The Creation of Adam Remake by Gebbs

Για τη νουβέλα του Αντώνη Τζήμα «Παριστάνοντας τον Μπουκόφσκι» (εκδ. Ιωλκός).

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Στον πυρήνα των ιστοριών που συνθέτουν αυτή την σπονδυλωτή νουβέλα με τον παρωδιακό τίτλο Παριστάνοντας τον Μπουκόφσκι βρίσκεται μια σημαίνουσα κατάσταση, στην οποία η αφήγηση επανέρχεται ξανά και ξανά: Ο ήρωας, ονόματι Φρανκ, βρίσκεται σπίτι του, πίνει, καπνίζει, γράφει ή κοιμάται, κι από δίπλα, ακούει το ρυθμικό νταπ νταπ μιας μπάλας του μπάσκετ που χτυπάει σε έναν τοίχο. Δίπλα του μετακόμισε πρόσφατα μια οικογένεια, μάνα, πατέρας και τρία παιδιά, τα οποία συχνά πυκνά βγαίνουν και παίζουν μπροστά στο σπίτι του ήρωα: τα παιδιά αυτά, με τα οποία κάθε τόσο ανταλλάσσει και κάποιες κουβέντες, ή και κάτι παραπάνω, είναι ίσως τα μοναδικά πλάσματα για τα οποία ο ήρωας αισθάνεται σταθερή και αδιαπραγμάτευτη τρυφερότητα. Το νταπ νταπ της μπάλας, που στην αρχή φαντάζει ενοχλητικό, γίνεται καθώς κυλάει η αφήγηση κάτι σαν σήμαντρο, υπενθύμιση ότι η ζωή συνεχίζεται, κι ότι υπάρχει ακόμη ελπίδα, ότι τίποτε δεν έχει χαθεί για πάντα. 

Ο ήρωας, ονόματι Φρανκ, βρίσκεται σπίτι του, πίνει, καπνίζει, γράφει ή κοιμάται, κι από δίπλα, ακούει το ρυθμικό νταπ νταπ μιας μπάλας του μπάσκετ που χτυπάει σε έναν τοίχο. 

Ειδικότερα το ένα από αυτά τα παιδιά, το μεσαίο, το όνομα του οποίου, νομίζω, δεν το μαθαίνουμε ποτέ, φαίνεται να συγκεντρώνει περισσότερο το ενδιαφέρον του ήρωα, από τη στιγμή μάλιστα που το βλέπει να έχει ένα πλαστικό μπουκάλι με μια κάμπια στο εσωτερικό του, να τη θρέφει και να την προσέχει. Αισθανόμαστε ότι κάποια βαθύτερη σύνδεση υπάρχει ανάμεσα στον ήρωα και σε αυτό το παιδί…

Γύρω από αυτόν τον πυρήνα, εξελίσσεται η υπόλοιπη καθημερινότητα του Φρανκ, αυτήν που θα ονομάζαμε, κλείνοντας το μάτι στον τίτλο του βιβλίου, η μπουκοβσκική μυθολογία: λίτρα από αλκοόλ, καπνοχώραφα τσιγάρων, σεξουαλικές επαφές με κάθε αφορμή και με κάθε ευκαιρία με όποιο θηλυκό βρεθεί στην ακτίνα δράσης του ήρωα, τις περισσότερες φορές μικρής διάρκειας, μια μοιραία γυναίκα και πολλές άλλες, λιγότερο μοιραίες, και μια γραφομηχανή στα πλήκτρα της οποίας ξεσπούν όλα τα προηγούμενα, ενίοτε και όλα μαζί ταυτοχρόνως. Σκληρότητα, κυνισμός, αυτολύπηση, καθώς και μια άδηλη αναζήτησης της αγάπης, που όμως δεν φαίνεται να βρίσκει διέξοδο…

Παράλληλα, αναπτύσσεται μια διαφορετικού ύφους αφήγηση, μεταξύ παραληρήματος και ενόρασης, όπου ο Φρανκ μοιάζει να εισέρχεται σε έναν κόσμο που κατοικείται από πλάσματα της φαντασίας ή μιας άλλης διάστασης: μια διαπραγμάτευση φαίνεται να λαμβάνει χώρα, που συχνά παίρνει τη μορφή αναμέτρησης. Στον κόσμο αυτό επανέρχεται ξανά και ξανά η μορφή ενός ξανθού αγοριού, η περιγραφή του οποίου φέρνει στο νου το αγόρι του γειτονικού σπιτιού. Τι συμβαίνει; Τι έχει συμβεί; Ποιος είναι ο κοντός τύπος που τα πίνει δίπλα του κάποια βράδια στο μπαρ Καστανή Ζάχαρη, ποιος είναι αυτός που τον επισκέπτεται κάθε τόσο με το χάρισμα να εμφανίζεται και να εξαφανίζεται κατά το δοκούν, υπονομεύοντας σταδιακά την, κατά τα λοιπά, ακλόνητη αυτοπεποίθηση του Φρανκ;

Τα περισσότερα ερωτήματα θα απαντηθούν στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, όπου όλες οι υπο-πλοκές φαίνεται να κλείνουν τον κύκλο τους. Ας μην πούμε όμως περισσότερα…

Έχοντας εντρυφήσει σε αυτό που πριν ονόμασα μπουκοβσκική μυθολογία, σε βαθμό να μπορεί και να την παρωδεί, ο Τζήμας αισθάνεται άνετα στα κομμάτια του βιβλίου όπου ο ήρωας γίνεται κομμάτια από το αλκοόλ, εκνευρίζοντας μα και γοητεύοντας τους πάντες γύρω του.

Έχοντας εντρυφήσει σε αυτό που πριν ονόμασα μπουκοβσκική μυθολογία, σε βαθμό να μπορεί και να την παρωδεί, ο Τζήμας αισθάνεται άνετα στα κομμάτια του βιβλίου όπου ο ήρωας γίνεται κομμάτια από το αλκοόλ, εκνευρίζοντας μα και γοητεύοντας τους πάντες γύρω του, σε ένα σπιράλ αυτοκαταστροφής που ρουφάει τα πάντα στο πέρασμά του. Η αφήγηση σε αυτά τα μέρη είναι σφιχτή, οι ατάκες στακάτες, η ατμόσφαιρα ερωτική και ζαλιστική και παγωμένη ταυτόχρονα. 

Στο μέρος της φαντασίωσης, ή του παραληρήματος ή της βαθύτερης πραγματικότητας, η γλώσσα αλλάζει κι αυτή, γίνεται πιο λυρική, η φύση –σχεδόν απούσα στο άλλο μέρος– κάνει την εμφάνισή της, υποβάλει τη δράση, ρίχνει ένα σκληρό, εξπρεσσιονιστικό φως πάνω στα πρόσωπα. Όσο η νουβέλα προχωράει, η καθημερινότητα του ήρωα φαίνεται να συναντά όλο και περισσότερο το παράλληλο σύμπαν που τον τρομοκρατεί αλλά και τον έλκει, μέχρι την οριστική ώσμωση των δύο αφηγηματικών κόσμων. 

Ο Αντώνης Τζήμας, σε αυτό το δεύτερο βιβλίο, κάνει ένα σημαντικό βήμα, εμπλουτίζοντας τις θεματικές και το ύφος του, φανερώνοντας παράλληλα ικανότητες σύνθεσης μιας πιο περίπλοκης αφήγησης. Η σύνθεση αυτή μοιάζει να είναι και το μεγαλύτερο εκφραστικό και ποιητικό στοίχημα της νουβέλας του.

Θα ήθελα, ο συγγραφέας να είχε φροντίσει να μπολιάσει τον κυνισμό του ήρωά του με περισσότερη ενσυναίσθηση, ειδικά σε ό,τι αφορά τις σχέσεις του με τις γυναίκες, όπου ένας κάποιος σεξισμός, στα όρια του μισογυνισμού καμιά φορά, θα μπορούσε να είχε λειανθεί. Θα ήθελα επίσης να έβλεπα πώς θα λειτουργούσε αυτός ο χαρακτήρας και αυτό το μπουκοφσκικής εμπνεύσεως αφηγηματικό σύμπαν μέσα στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, στα δικά μας γνώριμα χωράφια… Όχι ως κριτική παρατήρηση, περισσότερο ως αναγνωστική επιθυμία ή ένα στοίχημα, αυτό είναι κάτι που θα ήθελα να τον δω να βάζει με τον εαυτό του. 

Τούτων λεχθέντων, επανέρχομαι στον αρχικό πυρήνα, απ’ όπου ξεκίνησα, το νταπ νταπ της μπάλας στον ήχο των γειτόνων, στα τρία παιδιά που παίζουν στην μπασκέτα, ενώ μέσα οι γονείς τους καβγαδίζουν. Από αυτές τις εικόνες, την τρυφερότητα και τη νοσταλγία που εκφράστηκε στο πρόσωπο αυτών των παιδιών, θα ευχόμουν να αρδευτεί το επόμενο βιβλίο του Αντώνη, ένα βιβλίο ωριμότερο και πιο κατασταλαγμένο, που ήδη το βλέπω να προαναγγέλλεται, να υπάρχει εν υπνώσει, μέσα σε τούτη την ερεθιστική και πρωτότυπη νουβέλα.

* Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας.

altΠαριστάνοντας τον Μπουκόφσκι
Αντώνης Τζήμας
Ιωλκός 2018
Σελ. 192, τιμή εκδότη €10,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΤΖΗΜΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ