
Επιλογές από την ελληνική πεζογραφία
Του Κώστα Αγοραστού
Εμφανώς συγκρατημένοι, ως προς την ποσότητα των νέων βιβλίων, οι εκδοτικοί οίκοι κυκλοφορούν τους νέους τους τίτλους τις επόμενες εβδομάδες συστήνοντάς μας νέα πρόσωπα αλλά και επανεκδίδοντας παλαιότερους και αξιόλογους τίτλους.
Το έκτο του βιβλίο κυκλοφορεί ο Δημήτρης Σωτάκης με τίτλο Ο θάνατος των ανθρώπων (εκδ. Κέδρος). Οι κάτοικοι ενός χωριού ζουν επί σειρά ετών γαλήνια, σ’ έναν τόπο που πότε δεν έχει αγγίξει ο πόνος και η δυστυχία. Όμως, η αρμονία αυτή ξαφνικά διαταράσσεται όταν μια ανεξήγητη κατάρα χτυπάει το χωριό και σταδιακά η αρρώστια και ο θάνατος γίνονται ένα με την καθημερινότητά τους. Έντρομοι και βουτηγμένοι στην απελπισία, αναζητούν τη σωτηρία και τη λύτρωση από το ανεξήγητο κακό. Μέσα από την αγωνιώδη προσπάθειά τους να ξεδιαλύνουν αυτό το μυστήριο, αναζητώντας μια λύση για όσα τους συμβαίνουν, οι άνθρωποι αυτού του παράξενου τόπου, θα βιώσουν τον παραλογισμό και τον αδιανόητο τρόμο του αφανισμού τους.
Η Ευρυδίκη Τρισόν-Μιλσανή επανέρχεται με ένα μυθιστόρημα μυστηρίου με φόντο τον κόσμο της Τέχνης και τίτλο Καλλιτεχνική σκευωρία (εκδ. Κέδρος). Η ιστορία διαδραματίζεται στο Μπωμπούρ, το πιο σημαντικό πολιτιστικό κέντρο του Παρισιού, το οποίο γίνεται το σκηνικό μιας σκοτεινής σκευωρίας. Ένας σφιχτά υφασμένος αφηγηματικός καμβάς, διεγερτικό σασπένς και μια σειρά από χαρακτήρες που δρουν απρόβλεπτα. Το νήμα της λύσης του μυστηρίου περνά μέσα από τα ερωτήματα που απασχολούν τον καλλιτεχνικό και όχι μόνο κόσμο: ποιος είναι ο ουσιαστικός ρόλος του Μουσείου, ποιες οι ευθύνες εκείνων που διαχειρίζονται την πολιτιστική κληρονομιά, ποιες οι σχέσεις του καλλιτέχνη με το κατεστημένο και με το ανώνυμο κοινό; Και κυρίως: σε τι διαφέρει ένα πλαστό από ένα αυθεντικό έργο;
Καινούργιο υλικό θα έχουμε σύντομα και από τον Θανάση Βαλτινό με τίτλο Ανάπλους: Ο θάνατος και η λαγνεία στην εποχή της εφηβείας (εκδ. Εστία).
Νέο μυθιστόρημα και για τον εκ Θεσσαλονίκης συγγραφέα Δημήτρη Μίγγα με τίτλο Πλωτά νησιά (εκδ. Μεταίχμιο). Κατά κανόνα οι συγγραφείς μεταφέρουν στα γραφτά τους μια εμπειρία μεταπλάθοντας γεγονότα ιστορικά, πραγματικά ή φανταστικά. Ωστόσο ένας από τους ήρωες του συγκεκριμένου μυθιστορήματος, αφού πρώτα εκδώσει ένα λογοτεχνικό βιβλίο, στο οποίο περιγράφει το θαλασσινό ταξίδι τριών ανδρών από το Ναβαρίνο προς το νησιωτικό σύμπλεγμα των Στροφάδων, προσπαθεί έπειτα να προσαρμόσει την πραγματικότητα στα μέτρα των κειμένων του. Οργανώνει, λοιπόν, μια νυχτερινή κρουαζιέρα με τον ίδιο προορισμό και συνοδούς δυο αδελφικούς φίλους του. Η εξιστόρηση της εκδρομής με τη βοήθεια των λογοτεχνικών υπερβάσεων και τεχνικών απέχει προφανώς από την εμπειρία που βιώνουν. Η ανάγνωση του βιβλίου όμως (μέσα στη νύχτα και στη θάλασσα) επηρεάζει τους ανυποψίαστους συνταξιδιώτες, ειδικά μάλιστα, όταν διαπιστώνουν κοινά στοιχεία με τους αντίστοιχους χαρακτήρες των κειμένων και συνειδητοποιούν ότι ο φίλος τους συγγραφέας επιδιώκει να τους αποσπάσει από τον αισθητό κόσμο παρασύροντάς τους με την τέχνη του.
Η συγγραφέας και μεταφράστια, πολύ επιτυχημένων παιδικώνω και εφηβικών βιβλίων, Βούλα Μάστορη κυκλοφορεί, έπειτα από χρόνια, άλλο ένα μυθιστόρημα με τίτλο Η γυναίκα-μπονσάι (εκδ. Πατάκη). Εκείνη ανέκαθεν αντιστεκόταν στην τεχνική μπονσάι που της επέβαλλε η κοινωνία κι επέμενε να απλώνει τις «ρίζες» και τα «κλαδιά» της, όσο και να την περιόριζαν και να την κλάδευαν, ενώ ένας αόρατος φύλακας-τιμωρός προστάτευε το φύλο της. Ο άντρας που αψήφησε αυτόν τον φύλακα-τιμωρό κέρδισε μια θέση στη ζωή της – μια θέση κρυφή όμως ακόμη κι από την εξώγαμη κόρη που απόκτησαν μαζί. Η κόρη, ωστόσο, αμφισβητώντας εξαρχής τις αντισυμβατικές πεποιθήσεις και πρακτικές της μάνας, υιοθέτησε τελικά για τον εαυτό της απόλυτα την τεχνική μπονσάι προκειμένου να ενσωματωθεί στην ίδια τη χώρα που την εφεύρε – την Ιαπωνία...
Νέο βιβλίο και για τη Μάρω Δούκα τον Μάρτιο με τίτλο Γιατί εμένα η ψυχή μου (πεζογραφήματα) (εκδ. Πατάκη). Είκοσι χρόνια, δεκαεπτά πεζογραφήματα. Για την κρίση που ερχόταν, για την ανεργία, την απώλεια, τη μοναξιά, τους πολιτικούς πρόσφυγες, τη φτώχεια, την εκμετάλλευση, τους μετανάστες, τον πόλεμο, τους παρίες λαούς, την κυριαρχία της ελεύθερης αγοράς σ’ ένα εφιαλτικό, αν και άδηλο, μέλλον. Αλλά και για την αλληλεγγύη, την αγάπη, την αναζήτηση, τη μνήμη, τον λόγο και την τέχνη που επιμένουν με το λίγο της ψυχής μας κυανό.
Οι νέες συλλογές διηγημάτων θα είναι και πάλι παρούσες στους πάγκους των βιβλιοπωλείων για όσους αγαπάνε το είδος. Ο Δημοσθένης Κούρτοβικ επανέρχεται με τη συλλογή Λαχανόρυζο του Σταυρού (εκδ. Εστία). Ο Δημήτρης Πετσετίδης με τη συλλογής του Εν οίκω (εκδ. Μεταίχμιο) μας δίνει δεκαπέντε ιστορίες γραμμένες μαστορικά, οι οποίες ξετυλίγονται με αφορμή λογιών λογιών δωμάτια: άλλα που σαν καβούκι περικλείουν τους ήρωες, άλλα στα οποία οι ήρωες έζησαν επί χρόνια και σηματοδοτούν την ίδια τους την ύπαρξη, άλλα στα οποία βρήκαν καταφύγιο και αγκαλιά. Η Ευγενία Μπογιάνου, μετά το βιβλίο της Το μυστικό, επανέρχεται με τη συλλογή διηγημάτων Κλειστή πόρτα (εκδ. Πόλις). Έντεκα διηγήματα για τους ανθρώπους του διπλανού σύμπαντος. Για τις ζωές της ανωνυμίας που διασταυρώνονται μεταξύ τους, που επηρεάζουν η μία την άλλη χωρίς να συναντηθούν ποτέ. Έντεκα διηγήματα για το πραγματικό κάτω από την πραγματικότητα. Έντεκα ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι η ιστορία του καθενός.
Νέα βιβλία, επίσης, περιμένουμε από τον Ανδρέα Στάικο, Βηθσαβέ και Διηγήματα, τον Γιώργο Γιατρομανωλάκη, Τρία απρόσεκτα διηγήματα, τον Δημήτρη Καλοκύρη, Παρασάγγες και από τον Γιώργο Βέλτσο, Πρωτόκολλα ονέιρων. Όλα από την Άγρα.
Διηγήματα θα κυκλοφορήσει και ο Δημοσθένης Παπαμάρκος με τίτλο ΜεταΠοίηση (εκδ. Κέδρος). Η ΜεταΠοίηση είναι συλλογή διηγημάτων, που ασχολούνται με αλληγορικό τρόπο με τον μύθο του Κάιν και του Άβελ. Συλλογή αφηγημάτων θα έχουμε και από τον Κάρολο Τσίζεκ (θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις Κίχλη) με αυτοβιογραφικά κείμενα γύρω από το θέμα της τσεχικής ταυτότητας του συγγραφέα. Πρωτεύοντα ρόλο παίζει ή μνήμη και μάλιστα με τη συνειρμική λειτουργία της. Συλλογές διηγημάτων θα κυκλοφορήσουν επίσης η Κατερίνα Δασκαλάκη, Άτιτλο (εκδ. Εστία) και η Ελένη Λαδιά, Ονειρόσακος (εκδ. Εστία). Την έκπληξη φιλοδοξεί να κάνει ο Θεόδωρος Πάγκαλος με το νέο του βιβλίο, που θα περιλαμβάνει οκτώ διηγήματα. Τίτλος του Οι χαμένοι (εκδ. Πατάκη) και κοινή παράμετρος, το αδιέξοδο των βασικών ηρώων.
Συλλογή αφηγημάτων του εκλιπόντα Αργύρη Χιόνη με τίτλο Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις Κίχλη. Μερικά είναι ψευδοδοκιμιακής υφής, άλλα έχουν παρωδιακό χαρακτήρα, κάποια τέλος έχουν περισσότερο μυθοπλαστική πλοκή - όλα πάντως είναι γραμμένα με τον γνωστό μοναδικό τρόπο και το καταλυτικό χιούμορ του συγγραφέα.
Με μια νουβέλα θα επανέλθει στο προσκήνιο και ο πολυγραφότατος Γιάννης Μακριδάκης. Τίτλος της Το ζουμί του πετεινού (εκδ. Εστία). Τη νουβέλα, δεύτερη κατά σειρά μετά τον Κήπο των νεκρών (εκδ. Εστία), θα κυκλοφορήσει ο Χάρης Μαυρομάτης, Οι εξορίες του ιεροκήρυκα Σέργιου Σκανδάλη από τις εκδόσεις της Εστίας. Ο Σέργιος Σκανδάλης είναι ένας κοσμικός ιεροκήρυκας, που τοποθετείται σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Οι συμπεριφορές του είναι ωστόσο, εντελώς «ξένες» για τους ντόπιους και αυτό οδηγεί τον επιχώριο μητροπολίτη να τον απομονώσει κάπου στα βουνά. Όλα αυτά συμβαίνουν τον καιρό που ακούγονται οι τελευταίες εκρήξεις του εμφυλίου πολέμου. Αλλ’ αυτή δεν είναι η τελευταία εξορία για το Σέργιο. Η ξαφνική εμφάνιση ενός νεαρού αναχωρητή ανοίγει το δρόμο και για άλλες εξορίες. Εξορίες πνεύματος, ψυχής και σώματος.
Νέο μυθιστόρημα και για τον Χρήστο Αστερίου, αυτή τη φορά από τις εκδόσεις Πόλις και με τίτλο Ίσλα Μπόα. Στο μακρινό Ίσλα Μπόα, δέκα άνθρωποι διαφορετικών εθνικοτήτων, απομονωμένοι απ' τον πολιτισμό και μ' ένα ένοχο παρελθόν στο βιογραφικό του ο καθένας, πρωταγωνιστούν σ' ένα παιγνίδι συμβίωσης, προσπαθώντας να συμβιβάσουν ανάγκες, θρησκείες και συνήθειες καθώς το περιβάλλον του νησιού μάχεται να τους καταβάλει. Ποιος θα υπερισχύσει τελικά και τι σχέση έχουν, άραγε, όλοι τους με τη νεαρή δημοσιογράφο που καταφθάνει στη Φλόριντα για να πάρει συνέντευξη από τον ξεχασμένο Σάμι Κόου; Ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα, έμμεσο πολιτικό σχόλιο για τον μοντέρνο ανθρωπισμό και τις "παράπλευρες απώλειες" με φόντο την πρόσφατη οικονομική -και όχι μόνο- κρίση.
Η οικονομική κρίση είναι, πια, το φόντο πολλών βιβλίων. Η Ναταλία Δαδίδου στο πρώτο της βιβλίο Abacus, ένα παιχνίδι απληστίας (εκδ. Κέδρος) είναι μια τέτοια περίπτωση. Ελλάδα, 2010. Στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης, η ηρωίδα του βιβλίου ετοιμάζεται να ξεσκεπάσει το στημένο παιχνίδι με τα δομημένα ομόλογα. Όμως μια κατηγορία εναντίον της ανατρέπει τα πάντα. Για να αποδείξει ότι κατηγορείται άδικα, εμπλέκεται σε μια ιστορία χρηματοοικονομικής απάτης και διαφθοράς που ξεπερνάει τα σύνορα της Ελλάδας, αγγίζει τράπεζες, θεσμούς, ανθρώπους που βρίσκονται στο απυρόβλητο. Ένας γρίφος εμπλέκει τον άνδρα που στοιχειώνει το παρελθόν της κι εκείνον που διεκδικεί το μέλλον της. Μια λάθος στροφή θα τη φέρει αντιμέτωπη με την προδοσία, το φόβο και την απώλεια.
Ο συγγραφέας-χρονικογράφος ζει με τις δύο υποδείξεις που ορίζουν την ιδιότητά του: τη γραφή και τον χρόνο. Γράφει με το βλέμμα στο τώρα, αλλά δεν αποβλέπει αποκλειστικά στο σήμερα. Παρουσιάζει μια αντιφατική Αθήνα που αποδέχεται, αναπαριστά, και διαστρέφει τον ίδιο τον εαυτό της.
Ο συγγραφέας-κάτοικος της Αθήνας θα ήθελε να πει με πειστικότητα ότι η Αθήνα δεν είναι καν μια αληθινή πόλη. Ότι είναι μόνο μια εφήμερη πίστη για αυτό που κάθε φορά νομίζουμε ότι είναι. Γιατί έτσι κανένα παρόν δεν θα φάνταζε οριστικό. Ο Φακός στο στόμα ακολουθεί το ίχνος μιας ζωής που εκτυλίσσεται γύρω μας. Θα μπορούσε να είναι η βιογραφία μιας πόλης.
Επανέρχεται με καινούργιο μυθιστόρημα και ο Γιάννης Ρεμούνδος και τίτλο Η τέφρα του φοίνικα (εκδ. Ψυχογιός). Μέσα από το χρονικό μιας βεντέτας, παρακολουθούμε την ιστορία της Ελλάδας, όπως ξεδιπλώνεται στα πρόσωπα-καρικατούρες, στις σκέψεις και στις δράσεις τους, μιας Ελλάδας όπου είναι διάχυτη η πίκρα και η διάψευση των ελπίδων. Τέλος, καινούργιο βιβλίο, μέσα στην άνοιξη, περιμένουμε και από τον Ανδρέα Μήτσου με τίτλο Ο κίτρινος στρατιώτης (εκδ. Καστανιώτη).
Επανεκδόσεις
Ένα από πιο εμπορικά βιβλία του Μένη Κουμανταρέα, Η φανέλα με το νούμερο εννιά (εκδ. Κέδρος) θα κυκλοφορήσει σε συλλεκτική επανέκδοση με αφορμή την συμπλήρωση πενήντα ετών από την πρώτη εμφάνιση του Μένη Κουμανταρέα στα γράμματα. Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον Κέδρο το 1986 και το 1988 μεταφέρθηκε με μεγάλη επιτυχία στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη. Μέχρι σήμερα έχει σημειώσει 16 εκδόσεις. Κυκλοφορεί με νέο εξώφυλλο σε σχέδιο του ζωγράφου Δημήτρη Μυταρά. Η φανέλα με το νούμερο εννιά – ιστορία ενός ανθρώπου που από τα είκοσι ως τα είκοσι τρία του μεσουρανεί μέσα κι έξω από τα γήπεδα – ανήκει στα εμβληματικά έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Σε νέα έκδοση θα κυκλφορήσει επίσης το βιβλίο του Νίκου Καχτίτση, Ο εξώστης (εκδ. Κίχλη). Η έκδοση συνοδεύεται από Επίμετρο που περιλαμβάνει: ερμηνευτικό δοκίμιο του Γιάννη Δημητρακάκη, χρονολόγιο του Βίκτωρα Καμχή, τις περίφημες επιστολές του Ε.Χ. Γονατά προς τον Καχτίτση με παρατηρήσεις για τον Εξώστη, και αποσπάσματα από επιστολές του ίδιου του Καχτίτση, στις οποίες αναφέρεται σε όψεις του έργου του.
Από τις εκδόσεις τις Εστίας θα κυκλοφορήσεις το βιβλίο του Ίωνα Δραγούμη, Μαρτύρων και ηρώων αίμα με επίμετρο του Ν. Ε. Καραπιδάκη.
Επίσης, μετά την επανέκδοση του Άχρηστου Δημήτρη, του Γιώργου Συμπάρδη, σειρά έχει το Μέντιουμ (εκδ. Μεταίχμιο). Μια νέα γυναίκα από τη Βοιωτία έρχεται στην Αθήνα στο μέσο του καλοκαιριού, όταν οι περισσότεροι κάτοικοί της την εγκαταλείπουν. Θα περάσει μερικές μέρες σε μια λαϊκή συνοικία, στο σπίτι της μικρότερης αδελφής της, που περιμένει παιδί, και θα ερωτευτεί ένα νεαρό φοιτητή της ιατρικής. Ανάμεσα στους φίλους του θα γνωρίσει μια γυναίκα μέντιουμ. Το Μέντιουμ του τίτλου όμως είναι αυτή η ίδια. Η δύναμη που πιστεύει ότι έχει θα τη βοηθήσει, άραγε, να αντιμετωπίσει τα εμπόδια που θα βρει μπροστά της;
Τέλος, μέσα στην άνοιξη, θα επανακυκλοφορήσει από τις εκδόσεις της Εστίας το μυθιστόρημα του Δημοσθένη Κούρτοβικ Τι ζητούν οι βάρβαροι και από τις εκδόσεις Καστανιώτη, το μυθιστόρημα του Αλέξη Σταμάτη, Μπαρ Φλωμπέρ.