alt

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Μαγκλίνη Πρωινή γαλήνη (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

Αν ισχύει στο ακέραιο η υπόθεση που θέλει κάθε συγγραφέα να επιλύει στην «γραπτή» του ζωή τους ανοιχτούς λογαριασμούς της πραγματικής, δεν γίνεται να θεωρηθούν τυχαίες, αθώες ή «ανέφελες» οι «εν γραφή» πτήσεις του δημοσιογράφου και συγγραφέα Ηλία Μαγκλίνη. Γιος βετεράνου αεροπόρου, «της 22ης Σειράς της Σχολής Ικάρων, αντισμηνάρχου (I) ε.α., βετεράνου της Κορέας και των αποστολών στο Κονγκό», και κατά οχτώ χρόνια μικρότερος αδελφός «ιπτάμενου χειριστή στην Ολυμπιακή Αεροπορία επί είκοσι πέντε έτη», στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου τον παρακολουθούμε να εξομολογείται γελώντας, σε άπταιστο πρώτο ενικό πρόσωπο, στον συνομιλητή του: «Μα πήγαινα κι εγώ για πιλότος, τα είχα δρομολογήσει όλα για να φύγω για την Αμερική, αλλά τελικώς προτίμησα να μείνω εδώ και να γράφω περί πτήσεων. Η γη είναι το πεπρωμένο μου μάλλον». Και αυτό το γέλιο του σχεδόν αντηχεί στα αυτιά μας.

Ο συγγραφέας δεν είναι μοναχά πολυμήχανος. Είναι παντοδύναμος, ούτως ώστε να δημιουργήσει έναν αδύναμο, εκπεσόντα και έκπτωτο ήρωα. Για την ακρίβεια, έναν ήρωα από την ανάποδη.

Αν ο ιπτάμενοι, στρατιωτικής και πολιτικής αεροπορίας, είναι οι εκλεκτοί που γεύονται την οργασμική εμπειρία της απόλυτης κυριαρχίας και ελευθερίας σπαθίζοντας τον ουρανό, η μοίρα του συγγραφέα αποδεικνύεται κατά τι ανώτερη. Ο συγγραφέας δύναται με περισσή άνεση να μεταμορφωθεί σε επίδοξο αεροπόρο και ατρόμητο νεφελοσπουδαστή. Με ένα πληκτρολόγιο οι αιθέρες του ανήκουν. Ισχύει και η αντίστροφη περίπτωση, αλλά πιο  σπάνια. Ο Μικρός Πρίγκιπας δεν κλίνεται σε πληθυντικό αριθμό. Εν προκειμένω, ο συγγραφέας δεν είναι μοναχά πολυμήχανος. Είναι παντοδύναμος, ούτως ώστε να δημιουργήσει έναν αδύναμο, εκπεσόντα και έκπτωτο ήρωα. Για την ακρίβεια, έναν ήρωα από την ανάποδη.

Τον Δημήτρη -ή Δήμο, όπως τον φώναζε ο πατέρας του-, στον ύπνο και τον ξύπνιο τον ταλάνιζε ένα όνειρο: να πετάξει. Με ένα από τα στρατιωτικά αεροπλάνα που χάζευε αποσβολωμένος να πετάνε πάνω από τον ουρανό στα Βοδενά, την Έδεσσα, καθώς ξεπόρτιζε τρέχοντας στο άκουσμά τους από το υπόγειο χυτήριο του πατέρα του, παρά τις αντίθετες συστάσεις και τις αυστηρές επιπλήξεις. Με στημόνι αυτή την φιλοδοξία -η αεροπορία αποτελεί την μόνη ικανή συνθήκη να «πληρώσει» την νεανική του ύπαρξη του ήρωα-, και υφάδι ιστορικά γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, του Εμφυλίου στην Ελλάδα, που ακολουθεί, και του πολέμου της Κορέας, ο συγγραφέας στήνει τον αργαλειό της αφήγησής του. 

alt
    Ο Ηλίας Μαγκλίνης
 

Το βιβλίο έχει ως βασικά συστατικά το όνειρο, τους ανθρώπους της πολεμικής αεροπορίας, την επιστήμη της μετεωρολογίας, τον πόλεμο και την ιστορία, την ιστορική έρευνα. Ο συγγραφέας λειτουργεί ως βιρτουόζος της μνήμης, ως βετεράνος της διάσωσης του απαρατήρητου, της αποκατάστασης της μη -ιστορικής- γνώσης. Αλλά και ως κύμβαλο, που απηχεί τις πιο προσωπικές φωνές των εμπλεκομένων χαραχτήρων. Θα άξιζε κανείς να διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο για τους διαλόγους ηρώων, που έχουν όνειρα: «He 's got the dream, but not the drive», ή δευτεραγωνιστών, που έχουν μόνο στόχους.

To τέχνασμα, το τερτίπι, η μαεστρία του βιβλίου αυτού είναι η υβριδική του φύση. Αρχίζει σαν μυθιστόρημα, και για την ακρίβεια σχεδόν μέχρι το τέλος είναι. Αν τα τρία τέταρτα του βιβλίου αποτελούν καθαρή μυθοπλασία, όπως στο σημείωμα του τέλους ο συγγραφέας σπεύδει να υπογραμμίσει -κι αυτή η μυθοπλασία είναι το πηγάδι μύχιων αντικατοπτρισμών, σαγήνης και αποπλάνησης-, η τελευταία ενότητα λειτουργεί σαν την ιστορική αποκατάσταση των γεγονότων, μία ιστορική καταπακτή, που σφραγίζει άπαξ δια παντός το μυθιστόρημα. Αυτό είναι το colpo grosso του συγγραφέα. Με το συγκεκριμένο, το απτό, το προσωποπαγές οδηγεί τον αναγνώστη στο σκοτεινό και ανήλιαγο σπήλαιο της απρόσωπης Ιστορίας. Πόσοι από τους αναγνώστες της Πρωινής Γαλήνης θα διάβαζαν με τόσο ζήλο το ιστορικό, επιλογικό Cloudspotting, αν προηγουμένως δεν είχε προηγηθεί η μύηση στα όνειρα, τους φόβους, τους έρωτες, το στομάχι, το «σεπούκου» του ήρωα που δημιούργησε ο συγγραφέας;

Το βιβλίο δεν αφηγείται πτήσεις, αλλά την πτώση, δεν πραγματεύεται το πέταγμα, αλλά την συντριβή, προσωπική, κοινωνική, πολιτική, ιστορική.

Το βιβλίο, αν και φέρει τον τίτλο Πρωινή Γαλήνη από το απατηλό όνομα της Κορέας, και στο ασημένιο εξώφυλλό του απεικονίζεται ένα ελικοφόρο, δεν αφηγείται πτήσεις, αλλά την πτώση, δεν πραγματεύεται το πέταγμα, αλλά την συντριβή, προσωπική, κοινωνική, πολιτική, ιστορική. Το πόνημα δεν είναι μήτε εωθινό, μήτε γαλήνιο. Διαδραματίζεται στο λυκαυγές, και όχι στο λυκόφως, και κλυδωνίζει στην συνείδηση και του πιο κραταιού αναγνώστη ό,τι βαθύτερο τον κατατρύχει. Γιατί να διαβάσει κανείς την Πρωινή Γαλήνη; Μα το μαρτυρά κανείς από την προμετωπίδα ακόμη. Το βιβλίο δεν φιλοδοξεί να λειτουργήσει σαν μία ημέρα κρίσης τσέπης. Φανερώνεται, απλώς, όπως το πρωινό, ιδανικό για παρατήρηση: excellent and fair. Και στην συνθήκη αυτή έγκειται, συνίσταται η παντοδυναμία του συγγραφέα.

Σημείωση: Λέγεται ότι ένας Κινέζος αυτοκράτορας της Δυναστείας των Μινγκ έδωσε στην Κορέα το όνομα Τσάο-Σιέν, δηλαδή «Χώρα της Πρωινής Γαλήνης», ή «Χώρα της Πρωινής Δροσιάς», για το σπάνιο φυσικό της κάλλος κατά την ανατολή του ηλίου. Ορισμένοι θεωρούν ότι το «Τσάο» δεν σημαίνει μόνο αντικρίζω, αλλά και ακολουθώ, και ότι το «Σιέν» δεν σημαίνει δροσιά, αλλά αποφασιστικότητα. Η Κορέα είναι, συνεπώς, η «Χώρα που με όλη της την καρδιά ακολουθεί τον πρωινό ήλιο». Τέλος, δεν λείπουν εκείνοι που θεωρούν ότι η ορθή μετάφραση είναι «Χώρα της Πρωινής Λαμπρότητας», καθώς η χώρα βρίσκεται στην Ανατολή και πρώτη λούζεται με τη δόξα του πρωινού ήλιου.  Εκ παραφθοράς του κινεζικού ονόματος, οι Κορεάτες και Ιάπωνες την αποκαλούν «Τσο-Σεν» ή «Σοσόν». 

* Η ΜΥΡΕΝΑ ΣΕΡΒΙΤΖΟΓΛΟΥ είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας στην Πρεσβεία της Ελλάδος στα Τίρανα.

altΠρωινή γαλήνη
Ηλίας Μαγκλίνης
Μεταίχμιο 2015
Σελ. 466, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ