The Creation of Adam Remake by Gebbs

Για τη νουβέλα του Αντώνη Τζήμα «Παριστάνοντας τον Μπουκόφσκι» (εκδ. Ιωλκός).

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Στον πυρήνα των ιστοριών που συνθέτουν αυτή την σπονδυλωτή νουβέλα με τον παρωδιακό τίτλο Παριστάνοντας τον Μπουκόφσκι βρίσκεται μια σημαίνουσα κατάσταση, στην οποία η αφήγηση επανέρχεται ξανά και ξανά: Ο ήρωας, ονόματι Φρανκ, βρίσκεται σπίτι του, πίνει, καπνίζει, γράφει ή κοιμάται, κι από δίπλα, ακούει το ρυθμικό νταπ νταπ μιας μπάλας του μπάσκετ που χτυπάει σε έναν τοίχο. Δίπλα του μετακόμισε πρόσφατα μια οικογένεια, μάνα, πατέρας και τρία παιδιά, τα οποία συχνά πυκνά βγαίνουν και παίζουν μπροστά στο σπίτι του ήρωα: τα παιδιά αυτά, με τα οποία κάθε τόσο ανταλλάσσει και κάποιες κουβέντες, ή και κάτι παραπάνω, είναι ίσως τα μοναδικά πλάσματα για τα οποία ο ήρωας αισθάνεται σταθερή και αδιαπραγμάτευτη τρυφερότητα. Το νταπ νταπ της μπάλας, που στην αρχή φαντάζει ενοχλητικό, γίνεται καθώς κυλάει η αφήγηση κάτι σαν σήμαντρο, υπενθύμιση ότι η ζωή συνεχίζεται, κι ότι υπάρχει ακόμη ελπίδα, ότι τίποτε δεν έχει χαθεί για πάντα. 

Ο ήρωας, ονόματι Φρανκ, βρίσκεται σπίτι του, πίνει, καπνίζει, γράφει ή κοιμάται, κι από δίπλα, ακούει το ρυθμικό νταπ νταπ μιας μπάλας του μπάσκετ που χτυπάει σε έναν τοίχο. 

Ειδικότερα το ένα από αυτά τα παιδιά, το μεσαίο, το όνομα του οποίου, νομίζω, δεν το μαθαίνουμε ποτέ, φαίνεται να συγκεντρώνει περισσότερο το ενδιαφέρον του ήρωα, από τη στιγμή μάλιστα που το βλέπει να έχει ένα πλαστικό μπουκάλι με μια κάμπια στο εσωτερικό του, να τη θρέφει και να την προσέχει. Αισθανόμαστε ότι κάποια βαθύτερη σύνδεση υπάρχει ανάμεσα στον ήρωα και σε αυτό το παιδί…

Γύρω από αυτόν τον πυρήνα, εξελίσσεται η υπόλοιπη καθημερινότητα του Φρανκ, αυτήν που θα ονομάζαμε, κλείνοντας το μάτι στον τίτλο του βιβλίου, η μπουκοβσκική μυθολογία: λίτρα από αλκοόλ, καπνοχώραφα τσιγάρων, σεξουαλικές επαφές με κάθε αφορμή και με κάθε ευκαιρία με όποιο θηλυκό βρεθεί στην ακτίνα δράσης του ήρωα, τις περισσότερες φορές μικρής διάρκειας, μια μοιραία γυναίκα και πολλές άλλες, λιγότερο μοιραίες, και μια γραφομηχανή στα πλήκτρα της οποίας ξεσπούν όλα τα προηγούμενα, ενίοτε και όλα μαζί ταυτοχρόνως. Σκληρότητα, κυνισμός, αυτολύπηση, καθώς και μια άδηλη αναζήτησης της αγάπης, που όμως δεν φαίνεται να βρίσκει διέξοδο…

Παράλληλα, αναπτύσσεται μια διαφορετικού ύφους αφήγηση, μεταξύ παραληρήματος και ενόρασης, όπου ο Φρανκ μοιάζει να εισέρχεται σε έναν κόσμο που κατοικείται από πλάσματα της φαντασίας ή μιας άλλης διάστασης: μια διαπραγμάτευση φαίνεται να λαμβάνει χώρα, που συχνά παίρνει τη μορφή αναμέτρησης. Στον κόσμο αυτό επανέρχεται ξανά και ξανά η μορφή ενός ξανθού αγοριού, η περιγραφή του οποίου φέρνει στο νου το αγόρι του γειτονικού σπιτιού. Τι συμβαίνει; Τι έχει συμβεί; Ποιος είναι ο κοντός τύπος που τα πίνει δίπλα του κάποια βράδια στο μπαρ Καστανή Ζάχαρη, ποιος είναι αυτός που τον επισκέπτεται κάθε τόσο με το χάρισμα να εμφανίζεται και να εξαφανίζεται κατά το δοκούν, υπονομεύοντας σταδιακά την, κατά τα λοιπά, ακλόνητη αυτοπεποίθηση του Φρανκ;

Τα περισσότερα ερωτήματα θα απαντηθούν στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, όπου όλες οι υπο-πλοκές φαίνεται να κλείνουν τον κύκλο τους. Ας μην πούμε όμως περισσότερα…

Έχοντας εντρυφήσει σε αυτό που πριν ονόμασα μπουκοβσκική μυθολογία, σε βαθμό να μπορεί και να την παρωδεί, ο Τζήμας αισθάνεται άνετα στα κομμάτια του βιβλίου όπου ο ήρωας γίνεται κομμάτια από το αλκοόλ, εκνευρίζοντας μα και γοητεύοντας τους πάντες γύρω του.

Έχοντας εντρυφήσει σε αυτό που πριν ονόμασα μπουκοβσκική μυθολογία, σε βαθμό να μπορεί και να την παρωδεί, ο Τζήμας αισθάνεται άνετα στα κομμάτια του βιβλίου όπου ο ήρωας γίνεται κομμάτια από το αλκοόλ, εκνευρίζοντας μα και γοητεύοντας τους πάντες γύρω του, σε ένα σπιράλ αυτοκαταστροφής που ρουφάει τα πάντα στο πέρασμά του. Η αφήγηση σε αυτά τα μέρη είναι σφιχτή, οι ατάκες στακάτες, η ατμόσφαιρα ερωτική και ζαλιστική και παγωμένη ταυτόχρονα. 

Στο μέρος της φαντασίωσης, ή του παραληρήματος ή της βαθύτερης πραγματικότητας, η γλώσσα αλλάζει κι αυτή, γίνεται πιο λυρική, η φύση –σχεδόν απούσα στο άλλο μέρος– κάνει την εμφάνισή της, υποβάλει τη δράση, ρίχνει ένα σκληρό, εξπρεσσιονιστικό φως πάνω στα πρόσωπα. Όσο η νουβέλα προχωράει, η καθημερινότητα του ήρωα φαίνεται να συναντά όλο και περισσότερο το παράλληλο σύμπαν που τον τρομοκρατεί αλλά και τον έλκει, μέχρι την οριστική ώσμωση των δύο αφηγηματικών κόσμων. 

Ο Αντώνης Τζήμας, σε αυτό το δεύτερο βιβλίο, κάνει ένα σημαντικό βήμα, εμπλουτίζοντας τις θεματικές και το ύφος του, φανερώνοντας παράλληλα ικανότητες σύνθεσης μιας πιο περίπλοκης αφήγησης. Η σύνθεση αυτή μοιάζει να είναι και το μεγαλύτερο εκφραστικό και ποιητικό στοίχημα της νουβέλας του.

Θα ήθελα, ο συγγραφέας να είχε φροντίσει να μπολιάσει τον κυνισμό του ήρωά του με περισσότερη ενσυναίσθηση, ειδικά σε ό,τι αφορά τις σχέσεις του με τις γυναίκες, όπου ένας κάποιος σεξισμός, στα όρια του μισογυνισμού καμιά φορά, θα μπορούσε να είχε λειανθεί. Θα ήθελα επίσης να έβλεπα πώς θα λειτουργούσε αυτός ο χαρακτήρας και αυτό το μπουκοφσκικής εμπνεύσεως αφηγηματικό σύμπαν μέσα στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, στα δικά μας γνώριμα χωράφια… Όχι ως κριτική παρατήρηση, περισσότερο ως αναγνωστική επιθυμία ή ένα στοίχημα, αυτό είναι κάτι που θα ήθελα να τον δω να βάζει με τον εαυτό του. 

Τούτων λεχθέντων, επανέρχομαι στον αρχικό πυρήνα, απ’ όπου ξεκίνησα, το νταπ νταπ της μπάλας στον ήχο των γειτόνων, στα τρία παιδιά που παίζουν στην μπασκέτα, ενώ μέσα οι γονείς τους καβγαδίζουν. Από αυτές τις εικόνες, την τρυφερότητα και τη νοσταλγία που εκφράστηκε στο πρόσωπο αυτών των παιδιών, θα ευχόμουν να αρδευτεί το επόμενο βιβλίο του Αντώνη, ένα βιβλίο ωριμότερο και πιο κατασταλαγμένο, που ήδη το βλέπω να προαναγγέλλεται, να υπάρχει εν υπνώσει, μέσα σε τούτη την ερεθιστική και πρωτότυπη νουβέλα.

* Ο Κ.Β. ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ είναι συγγραφέας.

altΠαριστάνοντας τον Μπουκόφσκι
Αντώνης Τζήμας
Ιωλκός 2018
Σελ. 192, τιμή εκδότη €10,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΤΖΗΜΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες» (κριτική) – Η γκόθικ λογοτεχνική παράδοση της Ελλάδας

«Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες» (κριτική) – Η γκόθικ λογοτεχνική παράδοση της Ελλάδας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Ο άλιωτος και άλλες ιστορίες με βρυκόλακες – Μια ελληνική ανθολογία λαογραφικού τρόμου» (ανθολόγηση – εισαγωγή – επίμετρο: Γιώργος Θάνος, εκδ. Ροές).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Νεράιδες, στοιχει...

«Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» της Δήμητρας Λουκά (κριτική) – Πρόσωπα και προσωπεία του μύθου

«Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» της Δήμητρας Λουκά (κριτική) – Πρόσωπα και προσωπεία του μύθου

Για τη συλλογή διηγημάτων της Δήμητρας Λουκά «Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» (εκδ. Κίχλη). Κεντρική εικόνα: Daniel Egnéus

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Πώς μπορεί ένας αρχετυπικός μύθος, διατηρημένος μέσα στους αιώνες στη βασική του δομή ...

«Ελσίνκι» του Θεόδωρου Γρηγοριάδη (κριτική) – Διπλές ταυτότητες ως μορφές απόκρυψης

«Ελσίνκι» του Θεόδωρου Γρηγοριάδη (κριτική) – Διπλές ταυτότητες ως μορφές απόκρυψης

Για το μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη «Ελσίνκι» (εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Ο πρωταγωνιστής της ιρακινής ταινίας «The Heart Sculpture».

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο αυτό μυθιστόρημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη ανήκει καταρχάς στη ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για το βιβλίο «ρησπέκτ» του Άρι Γεωργίου

Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για το βιβλίο «ρησπέκτ» του Άρι Γεωργίου

Εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου ΡΗΣΠΕΚΤ [λέξεις για τρίτους] του Άρι Γεωργίου διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη ο εκδοτικός οίκος University Studio Press, την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2024 ώρα 19:00, στον χώρο ΥΨΙΛΟΝ.

Επιμέλεια Book Press

Η ...

Εκδήλωση για το λεύκωμα «200 χρόνια Ελλάδα - 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές»

Εκδήλωση για το λεύκωμα «200 χρόνια Ελλάδα - 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές»

Η Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) και οι εκδόσεις Καπόν, διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του λευκώματος «200 χρόνια Ελλάδα - 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές». Στην κεντρική εικόνα, Εγνατία οδός, Γέφυρα της Κρυσταλλοπηγής. 

Επιμέλεια Book Press

...
Στη Ρέιτσελ Κασκ το βραβείο Γκόλντσμιθς 2024: Για το Parade που «γυρίζει τον κόσμο μας ανάποδα»

Στη Ρέιτσελ Κασκ το βραβείο Γκόλντσμιθς 2024: Για το Parade που «γυρίζει τον κόσμο μας ανάποδα»

Στη Ρέιτσελ Κασκ [Rachel Cusk] απονεμήθηκε το βραβείο Γκόλντσμιθς [Goldsmiths] για το μυθιστόρημά της Parade. Τα βιβλία της Κασκ κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg.

Επιμέλεια Book Press

Στη ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Δημήτρη Τσεκούρα «Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν – Ένα queer αστυνομικό ψυχόδραμα» που θα κυκλοφορήσει στις 14 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Η ανάκριση»

...
«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ