geometris-685

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λίλας Κονομάρα Οι ανησυχίες του γεωμέτρη (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Βέη

«Την επόμενη στιγμή, τα κοιλώματα της σπηλιάς άρχισαν αλλού να υποχωρούν και αλλού να διογκώνονται, σχηματίζοντας νέες μορφές». (Από το βιβλίο, σελ. 152)

Δώδεκα ιστορήματα με κεντρικό άξονα την επανεξέταση ορισμένων χαρακτηριστικών δεδομένων της ατομικής και συλλογικής μας μνήμης. Οι θεματικές εναλλαγές σημειώνονται με ιδιαίτερη φροντίδα. Από τον λαβύρινθο των περιπετειών, το κείμενο συλλέγει ό,τι αρμόζει καλύτερα στη συγκεκριμένη περίσταση. Εμφύλια πάθη, απονενοημένα διαβήματα, συμπλέγματα φοβικού χαρακτήρα, απόκρυφες αμαρτίες οικογενειών της ελλαδικής υπαίθρου, βιωματικά στιγμιότυπα στο αχανές εσωτερικό της εικονικής πραγματικότητας του διαδικτύου, εκούσιες κι ακούσιες ενέργειες τυπικών ηρώων της καθημερινότητας ως και θυμοειδείς αντιδράσεις των ατόμων, των εγκλωβισμένων στα στεγανά του βίου, συναποτελούν τις κύριες εστίες της διηγητικής δράσης. Η δε έντονη μεταφυσική απόκλιση στο απρόοπτο «Άλογο» (βλ. σελ. 55 επ.) ή στην εξαιρετικά επεξεργασμένη «Γεωγονία» (βλ. σελ. 69 επ.) προσδίδει στο χτίσιμο των διηγημάτων όχι μόνον μιαν ισχυρή δόση έκπληξης, αλλά κι ένα ικανό εννοιολογικό βάθος.

Άλλωστε η διακεκριμένη πεζογράφος Λίλα Κονομάρα επιδίδεται κατ΄ εξοχήν στη μελέτη και κατανόηση του πλασματικού κόσμου, σύμφωνα με όσα μας έδειξε, μεταξύ άλλων, ο Γουάλας Στήβενς. Τα πράγματα έλκονται από την κατάλληλη λέξη και αποκαλύπτουν προοδευτικά μερικές από τις εσώτερες πτυχές τους. Η οικονομία των εκφραστικών μέσων καθοδηγεί με πρόδηλη ασφάλεια την αφήγηση. Το δε επιλογικό κομμάτι με το γριφώδη τίτλο «Θν» δεν κρύβει τον πυρετό, ο οποίος το προκάλεσε. Οι συνειρμοί κωδικοποιούν εδώ με άνεση το συγγραφικό είναι στο σύνολό του, αλλά και την ειδικότερη υφή της περιρρέουσας ατμόσφαιρας. Οι ενδεικτικές ποιότητες και οι χαρακτηριστικές ποσότητες των τοπίων είναι επίσης παρούσες: ό, τι κατατίθεται είναι απόσταγμα εξειδικευμένων παρατηρήσεων των φαινομένων. Διασώζεται εν τέλει μια περίληψη του κόσμου (μας), όπου τα πρόσωπα αντλούν δύναμη τόσο από τα φωτεινά τους αποθέματα, όσο και από τα σκοτεινά τους κοιτάσματα.

Διασώζεται εν τέλει μια περίληψη του κόσμου (μας), όπου τα πρόσωπα αντλούν δύναμη τόσο από τα φωτεινά τους αποθέματα, όσο και από τα σκοτεινά τους κοιτάσματα.

Θεωρώ εν ολίγοις ότι πρόκειται για ένα ανοικτό εργαστήριο υφολογικών εκδοχών. Φαίνεται από τις πρώτες σελίδες ότι η γλώσσα ελέγχει πλήρως τον εαυτό της. Το συγκεκριμένο ιστορικό δεδομένο τεκμαίρεται εξ ορισμού αναπαλλοτρίωτο έδαφός της. Η ανασκευή, η ανάπλαση και η διόρθωσή του δεν αποτελούν πράξεις καθοσιώσεως ή άκαιρους ευτελισμούς του, αλλά συνθήκες αναγνωστικής τέρψης. Μάλιστα επαναλαμβανόμενης. Το ειδικότερο τοπίο διευρύνεται κατά συνέπεια επαρκώς για να χωρέσει όσο περισσότερες χρονικότητες γίνεται. Το τελικό αισθητικό προϊόν δικαιώνει την αφετηριακή πρόταση. Η γραφή είναι κάτοχος εν ολίγοις των μυστικών της λυσιτελώς συγκερασμένης αποτύπωσης τόσο ιδιαζόντως καθοριστικών στιγμών της πραγματικότητας, όσο και ειδοποιών περιστατικών ενός απέραντου, αλλά όχι άτακτου, σαφώς επινοημένου υλικού. Ανώνυμοι συμπολίτες, περσόνες που διασχίζουν τους αιώνες, εμβληματικοί χαρακτήρες, αλλά και θλιβερά απορρίμματα του βίου, φασματικοί περιηγητές, πολιτικά διωκόμενοι, φερέλπιδες ή απλώς απογοητευμένοι μετανάστες, μυστικοπαθείς ιερουργοί, σαλοί σεσημασμένοι ή ανένταχτοι σε κατηγορίες, παραλλαγές, αναμοχλεύσεις και βελτιώσεις μυθικών κεκτημένων, ιδεοληψίες, κοσμοθεωρίες και καταστατικές εμμονές της ύπαρξης πυκνώνουν τις σελίδες. Το πάγιο αίτημα της συγγραφέως αφορά στην προκειμένη περίπτωση την πρόσκτηση, την καλλιέργεια και την περαιτέρω διατήρηση ικανού και αναγκαίου ζωτικού διαστήματος. Η πρόσληψη και η κατοχή του ανήκουν ασφαλώς στα αναφαίρετα δικαιώματα της εν λόγω κειμενικής τάξης

konomara-photo
   Η Λίλα Κονομάρα
 

Ο χορός των προαναφερομένων προσώπων δεν φωνασκεί. Δεν θα μπορούσε και δεν θα ήθελε άλλωστε. Όσοι και όσες τον στελεχώνουν έχουν μάθει άλλωστε προ πολλού να υπακούουν στις αυστηρές οδηγίες της συγγραφέως. Τα περί τον Θουκυδίδη, τον Μακρυγιάννη, τον Οιδίποδα, τον Ορφέα, αλλά και τον ομιλητικότατο και άλλο τόσο ευπρόσδεκτο Καραγκιόζη συναποτελούν ορισμένες ευδιάκριτες κειμενικές εστίες αναφορών και αυτοαναφορών. Εκεί ακριβώς υφαίνεται ένα μεγάλο μέρος του τάπητα των διαχρονικών παλιμψήστων. Δεν δημιουργείται αδιαχώρητο, όπως θα συνέβαινε σε λιγότερο ευτυχείς εμπεδώσεις, διότι η λεπτή, η συνειδητή επεξεργασία, η οποία προηγήθηκε, φρόντισε να αποδώσει την αρμόζουσα τιμή και ανάλογη θέση σε όλα τα διηγητικά σύνολα. Η σύγκληση ανομοιογενών κατ΄ αρχήν υλικών είναι καθόλα πειστική: είμαστε μέρη ενός ενιαίου χωρόχρονου παθών, αμφισβητήσεων του γίγνεσθαι, παροδικών ή μονίμων ψευδαισθήσεων και θλιβερών αυταπατών. Η αδυναμία μας να υπερβούμε το περιορισμένο μας γνωσιολογικό επίπεδο των συγκεκριμένων καντιανών ορίων είναι βεβαίως συγγνωστή. Τότε η προσφυγή στο μυθικό στοιχείο του βίου συνιστά την απαραίτητη διαφυγή προς την απώτερη αλήθεια. Στο σημείο αυτό η συγγραφέας αποδεικνύει άλλη μια φορά την ικανότητά της να ανάγεται στη σφαίρα του φαντασιακού, χωρίς να παρασύρεται όμως σε μη παραγωγικές συνδηλώσεις. Η διατήρηση των ισορροπιών συνιστά άλλωστε σημαίνον κειμενικό καθήκον.

Το κείμενο είναι χάρτης συγκινησιακών τοπίων. Η οικονομία των εκφραστικών μέσων καθοδηγεί την αφήγηση.

Η εισαγωγική, εικοσασέλιδη «Εποποιία» παρέχει το μέτρο των όσων έπονται. Η εξ αντικειμένου λεγομένη πραγματικότητα είναι το απολύτως αναγκαίο στερεό υπόβαθρο, πάνω στο οποίο στήνεται με τη δέουσα προσοχή το σκηνικό της ονειρικής πράξης. Η ώσμωση είναι εμφανής. Η συναλληλία αξιοποιείται ακωλύτως: το κείμενο είναι χάρτης συγκινησιακών τοπίων. Το όλο εγχείρημα, περιττό να το υπογραμμίσω περαιτέρω, αποδίδει πολλούς καρπούς. Αυτό που εισπράττουμε είναι καλειδοσκοπικά επαρκές: ο ίδιος ο κόσμος των ορατών και των αοράτων υποστηρίζει αφ΄ εαυτού την πληθώρα των πολλαπλών, αντιφατικών ή μη, ερμηνειών του. Τονίζω ότι στάθηκα στους ειδολογικά εμφανέστερους για ευνόητους λόγους. Με άλλη ευκαιρία θα μπορούσα ενδεχομένως να διερευνήσω επί πλέον σημάνσεις, αφετηρίες και πέρατα ετέρων δοκιμών.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι ποιητής. 

konomara2Οι ανησυχίες του γεωμέτρη
Λίλα Κονομάρα
Κέδρος 2014
Σελ. 184, τιμή € 12,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΛΑΣ ΚΟΝΟΜΑΡΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ