BlueRaincoatFRONT

Του Γ. Ν. Περαντωνάκη

“να βρω όλα τα χαμένα / ίσως να βρω κι εσένα”

Η Βασιλική Πέτσα είναι ώς τώρα η συγγραφέας τής μικρής μορφής. Κι αυτό ισχύει όχι μόνο επειδή στο παρόν τομίδιο περιλαμβάνει οκτώ διηγήματα εστιασμένης δράσης, αλλά και διότι το πρωτόλειό της, το περυσινό “Θυμάμαι”, ήταν νουβέλα που φώτιζε μια δολοφονία από πάμπολλες οπτικές γωνίες, οι οποίες το μόνο κοινό που είχαν ήταν ότι συνέκλιναν στο ίδιο κέντρο.

Επομένως η νεαρή συγγραφέας επιχείρησε και εκεί να θέσει πολλές μικρές αυτοτελείς ψηφίδες, έτσι ώστε αφενός να κουβαλούν μόνες τους το βάρος τής συμπύκνωσής τους και αφετέρου συμπαρατιθέμενες να αλληλεπιδρούν δραστικά. 

Τα διηγήματά της πραγματεύονται με διαφορετικές εστιάσεις και με ποικίλες αφορμές την απώλεια, είτε αυτή είναι ο θάνατος, όπως συνήθως, είτε η αρρώστια, η απουσία ουσιαστικών ανθρώπινων σχέσεων, η στέρηση της στερεής επαφής με την πραγματικότητα και με τη ζωή κ.λπ. Ο άνθρωπος ζει την καθημερινότητά του σε ένα διαρκές κενό, το οποίο δημιουργείται από την αίσθηση του θανάτου που επήλθε ή από τη στέρηση βασικών συνιστωσών μιας υγιούς ζωής. Το κενό όμως δεν προκαλεί μόνο συναισθηματικές κρίσεις, αλλά και πράξεις βίας, αγανάκτησης, απόγνωσης, οι οποίες δείχνουν κλονισμένο ψυχισμό στα όρια της ισορροπίας.

Η απώλεια της αγαπημένης συνδυάζεται με τον θάνατο του μικρού γατιού (“Χάσαμε τον Φούφη μας”)· ο θάνατος προκαλεί ζήλια, καθώς ο ζηλόφθων εχθρεύεται τον ‘αντίζηλο’ νεκρό, με τον οποίο συνδεόταν η αγαπημένη του και τον επισκέπτεται πλέον στο νεκροταφείο (“Famous Blue Raincoat”)· οι παιδικοί διάλογοι που απεύχονται αφελώς τον θάνατο κι, εφόσον δεν μπορούν να τον αποφύγουν, σκέφτονται σενάρια απαθανάτισης όπως το βαλσάμωμα των γονιών τους (“Βαλσαμωμένο ελάφι”). Όλα αυτά τα επεισόδια αποτελούν τα κείμενα μιας μελέτης θανάτου.

Από την άλλη, συναντάμε τη μελέτη τού ‘θανάτου’ μέσα στην καθημερινότητα η οποία βιώνεται σαν αγκομαχητό και σαν λαχάνιασμα. Η μάνα-Κουράγιο τρέχει να βοηθήσει αδιαλείπτως την κόρη-Λείψανο, ενώ ο πατέρας-Γειάσας συνεχώς απουσιάζει (“Σετ ραπτικής”) ή η μάνα προσεύχεται και μαζί σκέφτεται πώς θα κάνει τραπέζι στα μαλωμένα παιδιά της (“Σηκωθείτε από τα κορεάτικα κρεβάτια μασάζ”), ενώ τα χρέη διαβρώνουν τον εσωτερικό κόσμο αλλά και τις οικογενειακές σχέσεις (“Για την ψυχή της μάνας μου”) και τέλος το Altsheimer και η εικόνα τής συντρόφου που ξεχνά, που χάνεται στον κόσμο της μετά από 35 χρόνια γάμου, που απομακρύνεται από τον σύζυγό της, κλονίζει την ισορροπία των σχέσεων (“Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα ”).

Η Β. Πέτσα αναδεικνύεται σε δεινή στυλίστρια αφού κάθε φωνή, κάθε επεισόδιο, κάθε οπτική γωνία ή μικρή ιστορία επενδύεται με διαφορετικό ύφος. Στην περίπτωσή της, ο ήρωας είναι το ύφος, για να διασκευάσω μια γνωστή φράση. Μερικές φορές βέβαια η συγγραφέας δίνει την εντύπωση πώς αποτυγχάνει να δώσει το στίγμα τής στιγμής και του βάθους, καθώς δείχνει σαν να σκαρφίζεται αφηγηματικά και στυλιστικά ενσταντανέ, για να δοκιμάσει τη γραφή της, κι έπειτα να βάλει στο καλούπι τους το θέμα της. Όμως, τελικά, όλες αυτές οι πολυφωνικές προσεγγίσεις τονίζουν την πολλαπλότητα της ζωής και των τρόπων έκφρασής της.

Συνάμα, η διακειμενικότητα των ιστοριών της που ξεκινά από τους στίχους και απλώνεται ώς την εκκλησιαστική ή τη μαθηματική ιδιόλεκτο δεν είναι εφέ. Είναι πιο πολύ τρόπος να δηλώσει ότι η ζωή μας διασταυρώνεται με άπειρα κείμενα, προφορικά ή γραπτά, που επιδρούν σε διάφορες πτυχές τής καθημερινότητάς μας και διαμορφώνουν τη σχέση μας με τους άλλους. Το ‘είναι’ μας είναι η συνισταμένη πολλών λόγων και αφηγημάτων που μας έχουν γαλουχήσει, έχουν υποσυνείδητα διαπλάσει την προσωπικότητά μας και μέσω αυτών σκεπτόμαστε και συλλαμβάνουμε την πραγματικότητα.

Η καθημερινότητα αναδεικνύεται σε ένα πολυδαίδαλο μωσαϊκό στιγμών, σκηνών, περιγραφών, φευγαλέων εντυπώσεων και ασύνδετων εικόνων. Ο λαβύρινθος που χτίζουν λειτουργεί σαν το χάος που επιβάλλεται, τόσο από τον ίδιο τον ήρωα όσο και από τον αναγνώστη, να μπει σε τάξη. Ο αναγνώστης λαχανιάζει παρακολουθώντας το αγκομαχητό των προσώπων που ζουν τεμαχισμένα στις άπειρες υποχρεώσεις, στο καθημερινό τρέξιμο, στον εκκωφαντικό βόμβο των ριπών τής ζωής. Αναζητά ανάμεσα στους μονολόγους κάθε διηγήματος τη θέση τού αφηγητή στον κόσμο και τον ρόλο του μεταξύ των χαρακτήρων, στους οποίους και για τους οποίους μιλάει. Το στίγμα τού ανθρώπου είναι ένα αίνιγμα, όπως αινιγματικό είναι κάθε άτομο της ζωής μας που παλεύει με τον εαυτό του, την εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα.

gperand@yahoo.gr

petsaΒασιλική Πέτσα
Όλα τα χαμένα
Εκδόσεις Πόλις 2012

alt

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΠΕΤΣΑ 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ