alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Βασίλη Μόσχου Θραύσματα (εκδ. Κέδρος).

Του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου

Ο τίτλος του πρώτου βιβλίου του Βασίλη Μόσχου δικαιολογείται όχι μόνο από την ύπαρξη στη συλλογή ενός διηγήματος με τον τίτλο Θραύσματα, αλλά κυρίως από τον τρόπο που είναι δομημένες τόσο οι ιστορίες όσο και το ίδιο το βιβλίο ως κατασκευή.

24 διηγήματα, τα περισσότερα πολύ σύντομα, όλα πάντως αξιοσημείωτης πυκνότητας, που λειτουργούν ως κινηματογραφικής πνοής και ευκρίνειας αναπαραστάσεις της αποσπασματικότητας της καθημερινής ζωής και των προβλημάτων της.

Πρόκειται για 24 διηγήματα, τα περισσότερα πολύ σύντομα, όλα πάντως αξιοσημείωτης πυκνότητας, που λειτουργούν ως κινηματογραφικής πνοής και ευκρίνειας αναπαραστάσεις της αποσπασματικότητας της καθημερινής ζωής και των προβλημάτων της – κάτι που μπορεί να συνδεθεί και με τις σπουδές σεναριογραφίας του συγγραφέα. Με απλή γλώσσα και ελλειπτικό χαρακτήρα, που αφήνει πολύ συχνά τον αναγνώστη να συμπληρώσει τα κομμάτια του αφηγηματικού παζλ, οι ιστορίες είναι μεγάλου θεματικού ρεπερτορίου και συναισθηματικού εύρους. 

Ο συγγραφέας φαίνεται να ενδιαφέρεται για πλήθος προβλημάτων που συναρθρώνουν τις μικρές καθημερινές αποτυχίες της κοινωνικής και ατομικής πραγματικότητας: συντροφικές αψιμαχίες και πονηρά μυστικά, επικοινωνιακά χάσματα, ξεσπάσματα βίας, η κρατική βαναυσότητα, ο φανατισμός, νύξεις για πιο σκληρά και πανανθρώπινα δράματα όπως το προσφυγικό. Παρόλα αυτά, η κύρια επίγευση των διηγημάτων εκπηγάζει από την έγνοια του συγγραφέα για τον ευτράπελο και ενίοτε παράλογο χαρακτήρα των ερωτικών σχέσεων, αυτή την αναπόφευκτη και κωμικοτραγική αναντιστοιχία που παρατηρείται ή μπορεί να παρατηρηθεί μεταξύ του ενός ανθρώπου και του άλλου. Σε διηγήματα όπως το “Ριζότο”, το ομότιτλο της συλλογής, τις “Κακές Συνήθειες”, αλλά και άλλα, βλέπουμε μια σαρκαστική συχνά καταγραφή, ταυτόχρονα τρυφερή και ανθρώπινη, ποτέ συναισθηματίζουσα, ζητημάτων που άπτονται των σεξουαλικών και ερωτικών δυσαρμονιών, στις οποίες πολλοί καθημερινοί άνθρωποι μπορούν να αναγνωρίσουν δικά τους γνωρίσματα, δικές τους αδυναμίες ή προσδοκίες. Αυτή η ανάλαφρη, φρέσκια και χωρίς διάθεση δραματοποίησης προσέγγιση χαρακτηρίζει πολλά από τα διηγήματα, δίχως να υποτιμά τη σοβαρότητα των περιγραφόμενων καταστάσεων, μάλλον τονίζοντάς την μέσα από την υπογράμμιση της αδυναμίας για ουσιαστική παρέμβαση και αλλαγή τους. Οι οικογενειακές σχέσεις με τη σειρά τους μπαίνουν κι αυτές στο στόχαστρο, γλυκόπικρα και αβίαστα συγκινητικά, δίνοντας στη συλλογή επιπλέον βάθος και πολυμορφία.

Θραύσματα σχέσεων και καταστάσεων

Δεν μπορούμε να απομονώσουμε καμία ιστορία, να πούμε πότε ξεκίνησε ή πότε τέλειωσε, να την περιορίσουμε σε ένα εύκολα ψηλαφητό, απλουστευτικό δισδιάστατο σχήμα, μπορούμε μόνο να την κρατάμε φιλοπερίεργα στην παλάμη μας σαν ένα μικρό κομμάτι γυαλί που πότε γαργαλάει, πότε ματώνει.

Τα διηγήματα του Μόσχου αποτελούν πράγματι θραύσματα, σαν τα κομμάτια ενός βάζου που έπεσε από το τραπέζι και σκόρπισαν στο πάτωμα, καθώς τα περισσότερα από αυτά δείχνουν να θέλουν να αποδώσουν την αίσθηση του ανολοκλήρωτου σε όλων των λογιών τις ανθρώπινες σχέσεις, στην πραγματικότητα μέσα στην οποία όλοι παλινωδούμε αποπειρώμενοι να πετύχουμε κάτι, ό,τι μπορούμε, βελτιώνοντας έτσι το λειψό της ύπαρξης. Αυτό φαίνεται πως έχει να κάνει και με μια αδιαφορία από μεριάς του συγγραφέα για το τελεσίδικο κλείσιμο μιας ιστορίας, μια υποτίμηση του τέλους ως συνθήκης περιπέτειας, αφού το τέλος ίσως ποτέ να μην υπάρχει και η περιπέτεια πάντα να συνεχίζεται.

Κλείσιμο στις ιστορίες φυσικά και υπάρχει, αλλά είναι τις περισσότερες φορές ένας διακόπτης που μετά το κλικ φαντάζεσαι πως εκκινεί πολλές ενδιαφέρουσες διεργασίες. Η τελευταία πρόταση συχνά λειτουργεί σαν ένα ειρωνικό κλείσιμο του ματιού στους πρωταγωνιστές της ιστορίας αλλά και προς τον αναγνώστη, άλλοτε με διάθεση υπονομευτική κι άλλοτε συμπληρωματική, αποτελώντας πάντως σε κάθε περίπτωση οργανικό τμήμα του διηγήματος και αποκαλύπτοντας μια ανατρεπτική εικόνα.

Θραύσμα το θραύσμα, η συλλογή που συντίθεται αναδεικνύει εν τέλει με ξεκάθαρο και κυρίως διασκεδαστικό τρόπο την πολυπρισματικότητα των απλών φαινομενικά καταστάσεων που μας περιτριγυρίζουν και με τις οποίες αναγκαζόμαστε να συμπλεύσουμε. Το σημαντικότερο που κάνει όμως είναι να δείχνει ότι δεν μπορούμε να απομονώσουμε καμία ιστορία, να πούμε πότε ξεκίνησε ή πότε τέλειωσε, να την περιορίσουμε σε ένα εύκολα ψηλαφητό, απλουστευτικό δισδιάστατο σχήμα· μπορούμε μόνο να την κρατάμε φιλοπερίεργα στην παλάμη μας σαν ένα μικρό κομμάτι γυαλί που πότε γαργαλάει, πότε ματώνει.

* Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΜΑΝΤΟ ΓΚΕΖΟΣ είναι συγγραφέας.

altΘραύσματα
Βασίλης Μόσχος
Κέδρος 2017
Σελ. 160, τιμή εκδότη €11,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» της Έρσης Σωτηροπούλου (κριτική) – Ριζοσπαστικός φεμινισμός με κουίρ προοπτική σε φόντο εθνικής ανάτασης

«Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» της Έρσης Σωτηροπούλου (κριτική) – Ριζοσπαστικός φεμινισμός με κουίρ προοπτική σε φόντο εθνικής ανάτασης

Για τη νουβέλα της Έρσης Σωτηροπούλου «Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» (πρώτη έκδοση: 1982), που επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη. Μια ανάγνωση που υπογραμμίζει τον «ριζοσπαστικό φεμινισμό» της νουβέλας.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...
«Αδύνατες πόλεις» του Νίκου Α. Μάντη (κριτική) – Μεταλλαγμένη Σεχραζάτ στον λαβύρινθο πολλαπλών αφηγήσεων

«Αδύνατες πόλεις» του Νίκου Α. Μάντη (κριτική) – Μεταλλαγμένη Σεχραζάτ στον λαβύρινθο πολλαπλών αφηγήσεων

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Α. Μάντη «Αδύνατες πόλεις» (εκδ. Καστανιώτη), μια δαιδαλώδης πολυαφήγηση με «χιμαιρικές μορφές, υπερμεγέθεις δαίμονες, ζηλωτές μιας νέας θρησκείας που καταργεί όλες τις άλλες, παραισθητικούς κόσμους και ένα σωρό άλλα πράγματα». 

Γράφει ο ...

Γιάννης Σκαρίμπας & Δημοσθένης Βουτυράς – Από τη σαγήνη της ερωτικής έλξης στον υπαρξιακό τρόμο και στη σκοτεινιά

Γιάννης Σκαρίμπας & Δημοσθένης Βουτυράς – Από τη σαγήνη της ερωτικής έλξης στον υπαρξιακό τρόμο και στη σκοτεινιά

Για τα βιβλία «Ο Αυτοκράτωρ της Κίνας και άλλες ιστορίες» του Γιάννη Σκαρίμπα και «Το καράβι του θανάτου και άλλες ιστορίες» του Δημοσθένη Βουτυρά, που κυκλοφορούν στη σειρά «Τα αειθαλή» των εκδόσεων Τόπος.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

Για την παράσταση «Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου, στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα μέχρι τις 13 Μαΐου. © για την εικόνα: Joey Leo

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο Κάτω...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ