genius-scribendi-1

Του Δημήτρη Αργασταρά

Η δημιουργία ενός μεγάλου λογοτεχνικού μύθου, που αντικατοπτρίζεται συνήθως στο πρόσωπο μιας εμβληματικής λογοτεχνικής προσωπικότητας, μοιάζει αρκετά με τη δημιουργία ενός τελετουργικού στο οποίο ο αναγνώστης γραπώνεται γοητευμένος, αδημονώντας να το παρακολουθήσει, να πάρει μέρος σε αυτό. Κάθε καινούρια και ελαφρώς παραλλαγμένη συνεισφορά, κάθε επανάληψη, αυξάνει ολοένα περισσότερο αυτή την απόλαυση και δίνει νέες διαστάσεις στον μύθο.  
Σε αυτή την παράδοση εντάσσεται και το μυθιστόρημα της Ειρήνη Μαντά ''Το Δαιμόνιο της Γραφής'', που έρχεται να συνεισφέρει σε έναν από τους μεγαλύτερους μύθους της λογοτεχνίας του φανταστικού, που έχει εμπλέξει αρκετούς συγγραφείς και πολλά διαφορετικά έργα μέσα στο διάβα του χρόνου. Εκείνου του μύθου που αφορά στο έργο και την ζωή του Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ. 

Ο Χ. Φ. Λάβκαρφτ είναι ίσως ο μεγαλύτερος συγγραφεάς φανταστικής λογοτεχνίας στη νεότερη εποχή, κατέχοντας επάξια μια θέση δίπλα στον έτερο συνδημιουργό του είδους, τον Ε. Α. Πόε. Με το έργο του ο Λάβκραφτ ανανέωσε τις θεματικές και ατμοσφαιρικές συνιστώσες του φανταστικού, αποτελώντας ένα κομβικό σημείο για όσα έργα γράφτηκαν πριν και μετά από αυτόν. Σε αντίθεση με άλλους συγγραφείς του φανταστικού, δεν είχε διάθεση να μας παρουσιάσει ψυχώσεις και αλλόκοτες ψυχολογικές παθογένειες αλλά μια αποκρουστική πραγματικότητα που ξεπερνά κατά πολύ τις μικρές υποθέσεις της ανθρωπότητας. Αυτή η πραγματικότητα περιλαμβάνει την ύπαρξη όντων τεραστίων διαστάσεων και απέραντων δυνάμεων, που ο άνθρωπος δεν μπορεί παρά να τα λατρεύει ως θεούς και να ελπίζει στην επιείκειά τους. Άλλα πλάσματα, άλλες φυλές, άλλες διάνοιες και μορφές ύπαρξης πέρα από την περιορισμένη εμβέλεια της αντίληψής μας καραδοκούν στο κατώφλι του δικού μας κόσμου και διεκδικούν την κυριαρχία που δικαιωματικά τους ανήκει.

Έτσι, σπάζοντας το συμβατικό πλαίσιο του φανταστικού αφηγήματος με την εισαγωγή σε αυτό ενός επιστημονικού λεξιλογίου από τους πιο προχωρημένους επιστημονικούς κλάδους (για την σχετικότητα των νόμων και την ύπαρξη και των πιο αλλόκοτων γεωμετριών), ο Λάβκραφτ έχτισε ένα ολόκληρο συγγραφικό σύμπαν, ένα πολύπτυχο αρχιτεκτόνημα αχανών εκτάσεων χρόνου και χώρου, όπου ο τρόμος απλώνεται σε ομόκεντρους κύκλους μέχρι την αποκάλυψη του ακατανόμαστου, τη θέα του οποίου ο άνθρωπος δεν μπορεί να αντέξει, μέσα στο οποίο ο άνθρωπος μοιραία θα συντριβεί και θα καταβροχθιστεί. Επιπρόσθετα, σε αυτό το λογοτεχνικό του σύμπαν ενέπλεξε μια πλειάδα νέων συγγραφέων με τους οποίους αλληλογραφούσε (υπήρξε δεινός επιστολογράφος, αφήνοντας 120.000 επιστολές μεγάλης έκτασης) με αποτέλεσμα οι ιδέες, τα σύμβολα και τα ιδιαίτερα στοιχεία της μυθολογίας του ν’ αρχίσουν να διαδίδονται, να μεταφέρονται στα έργα άλλων, να δέχονται προσθήκες και να μετεξελίσσονται. Τελικά, μαζί με μία αφοσιωμένη ομάδα φίλων συγγραφέων θα φτιάξουν την επονομαζόμενη ‘‘Μυθολογία Κθούλου’’, ένα κοινό πλαίσιο ιστοριών μεγάλης πολυπλοκότητας αλλά και αλλόκοτου ρεαλισμού. genius-scribendi-2

Στο βιβλίο της η Ειρήνη Μαντά επιλέγει ως κεντρικό πρόσωπο, ως ηρωίδα της, ένα όνομα που, ενώ αποτέλεσε ένα από τα πιο αιφνίδια, τα πιο παράξενα, τα πιο ανατρεπτικά γεγονότα στην ζωή του μοναχικού Λάβκραφτ, είναι ωστόσο πολύ πιο κοινό από εκείνα των αποκρουστικών όντων της μυθολογίας του: Σόνια Γκριν.

Η Σόνια και ο Χάουαρντ θα γνωριστούν σε ένα συνέδριο της Ένωσης Ερασιτεχνικού Τύπου (Amateur Press Association) που ήταν πολύ διαδεδομένη τότε στην Αμερική. Ο Λάβκραφτ είναι σχετικά γνωστός μέσα στην Ένωση, είναι επίτιμος ομιλητής, και γρήγορα θα περιβληθεί από τους αλληλογράφους φίλους του. Η Σόνια είναι μία νέα, δραστήρια γυναίκα, διαζευγμένη και με μια κόρη 16 ετών, που διευθύνει ένα μικρό γυναικείο οίκο μόδας και που, όπως λέει, θέλει να δημιουργήσει ένα μικρό fanzine, το ''Rainbow''. H Σόνια γοητεύεται αμέσως από τον Λάβκραφτ, και εκείνος νιώθει αμήχανα καθώς δεν γνωρίζει τίποτα από γυναίκες και έρωτες.

Αναγκασμένη να αναλάβει εκείνη τις πρώτες κινήσεις, η Σόνια θα επισκεφτεί τον αγαπημένο της συγγραφέα στο πατρικό του στο Πρόβιντενς, θα ξεναγηθεί στην πόλη και θα γνωρίσει την απόμακρη, ψηλομύτα θεία του, την Λίλιαν. Γρήγορα θα πάρει μια γεύση από την μυστηριώδη ατμόσφαιρα και τα περίεργα κουτσομπολιά που περιβάλλουν την οικογένεια των Λάβκραφτ. Τελικά, όμως, το ερωτευμένο ζευγάρι θα μετακομίσει στην Νέα Υόρκη, όπου ο Χάουαρντ θα έχει την ευκαιρία να βρίσκεται κοντά με τους άλλους συγγραφείς φίλους του, ''Τα Παιδιά'' όπως αποκαλούν την παρέα τους, να γνωρίσει μια πιο κοινωνική ζωή και τελικά να παντρευτεί την Σόνια λίγο καιρό αργότερα.

Οι δυσκολίες που γνώρισε το παντρεμένο ζευγάρι στην Ν. Υόρκη, η αδυναμία του Λάβκραφτ να βρει μια ικανοποιητική δουλειά, η απώλεια της δουλειάς της Σόνιας, οι συχνές εκκεντρικές επαφές της λογοτεχνικής παρέας, γίνονται ένα πολύ γόνιμο υπόστρωμα για να πλέξει η συγγραφέας τον μύθο της. Σιγά-σιγά τα ανησυχητικά συμβάντα στην ζωή του ζευγαριού αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται και να συνδυάζονται σε επικίνδυνο βαθμό. Ραγισματιές ανοίγουν πάνω στην συνήθη ρουτίνα της καθημερινότητας και αρχίζουν να πλανιόνται απεχθείς υποψίες μέσα σε μια ατμόσφαιρα αγωνίας. Οι λογοτεχνικές επινοήσεις του Λάβκραφτ δεν στερούνται πραγματικότητας, οι αόρατοι θεοί του είναι μάλλον υπαρκτοί και κάτι ζητούν από αυτόν (ή εκείνος ζητά από αυτές), η λογοτεχνική παρέα αποτελεί στην πραγματικότητα ένα επικίνδυνο Τάγμα με απόκρυφες επιδιώξεις. Σε τι έχει μπλέξει η Σόνια; Θα μπορέσει το νεαρό αντρόγυνο να διατηρήσει τον γάμο του και τα αρχικά του συναισθήματα;

Η Ειρήνη Μαντά αναπλάθει με πιστότητα, ρεαλισμό και ιστορική συνέπεια μια μυθιστορηματική βιογραφία της Σόνιας και του Χάουαρντ Λάβκραφτ τον καιρό που έμειναν στην Νέα Υόρκη. Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται μια μικρή αλλά σχετικά πλήρης βιβλιογραφία, χαρακτηριστική της έρευνας στην οποία έχει επιδοθεί η συγγραφέας. Στο κείμενο επιλέγεται κατά κύριο λόγο η επιστολική μορφή (όπου η Σόνια απευθύνεται εξομολογητικά στην ''αγαπημένη Βάιολετ'', παλιά της φίλη), τέχνασμα απόλυτα δικαιολογημένο όταν έχουμε να κάνουμε με έναν από τους παραγωγικότερους επιστολογράφους των αμερικανικών γραμμάτων, ενώ η εναλλαγή με την τριπρόσωπη αφήγηση γίνεται αβίαστα και επιτυχημένα. Το ύφος διαπνέεται από την αχλή μιας παλιάς γοτθικής ατμόσφαιρας, λίγο παρωχημένο για να ταιριάζει στην περίσταση αλλά σίγουρα όχι βαρύγδουπο, και πάντως χαρακτηριστικό μεγάλης αφομοιωτικής ικανότητας, αφηγηματικής δεξιοτεχνίας και πειθαρχίας.

Εντέλει, ''Το Δαιμόνιο της Γραφής'' θα ικανοποιήσει αναμφίβολα τους θιασώτες της φανταστικής λογοτεχνίας ενώ μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή εισαγωγή σε αυτή τη θεματική και στο έργο του Λάβκραφτ για τους αμύητους.

argastaras@yahoo.gr

genius-scrib-3

Το Δαιμόνιο της Γραφής
Ειρήνη Μαντά
Ars Nocturna, 2012
σελ. 291

politeia_order

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ