kitrinos_stratiotis250

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

«ό,τι αξίζει στον άνθρωπο είναι να έχει να πει μια ιστορία συνταρακτική» Γιώργος Χειμωνάς, Ο Γιατρός Ινεότης

Ο Ανδρέας Μήτσου συνεχίζει με συνέπεια να αναπτύσσει ένα κειμενικό σύμπαν διαρθρωμένο σε γεγονότα που παραβιάζουν την αντικειμενική πραγματικότητα, τη γενικώς αποδεκτή λογική και την ισχύουσα φυσική τάξη των πραγμάτων, και ελέγχονται από την ανθρώπινη δυναμική που φαίνεται να εκδηλώνεται σε απόλυτη έννοια καθ’ υπέρβαση όλων των συμβατικών ορίων, όπως αναγνωρίζεται κατεξοχήν στα προγενέστερα βιβλία του συγγραφέα Σφήκες (2001), Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού (2005), Η ελεημοσύνη των γυναικών (2009) ή Ο αγαπημένος των μελισσών (2010). 

Το κλίμα αυτό προσδιορίζει τη δομή (και) του βιβλίου με τον τίτλο Ο κίτρινος στρατιώτης, στο οποίο ο Α. Μήτσου έχει οργανώσει μια συνταρακτική υποκειμενική πραγματικότητα βασισμένη σε μια σύνθετη ιστορία που εξελίσσεται σε τέσσερα μέρη με ένδεκα κεφάλαια ανισομερώς κατανεμημένα, που αποτυπώνουν τη λογική του υπο-/κειμενικού κόσμου, και επιστεγασμένα με επίλογο που αποδίδει τη λογική του λεγόμενου αντικειμενικού κόσμου. Η ιστορία αφορά αφενός ένα μη συνηθισμένο άτομο που υπερβαίνει το κοινό ανθρώπινο μέτρο συμπεριφοράς καθώς δεν έχει διαβρωθεί από τα κοινά ανθρώπινα συμβατικά στοιχεία, και αφετέρου τη διαδρομή που αυτό το άτομο ακολουθεί στον μεγάλο κόσμο διασχίζοντας γεωφυσικά και ιστορικο-πολιτισμικά πεδία προσωπικής και ομαδικής δράσης εξ αιτίας μιας σειράς αντικειμενικών όσο και δεσμευτικών γεγονότων, με αφετηρία την οικογενειακή κοιτίδα και με τελική επιστροφή σ’ αυτήν και σε όσα τραγικά αυτή η επιστροφή συνεπάγεται.

Σ’ αυτό το πλαίσιο ο Α. Μήτσου πραγματεύεται με ευρηματικό τρόπο μεγάλα και γενικά θέματα, όπως είναι η φυσική κατάσταση των πραγμάτων και το κατά την κοινή αντίληψη υπερφυσικό, η ισορροπία και οι ανατροπές στις ανθρώπινες σχέσεις, οι ανατροπές στην αντικειμενική πραγματικότητα και κατ’ επέκταση στην ανθρώπινη συμπεριφορά, η σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του και με το φυσικό, κοινωνικό, ιστορικο-πολιτικό περιβάλλον, η σχέση ζωής και θανάτου, η ανθρώπινη βούληση και το ανθρώπινο όριο, η υπέρβαση του ανθρώπινου ορίου και η αντίδραση των φορέων της κοινής λογικής, η αποκοπή του ανθρώπου από το περιβάλλον και η συνακόλουθη μόνωση του ανθρώπου, η σχέση ανάμεσα στο θάρρος και τη δειλία ή ανάμεσα στην τόλμη και τον φόβο. Ακόμα: το προσωπικό περιεχόμενο του χρόνου, η πρόσληψη της εξωτερικής/αντικειμενικής πραγματικότητας και ο βαθμός της υποκειμενικής παρέμβασης, η ισοδυναμία της αντικειμενικής και της υποκειμενικής πραγματικότητας, η ροή των αντικειμενικών γεγονότων και η δέσμευση της ανθρώπινης μοίρας, το άτομο απέναντι στις δομές της συντεταγμένης κοινωνίας, η ύβρις και η αρά με ό,τι αυτές συνεπάγονται σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο.

Αυτό το πυκνό υλικό διεκπεραιώνει ο πλήρης συναισθήματος αλλά και σκληρότητας παραστατικός λόγος του συγγραφέα, με την ευρηματική έως απροσδόκητη χρήση της μεταφοράς (όπου εντάσσεται το στοιχείο των μεταμορφώσεων, που οδηγεί και στην ανάγνωση του τίτλου του βιβλίου Ο κίτρινος στρατιώτης), με τη συχνή παρέμβαση της αφοριστικής διατύπωσης και με την ένταση των γραμματικών εικόνων, όπου εμπλέκονται σύνθετες προσωπογραφίες κάτω από την πολυεστιακή οπτική του κεντρικού πρωτοπρόσωπου αφηγητή που λειτουργεί ως φορέας της υπο-/κειμενικής λογικής.

Αυτή ακριβώς η λογική προσδιορίζει την υπο-/κειμενική πραγματικότητα που προβάλλει έναν υπερρεαλιστικό χαρακτήρα και καταλήγει σε σφοδρή σύγκρουση με τις κοινές φυσικές, κοινωνικές, ιστορικο-πολιτικές καταστάσεις. Αυτή η σύγκρουση έχει ένα σημαντικό κόστος για την υποκειμενική πραγματικότητα, στον κειμενικό όμως κόσμο του βιβλίου αποτυπώνονται οι απώλειες που υφίσταται και η αντικειμενική πραγματικότητα.

Μια μορφή ισορροπίας των πραγμάτων με μια συνεπαγόμενη μορφή κάθαρσης αναγνωρίζεται στον επίλογο του βιβλίου, όπου ένας περιστασιακός πρωτοπρόσωπος αφηγητής-φορέας της λογικής που διέπει την αντικειμενική πραγματικότητα, λειτουργεί ως απολογητής ακριβώς της λογικής του υποκειμενικού κόσμου του βιβλίου.

Με τον τρόπο αυτό ο Α. Μήτσου φαίνεται να προτείνει ένα πρωτότυπο περιεχόμενο για τη διελκυστίνδα ανάμεσα στο υποκειμενικό και το αντικειμενικό (αφήνοντας μια αφοριστική υπόνοια ότι τελικά το μόνο που υπάρχει, είναι το υποκειμενικό), πράγμα που οδηγεί στην πολυεπίπεδη δημιουργική ανάγνωση του βιβλίου.                           

kitrinos_stratiotisΑνδρέας Μήτσου
Ο κίτρινος στρατιώτης
Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2012
Σελ. 304

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

Για το συλλογικό έργο «Η φωνή της» (εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: © Oscar Keys (Unsplash). 

Γράφει η Ιωάννα Σπηλιοπούλου

Πενήντα τρεις γράφουσες, μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...
Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς–παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.

Επιμέλεια: Book Press

Από τις 30 Σεπτεμβρί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ