alt

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Κώστας Μαυρουδής δίνει συνεχώς σημαντικά δείγματα δημιουργικής γραφής τόσο στον χώρο της ποίησης, που αντιπροσωπεύουν οι ποιητικές συλλογές: Λόγοι δύο (1973), Ποίηση (1978), Το δάνειο του χρόνου (1989), Επίσκεψη σε γέροντα με άνοια (2001), Τέσσερις εποχές (2010), όσο και στον ευρύ χώρο της πεζογραφίας, όπως δηλώνεται με τις εκδόσεις: Με εισιτήριο επιστροφής (1983), Οι κουρτίνες του Γκαριμπάλντι (2000), Στενογραφία (2006), ενώ στην παραγωγή του συγγραφέα θα πρέπει να συνυπολογισθεί και η συγκεντρωτική έκδοση άρθρων και σχολίων στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο με τον τίτλο Η ζωή με εχθρούς (1998). Ενδιαφέρον στοιχείο σε ό,τι αφορά τη δομή των λογοτεχνικών κειμένων του Κ. Μαυρουδή είναι η υπονόμευση των ορίων ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία ως δύο διαφορετικά γραμματολογικά είδη. 

Ευρεία χρήση της μεταφοράς, πλούσια συλλογή γραμματικών εικόνων, λόγος παραστατικός, συνδηλωτικός, πυκνός, στοχαστικός, αφοριστικός, απερίφραστος, απροσδόκητος ή λόγος σε εκκρεμότητα, διακριτική ροή του περιεχομένου της συνείδησης, αφηγηματικότητα: τα φαινόμενα αυτά αποτελούν σταθερά υλικά που αξιοποιούνται για την οργάνωση των υπο-/κειμενικών κόσμων του Κ. Μαυρουδή, όπως αναγνωρίζεται κατά την ανάπτυξη του συγγραφικού του έργου ανεξάρτητα από τον ειδολογικό χαρακτήρα των κειμένων του. Αυτό ισχύει και στα εβδομήντα, περισσότερο ή λιγότερο σύντομα, αφηγηματικά κείμενα που συνθέτουν το βιβλίο με τον τίτλο Η αθανασία των σκύλων (εκδ. Πόλις). 

Ο Κ. Μαυρουδής αξιοποιεί με ευρηματικότητα και ευαισθησία την κεντρική ή περιφερειακή, άμεση ή έμμεση παρουσία σκύλων όπως εμπλέκονται αφενός στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, και αφετέρου σε κοινωνικές, ιστορικές, πολιτισμικές παραμέτρους, διασταυρώνοντας τις ζωές τους με τις ζωές των ανθρώπων, ως αντικείμενα αλλά και ως υποκείμενα αφήγησης, καθώς και ως αποδέκτες λόγου σε δεύτερο πρόσωπο.

Ο Μαυρουδής αξιοποιεί με ευρηματικότητα και ευαισθησία την κεντρική ή περιφερειακή παρουσία σκύλων διασταυρώνοντας τις ζωές τους με τις ζωές των ανθρώπων

Στο πλαίσιο αυτό, ένας Γερμανικός Ποιμενικός π.χ. διευκολύνει έναν χωρισμό, η Ήρα παραπέμπει στην ανάμνηση του πατέρα, η Έλμα στη φωτογραφία ανακαλεί την παιδική ηλικία, ο Οθέλλος αποτελεί συνδήλωση για το ανέφικτο, η Έμμα διατρέχει τη ζωή ανάμεσα στον σύζυγο και στον εραστή, η Αριάδνη εμπλέκεται στη διελκυστίνδα ενός χωρισμού, ο Κυριάκος παρακολουθεί την κινητικότητα των ελλήνων αποδήμων, ο Ονορέ συμπληρώνει την υποστηρικτική σχέση πατέρα και γυιού, ενώ ο Γανυμήδης τρώει τα δακτυλόγραφα των αναμνήσεων. Ακόμα, ο Ερμής συνοδεύει ηλικιωμένο κύριο στον περίπατο, ο Λέων συνοδεύει καθολικό ιερέα στα καθήκοντά του, ενώ ένα κεντημένο λυκόσκυλο αποτελεί αφορμή για πολιτικά σχόλια.

Στο σύνθετο αυτό τοπίο κατέχουν σημαίνουσα θέση σκυλιά του δρόμου, αδέσποτα σκυλιά σε αρχαιολογικούς χώρους, αλλά και πήλινα σκυλιά-παιγνίδια από ρωμαϊκό νεκροταφείο ως εύρημα σε σκάμμα θεμελίων, σκυλιά που γεννούν κάτω από σκάλες, σκυλιά μέσα στις ανοιχτές διαδικασίες της ανθρώπινης κοινωνίας, νεκρά σκυλιά στις φιλάνθρωπες και στις σκοτεινές παρυφές της ανθρώπινης δραστηριότητας, ένα βρώμικο λυκόσκυλο μέσα σε πολυσύχναστο κοινωνικό τοπίο. Επίσης, σκυλιά σε πολιτική υποδοχή του Νικολάου Πλαστήρα, σκυλιά-φύλακες στο Τείχος του Βερολίνου, σκυλιά στα πεδία των πολέμων, αλλά και «σκυλιά» ως υποτιμητικό ψευδώνυμο λιονταριών ρωμαϊκών τσίρκων.

altΙδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η λειτουργικότητα της παρουσίας των σκύλων ως αφορμής για την επίσκεψη στις περιοχές της λογοτεχνίας, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της μουσικής. Στο πλαίσιο αυτό εντοπίζονται π. χ. σχόλια του Κ. Μαυρουδή για τον Ουγκώ (Η Παναγία των Παρισίων), για τον Ιούλιο Βερν (Ο Δεκαπενταετής Πλοίαρχος), για τον Σταντάλ (Το Κόκκινο και το Μαύρο), για τον Μπάυρον (Επιτάφιος για ένα σκύλο), για τον Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα (Γατόπαρδος), ή για την Οδύσσεια (ο σκύλος Άργος του Οδυσσέα), επίσης: για τον Μπουνιουέλ (η ταινία Βιριδιάνα), επίσης: για τον Βελάσκεθ, για τον Γκωγκέν, για τον Τουλούζ Λωτρέκ, για τον Τζακομέτι, αλλά και για τη διαφήμιση που συνομιλεί με την τέχνη, και ακόμα για τη συνάντηση του σκύλου με τη μουσική είτε ως θέματος για (μυθοπλαστική) σύνθεση (Ελεγεία για το σκύλο μου Αμεδαίο), είτε ως «συνοδού» κυρίας, όταν περιμένει να τελειώσει συναυλία με την Ενάτη του Μπετόβεν σε καλοκαιρινό φεστιβάλ.

Μια εντυπωσιακή τοιχογραφία

Η οργάνωση όλων αυτών των δεδομένων αποτελεί μια εντυπωσιακή τοιχογραφία-βάση για την ανάδειξη στοιχείων που χαρακτηρίζουν την ποιότητα των σκύλων με την ευρύτερη δυνατή έννοια: μνήμη, πίστη, αφοσίωση, λειτουργία των αισθήσεων (όπου εντάσσεται και η διαδικασία πρόσληψης του ειδώλου στον καθρέφτη), γενναιοδωρία, φιλοφρόνηση (έστω και με ωφελιμιστικούς σκοπούς). Τα στοιχεία αυτά αποτελούν την ουσία της παρουσίας του σκύλου μέσα στον υπο-/κειμενικό και στον αντικειμενικό κόσμο, ανεξάρτητα από τα συμβατικά όρια ζωής ανθρώπων και σκύλων, εκτός χωροχρονικών παραμέτρων και πραγματικών ή μυθοπλαστικών συμφραζομένων. Με τον τρόπο αυτόν οδηγούμαστε και στην ανάγνωση του τίτλου Η αθανασία των σκύλων.

Στο βιβλίο αποτυπώνεται ο διάλογος ανάμεσα στην ευρηματική μυθοπλασία και στην κριτική πρόσληψη κοινωνικών, ιστορικών, πολιτισμικών γεγονότων, σύμφωνα με την οπτική του συγγραφέα, ενώ παρεμβαίνει και το (προϋποτιθέμενο ως απαραίτητο) βιωματικό φορτίο. Προβάλλεται ένα πλήθος λεπτομερειών προκειμένου να αποδοθεί όλο το φάσμα του σημασιολογικού εύρους όχι σε ευθύγραμμη ανάπτυξη, αλλά με απροσδόκητες ανατροπές ή αλλαγές προσανατολισμού, ενώ συχνά ο συγγραφέας φαίνεται να αφήνει εκκρεμότητες, εξασφαλίζοντας την ανάπτυξη της δημιουργικής ανάγνωσης, καθώς διακριτικά «υποδεικνύει» ανοιχτές διόδους για την κάλυψη των «κενών».

Με τον τρόπο αυτόν, ο Κ. Μαυρουδής παρουσιάζει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεματική σύνθεση με παραστατική αποτύπωση πυκνότητας λόγου και υψηλές αισθητικές απαιτήσεις.

*Η φωτογραφία του κ. Μαυρουδή είναι του Αλέξανδρου Ακρίβου

ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛΟΓΙΑΝΝΗ

altΗ αθανασία των σκύλων
Κώστας Μαυρουδής
Εκδόσεις Πόλις, 2013
Tιμή € 14,00, σελ.216

alt

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΟΥΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

«Δύο παράξενα πλάσματα» του Ανδρέα Μήτσου – Το ναυάγιο που γεννά ατομικά και συλλογικά τραύματα

«Δύο παράξενα πλάσματα» του Ανδρέα Μήτσου – Το ναυάγιο που γεννά ατομικά και συλλογικά τραύματα

Για τη νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου «Δύο παράξενα πλάσματα» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει ο Σπύρος Γ. Μπρίκος

Στη νέα νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου ...

«Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας» του Μιχάλη Μοδινού (κριτική) – Ζωή που μιμείται τη λογοτεχνία

«Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας» του Μιχάλη Μοδινού (κριτική) – Ζωή που μιμείται τη λογοτεχνία

Για τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Η υπόθεση της ερυθράς βασίλισσας» (εκδ. Καστανιώτη). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Το κατά πόσον η τέχνη, εν προκειμένω η λογοτεχνία, αντανακλά την πραγματική ζωή (όχι, φυσι...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Καρίμ Κατάν: «Έγραψα για κάτι που χάνεται, είτε πρόκειται για την Παλαιστίνη είτε για την οικογένεια, τις σχέσεις»

Καρίμ Κατάν: «Έγραψα για κάτι που χάνεται, είτε πρόκειται για την Παλαιστίνη είτε για την οικογένεια, τις σχέσεις»

, «Προσπαθώ να μη διαχωρίζω τις επιρροές μου σε ανατολικές και δυτικές, καθώς είμαι ένα μείγμα διαμορφωμένο κι από τις δύο κουλτούρες», μας είπε ο Παλαιστίνιος συγγραφέας Καρίμ Κατάν (Karim Kattan). Τον συναντήσαμε στο 4ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων.

Συνέντευξη στον Σόλωνα Παπ...

Ιούλιος στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο»: Συναυλίες και ποιητικά δρώμενα

Ιούλιος στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο»: Συναυλίες και ποιητικά δρώμενα

Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη και άλλων μεγάλων δημιουργών θα ακουστεί μελοποιημένη στο «Σπίτι του Ελύτη-Μουσείο» τον Ιούλιο, σε δύο συναυλίες και ένα μουσικό δρώμενο.

Επιμέλεια: ...

Καλοκαίρι στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη της Άνδρου – Παρουσίαση του δοκιμίου του Γιάννη Μαμάη «Κολοφώνες» και άλλες εκδηλώσεις

Καλοκαίρι στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη της Άνδρου – Παρουσίαση του δοκιμίου του Γιάννη Μαμάη «Κολοφώνες» και άλλες εκδηλώσεις

Η Καΐρειος Βιβλιοθήκη της Άνδρου φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, και την παρουσίαση του δοκιμίου του Γιάννη Μαμάη «Κολοφώνες – Η μνήμη της τελευταίας σελίδας» (εκδ. Gutenberg).

Επιμέλεια: Book Press

Ως ίδρυμα που προάγει την ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Καλοκαίρι 2025: «Διαβάζοντας σε ανοιχτούς ορίζοντες» – 50 λογοτεχνικά βιβλία για όλες τις διαθέσεις και για κάθε στιγμή

Διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σύγχρονα και κλασικά, όλα μαζί ανοίγουν μια αναγνωστική βεντάλια για όλες τις διαθέσεις και προτιμήσεις και για κάθε στιγμή. 

Επιλογή-κείμενα: Κώστας Αγοραστός, Διονύσης Μαρίνος

Π...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 +1 βιογραφίες και αυτοβιογραφικά κείμενα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 +1 βιογραφίες και αυτοβιογραφικά κείμενα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Ανεξάρτητα από το αν καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο της ζωής ή ένας μέρος αυτής, οι βιογραφίες έχουν ως καταστατικό σκοπό να δείξουν όσα δεν φαίνονται, να αποκαλύψουν κίνητρα και να ερμηνεύσουν αποφάσεις. Έντεκα βιβλία από την πρόσφατη παραγωγή.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι βιογρα...

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Πού πάει ο κόσμος μας: 50 βιβλία για την Ιστορία, την πολιτική, την κοινωνία, την επιστήμη

Επιλογή πενήντα βιβλίων από την πρόσφατη βιβλιοπαραγωγή, εστιάζοντας στην Ιστορία, ελληνική και διεθνή, στην πολιτική και τη φιλοσοφία, αλλά και σε βιβλία που αφορούν τον πολιτισμό, την κοινωνία, τη θρησκεία, την ψυχολογία, την επιστήμη. Πενήντα δοκίμια ή μελέτες που μπορούν να μας κάνουν καλύτερους και πιο ενημερωμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ