BlueRaincoatFRONT

Του Γ. Ν. Περαντωνάκη

“να βρω όλα τα χαμένα / ίσως να βρω κι εσένα”

Η Βασιλική Πέτσα είναι ώς τώρα η συγγραφέας τής μικρής μορφής. Κι αυτό ισχύει όχι μόνο επειδή στο παρόν τομίδιο περιλαμβάνει οκτώ διηγήματα εστιασμένης δράσης, αλλά και διότι το πρωτόλειό της, το περυσινό “Θυμάμαι”, ήταν νουβέλα που φώτιζε μια δολοφονία από πάμπολλες οπτικές γωνίες, οι οποίες το μόνο κοινό που είχαν ήταν ότι συνέκλιναν στο ίδιο κέντρο.

Επομένως η νεαρή συγγραφέας επιχείρησε και εκεί να θέσει πολλές μικρές αυτοτελείς ψηφίδες, έτσι ώστε αφενός να κουβαλούν μόνες τους το βάρος τής συμπύκνωσής τους και αφετέρου συμπαρατιθέμενες να αλληλεπιδρούν δραστικά. 

Τα διηγήματά της πραγματεύονται με διαφορετικές εστιάσεις και με ποικίλες αφορμές την απώλεια, είτε αυτή είναι ο θάνατος, όπως συνήθως, είτε η αρρώστια, η απουσία ουσιαστικών ανθρώπινων σχέσεων, η στέρηση της στερεής επαφής με την πραγματικότητα και με τη ζωή κ.λπ. Ο άνθρωπος ζει την καθημερινότητά του σε ένα διαρκές κενό, το οποίο δημιουργείται από την αίσθηση του θανάτου που επήλθε ή από τη στέρηση βασικών συνιστωσών μιας υγιούς ζωής. Το κενό όμως δεν προκαλεί μόνο συναισθηματικές κρίσεις, αλλά και πράξεις βίας, αγανάκτησης, απόγνωσης, οι οποίες δείχνουν κλονισμένο ψυχισμό στα όρια της ισορροπίας.

Η απώλεια της αγαπημένης συνδυάζεται με τον θάνατο του μικρού γατιού (“Χάσαμε τον Φούφη μας”)· ο θάνατος προκαλεί ζήλια, καθώς ο ζηλόφθων εχθρεύεται τον ‘αντίζηλο’ νεκρό, με τον οποίο συνδεόταν η αγαπημένη του και τον επισκέπτεται πλέον στο νεκροταφείο (“Famous Blue Raincoat”)· οι παιδικοί διάλογοι που απεύχονται αφελώς τον θάνατο κι, εφόσον δεν μπορούν να τον αποφύγουν, σκέφτονται σενάρια απαθανάτισης όπως το βαλσάμωμα των γονιών τους (“Βαλσαμωμένο ελάφι”). Όλα αυτά τα επεισόδια αποτελούν τα κείμενα μιας μελέτης θανάτου.

Από την άλλη, συναντάμε τη μελέτη τού ‘θανάτου’ μέσα στην καθημερινότητα η οποία βιώνεται σαν αγκομαχητό και σαν λαχάνιασμα. Η μάνα-Κουράγιο τρέχει να βοηθήσει αδιαλείπτως την κόρη-Λείψανο, ενώ ο πατέρας-Γειάσας συνεχώς απουσιάζει (“Σετ ραπτικής”) ή η μάνα προσεύχεται και μαζί σκέφτεται πώς θα κάνει τραπέζι στα μαλωμένα παιδιά της (“Σηκωθείτε από τα κορεάτικα κρεβάτια μασάζ”), ενώ τα χρέη διαβρώνουν τον εσωτερικό κόσμο αλλά και τις οικογενειακές σχέσεις (“Για την ψυχή της μάνας μου”) και τέλος το Altsheimer και η εικόνα τής συντρόφου που ξεχνά, που χάνεται στον κόσμο της μετά από 35 χρόνια γάμου, που απομακρύνεται από τον σύζυγό της, κλονίζει την ισορροπία των σχέσεων (“Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα ”).

Η Β. Πέτσα αναδεικνύεται σε δεινή στυλίστρια αφού κάθε φωνή, κάθε επεισόδιο, κάθε οπτική γωνία ή μικρή ιστορία επενδύεται με διαφορετικό ύφος. Στην περίπτωσή της, ο ήρωας είναι το ύφος, για να διασκευάσω μια γνωστή φράση. Μερικές φορές βέβαια η συγγραφέας δίνει την εντύπωση πώς αποτυγχάνει να δώσει το στίγμα τής στιγμής και του βάθους, καθώς δείχνει σαν να σκαρφίζεται αφηγηματικά και στυλιστικά ενσταντανέ, για να δοκιμάσει τη γραφή της, κι έπειτα να βάλει στο καλούπι τους το θέμα της. Όμως, τελικά, όλες αυτές οι πολυφωνικές προσεγγίσεις τονίζουν την πολλαπλότητα της ζωής και των τρόπων έκφρασής της.

Συνάμα, η διακειμενικότητα των ιστοριών της που ξεκινά από τους στίχους και απλώνεται ώς την εκκλησιαστική ή τη μαθηματική ιδιόλεκτο δεν είναι εφέ. Είναι πιο πολύ τρόπος να δηλώσει ότι η ζωή μας διασταυρώνεται με άπειρα κείμενα, προφορικά ή γραπτά, που επιδρούν σε διάφορες πτυχές τής καθημερινότητάς μας και διαμορφώνουν τη σχέση μας με τους άλλους. Το ‘είναι’ μας είναι η συνισταμένη πολλών λόγων και αφηγημάτων που μας έχουν γαλουχήσει, έχουν υποσυνείδητα διαπλάσει την προσωπικότητά μας και μέσω αυτών σκεπτόμαστε και συλλαμβάνουμε την πραγματικότητα.

Η καθημερινότητα αναδεικνύεται σε ένα πολυδαίδαλο μωσαϊκό στιγμών, σκηνών, περιγραφών, φευγαλέων εντυπώσεων και ασύνδετων εικόνων. Ο λαβύρινθος που χτίζουν λειτουργεί σαν το χάος που επιβάλλεται, τόσο από τον ίδιο τον ήρωα όσο και από τον αναγνώστη, να μπει σε τάξη. Ο αναγνώστης λαχανιάζει παρακολουθώντας το αγκομαχητό των προσώπων που ζουν τεμαχισμένα στις άπειρες υποχρεώσεις, στο καθημερινό τρέξιμο, στον εκκωφαντικό βόμβο των ριπών τής ζωής. Αναζητά ανάμεσα στους μονολόγους κάθε διηγήματος τη θέση τού αφηγητή στον κόσμο και τον ρόλο του μεταξύ των χαρακτήρων, στους οποίους και για τους οποίους μιλάει. Το στίγμα τού ανθρώπου είναι ένα αίνιγμα, όπως αινιγματικό είναι κάθε άτομο της ζωής μας που παλεύει με τον εαυτό του, την εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα.

gperand@yahoo.gr

petsaΒασιλική Πέτσα
Όλα τα χαμένα
Εκδόσεις Πόλις 2012

alt

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΕΤΣΑ 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ