alt

Για το μυθιστόρημα της Μάνιας Διαμαντή Η κοιλιά της πέτρας (εκδ. Γαβριηλίδη).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Δεκαετία του ’80, εποχή ανατάσεων, ελπίδας, αλλαγής, επιθυμίας εκπλήρωσης οραμάτων ατομικών και συλλογικών. Αυτό είναι το ευρύτερο πολιτικοκοινωνικό κλίμα στο οποίο τοποθετείται η ιστορία των τριών μυθοπλαστικών ηρώων, της Εύας, του Ζώη και του Βιτάλι στο μυθιστόρημα της Μάνιας Διαμαντή. Όλοι τους θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους –τα ίδια τα ονόματά τους σημασιολογικά και συμβολικά συνδέονται με τη ζωή και την αναδημιουργική δύναμή της–, να υλοποιήσουν τα όνειρά τους, χωρίς τελικά να το καταφέρνουν, δέσμιοι όχι μόνο της ιδιαίτερης πατρίδας τους από την οποία προσπαθούν να δραπετεύσουν χωρίς να το κατορθώνουν, αλλά και όλου του βιωμένου πολιτισμού και των κοινωνικών δομών που τους καθορίζουν.

Οι ζωές των ηρώων διασταυρώνονται στον αγώνα τους να επιλέξουν ανάμεσα σε δυο τόπους, τον τόπο καταγωγής και τον τόπο που θεωρούν ότι θα τους προσφέρει την ευτυχία ικανοποιώντας τις επιθυμίες τους, χωρίς καν να τον γνωρίζουν.

Οι ζωές των ηρώων διασταυρώνονται στον αγώνα τους να επιλέξουν ανάμεσα σε δυο τόπους, τον τόπο καταγωγής και τον τόπο που θεωρούν ότι θα τους προσφέρει την ευτυχία ικανοποιώντας τις επιθυμίες τους, χωρίς καν να τον γνωρίζουν. Η Εύα ονειρεύεται να απομακρυνθεί από το μίζερο και βεβαρυμένο ψυχικά οικογενειακό μικροαστικό περιβάλλον και μετά το γάμο της με το Ζώη να βρεθεί στην ευδαίμονα αλλοδαπή: «Η Εύα ανακοίνωσε στην Ερμιόνη ότι παντρεύεται αφού είχε γίνει η δημοσίευση στην εφημερίδα και αφού είχαν τυπωθεί τα προσκλητήρια, κι αυτό γιατί ήξερε την αντίδραση. (σ.30) […] ”Και γιατί είπαμε διαλέξατε το Λίβερπουλ;” […] Θα μπορούσε κάλλιστα να μην ήταν το Λίβερπουλ αλλά η Οστάνδη, το Άμστερνταμ ή ακόμη και το Μάλμε στη Σουηδία […] ή ένα οποιοδήποτε λιμάνι της Ευρώπης που ο Ζώης από παιδί ονειρευόταν και είχε τόσα ακούσει» (σ.32). Ο Ζώης ήθελε να γίνει ναυτικός και όχι να διευθύνει στην Πάρο το λατομείο του πατέρα του: «Λεφτά, ταυτότητα, διαβατήριο. Τώρα που κοιμούνται. Ο Ζώης αφουγκράζεται και ξεκλειδώνει την πόρτα. Μαλακά. Το ίδιο μαλακά κλείνει την εξώπορτα πίσω του. […] Δεν χρωστώ, δεν μου χρωστάνε, ψιθυρίζει μέσα του σε όλη τη διαδρομή και δεν σταματάει…» (σ.16), ενώ ο Βιτάλι, παιδί πολιτικών προσφύγων γεννημένος στη Σοβιετική Ένωση, διακεκριμένος χορευτής των Μπαλέτων Κιέβου, θέλει να γυρίσει και να ζήσει στην Ελλάδα, κυρίως για να γνωρίσει το δυτικό τρόπο ζωής: «Ο Βιτάλι αλλιώς τους φανταζότανε τους Έλληνες. Της Ελλάδας τους Έλληνες. Περισσότερο κακομοίρηδες και λιγότερο άρχοντες. […] Όλοι τους με τζιν. Όχι μόνο μπλε αλλά και άσπρα και γκρίζα και μαύρα. Όλων των χρωμάτων. Και στα πόδια τους αθλητικά. Όλων των ειδών […] Και μετά στα μαγαζιά, που δείχνανε μια έτσι με το χέρι και παίρνανε αυτό που θέλανε… Άρχοντες. Αυτό θα πει άρχοντες» (σ.63-64).

Η Μάνια Διαμαντή στο πρώτο της αυτό μυθιστόρημα μέσα από συχνά flashback, συνειρμούς, περιγραφές ψυχικών καταστάσεων και καθημερινότητας, με κοφτές, συχνά ονοματικές προτάσεις αναδεικνύει τις παράλληλες αλλά και τεμνόμενες ζωές των ηρώων.

Και στα τέσσερα μέρη του μυθιστορήματος που τιτλοφορούνται με διάφορα είδη χορών Πόλκα, Ροκ, Ταραντέλα και Μπλουζ, σηματοδοτώντας την ένταση της δράσης ή την ψυχολογία και αλληλόδραση των ηρώων, οι τρεις μυθοπλαστικοί ήρωες προσπαθούν να πάρουν την τύχη της ζωής τους στα χέρια τους. Παράλληλα, τα μουσικά διακείμενα μας μεταφέρουν στο ευρύτερο πολιτισμικό περιβάλλον της δεκαετίας του ’80 που υπόρρητα τους επηρεάζει.

Η συγγραφέας είτε με εικόνες είτε μέσα από διακείμενα επαναφέρει το κυρίαρχο δίλημμα. «Να αγαπάς τη ζωή και να έχεις ανοιχτό καλάθι για να σου πέφτουν τα καλούδια ή να την τρέμεις κι όλο να συλλογιέσαι ότι μπορεί να σου λάχουν λογιών λογιών βάσανα, τι απ' τα δυο το δυνατότερο, ε, αυτό στο τέλος νικάει» (σ.125). Την άποψη αυτή ενισχύει παραπέμποντας στον Αριστοτέλη ο οποίος αναφέρεται στην αποκλειστική ευθύνη του ανθρώπου, «του δίδυμου του Θεού» για τη μοίρα του (σ.126).

Η Μάνια Διαμαντή στο πρώτο της αυτό μυθιστόρημα μέσα από συχνά flashback, συνειρμούς, περιγραφές ψυχικών καταστάσεων και καθημερινότητας, με κοφτές, συχνά ονοματικές προτάσεις αναδεικνύει τις παράλληλες αλλά και τεμνόμενες ζωές των ηρώων. Μας μεταφέρει από τη ζωή του ενός ήρωα σ΄αυτήν του άλλου και τέλος στην κοινή τους διαβίωση, τόσο μοναχική και ξένη, σαν τον σκαραβαίο, το απολίθωμα που ο Βιτάλι βρήκε «στην κοιλιά της πέτρας. Θεόρατης. Ο κακομοίρης. Νερό του έλειψε, αέρας; Ποιος ξέρει τι του 'φταιξε και πέτρωσε» (σ.159). Σ΄αυτά τα λόγια του Βιτάλι συμπυκνώνεται το αίσθημα της εσώτερης μοναξιάς και ουσιαστικής ακινησίας των ηρώων σ’ έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται. Τους λείπουν τα ζωτικά στοιχεία αέρας και νερό και έτσι, ενώ βρίσκονται σε διαρκή κίνηση και εναλλαγή μένουν πάντα οι ίδιοι, ανίκανοι να μεταλλάξουν τη ζωή τους, εντέλει μόνοι. 

* Η ΆΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ είναι Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών.

altΗ κοιλιά της πέτρας
Μάνια Διαμαντή
Εκδ. Γαβριηλίδη 2016
Σελ. 192, τιμή εκδότη €12,72

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, θα διεξαχθεί το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» στις 10 και 11 Ιουνίου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ