alt

Για τη νουβέλα της Μαρίας Φακίνου Ανατομία Κόρης (εκδ. Αντίποδες).

Του Κώστα Αγοραστού

Η παιδική ηλικία, οι οικογενειακές σχέσεις, τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, τα μυστικά και οι ενοχές κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσης μιας κοπέλας είναι το υλικό της νουβέλας της Μαρίας Φακίνου. Έπειτά από Το καπρίτσιο της κυρίας Ν. (2007) και την Αρχή του κακού (2012), η Φακίνου μάς παραδίδει το πιο προσωπικό και συνάμα κρυπτικό της κείμενο.

Ευδαιμονία και παιχνίδι, μια ισορροπία που θα χαλάσει με τη γέννηση των δίδυμων. Οι ρόλοι θα είναι μοιρασμένοι και η αφηγήτρια θα είναι, για τα επόμενα χρόνια, «η κόρη».

Η νουβέλα αποτελείται από πολλά μικρά κεφάλαια–εικόνες. Από περιστατικά που χαράχθηκαν βαθιά στη μνήμη της ηρωίδας και την διαμόρφωσαν κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσής της. Η πρώτη της εικόνα και η πιο βαθιά μνήμη είναι αυτή μιας ευτυχισμένης στιγμής με τη μητέρα και τον πατέρα στον κήπο. Η μητέρα ξεκουράζεται σε μια σεζλόνγκ κάτω από τον ήλιο, ενώ ο πατέρας την καταβρέχει με το λάστιχο. Ευδαιμονία και παιχνίδι, μια ισορροπία που θα χαλάσει με τη γέννηση των δίδυμων. Οι ρόλοι θα είναι μοιρασμένοι και η αφηγήτρια θα είναι, για τα επόμενα χρόνια, «η κόρη».

Η ηρωίδα παρομοιάζει το σπίτι της αλλά και όλη την παιδική της ηλικία με «Κήπο της Εδέμ». Προστατευμένη και συγχρόνως παγιδευμένη εκεί, θα βιώσει τους πρώτους περιορισμούς και τις πρώτες απογοητεύσεις αρχικά από τον αδελφό της. Το συνομήλικο με αυτήν αρσενικό θα διεκδικήσει τον χώρο που θεωρεί ότι του ανήκει και θα ασκήσει επάνω της μια μικρογραφία της εξουσίας που θα έχει όταν ενηλικιωθεί.

Οι ισορροπίες θα αλλάξουν όταν θα της ανατεθεί μια πολύ μεγάλη ευθύνη. Η συνεχής φροντίδα του άρρωστου αδελφού θα δώσει το έναυσμα για μια βίαιη και άτσαλη επανάσταση. Κανείς τους δεν θα παραδώσει τα όπλα. Η αυτονομία του καθενός θα έρθει μαζί με την σεξουαλική τους αφύπνιση.

Και την ίδια στιγμή η σχέση με τη μητέρα γίνεται όλο και πιο οξεία, όλο και πιο ανταγωνιστική. Η «κόρη» απευθύνεται στη μητέρα με λέξεις και φράσεις που εσκεμμένα πληγώνουν: «Θέλω μόνο να την εξοργίζω, να την κάνω να βάζει τις φωνές, συνθήκη που πολύ απολαμβάνω, να τη λέω μανούλα και να ακούγεται ειρωνικό. […] Περάσαμε μια ζωή παρεξηγημένες».

Η κολλητή φίλη, το πρώτο ερωτικό σκίρτημα, η πρώτη σεξουαλική επαφή, το «ατύχημα», κι όλα αυτά πριν από τα γλυκά δεκάξι χρόνια. Συνενοχή, αναμονή, έξαψη και κυρίως η συνειδητοποίηση της εξουσίας επάνω στο αρσενικό. Όχι μόνο στο συγκεκριμένο, αλλά σε κάθε αρσενικό. «Αφού γινόταν με σένα, θα γινόταν και με άλλους». Μέχρι να φτάσουν και οι δύο στον πυρήνα του ερωτικού πάθους. Εκεί όπου αλληλοσπαράσσονται και ταυτοχρόνως αντικρίζουν τον πραγματικό τους εαυτό. «Με κατέστρεψες, λέει το στόμα σου στην κοιλιά μου, τα δάκρυά σου μουσκεύουν το υπογάστριό μου φυτεύοντας μέσα μου την απόγνωσή σου και τότε σκαρφαλώνω στο τραπέζι, σου ζητώ να με πάρεις ξανά, δυνατά, κάνεις ό,τι σου ζητάω, κάθε σου ώθηση μέσα μου με σπρώχνει πιο μακριά από τον Κήπο της Εδέμ. Εκείνες τις στιγμές μαζί σου, δεν είμαι πια η κόρη».

Η σχέση με τον πατέρα, όμως, είναι αυτή που την έχει καθορίσει. Η «κόρη» εγκαθιδρύει τον πατέρα της στη μνήμη της με ανεξίτηλα χρώματα: «Καλοκαίρι και ο πατέρας ετοιμάζεται. Ακουμπά το πόδι του στην άκρη του κρεβατιού. […] Έτσι θα τον θυμάμαι μέχρι μεγάλη, σκυμμένο πάνω από το λυγισμένο του γόνατο. Όμορφος, νέος, ένας άγνωστος για μένα».

Η αφηγήτρια θα ερωτευτεί τις λέξεις. Θα ερωτευτεί έναν άντρα μεγαλύτερό της, που της δηλώνει: «Εγώ γράφω».

Μια «γειωμένη» Αλίκη, μια μεσογειακή κόρη που πασχίζει να ανακαλύψει τον εαυτό της, τη σεξουαλικότητά της και τις δυνατότητές της γκρεμίζοντας και επαναπροσδιορίζοντας τους οικογενειακούς δεσμούς και τη θέση της ανάμεσα στους οικείους της.

Ο έρωτας και ο θάνατος του πατέρα θα της δώσουν ζωή. Θα γίνουν η κινητήρια δύναμη ώστε να βγάλει από το συρτάρι της τις εκατοντάδες σημειώσεις της, τις μικρές της ιστορίες για να τις ενώσει και μπορέσει να δει την ίδια την εικόνα της μέσα από τη γραφή. Και τότε θα εκφράσει το παράπονό της στη μητέρα. Για όσα δεν έκανε. Για όσα δεν της έμαθε. Γι’ αυτά με τα οποία την επιφόρτισε, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Η στιγμή της αλληλοκατανόησης των δύο γυναικών είναι και η στιγμή όπου κλείνουν όλοι οι λογαριασμοί και η «κόρη» είναι έτοιμη να φύγει από τον κήπο της παιδικής της ηλικίας.

Η Μαρία Φακίνου χειρίζεται άψογα το θέμα της ενηλικίωσης, της μνήμης και των φαινομενικά αθώων παιδικών βιωμάτων. Με γραφή λυρική και ποιητική καταφέρνει να μεταφέρει την αθωότητα της παιδικής ηλικίας μαζί με το πνιγηρό οικογενειακό περιβάλλον. Οι εικόνες της, χωρίς να είναι προκλητικές και βίαιες, φέρουν έντονο το στοιχείο της εφηβικής οπτικής μαζί με κάτι μυστηριώδες και αφανέρωτο. Μια «γειωμένη» Αλίκη, μια μεσογειακή κόρη που πασχίζει να ανακαλύψει τον εαυτό της, τη σεξουαλικότητά της και τις δυνατότητές της γκρεμίζοντας και επαναπροσδιορίζοντας τους οικογενειακούς δεσμούς και τη θέση της ανάμεσα στους οικείους της.

* Στην κεντρική φωτογραφία λεπτομέρεια πίνακα της Alice Neel.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΑνατομία Κόρης
Μαρία Φακίνου
Αντίποδες 2017
Σελ. 80, τιμή εκδότη €7,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΦΑΚΙΝΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

Για το συλλογικό έργο «Η φωνή της» (εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: © Oscar Keys (Unsplash). 

Γράφει η Ιωάννα Σπηλιοπούλου

Πενήντα τρεις γράφουσες, μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...
Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς–παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.

Επιμέλεια: Book Press

Από τις 30 Σεπτεμβρί...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ο νεαρός Μάνγκο» του Ντάγκλας Στιούαρτ (προδημοσίευση)

«Ο νεαρός Μάνγκο» του Ντάγκλας Στιούαρτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντάγκλας Στιούαρτ [Douglas Stuart] «Ο νεαρός Μάνγκο» (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 28 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περίμενε ώσπου να α...

«Ασκατασούνα – Ξέφτια Ελευθερίας» του Μάνου Χατζηγιάννη (προδημοσίευση)

«Ασκατασούνα – Ξέφτια Ελευθερίας» του Μάνου Χατζηγιάννη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Μάνου Χατζηγιάννη «Ασκατασούνα – Ξέφτια Ελευθερίας», το οποίο κυκλοφορεί στις 20 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Και να ήθελε να κλείσει μάτι, δεν μπορούσε. Δεν ήταν από εκείν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ