταξίδι του μέλιτος. Επαφίεται στον αναγνώστη να αντιληφθεί εάν πρόκειται για πόνημα που προέκυψε από την ομάδα των ασκούμενων συγγραφέων, από ένα μέλος μιας προγενέστερης ομάδας δημιουργικής γραφής (όπως υπανίσσεται η Αμάντα Μιχαλοπούλου στην εισαγωγή της και δεδομένης της υφολογικής του ενότητας), ή εάν, τέλος, συνιστά προσωπική συγγραφική κατάθεση της ίδιας της κυρίας Μιχαλοπούλου. Που, θα ’θελα να σημειώσω, περιβάλλει τη συλλογή αυτήν με αξιοθαύμαστη και συγκινητική φροντίδα, επιφυλάσσοντας σε κάθε νέο συγγραφέα μιαν ισότιμη θέση στο πρώτο σκαλί της ποιητικής κλίμακας.

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ  είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.
Τελευταίο βιβλίο του, η νουβέλα «Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία» (εκδ. Κριτική).

 Στην κεντρική εικόνα φωτογραφία του © Δημήτρη Τσουμπλέκα.


altΤο μυστικό
Συλλογή
Επιμ. Αμάντα Μιχαλοπούλου
Καστανιώτης 2018
Σελ. 200, τιμή εκδότη €14,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, θα διεξαχθεί το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» στις 10 και 11 Ιουνίου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ