alt

Για το διήγημα της Χλόης Κουτσουμπέλη Το ιερό δοχείο (εκδ. Θίνες).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Γεννηθήκαμε όλοι από την Εύα, αλλά μάλλον καταγόμαστε πλέον από τον Νώε και την οικογένειά του. Είμαστε μεταπτωτικοί αλλά κυρίως μετακατακλυσμιαίοι. Και πώς να σκεφτόταν άραγε η πρώτη γυναίκα, η σύζυγος του Νώε, που σώθηκε από τον πνιγμό και αποτέλεσε τη μήτρα όλων των άλλων ανθρώπων; Σ’ αυτό το μικρό βιβλιαράκι, σε μικρούς μονολόγους λίγων σελίδων, αναδεικνύεται όλη η γυναικεία φύση, όπως την όρισε ο Δημιουργός, κι όπως την προσδιόρισε η μοίρα, η φύση και η Ιστορία. Η Χλόη Κουτσουμπέλη γράφει μια αλληγορική ιστορία για την πρώτη γυναίκα στη μετά τον Κατακλυσμό εποχή.

Η Χλόη Κουτσουμπέλη είναι κατά βάση ποιήτρια, που έχει γράψει κι ένα μυθιστόρημα, ενώ τώρα μ’ αυτό το διήγημα συνδυάζει τη μικρή φόρμα με το ευρύ βλέμμα.

Μια άγνωστη συγγραφέας, ένα μικρό τευχίδιο 30 σελίδων, αποτέλεσε ένα δυνατό ερέθισμα να ξανασκεφτούμε την ανθρώπινη φύση αλλά κυρίως τη γυναικεία ταυτότητα, όπως την βλέπει η ίδια αλλά και όπως την όρισε εν πολλοίς ο άνδρας. Η Χλόη Κουτσουμπέλη είναι κατά βάση ποιήτρια, που έχει γράψει κι ένα μυθιστόρημα, ενώ τώρα μ’ αυτό το διήγημα συνδυάζει τη μικρή φόρμα με το ευρύ βλέμμα.

Το κείμενο αποτελείται από μια σειρά επιστολών, τις οποίες στέλνει η Σιγκάλ, η νεαρή γυναίκα του Νώε, προς την Εμζάρα, τη γηραιά γυναίκα του, την οποία αυτός άφησε πίσω όταν μπήκε στην Κιβωτό. Επειδή στο ξύλινο καράβι του έπρεπε να βρίσκονται μόνο οκτώ άνθρωποι κι επειδή χρειαζόταν ο ίδιος μια νέα γυναίκα, για να τεκνοποιήσει τις επόμενες γενιές των ανθρώπων, ο εννιακοσιάχρονος ευνοούμενος του Θεού επέλεξε την εικοσάχρονη Σιγκάλ και μαζί με τους τρεις γιους του και τις ισάριθμες νύφες του κλείστηκαν στην Κιβωτό μέχρι να τελειώσει ο κατακλυσμός. Η νεαρή λοιπόν γυναίκα γράφει στην προκάτοχό της για τη θέση της μέσα στο πλοιάριο ως γυναίκας, και μάλιστα παρείσακτης. Εκφράζει την ενοχή της που αυτή επιζεί, ευχόμενη να ζει και η Εμζάρα, εκφράζει όμως και την αίσθηση που έχει ότι όλοι την εκλαμβάνουν μόνο ως μήτρα απογόνων και όχι ως ανθρώπινη προσωπικότητα.

Το βιβλιαράκι έχει βάθος, καθώς στηρίζεται διακειμενικά στην Αγία Γραφή και προβάλλει στη Σιγκάλ το αρχέτυπο της γυναίκας με μια φεμινιστική ματιά.

Το βιβλιαράκι έχει βάθος, καθώς στηρίζεται διακειμενικά στην Αγία Γραφή και προβάλλει στη Σιγκάλ το αρχέτυπο της γυναίκας με μια φεμινιστική ματιά. Μετά την Εύα, είναι λογικό να θεωρηθούν πρώτες γυναίκες, η γυναίκα του Νώε και οι νύφες του, όπως η Πύρρα στον ελληνικό μύθο του Δευκαλίωνα. Επομένως, η Σιγκάλ είναι η γυναίκα την οποία η Ιστορία έχει φορτώσει / επιφορτίσει με τον ρόλο της τεκνοποιού, της μήτρας που θα διαιωνίσει το είδος, της υποδοχής που θα κυοφορήσει την ανθρωπότητα. Κι αυτός ο ρόλος της την περιόρισε, την έκανε υποχείριο του άνδρα, την πρόσδεσε στο γρανάζι της αναπαραγωγής, υποβαθμίζοντας όλες τις άλλες πλευρές.

Η νεαρή αφηγήτρια είναι το θύμα μιας προαιώνιας ιστορίας, αφού σώθηκε από τον όλεθρο του κατακλυσμού για να ενδυθεί τον χιτώνα της ερωμένης, που την εκμεταλλεύεται όσο κι αν την αγαπά ο σύντροφός της, της μητέρας που δεσμεύεται από τον ρόλο της, της γυναίκας που κουβαλά έμφυλα άχθη. Η γυναίκα είναι ταυτόχρονα θύμα, σαν την Εμζάρα, που θυσιάστηκε για να σωθεί ο Νώε και ο άνθρωπος, αλλά και μοιραία, σαν τη Σιγκάλ, που σώθηκε για να επωμιστεί τη λαγνεία και την ανάγκη των αρσενικών να διαιωνίσουν το είδος.

Ο νέος κόσμος χτίστηκε πάνω στην πρώτη γυναίκα, όπως το Γεφύρι της Άρτας πάνω στη γυναίκα του Πρωτομάστορα.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΤο ιερό δοχείο
Χλόη Κουτσουμπέλη
Εκδ. Θίνες 2015
Σελ. 36, τιμή εκδότη €6,36

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΧΛΟΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Κύπρια πεζογράφος της νέας γενιάς, η ...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα» (εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα, τμήμα φωτογραφίας του Τάκη Τλούπα, έργο του οποίου κοσμεί και το εξώφυλλο του βιβλίου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο θεσσαλικό...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα "Το δικαίωμα την τεμπελιά"»

Από τον «Εραστή της λαίδης Τσάτερλυ» στους «Υπνοβάτες» και από τις «Μεταμορφώσεις» στον «Οδυσσέα», αυτά είναι κάποια από τα-βιβλία-της-ζωής του Άρη Μαραγκόπουλου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι...

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

Για την ποιητική συλλογή του Αρμάντο Ρομέρο (Armando Romero) «Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος). 

Γράφει ο Χρήστος Κούκης

Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σ...

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

«Γράφω για να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη, γι’ αυτό και έχω πάντα στο νου μου να διεγείρω το ενδιαφέρον του» μας είπε ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες (Juan Gabriel Vásquez), που συμμετέχει στο Φεστιβάλ ΛΕΑ. Με αφορμή το βιβλίο του «Η μετάφραση του κόσμου» (μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), μιλά για την πολιτική μυθοπλα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ