baladeur

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Πιτένη «Γιαλάν Ντουνιάς» (εκδ. Γράφημα). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία του Δημήτρη Παπαδήμου (Κοζάνη, 1960).

Γράφει ο Γιάννης Καισαρίδης

Χιονίζει στο βιβλίο Γιαλάν Ντουνιάς τού Μιχάλη Πιτένη και ο χρόνος σταματάει. Όλα γίνονται ένα, μυστικά ακούν -με τρόπο μυστικό- άλλα μυστικά, τα χνάρια των νεκρών επιστρέφουν ως τοπογραφικοί χρησμοί για δευτερόλεπτα πάνω στο χιόνι, κι όποιος προλάβει, να διαβάσει, πρόλαβε... Χιόνι-μετάσταση. Ιερή αποστολή. Χώρο και Χρόνο μηδενίζοντας -άλλος ο χώρος και ο χιονισμένος χρόνος- «αλλιώς ο κόσμος!» φανερώνεται - άσπιλος, αμόλυντος, άχραντος, αχειροποίητος. Συγχωρητικός. Και εάν μια μπάντα με πνευστά φυσήξει μουσικές μες στα παγωμένα επιστόμια σοκάκια, νότες-νιφάδες σμίγουν με των “γιαλάν” νεφών τη μουσική, που πάγος απειροελάχιστος-έργο τέχνης την κατεβάζει σαν άμωμη ψυχή από τον ουρανό.

Τόποι αυτόχθονοι, πρωτογενείς, όλοι οι χιονισμένοι τόποι.

Όταν χιονίζει στον Γιαλάν Ντουνιά, οι λέξεις των ανθρώπων που την ά λ λ η γλώσσα ομιλούν (Τη λεν «γλωσσάρι» (sic!) και θαρρούν πως ξεμπερδεύουν... Μα το... «γλωσσάρι» είναι τιμή. Είναι Αντίσταση του χώρου-χρόνου που παρήλθε κατά τού παρόντος που μαγαρίζει, είναι η ά λ λ η γλώσσα το «γλωσσάρι», είναι η εκτροπή χρόνου και χώρου α λ λ ο ύ – ετεροτοπία, ετεροχρονία), οι βαριές-υγρές λέξεις αποκτούν εργόχειρη χροιά και τόνο, γίνονται διάτρητο μουσκίδι, ηχούν λες και βγαίνουν για καρτέρι, παγιδευμένη θήρα να απελευθερώσουν. Ίσως κ α ι γιατί «Άλλη» ηχώ και «Άλλοι» Ήχοι γινόμαστε κι εμείς όταν χιονίζει, είμαστε κάποιοι άλλοι, παιδιά – «κάποια παιδιά» μες στου Λευκού τον κρουσταλλένιο Πυρετό.

Τόποι αυτόχθονοι, πρωτογενείς, όλοι οι χιονισμένοι τόποι. Η πόλη τότε αγαπιέται – άσπιλος νεαρά μες απ' τον πάγο αναδύεται. Σαν κοριτσάκι με τα σπίρτα που επιτέλους το συμπόνεσε η παγωνιά. Κι εμείς βρισκόμαστε την ίδια στιγμή παντού, κι ας παραμένουμε μαρμαρωμένοι, υπό το παγωμένο βλέμμα μιας μάγισσας σειρήνας-Κίρκης.

grafima gialan ntouniasΌταν χιονίζει, άλλος γάμος τελείται, μυστήριο κόσμου μυστικού – ο γήινος-γήινος θα περιμένει... Το πέπλο σάβανο που καιροφυλακτώντας την πόλη σκεπάσει, σταγόνες αίματος που καραδοκούν τ' άσπιλο να ματώσουν, το σκοτεινό φως – σημάδια ενός ένοχου μυστικού που «κοντορεβυθουλεί», θα χαθεί μες στον χιονιά. Η επί γης αλήθεια (τσιμπιές-σουβλιές στο σώμα, τα μυστικά που σκέπασε το χιόνι), όποια κι αν είναι, θα περιμένει.

Γυάλινος κόσμος - είδωλα πολλαπλά, εσύ γίνεσαι ένας άλλος «Εσύ», Ντουνιάς Γιαλάν – εύθραστος και υπερευαίσθητος. Ο Μιχάλης Πιτένης πετυχαίνει τούτο: ανασταίνει έναν ολόκληρο κόσμο. Την κοινωνική και ιστορική περίοδο μιας περασμένης εποχής και τις σκιές αυτής που φτάνουν έως τις ημέρες μας. Λατρεία, αγάπη αγία για την πόλη του και τους ανθρώπους της αναδύεται μες από τη ματιά του.

Μα, πού ακούστηκε Άνθρωπος να λατρεύει την παγωνιά, το κατερχόμενο εξ ουρανού λευκό που όλα ίδια κι ίσα, νεκρά κι ακίνητα, τα φανερώνει; «Ακούστηκε» Ε-δώ, στον Κοζάνης κόσμο όταν χιονίζει, στης απεραντοσύνης τον Λευκής δημιουργίας Πυρετό -γραφής, πτερών, φωνών, λαρυγγισμών, σιωπών υψιπετών, στις ψηλές νότες πεταγμάτων-, κόντρα στο υποχθόνιο αδηφάγο φλύαρο συμπαγές μαύρο.


* Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΔΗΣ είναι συγγραφέας, ηθοποιός-σκηνοθέτης και φιλόλογος. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα Ώρες αιώρες (εκδ. Κέδρος)

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

Για το μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Blindness» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

...
«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

«Άπαντα τα ποιήματα» του Πέτερ Χάντκε (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός ποιήματος του Πέτερ Χάντκε [Peter Handke] από τον τόμο «Άπαντα τα ποιήματα» (μτφρ. Ιωάννα Διαμαντοπούλου-Νότντουρφτ), ο οποίος θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ, ΤΙ ...

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

«Οι χαμένες μας καρδιές» της Σελέστ Ινγκ – Μια δυστοπία που θυμίζει σε πολλά την εποχή μας

Για το μυθιστόρημα της Σελέστ Ινγκ [Celeste Ng] «Οι χαμένες μας καρδιές» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο). Kεντρική εικόνα, από διαμαρτυρία ασιατών για διακρίσεις απέναντί τους, ειδικά στην περίοδο του κορωνοϊού. Η ενίσχυση του μίσους ενάντια στους Ασιάτες είναι ένα από τα θέματα του μυθιστορήματος της Σ...

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Όταν η ελληνική ιστορία γίνεται μυθιστόρημα: 4 συγγραφείς ξανακοιτάζουν μυθοπλαστικά το παρελθόν

Από τη Θεσσαλονίκη των τελών του 19ου αιώνα στην Αθήνα του Όθωνα και στη Σέριφο του 1916. Επιλέγουμε τέσσερα ιστορικά μυθιστορήματα Ελλήνων συγγραφέων που παίρνουν έμπνευση από πραγματικά ιστορικά γεγονότα για να «χτίσουν» τις ιστορίες τους. Κεντρική εικόνα: Μια όψη της Θεσσαλονίκης των αρχών του 20ου αιώνα (© Ευθύμ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ