alt

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Μαγκλίνη Πρωινή γαλήνη (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

Αν ισχύει στο ακέραιο η υπόθεση που θέλει κάθε συγγραφέα να επιλύει στην «γραπτή» του ζωή τους ανοιχτούς λογαριασμούς της πραγματικής, δεν γίνεται να θεωρηθούν τυχαίες, αθώες ή «ανέφελες» οι «εν γραφή» πτήσεις του δημοσιογράφου και συγγραφέα Ηλία Μαγκλίνη. Γιος βετεράνου αεροπόρου, «της 22ης Σειράς της Σχολής Ικάρων, αντισμηνάρχου (I) ε.α., βετεράνου της Κορέας και των αποστολών στο Κονγκό», και κατά οχτώ χρόνια μικρότερος αδελφός «ιπτάμενου χειριστή στην Ολυμπιακή Αεροπορία επί είκοσι πέντε έτη», στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου τον παρακολουθούμε να εξομολογείται γελώντας, σε άπταιστο πρώτο ενικό πρόσωπο, στον συνομιλητή του: «Μα πήγαινα κι εγώ για πιλότος, τα είχα δρομολογήσει όλα για να φύγω για την Αμερική, αλλά τελικώς προτίμησα να μείνω εδώ και να γράφω περί πτήσεων. Η γη είναι το πεπρωμένο μου μάλλον». Και αυτό το γέλιο του σχεδόν αντηχεί στα αυτιά μας.

Ο συγγραφέας δεν είναι μοναχά πολυμήχανος. Είναι παντοδύναμος, ούτως ώστε να δημιουργήσει έναν αδύναμο, εκπεσόντα και έκπτωτο ήρωα. Για την ακρίβεια, έναν ήρωα από την ανάποδη.

Αν ο ιπτάμενοι, στρατιωτικής και πολιτικής αεροπορίας, είναι οι εκλεκτοί που γεύονται την οργασμική εμπειρία της απόλυτης κυριαρχίας και ελευθερίας σπαθίζοντας τον ουρανό, η μοίρα του συγγραφέα αποδεικνύεται κατά τι ανώτερη. Ο συγγραφέας δύναται με περισσή άνεση να μεταμορφωθεί σε επίδοξο αεροπόρο και ατρόμητο νεφελοσπουδαστή. Με ένα πληκτρολόγιο οι αιθέρες του ανήκουν. Ισχύει και η αντίστροφη περίπτωση, αλλά πιο  σπάνια. Ο Μικρός Πρίγκιπας δεν κλίνεται σε πληθυντικό αριθμό. Εν προκειμένω, ο συγγραφέας δεν είναι μοναχά πολυμήχανος. Είναι παντοδύναμος, ούτως ώστε να δημιουργήσει έναν αδύναμο, εκπεσόντα και έκπτωτο ήρωα. Για την ακρίβεια, έναν ήρωα από την ανάποδη.

Τον Δημήτρη -ή Δήμο, όπως τον φώναζε ο πατέρας του-, στον ύπνο και τον ξύπνιο τον ταλάνιζε ένα όνειρο: να πετάξει. Με ένα από τα στρατιωτικά αεροπλάνα που χάζευε αποσβολωμένος να πετάνε πάνω από τον ουρανό στα Βοδενά, την Έδεσσα, καθώς ξεπόρτιζε τρέχοντας στο άκουσμά τους από το υπόγειο χυτήριο του πατέρα του, παρά τις αντίθετες συστάσεις και τις αυστηρές επιπλήξεις. Με στημόνι αυτή την φιλοδοξία -η αεροπορία αποτελεί την μόνη ικανή συνθήκη να «πληρώσει» την νεανική του ύπαρξη του ήρωα-, και υφάδι ιστορικά γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, του Εμφυλίου στην Ελλάδα, που ακολουθεί, και του πολέμου της Κορέας, ο συγγραφέας στήνει τον αργαλειό της αφήγησής του. 

alt
    Ο Ηλίας Μαγκλίνης
 

Το βιβλίο έχει ως βασικά συστατικά το όνειρο, τους ανθρώπους της πολεμικής αεροπορίας, την επιστήμη της μετεωρολογίας, τον πόλεμο και την ιστορία, την ιστορική έρευνα. Ο συγγραφέας λειτουργεί ως βιρτουόζος της μνήμης, ως βετεράνος της διάσωσης του απαρατήρητου, της αποκατάστασης της μη -ιστορικής- γνώσης. Αλλά και ως κύμβαλο, που απηχεί τις πιο προσωπικές φωνές των εμπλεκομένων χαραχτήρων. Θα άξιζε κανείς να διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο για τους διαλόγους ηρώων, που έχουν όνειρα: «He 's got the dream, but not the drive», ή δευτεραγωνιστών, που έχουν μόνο στόχους.

To τέχνασμα, το τερτίπι, η μαεστρία του βιβλίου αυτού είναι η υβριδική του φύση. Αρχίζει σαν μυθιστόρημα, και για την ακρίβεια σχεδόν μέχρι το τέλος είναι. Αν τα τρία τέταρτα του βιβλίου αποτελούν καθαρή μυθοπλασία, όπως στο σημείωμα του τέλους ο συγγραφέας σπεύδει να υπογραμμίσει -κι αυτή η μυθοπλασία είναι το πηγάδι μύχιων αντικατοπτρισμών, σαγήνης και αποπλάνησης-, η τελευταία ενότητα λειτουργεί σαν την ιστορική αποκατάσταση των γεγονότων, μία ιστορική καταπακτή, που σφραγίζει άπαξ δια παντός το μυθιστόρημα. Αυτό είναι το colpo grosso του συγγραφέα. Με το συγκεκριμένο, το απτό, το προσωποπαγές οδηγεί τον αναγνώστη στο σκοτεινό και ανήλιαγο σπήλαιο της απρόσωπης Ιστορίας. Πόσοι από τους αναγνώστες της Πρωινής Γαλήνης θα διάβαζαν με τόσο ζήλο το ιστορικό, επιλογικό Cloudspotting, αν προηγουμένως δεν είχε προηγηθεί η μύηση στα όνειρα, τους φόβους, τους έρωτες, το στομάχι, το «σεπούκου» του ήρωα που δημιούργησε ο συγγραφέας;

Το βιβλίο δεν αφηγείται πτήσεις, αλλά την πτώση, δεν πραγματεύεται το πέταγμα, αλλά την συντριβή, προσωπική, κοινωνική, πολιτική, ιστορική.

Το βιβλίο, αν και φέρει τον τίτλο Πρωινή Γαλήνη από το απατηλό όνομα της Κορέας, και στο ασημένιο εξώφυλλό του απεικονίζεται ένα ελικοφόρο, δεν αφηγείται πτήσεις, αλλά την πτώση, δεν πραγματεύεται το πέταγμα, αλλά την συντριβή, προσωπική, κοινωνική, πολιτική, ιστορική. Το πόνημα δεν είναι μήτε εωθινό, μήτε γαλήνιο. Διαδραματίζεται στο λυκαυγές, και όχι στο λυκόφως, και κλυδωνίζει στην συνείδηση και του πιο κραταιού αναγνώστη ό,τι βαθύτερο τον κατατρύχει. Γιατί να διαβάσει κανείς την Πρωινή Γαλήνη; Μα το μαρτυρά κανείς από την προμετωπίδα ακόμη. Το βιβλίο δεν φιλοδοξεί να λειτουργήσει σαν μία ημέρα κρίσης τσέπης. Φανερώνεται, απλώς, όπως το πρωινό, ιδανικό για παρατήρηση: excellent and fair. Και στην συνθήκη αυτή έγκειται, συνίσταται η παντοδυναμία του συγγραφέα.

Σημείωση: Λέγεται ότι ένας Κινέζος αυτοκράτορας της Δυναστείας των Μινγκ έδωσε στην Κορέα το όνομα Τσάο-Σιέν, δηλαδή «Χώρα της Πρωινής Γαλήνης», ή «Χώρα της Πρωινής Δροσιάς», για το σπάνιο φυσικό της κάλλος κατά την ανατολή του ηλίου. Ορισμένοι θεωρούν ότι το «Τσάο» δεν σημαίνει μόνο αντικρίζω, αλλά και ακολουθώ, και ότι το «Σιέν» δεν σημαίνει δροσιά, αλλά αποφασιστικότητα. Η Κορέα είναι, συνεπώς, η «Χώρα που με όλη της την καρδιά ακολουθεί τον πρωινό ήλιο». Τέλος, δεν λείπουν εκείνοι που θεωρούν ότι η ορθή μετάφραση είναι «Χώρα της Πρωινής Λαμπρότητας», καθώς η χώρα βρίσκεται στην Ανατολή και πρώτη λούζεται με τη δόξα του πρωινού ήλιου.  Εκ παραφθοράς του κινεζικού ονόματος, οι Κορεάτες και Ιάπωνες την αποκαλούν «Τσο-Σεν» ή «Σοσόν». 

* Η ΜΥΡΕΝΑ ΣΕΡΒΙΤΖΟΓΛΟΥ είναι Σύμβουλος Επικοινωνίας στην Πρεσβεία της Ελλάδος στα Τίρανα.

altΠρωινή γαλήνη
Ηλίας Μαγκλίνης
Μεταίχμιο 2015
Σελ. 466, τιμή εκδότη €17,70

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» της Έρσης Σωτηροπούλου (κριτική) – Ριζοσπαστικός φεμινισμός με κουίρ προοπτική σε φόντο εθνικής ανάτασης

«Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» της Έρσης Σωτηροπούλου (κριτική) – Ριζοσπαστικός φεμινισμός με κουίρ προοπτική σε φόντο εθνικής ανάτασης

Για τη νουβέλα της Έρσης Σωτηροπούλου «Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα» (πρώτη έκδοση: 1982), που επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη. Μια ανάγνωση που υπογραμμίζει τον «ριζοσπαστικό φεμινισμό» της νουβέλας.

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός

...
«Αδύνατες πόλεις» του Νίκου Α. Μάντη (κριτική) – Μεταλλαγμένη Σεχραζάτ στον λαβύρινθο πολλαπλών αφηγήσεων

«Αδύνατες πόλεις» του Νίκου Α. Μάντη (κριτική) – Μεταλλαγμένη Σεχραζάτ στον λαβύρινθο πολλαπλών αφηγήσεων

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Α. Μάντη «Αδύνατες πόλεις» (εκδ. Καστανιώτη), μια δαιδαλώδης πολυαφήγηση με «χιμαιρικές μορφές, υπερμεγέθεις δαίμονες, ζηλωτές μιας νέας θρησκείας που καταργεί όλες τις άλλες, παραισθητικούς κόσμους και ένα σωρό άλλα πράγματα». 

Γράφει ο ...

Γιάννης Σκαρίμπας & Δημοσθένης Βουτυράς – Από τη σαγήνη της ερωτικής έλξης στον υπαρξιακό τρόμο και στη σκοτεινιά

Γιάννης Σκαρίμπας & Δημοσθένης Βουτυράς – Από τη σαγήνη της ερωτικής έλξης στον υπαρξιακό τρόμο και στη σκοτεινιά

Για τα βιβλία «Ο Αυτοκράτωρ της Κίνας και άλλες ιστορίες» του Γιάννη Σκαρίμπα και «Το καράβι του θανάτου και άλλες ιστορίες» του Δημοσθένη Βουτυρά, που κυκλοφορούν στη σειρά «Τα αειθαλή» των εκδόσεων Τόπος.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ροζ γλίτσα» της Φερνάντα Τρίας – Νερά κόκκινα, ψάρια νεκρά, ζωή αφόρητη

«Ροζ γλίτσα» της Φερνάντα Τρίας – Νερά κόκκινα, ψάρια νεκρά, ζωή αφόρητη

Για το μυθιστόρημα της Φερνάντα Τρίας (Fernanda Trías) «Ροζ γλίτσα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Carnívora, σε μετάφραση Ιφιγένειας Ντούμη. 

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου

«Ο Μωυσής με τον Ααρών έκαναν όπως ακριβώς του...

«Το αίνιγμα της Γενέσεως» του Άντριου Πάρκερ (κριτική) – Μια «Εξαήμερος» για τον 21ο αιώνα;

«Το αίνιγμα της Γενέσεως» του Άντριου Πάρκερ (κριτική) – Μια «Εξαήμερος» για τον 21ο αιώνα;

Για το θεολογικό δοκίμιο του Άντριου Πάρκερ (Andrew Parker) «Το αίνιγμα της Γενέσεως», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ουρανός, σε μετάφραση Μαρτίνας Κόφφα. 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

Ο Βρετανός συγγρα...

«Οι απαντήσεις» – ένα ποίημα της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου (1948-2000)

«Οι απαντήσεις» – ένα ποίημα της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου (1948-2000)

«Απαντήσεις», από τη συλλογή «Του λιναριού τα πάθη – Ο Μέγας Μυρμηκοφάγος», εκδ. Άγρα, της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου (1948-2000). Κεντρική εικόνα, «Ρόδια» του Γεώργιου Ιακωβίδη.

Επιμέλεια: Οράτιος

Οι απαντήσεις

Σ’ αυτό που ρω...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

«Εις οσμήν ευωδίας πνευματικής» – Τρεις εκδόσεις με θεολογική αφετηρία και ανοιχτούς ορίζοντες

«Εις οσμήν ευωδίας πνευματικής» – Τρεις εκδόσεις με θεολογική αφετηρία και ανοιχτούς ορίζοντες

Για τα βιβλία «Ο παράδεισος και η κόλαση στη γη. Προσωπικές εμπειρίες του Βασιλείου Καισαρείας, του Γρηγορίου Νύσσης και του Ιωάννου Κωνσταντινουπόλεως» (εκδ. ΠΕΚ), «Αυγούστας Ευδοκίας, Βίος Κυπριανού» (εκδ. Αρμός) και για το λεύκωμα «Εις οσμήν ευωδίας πνευματικής. Φώτη Κόντογλου, διαχρονικές δημιουργίες» (εκδ....

Τι διαβάζουμε τώρα; 12 επιλεγμένα βιβλία ψυχολογίας, αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 12 επιλεγμένα βιβλία ψυχολογίας, αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας

Δώδεκα βιβλία ψυχολογίας, αυτοβοήθειας και αυτογνωσίας διαλεγμένα από τις πρόσφατες εκδόσεις στους πάγκους των βιβλιοπωλείων.  

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Αρκετοί θεωρούν πως οι οδηγοί αυτοβοήθειας κι αυτογνωσίας είναι μόδα που θα περ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ