geometris-685

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λίλας Κονομάρα Οι ανησυχίες του γεωμέτρη (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Βέη

«Την επόμενη στιγμή, τα κοιλώματα της σπηλιάς άρχισαν αλλού να υποχωρούν και αλλού να διογκώνονται, σχηματίζοντας νέες μορφές». (Από το βιβλίο, σελ. 152)

Δώδεκα ιστορήματα με κεντρικό άξονα την επανεξέταση ορισμένων χαρακτηριστικών δεδομένων της ατομικής και συλλογικής μας μνήμης. Οι θεματικές εναλλαγές σημειώνονται με ιδιαίτερη φροντίδα. Από τον λαβύρινθο των περιπετειών, το κείμενο συλλέγει ό,τι αρμόζει καλύτερα στη συγκεκριμένη περίσταση. Εμφύλια πάθη, απονενοημένα διαβήματα, συμπλέγματα φοβικού χαρακτήρα, απόκρυφες αμαρτίες οικογενειών της ελλαδικής υπαίθρου, βιωματικά στιγμιότυπα στο αχανές εσωτερικό της εικονικής πραγματικότητας του διαδικτύου, εκούσιες κι ακούσιες ενέργειες τυπικών ηρώων της καθημερινότητας ως και θυμοειδείς αντιδράσεις των ατόμων, των εγκλωβισμένων στα στεγανά του βίου, συναποτελούν τις κύριες εστίες της διηγητικής δράσης. Η δε έντονη μεταφυσική απόκλιση στο απρόοπτο «Άλογο» (βλ. σελ. 55 επ.) ή στην εξαιρετικά επεξεργασμένη «Γεωγονία» (βλ. σελ. 69 επ.) προσδίδει στο χτίσιμο των διηγημάτων όχι μόνον μιαν ισχυρή δόση έκπληξης, αλλά κι ένα ικανό εννοιολογικό βάθος.

Άλλωστε η διακεκριμένη πεζογράφος Λίλα Κονομάρα επιδίδεται κατ΄ εξοχήν στη μελέτη και κατανόηση του πλασματικού κόσμου, σύμφωνα με όσα μας έδειξε, μεταξύ άλλων, ο Γουάλας Στήβενς. Τα πράγματα έλκονται από την κατάλληλη λέξη και αποκαλύπτουν προοδευτικά μερικές από τις εσώτερες πτυχές τους. Η οικονομία των εκφραστικών μέσων καθοδηγεί με πρόδηλη ασφάλεια την αφήγηση. Το δε επιλογικό κομμάτι με το γριφώδη τίτλο «Θν» δεν κρύβει τον πυρετό, ο οποίος το προκάλεσε. Οι συνειρμοί κωδικοποιούν εδώ με άνεση το συγγραφικό είναι στο σύνολό του, αλλά και την ειδικότερη υφή της περιρρέουσας ατμόσφαιρας. Οι ενδεικτικές ποιότητες και οι χαρακτηριστικές ποσότητες των τοπίων είναι επίσης παρούσες: ό, τι κατατίθεται είναι απόσταγμα εξειδικευμένων παρατηρήσεων των φαινομένων. Διασώζεται εν τέλει μια περίληψη του κόσμου (μας), όπου τα πρόσωπα αντλούν δύναμη τόσο από τα φωτεινά τους αποθέματα, όσο και από τα σκοτεινά τους κοιτάσματα.

Διασώζεται εν τέλει μια περίληψη του κόσμου (μας), όπου τα πρόσωπα αντλούν δύναμη τόσο από τα φωτεινά τους αποθέματα, όσο και από τα σκοτεινά τους κοιτάσματα.

Θεωρώ εν ολίγοις ότι πρόκειται για ένα ανοικτό εργαστήριο υφολογικών εκδοχών. Φαίνεται από τις πρώτες σελίδες ότι η γλώσσα ελέγχει πλήρως τον εαυτό της. Το συγκεκριμένο ιστορικό δεδομένο τεκμαίρεται εξ ορισμού αναπαλλοτρίωτο έδαφός της. Η ανασκευή, η ανάπλαση και η διόρθωσή του δεν αποτελούν πράξεις καθοσιώσεως ή άκαιρους ευτελισμούς του, αλλά συνθήκες αναγνωστικής τέρψης. Μάλιστα επαναλαμβανόμενης. Το ειδικότερο τοπίο διευρύνεται κατά συνέπεια επαρκώς για να χωρέσει όσο περισσότερες χρονικότητες γίνεται. Το τελικό αισθητικό προϊόν δικαιώνει την αφετηριακή πρόταση. Η γραφή είναι κάτοχος εν ολίγοις των μυστικών της λυσιτελώς συγκερασμένης αποτύπωσης τόσο ιδιαζόντως καθοριστικών στιγμών της πραγματικότητας, όσο και ειδοποιών περιστατικών ενός απέραντου, αλλά όχι άτακτου, σαφώς επινοημένου υλικού. Ανώνυμοι συμπολίτες, περσόνες που διασχίζουν τους αιώνες, εμβληματικοί χαρακτήρες, αλλά και θλιβερά απορρίμματα του βίου, φασματικοί περιηγητές, πολιτικά διωκόμενοι, φερέλπιδες ή απλώς απογοητευμένοι μετανάστες, μυστικοπαθείς ιερουργοί, σαλοί σεσημασμένοι ή ανένταχτοι σε κατηγορίες, παραλλαγές, αναμοχλεύσεις και βελτιώσεις μυθικών κεκτημένων, ιδεοληψίες, κοσμοθεωρίες και καταστατικές εμμονές της ύπαρξης πυκνώνουν τις σελίδες. Το πάγιο αίτημα της συγγραφέως αφορά στην προκειμένη περίπτωση την πρόσκτηση, την καλλιέργεια και την περαιτέρω διατήρηση ικανού και αναγκαίου ζωτικού διαστήματος. Η πρόσληψη και η κατοχή του ανήκουν ασφαλώς στα αναφαίρετα δικαιώματα της εν λόγω κειμενικής τάξης

konomara-photo
   Η Λίλα Κονομάρα
 

Ο χορός των προαναφερομένων προσώπων δεν φωνασκεί. Δεν θα μπορούσε και δεν θα ήθελε άλλωστε. Όσοι και όσες τον στελεχώνουν έχουν μάθει άλλωστε προ πολλού να υπακούουν στις αυστηρές οδηγίες της συγγραφέως. Τα περί τον Θουκυδίδη, τον Μακρυγιάννη, τον Οιδίποδα, τον Ορφέα, αλλά και τον ομιλητικότατο και άλλο τόσο ευπρόσδεκτο Καραγκιόζη συναποτελούν ορισμένες ευδιάκριτες κειμενικές εστίες αναφορών και αυτοαναφορών. Εκεί ακριβώς υφαίνεται ένα μεγάλο μέρος του τάπητα των διαχρονικών παλιμψήστων. Δεν δημιουργείται αδιαχώρητο, όπως θα συνέβαινε σε λιγότερο ευτυχείς εμπεδώσεις, διότι η λεπτή, η συνειδητή επεξεργασία, η οποία προηγήθηκε, φρόντισε να αποδώσει την αρμόζουσα τιμή και ανάλογη θέση σε όλα τα διηγητικά σύνολα. Η σύγκληση ανομοιογενών κατ΄ αρχήν υλικών είναι καθόλα πειστική: είμαστε μέρη ενός ενιαίου χωρόχρονου παθών, αμφισβητήσεων του γίγνεσθαι, παροδικών ή μονίμων ψευδαισθήσεων και θλιβερών αυταπατών. Η αδυναμία μας να υπερβούμε το περιορισμένο μας γνωσιολογικό επίπεδο των συγκεκριμένων καντιανών ορίων είναι βεβαίως συγγνωστή. Τότε η προσφυγή στο μυθικό στοιχείο του βίου συνιστά την απαραίτητη διαφυγή προς την απώτερη αλήθεια. Στο σημείο αυτό η συγγραφέας αποδεικνύει άλλη μια φορά την ικανότητά της να ανάγεται στη σφαίρα του φαντασιακού, χωρίς να παρασύρεται όμως σε μη παραγωγικές συνδηλώσεις. Η διατήρηση των ισορροπιών συνιστά άλλωστε σημαίνον κειμενικό καθήκον.

Το κείμενο είναι χάρτης συγκινησιακών τοπίων. Η οικονομία των εκφραστικών μέσων καθοδηγεί την αφήγηση.

Η εισαγωγική, εικοσασέλιδη «Εποποιία» παρέχει το μέτρο των όσων έπονται. Η εξ αντικειμένου λεγομένη πραγματικότητα είναι το απολύτως αναγκαίο στερεό υπόβαθρο, πάνω στο οποίο στήνεται με τη δέουσα προσοχή το σκηνικό της ονειρικής πράξης. Η ώσμωση είναι εμφανής. Η συναλληλία αξιοποιείται ακωλύτως: το κείμενο είναι χάρτης συγκινησιακών τοπίων. Το όλο εγχείρημα, περιττό να το υπογραμμίσω περαιτέρω, αποδίδει πολλούς καρπούς. Αυτό που εισπράττουμε είναι καλειδοσκοπικά επαρκές: ο ίδιος ο κόσμος των ορατών και των αοράτων υποστηρίζει αφ΄ εαυτού την πληθώρα των πολλαπλών, αντιφατικών ή μη, ερμηνειών του. Τονίζω ότι στάθηκα στους ειδολογικά εμφανέστερους για ευνόητους λόγους. Με άλλη ευκαιρία θα μπορούσα ενδεχομένως να διερευνήσω επί πλέον σημάνσεις, αφετηρίες και πέρατα ετέρων δοκιμών.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι ποιητής. 

konomara2Οι ανησυχίες του γεωμέτρη
Λίλα Κονομάρα
Κέδρος 2014
Σελ. 184, τιμή € 12,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΛΙΛΑΣ ΚΟΝΟΜΑΡΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ