alt

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Μαγκλίνη Πρωινή γαλήνη (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

Αν ισχύει στο ακέραιο η υπόθεση που θέλει κάθε συγγραφέα να επιλύει στην «γραπτή» του ζωή τους ανοιχτούς λογαριασμούς της πραγματικής, δεν γίνεται να θεωρηθούν τυχαίες, αθώες ή «ανέφελες» οι «εν γραφή» πτήσεις του δημοσιογράφου και συγγραφέα Ηλία Μαγκλίνη. Γιος βετεράνου αεροπόρου, «της 22ης Σειράς της Σχολής Ικάρων, αντισμηνάρχου (I) ε.α., βετεράνου της Κορέας και των αποστολών στο Κονγκό», και κατά οχτώ χρόνια μικρότερος αδελφός «ιπτάμενου χειριστή στην Ολυμπιακή Αεροπορία επί είκοσι πέντε έτη», στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου τον παρακολουθούμε να εξομολογείται γελώντας, σε άπταιστο πρώτο ενικό πρόσωπο, στον συνομιλητή του: «Μα πήγαινα κι εγώ για πιλότος, τα είχα δρομολογήσει όλα για να φύγω για την Αμερική, αλλά τελικώς προτίμησα να μείνω εδώ και να γράφω περί πτήσεων. Η γη είναι το πεπρωμένο μου μάλλον». Και αυτό το γέλιο του σχεδόν αντηχεί στα αυτιά μας.

Ο συγγραφέας δεν είναι μοναχά πολυμήχανος. Είναι παντοδύναμος, ούτως ώστε να δημιουργήσει έναν αδύναμο, εκπεσόντα και έκπτωτο ήρωα. Για την ακρίβεια, έναν ήρωα από την ανάποδη.

Αν ο ιπτάμενοι, στρατιωτικής και πολιτικής αεροπορίας, είναι οι εκλεκτοί που γεύονται την οργασμική εμπειρία της απόλυτης κυριαρχίας και ελευθερίας σπαθίζοντας τον ουρανό, η μοίρα του συγγραφέα αποδεικνύεται κατά τι ανώτερη. Ο συγγραφέας δύναται με περισσή άνεση να μεταμορφωθεί σε επίδοξο αεροπόρο και ατρόμητο νεφελοσπουδαστή. Με ένα πληκτρολόγιο οι αιθέρες του ανήκουν. Ισχύει και η αντίστροφη περίπτωση, αλλά πιο  σπάνια. Ο Μικρός Πρίγκιπας δεν κλίνεται σε πληθυντικό αριθμό. Εν προκειμένω, ο συγγραφέας δεν είναι μοναχά πολυμήχανος. Είναι παντοδύναμος, ούτως ώστε να δημιουργήσει έναν αδύναμο, εκπεσόντα και έκπτωτο ήρωα. Για την ακρίβεια, έναν ήρωα από την ανάποδη.

Τον Δημήτρη -ή Δήμο, όπως τον φώναζε ο πατέρας του-, στον ύπνο και τον ξύπνιο τον ταλάνιζε ένα όνειρο: να πετάξει. Με ένα από τα στρατιωτικά αεροπλάνα που χάζευε αποσβολωμένος να πετάνε πάνω από τον ουρανό στα Βοδενά, την Έδεσσα, καθώς ξεπόρτιζε τρέχοντας στο άκουσμά τους από το υπόγειο χυτήριο του πατέρα του, παρά τις αντίθετες συστάσεις και τις αυστηρές επιπλήξεις. Με στημόνι αυτή την φιλοδοξία -η αεροπορία αποτελεί την μόνη ικανή συνθήκη να «πληρώσει» την νεανική του ύπαρξη του ήρωα-, και υφάδι ιστορικά γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, του Εμφυλίου στην Ελλάδα, που ακολουθεί, και του πολέμου της Κορέας, ο συγγραφέας στήνει τον αργαλειό της αφήγησής του. 

alt
    Ο Ηλίας Μαγκλίνης
 

Το βιβλίο έχει ως βασικά συστατικά το όνειρο, τους ανθρώπους της πολεμικής αεροπορίας, την επιστήμη της μετεωρολογίας, τον πόλεμο και την ιστορία, την ιστορική έρευνα. Ο συγγραφέας λειτουργεί ως βιρτουόζος της μνήμης, ως βετεράνος της διάσωσης του απαρατήρητου, της αποκατάστασης της μη -ιστορικής- γνώσης. Αλλά και ως κύμβαλο, που απηχεί τις πιο προσωπικές φωνές των εμπλεκομένων χαραχτήρων. Θα άξιζε κανείς να διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο για τους διαλόγους ηρώων, που έχουν όνειρα: «He 's got the dream, but not the drive», ή δευτεραγωνιστών, που έχουν μόνο στόχους.

To τέχνασμα, το τερτίπι, η μαεστρία του βιβλίου αυτού είναι η υβριδική του φύση. Αρχίζει σαν μυθιστόρημα, και για την ακρίβεια σχεδόν μέχρι το τέλος είναι. Αν τα τρία τέταρτα του βιβλίου αποτελούν καθαρή μυθοπλασία, όπως στο σημείωμα του τέλους ο συγγραφέας σπεύδει να υπογραμμίσει -κι αυτή η μυθοπλασία είναι το πηγάδι μύχιων αντικατοπτρισμών, σαγήνης και αποπλάνησης-, η τελευταία ενότητα λειτουργεί σαν την ιστορική αποκατάσταση των γεγονότων, μία ιστορική καταπακτή, που σφραγίζει άπαξ δια παντός το μυθιστόρημα. Αυτό είναι το colpo grosso του συγγραφέα. Με το συγκεκριμένο, το απτό, το προσωποπαγές οδηγεί τον αναγνώστη στο σκοτεινό και ανήλιαγο σπήλαιο της απρόσωπης Ιστορίας. Πόσοι από τους αναγνώστες της Πρωινής Γαλήνης θα διάβαζαν με τόσο ζήλο το ιστορικό, επιλογικό Cloudspotting, αν προηγουμένως δεν είχε προηγηθεί η μύηση στα όνειρα, τους φόβους, τους έρωτες, το στομάχι, το «σεπούκου» του ήρωα που δημιούργησε ο συγγραφέας;

Το βιβλίο δεν αφηγείται πτήσεις, αλλά την πτώση, δεν πραγματεύεται το πέταγμα, αλλά την συντριβή, προσωπική, κοινωνική, πολιτική, ιστορική.

Το βιβλίο, αν και φέρει τον τίτλο Πρωινή Γαλήνη από το απατηλό όνομα της Κορέας, και στο ασημένιο εξώφυλλό του απεικονίζεται ένα ελικοφόρο, δεν αφηγείται πτήσεις, αλλά την πτώση, δεν πραγματεύεται το πέταγμα, αλλά την συντριβή, προσωπική, κοινωνική, πολιτική, ιστορική. Το πόνημα δεν είναι μήτε εωθινό, μήτε γαλήνιο. Διαδραματίζεται στο λυκαυγές, και όχι στο λυκόφως, και κλυδωνίζει στην συνείδηση και του πιο κραταιού αναγνώστη ό,τι βαθύτερο τον κατατρύχει. Γιατί να διαβάσει κανείς την Πρωινή Γαλήνη; Μα το μαρτυρά κανείς από την προμετωπίδα ακόμη. Το βιβλίο δεν φιλοδοξεί να λειτουργήσει σαν μία ημέρα κρίσης τσέπης. Φανερώνεται, απλώς, όπως το πρωινό, ιδανικό για παρατήρηση: excellent and fair. Και στην συνθήκη αυτή έγκειται, συνίσταται η παντοδυναμία του συγγραφέα.

Σημείωση: Λέγεται ότι ένας Κινέζος αυτοκράτορας της Δυναστείας των Μινγκ έδωσε στην Κορέα το όνομα Τσάο-Σιέν, δηλαδή «Χώρα της Πρωινής Γαλήνης», ή «Χώρα της Πρωινής Δροσιάς», για το σπάνιο φυσικό της κάλλος κατά την ανατολή του ηλίου. Ορισμένοι θεωρούν ότι το «Τσάο» δεν σημαίνει μόνο αντικρίζω, αλλά και ακολουθώ, και ότι το «Σιέν» δεν σημαίνει δροσιά, αλλά αποφασιστικότητα. Η Κορέα είναι, συνεπώς, η «Χώρα που με όλη της την καρδιά ακολουθεί τον πρωινό ήλιο». Τέλος, δεν λείπουν εκείνοι που θεωρούν ότι η ορθή μετάφραση είναι «Χώρα της Πρωινής Λαμπρότητας», καθώς η χώρα βρίσκεται στην Ανατολή και πρώτη λούζεται με τη δόξα του πρωινού ήλιου.  Εκ παραφθοράς του κινεζικού ονόματος, οι Κορεάτες και Ιάπωνες την αποκαλούν «Τσο-Σεν» ή «Σοσόν». 

* Η ΜΥΡΕΝΑ ΣΕΡΒΙΤΖΟΓΛΟΥ είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας στην Πρεσβεία της Ελλάδος στα Τίρανα.

altΠρωινή γαλήνη
Ηλίας Μαγκλίνης
Μεταίχμιο 2015
Σελ. 466, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ