baladeur

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Πιτένη «Γιαλάν Ντουνιάς» (εκδ. Γράφημα). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία του Δημήτρη Παπαδήμου (Κοζάνη, 1960).

Γράφει ο Γιάννης Καισαρίδης

Χιονίζει στο βιβλίο Γιαλάν Ντουνιάς τού Μιχάλη Πιτένη και ο χρόνος σταματάει. Όλα γίνονται ένα, μυστικά ακούν -με τρόπο μυστικό- άλλα μυστικά, τα χνάρια των νεκρών επιστρέφουν ως τοπογραφικοί χρησμοί για δευτερόλεπτα πάνω στο χιόνι, κι όποιος προλάβει, να διαβάσει, πρόλαβε... Χιόνι-μετάσταση. Ιερή αποστολή. Χώρο και Χρόνο μηδενίζοντας -άλλος ο χώρος και ο χιονισμένος χρόνος- «αλλιώς ο κόσμος!» φανερώνεται - άσπιλος, αμόλυντος, άχραντος, αχειροποίητος. Συγχωρητικός. Και εάν μια μπάντα με πνευστά φυσήξει μουσικές μες στα παγωμένα επιστόμια σοκάκια, νότες-νιφάδες σμίγουν με των “γιαλάν” νεφών τη μουσική, που πάγος απειροελάχιστος-έργο τέχνης την κατεβάζει σαν άμωμη ψυχή από τον ουρανό.

Τόποι αυτόχθονοι, πρωτογενείς, όλοι οι χιονισμένοι τόποι.

Όταν χιονίζει στον Γιαλάν Ντουνιά, οι λέξεις των ανθρώπων που την ά λ λ η γλώσσα ομιλούν (Τη λεν «γλωσσάρι» (sic!) και θαρρούν πως ξεμπερδεύουν... Μα το... «γλωσσάρι» είναι τιμή. Είναι Αντίσταση του χώρου-χρόνου που παρήλθε κατά τού παρόντος που μαγαρίζει, είναι η ά λ λ η γλώσσα το «γλωσσάρι», είναι η εκτροπή χρόνου και χώρου α λ λ ο ύ – ετεροτοπία, ετεροχρονία), οι βαριές-υγρές λέξεις αποκτούν εργόχειρη χροιά και τόνο, γίνονται διάτρητο μουσκίδι, ηχούν λες και βγαίνουν για καρτέρι, παγιδευμένη θήρα να απελευθερώσουν. Ίσως κ α ι γιατί «Άλλη» ηχώ και «Άλλοι» Ήχοι γινόμαστε κι εμείς όταν χιονίζει, είμαστε κάποιοι άλλοι, παιδιά – «κάποια παιδιά» μες στου Λευκού τον κρουσταλλένιο Πυρετό.

Τόποι αυτόχθονοι, πρωτογενείς, όλοι οι χιονισμένοι τόποι. Η πόλη τότε αγαπιέται – άσπιλος νεαρά μες απ' τον πάγο αναδύεται. Σαν κοριτσάκι με τα σπίρτα που επιτέλους το συμπόνεσε η παγωνιά. Κι εμείς βρισκόμαστε την ίδια στιγμή παντού, κι ας παραμένουμε μαρμαρωμένοι, υπό το παγωμένο βλέμμα μιας μάγισσας σειρήνας-Κίρκης.

grafima gialan ntouniasΌταν χιονίζει, άλλος γάμος τελείται, μυστήριο κόσμου μυστικού – ο γήινος-γήινος θα περιμένει... Το πέπλο σάβανο που καιροφυλακτώντας την πόλη σκεπάσει, σταγόνες αίματος που καραδοκούν τ' άσπιλο να ματώσουν, το σκοτεινό φως – σημάδια ενός ένοχου μυστικού που «κοντορεβυθουλεί», θα χαθεί μες στον χιονιά. Η επί γης αλήθεια (τσιμπιές-σουβλιές στο σώμα, τα μυστικά που σκέπασε το χιόνι), όποια κι αν είναι, θα περιμένει.

Γυάλινος κόσμος - είδωλα πολλαπλά, εσύ γίνεσαι ένας άλλος «Εσύ», Ντουνιάς Γιαλάν – εύθραστος και υπερευαίσθητος. Ο Μιχάλης Πιτένης πετυχαίνει τούτο: ανασταίνει έναν ολόκληρο κόσμο. Την κοινωνική και ιστορική περίοδο μιας περασμένης εποχής και τις σκιές αυτής που φτάνουν έως τις ημέρες μας. Λατρεία, αγάπη αγία για την πόλη του και τους ανθρώπους της αναδύεται μες από τη ματιά του.

Μα, πού ακούστηκε Άνθρωπος να λατρεύει την παγωνιά, το κατερχόμενο εξ ουρανού λευκό που όλα ίδια κι ίσα, νεκρά κι ακίνητα, τα φανερώνει; «Ακούστηκε» Ε-δώ, στον Κοζάνης κόσμο όταν χιονίζει, στης απεραντοσύνης τον Λευκής δημιουργίας Πυρετό -γραφής, πτερών, φωνών, λαρυγγισμών, σιωπών υψιπετών, στις ψηλές νότες πεταγμάτων-, κόντρα στο υποχθόνιο αδηφάγο φλύαρο συμπαγές μαύρο.


* Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΔΗΣ είναι συγγραφέας, ηθοποιός-σκηνοθέτης και φιλόλογος. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα Ώρες αιώρες (εκδ. Κέδρος)

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

Μαρία Καλιόρη, Ηλίας Μπιστολάς, Χριστίνα Ιωάννου: Νέες φωνές, νέοι δρόμοι (κριτική)

Μαρία Καλιόρη, Ηλίας Μπιστολάς, Χριστίνα Ιωάννου: Νέες φωνές, νέοι δρόμοι (κριτική)

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Καλιόρη «Οι καλοί πεζοπόροι» (εκδ. Ιωλκός), το μυθιστόρημα του Ηλία Μπιστολά «Χώμα στα μάτια, στα αυτιά, στο στόμα» (εκδ. Τόπος) και τη συλλογή διηγημάτων της Χριστίνας Ιωάννου «Ταξίδι στο φούρνο» (εκδ. Ιωλκός).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ