alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Βασίλη Μόσχου Θραύσματα (εκδ. Κέδρος).

Του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου

Ο τίτλος του πρώτου βιβλίου του Βασίλη Μόσχου δικαιολογείται όχι μόνο από την ύπαρξη στη συλλογή ενός διηγήματος με τον τίτλο Θραύσματα, αλλά κυρίως από τον τρόπο που είναι δομημένες τόσο οι ιστορίες όσο και το ίδιο το βιβλίο ως κατασκευή.

24 διηγήματα, τα περισσότερα πολύ σύντομα, όλα πάντως αξιοσημείωτης πυκνότητας, που λειτουργούν ως κινηματογραφικής πνοής και ευκρίνειας αναπαραστάσεις της αποσπασματικότητας της καθημερινής ζωής και των προβλημάτων της.

Πρόκειται για 24 διηγήματα, τα περισσότερα πολύ σύντομα, όλα πάντως αξιοσημείωτης πυκνότητας, που λειτουργούν ως κινηματογραφικής πνοής και ευκρίνειας αναπαραστάσεις της αποσπασματικότητας της καθημερινής ζωής και των προβλημάτων της – κάτι που μπορεί να συνδεθεί και με τις σπουδές σεναριογραφίας του συγγραφέα. Με απλή γλώσσα και ελλειπτικό χαρακτήρα, που αφήνει πολύ συχνά τον αναγνώστη να συμπληρώσει τα κομμάτια του αφηγηματικού παζλ, οι ιστορίες είναι μεγάλου θεματικού ρεπερτορίου και συναισθηματικού εύρους. 

Ο συγγραφέας φαίνεται να ενδιαφέρεται για πλήθος προβλημάτων που συναρθρώνουν τις μικρές καθημερινές αποτυχίες της κοινωνικής και ατομικής πραγματικότητας: συντροφικές αψιμαχίες και πονηρά μυστικά, επικοινωνιακά χάσματα, ξεσπάσματα βίας, η κρατική βαναυσότητα, ο φανατισμός, νύξεις για πιο σκληρά και πανανθρώπινα δράματα όπως το προσφυγικό. Παρόλα αυτά, η κύρια επίγευση των διηγημάτων εκπηγάζει από την έγνοια του συγγραφέα για τον ευτράπελο και ενίοτε παράλογο χαρακτήρα των ερωτικών σχέσεων, αυτή την αναπόφευκτη και κωμικοτραγική αναντιστοιχία που παρατηρείται ή μπορεί να παρατηρηθεί μεταξύ του ενός ανθρώπου και του άλλου. Σε διηγήματα όπως το “Ριζότο”, το ομότιτλο της συλλογής, τις “Κακές Συνήθειες”, αλλά και άλλα, βλέπουμε μια σαρκαστική συχνά καταγραφή, ταυτόχρονα τρυφερή και ανθρώπινη, ποτέ συναισθηματίζουσα, ζητημάτων που άπτονται των σεξουαλικών και ερωτικών δυσαρμονιών, στις οποίες πολλοί καθημερινοί άνθρωποι μπορούν να αναγνωρίσουν δικά τους γνωρίσματα, δικές τους αδυναμίες ή προσδοκίες. Αυτή η ανάλαφρη, φρέσκια και χωρίς διάθεση δραματοποίησης προσέγγιση χαρακτηρίζει πολλά από τα διηγήματα, δίχως να υποτιμά τη σοβαρότητα των περιγραφόμενων καταστάσεων, μάλλον τονίζοντάς την μέσα από την υπογράμμιση της αδυναμίας για ουσιαστική παρέμβαση και αλλαγή τους. Οι οικογενειακές σχέσεις με τη σειρά τους μπαίνουν κι αυτές στο στόχαστρο, γλυκόπικρα και αβίαστα συγκινητικά, δίνοντας στη συλλογή επιπλέον βάθος και πολυμορφία.

Θραύσματα σχέσεων και καταστάσεων

Δεν μπορούμε να απομονώσουμε καμία ιστορία, να πούμε πότε ξεκίνησε ή πότε τέλειωσε, να την περιορίσουμε σε ένα εύκολα ψηλαφητό, απλουστευτικό δισδιάστατο σχήμα, μπορούμε μόνο να την κρατάμε φιλοπερίεργα στην παλάμη μας σαν ένα μικρό κομμάτι γυαλί που πότε γαργαλάει, πότε ματώνει.

Τα διηγήματα του Μόσχου αποτελούν πράγματι θραύσματα, σαν τα κομμάτια ενός βάζου που έπεσε από το τραπέζι και σκόρπισαν στο πάτωμα, καθώς τα περισσότερα από αυτά δείχνουν να θέλουν να αποδώσουν την αίσθηση του ανολοκλήρωτου σε όλων των λογιών τις ανθρώπινες σχέσεις, στην πραγματικότητα μέσα στην οποία όλοι παλινωδούμε αποπειρώμενοι να πετύχουμε κάτι, ό,τι μπορούμε, βελτιώνοντας έτσι το λειψό της ύπαρξης. Αυτό φαίνεται πως έχει να κάνει και με μια αδιαφορία από μεριάς του συγγραφέα για το τελεσίδικο κλείσιμο μιας ιστορίας, μια υποτίμηση του τέλους ως συνθήκης περιπέτειας, αφού το τέλος ίσως ποτέ να μην υπάρχει και η περιπέτεια πάντα να συνεχίζεται.

Κλείσιμο στις ιστορίες φυσικά και υπάρχει, αλλά είναι τις περισσότερες φορές ένας διακόπτης που μετά το κλικ φαντάζεσαι πως εκκινεί πολλές ενδιαφέρουσες διεργασίες. Η τελευταία πρόταση συχνά λειτουργεί σαν ένα ειρωνικό κλείσιμο του ματιού στους πρωταγωνιστές της ιστορίας αλλά και προς τον αναγνώστη, άλλοτε με διάθεση υπονομευτική κι άλλοτε συμπληρωματική, αποτελώντας πάντως σε κάθε περίπτωση οργανικό τμήμα του διηγήματος και αποκαλύπτοντας μια ανατρεπτική εικόνα.

Θραύσμα το θραύσμα, η συλλογή που συντίθεται αναδεικνύει εν τέλει με ξεκάθαρο και κυρίως διασκεδαστικό τρόπο την πολυπρισματικότητα των απλών φαινομενικά καταστάσεων που μας περιτριγυρίζουν και με τις οποίες αναγκαζόμαστε να συμπλεύσουμε. Το σημαντικότερο που κάνει όμως είναι να δείχνει ότι δεν μπορούμε να απομονώσουμε καμία ιστορία, να πούμε πότε ξεκίνησε ή πότε τέλειωσε, να την περιορίσουμε σε ένα εύκολα ψηλαφητό, απλουστευτικό δισδιάστατο σχήμα· μπορούμε μόνο να την κρατάμε φιλοπερίεργα στην παλάμη μας σαν ένα μικρό κομμάτι γυαλί που πότε γαργαλάει, πότε ματώνει.

* Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΡΜΑΝΤΟ ΓΚΕΖΟΣ είναι συγγραφέας.

altΘραύσματα
Βασίλης Μόσχος
Κέδρος 2017
Σελ. 160, τιμή εκδότη €11,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

Για το συλλογικό έργο «Η φωνή της» (εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: © Oscar Keys (Unsplash). 

Γράφει η Ιωάννα Σπηλιοπούλου

Πενήντα τρεις γράφουσες, μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

03 Σεπτεμβρίου 2023 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

23 σημαντικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως

Πρόγραμα σημαντικών εκδηλώσεων στην Κεντρική Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη» στη διάρκεια όλων των ημερών του 51ου Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως. Επιμέλεια: Book Press

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ