First-horror

Του Δημήτρη Αργασταρά

Η λογοτεχνία τρόμου γεννήθηκε και άκμασε περισσότερο στις αχανείς σκοτεινές εκτάσεις της ηπειρωτικής Ευρώπης και της Αμερικής, αλλά μερικές φορές αξιόλογες προσπάθειες συναντάμε και στην εγχώρια παραγωγή.

Στα νεότερα χρόνια, οι σπουδαίοι συγγραφείς που εξάσκησαν το είδος (Ε. Α. Πόε, Χένρυ Τζέιμς, Χ. Φ. Λάβκραφτ, Στέφεν Κίνγκ) δημιούργησαν ένα πλαίσιο ''οικιακού τρόμου'', που διέπεται βασικά από την ιδέα πως κανείς δεν μπορεί να είναι ασφαλής, οπουδήποτε κι αν βρίσκεται, ακόμη και μέσα στο εξανθρωπισμένο αστικό τοπίο. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και οι τρεις παρακάτω συλλογές διηγημάτων που αλιεύσαμε από την πρόσφατη ελληνική παραγωγή…

ObscuraΤο Camera Obscura (Momentum, 2012) είναι η πρώτη λογοτεχνική εμφάνιση του Σταμάτη Λαδικού, η οποία περιλαμβάνει 12 ιστορίες, όλες στο είδος του τρόμου, που διατρέχουν όμως διαφορετικές αποχρώσεις του – υπαινικτικός τρόμος, σουρεαλιστικοί εφιάλτες, ψυχολογικός πόνος, κοσμικό δέος. Ο Λαδικός δείχνει όχι μόνο να κινείται με άνεση στα διαφορετικά πλαίσια των ιστοριών του, αλλά και να κατέχει ευρύτερους λογοτεχνικούς ορίζοντες που του επιτρέπουν να γίνεται πολυσυλλεκτικός και να αυξάνει την πολυπλοκότητα των ιστοριών του.

Στις σελίδες του βιβλίου θα διαβάσουμε για έναν νεκρόφιλο φωτογράφο που στοιχειώνεται από τα παράδοξα μοντέλα του, για ένα μυστηριώδες ξέφωτο που αιχμαλωτίζει τις συνειδήσεις των ανθρώπων, για Μάσκες που ζωντανεύουν έργα τέχνης, για τον ίδιο τον Θάνατο που ταξιδεύει σε απομακρυσμένα χωριά, για τον Κώστα (Καρυωτάκη) που δεν ακολούθησε την Μαρία (Πολυδούρη) κι επέλεξε την αυτοκτονία, για την υλοποίηση μιας δαιμονικής στοιχειακής οντότητας στην δική μας διάσταση, κ.α. 

Τα διηγήματα χαρακτηρίζονται από αφηγηματική άνεση, αναπαραστατική δεξιοτεχνία, υποβλητική ατμόσφαιρα και ωραίους διαλόγους. Μερικές ιστορίες – ευτυχώς λίγες – δίνουν την αίσθηση πως θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περισσότερο, πως ο συγγραφέας βιάζεται να μας οδηγήσει στην αγωνιώδη συναισθηματική κορύφωση των ηρώων-θυμάτων του. Ωστόσο, ο Λαδικός διαθέτει το χάρισμα των εμπνευσμένων ιδεών και συνδυάζει ωραία την συνομιλία με τους μεγάλους του είδους με την ελευθερία της δικής του, καλλιεργημένης γραφής.

KapandreouΟ Ανδρέας Καπανδρέου είναι ένας συγγραφέας από την Κύπρο, τον οποίο γνώρισα μέσα από την πρώτη του συλλογή διηγημάτων (απ’ όπου η ιστορία ''Θανάσιμο Όνειρο'' συμπεριλήφθηκε πρόσφατα σε τεύχος του ολλανδικού περιοδικού Kluger Hans). Στην νέα, δεύτερη κατά σειρά διηγηματική συλλογή του, Ο γιος της Μάγισσας, αλλόκοτες ιστορίες (Συμπαντικές Διαδρομές, 2012) βελτιώνει αισθητά την γραφή του και μάς εμπεδώνει την αίσθηση της αγαπημένης του ''συνταγής'' όσον αφορά στα πεζά μικρής φόρμας : σύντομες, καθαρές ιστορίες που βασίζονται κυρίως σε μία ιδέα, ένα σεναριακό εύρημα, με καθαρή ωστόσο απόκλιση προς το μυστηριώδες, το αλλόκοτο και το ασυνήθιστο.

Είτε πρόκειται για έναν αιχμάλωτο πολέμου που συνεχίζει αδιάκοπα ως φάντασμα τον εγκλεισμό του στην στενή φυλακή του, για την μοιραία συνάντηση ενός ταξιδιώτη με την φευγαλέα παρουσία μιας λευκοντυμένης νεαρής στην στροφή του δρόμου, για την ιδιαίτερη ικανότητα ενός παιδιού να διαβάζει τις σκέψεις των άλλων, για την παγίδευση μέσα στους ιστούς μιας ονειροπαγίδας ή για τους νεκρούς του πλανήτη Ογκλ, οι ιστορίες του Καπανδρέου χαρακτηρίζονται από την επιμελημένη γραφή και την απλή, ομαλή και ανεπιτήδευτη αφήγηση, που δεν δυσκολεύει τον αναγνώστη αλλά, αντίθετα, δεσμεύει την προσοχή του. Στις πιο αδύναμες στιγμές του, απλώς εκθέτει τα συγκεκριμένα περιστατικά, παρουσιάζει συγκεκριμένες σκηνές αλλά όχι συγκεκριμένους χαρακτήρες, χωρίς ωστόσο να χάνεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Απ' ότι φαίνεται, ο Καπανδρέου είναι ένας εξελίξιμος, εργατικός συγγραφέας, που τον παρακολουθεί κανείς με ενδιαφέρον. 

LykofosΤο Λυκόφως (Οδός Πανός, 2012) είναι το τέταρτο κατά σειρά βιβλίο του Βαγγέλη Γεωργάκη, αλλά μάλλον το πρώτο που οριοθετείται τόσο αυστηρά στο χώρο του φανταστικού. Παρόλο που ο τίτλος του παραπέμπει σε γνωστό ξενόγλωσσο best seller, το γεγονός αυτό είναι καθαρά συγκυριακό και ο Γεωργάκης κινείται σε ένα τελείως διαφορετικό ποιοτικά επίπεδο. Τα δεκατέσσερα διηγήματα της συλλογής χαρακτηρίζονται από την ιδιαίτερη επιμέλεια στην γραφή, το καλλιεργημένο ύφος, και τον εσωτερικό τόνο της αφήγησης. Το χαρακτηριστικό τους είναι ότι σχεδόν όλες οι ιστορίες ξεκινούν μέσα σε ένα απόλυτα ρεαλιστικό πλαίσιο, αυτό της σύγχρονης καθημερινής ζωής, και οι ήρωές του φαντάζουν κανονικοί, καθημερινοί άνθρωποι, για να εξελιχτούν όμως σε κάτι τελείως διαφορετικό, που πρόκειται να ξαφνιάσει αλλά και να γοητεύσει τον αναγνώστη.

Έτσι, στις ιστορίες της συλλογής θα διαβάσουμε για μια οικογένεια που συγκεντρώνεται για το μεσημεριανό τραπέζι, για τον ιδιοκτήτη ενός μικρού και έρημου επαρχιακού ξενοδοχείου, για μια ομάδα υδατοσφαίρισης, για μια πρώην συγγραφέα-νυν επιμελήτρια βιβλίων, για έναν συγγραφέα που του χαρίζουν μια χρυσή πένα, κτλ. Αυτό που μπορεί να ξενίσει κάπως τους πιο φανατικούς αναγνώστες του είδους είναι ότι οι ιστορίες του Γεωργάκη ξεκινούν και μερικές φορές εξελλίσονται επί μακρόν απόλυτα φυσιολογικά, ενώ εδώ ο συγγραφέας δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα πρόσωπά του, για τον ιδιαίτερο ψυχισμό και την βιογραφία τους, αλλά, από την άλλη, αυτό μπορεί να ικανοποιήσει ξεχωριστά τους λάτρεις της ''καθαρής'' λογοτεχνίας.

argastaras@yahoo.gr

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο τελευταίος Άλυπος» της Ελένης Γκίκα (κριτική)

«Ο τελευταίος Άλυπος» της Ελένης Γκίκα (κριτική)

Για το αστυνομικό μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα «Ο τελευταίος Άλυπος» (εκδ. Αρμός). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη σειρά  «Klim» (2015).

Γράφει ο Γιώργος Ρούσκας

Δεν έχω πεισθεί ότι ...

«Brandy Sour» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Το Ledra Palace της Λευκωσίας υπογράφει την Ιστορία

«Brandy Sour» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Το Ledra Palace της Λευκωσίας υπογράφει την Ιστορία

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Brandy Sour» (εκδ. Πατάκη). Στην κεντρική εικόνα, καρτ ποστάλ που απεικονίζει το Λήδρα Πάλας (Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο, φωτογραφία του Κυρακού Ζαρταριάν, περ. 1954).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

...
«Το αλάτι του Bad Ischl» του Κώστα Μαυρουδή (κριτική)

«Το αλάτι του Bad Ischl» του Κώστα Μαυρουδή (κριτική)

Για το βιβλίο με πεζά κείμενα του Κώστα Μαυρουδή «Το αλάτι του Bad Ischl» (εκδ. Κίχλη).

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Αυτό που χαρακτηρίζει τα κείμενα του Κώστα Μαυρουδή, ως γνήσιου «εστέτ», αισθητή της γραφής, είναι ότι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές»: Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου στην Εθνική Βιβλιοθήκη

«Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές»: Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου, «Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές» που παρουσιάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος είναι μια σύγχρονη ματιά πάνω στο θέμα της απώλειας και του πένθους. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Φίλιππου Τσιμπόγλου (1956-2023).

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Ο άλλος αδερφός», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τύµµα τύµµατι τεῖσαι»
...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ