nero250

Της Άλκησις Σουλογιάννη

Μνήμη Γιάννη Βαρβέρη

Τα λογοτεχνικά κείμενα του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου αποτελούν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παραδειγματικές εφαρμογές δημιουργικής γραφής, τόσο επειδή προβάλλουν συγκεκριμένες θεματικές σταθερές που λειτουργούν ως ορόσημα για την εξέλιξη ενός πρωτότυπου σημασιολογικού σύμπαντος, όσο και επειδή έχουν ήδη εκτιμηθεί ως προτάσεις για τη χρήση της γλώσσας στη διάσταση του ευρηματικού συνδυασμού στοιχείων που παραβιάζουν τα συμβατικά όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα δύο είδη αποτελούν διαφορετικά κατά την κοινή αντίληψη πεδία λογοτεχνικής παραγωγής. 

Τα δεδομένα αυτά ισχύουν (και) στο νέο βιβλίο του Κ. Γ. Παπαγεωργίου με τον τίτλο Νερό. Εδώ επικρατεί η συνεχής, έστω και ως σύνθεση ενοτήτων ποικίλης διάρκειας, αφηγηματική ροή που προσδιορίζει την ανάπτυξη του κειμενικού κόσμου, με βάση τις λεπτές ισορροπίες αφενός ανάμεσα στον άνθρωπο και στο περιβάλλον του, και αφετέρου ανάμεσα στον εσωτερικό άνθρωπο και στην εξωτερική/φυσική παρουσία του. Αυτές άλλωστε οι ισορροπίες ισχύουν ως θεμελιώδεις σταθερές στην εξέλιξη της λογοτεχνικής παραγωγής του συγγραφέα.

kostas-papageorgiou-1Στο βιβλίο αναγνωρίζεται η βιωματική σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του και με ό,τι (θετικό αλλά πρωτίστως) αρνητικό ή τραυματικό αυτή συνεπάγεται. Σ’ αυτό το πλαίσιο η ανθρώπινη επικοινωνία εκδηλώνεται στην πλέον δραματική διάστασή της με κύρια στοιχεία τον φόβο, την αγωνία, τον πόνο και την απόκλιση από την κοινή λογική. Εσωτερικά τοπία ιδιαίτερης έντασης επικρατούν των εξωτερικών καταστάσεων και παγιδεύουν τον άνθρωπο. Ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, ο εσωτερικός άνθρωπος επιβάλλεται στην εξωτερική/φυσική παρουσία του, παρακολουθώντας τη συνεχή, ορμητική, καταιγιστική, παλινδρομική, κυματοειδή ροή του περιεχομένου της συνείδησης ως τη μόνη και απόλυτη πραγματικότητα.

Για την αποτελεσματική διαχείριση του θεματικού του υλικού ο Κ. Γ. Παπαγεωργίου αξιοποιεί το στοιχείο του νερού στο πλαίσιο ενός ευρύτερου κατά το δυνατόν φάσματος κυριολεκτικών διατυπώσεων και συνδηλώσεων, όπως αυτό το στοιχείο σχετίζεται με τις ανθρώπινες λειτουργίες και με τη δραστηριότητα της φύσης.

Με αυτή την προϋπόθεση, στη σύνθεση των σημασιολογικών τοπίων του βιβλίου αποτυπώνεται η συνεχής ροή φαινομένων που προσδιορίζουν αφενός την ιδιωτική και τη δημόσια συμπεριφορά του ανθρώπου (οργανικές λειτουργίες, φωνή/ομιλία, συνείδηση, όνειρα, μνήμη ως αποτύπωση της ροής του προσωπικού χρόνου), και αφετέρου την εξωτερική ή αντικειμενική πραγματικότητα (φυσικά φαινόμενα, ο καθρέφτης ως εξαντικειμενικοποίηση της ρευστότητας που επικρατεί στην εσωτερική πραγματικότητα, ποικίλες μεταβλητές στον κόσμο των στερεών σωμάτων, ρευστότητες ακόμα και όπου ισχύουν σταθερές κατά την κοινή χρήση, όπως είναι ο ορισμός των κυρίων ονομάτων, καθώς και η συλλογική συμπεριφορά ως πρόληψη της ρευστότητας των ατομικών/υποκειμενικών προθέσεων).

neroΑυτά τα δεδομένα οργανώνουν και προεξοφλούν το σύνθετο περιεχόμενο του εσωτερικού ανθρώπου όπως χαρτογραφείται στο βιβλίο.

Εργαλείο γι’ αυτή τη χαρτογράφηση αποτελεί η βιωματική χρήση γλώσσας καθημερινής με ιδιαίτερα στοιχεία την καταιγιστική ροή σημαινόντων και σημαινομένων, τις επαναλήψεις, τον έντονο ρυθμό και τη διαρκή εμπλοκή της μεταφοράς ως παράγοντες ενός λόγου αφηγηματικού στα όρια του παραληρήματος που αποδίδει τη σχεδόν βίαιη αλλά και πλήρη συναισθήματος εξόρυξη υλικού από τα βαθύτερα στρώματα του εσωτερικού ανθρώπου.

Παράλληλα, ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων αποτελεί ένα ακόμα στάδιο στην ανάπτυξη του χαρακτήρα που προβάλλει ο ενιαίος δημιουργικός λόγος του Κ. Γ. Παπαγεωργίου, γνωστός και από τα προγενέστερα αμιγώς ποιητικά και αφηγηματικά έργα του συγγραφέα, ως αποτύπωση μιας συνεχούς συνειδητής παραγωγής.

Αυτή η έννοια της συνέχειας (που υποστηρίζεται και από στοιχεία αυτοδιακειμενικότητας) δηλώνει τις διαρκείς διαδικασίες του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής του Κ. Γ. Παπαγεωργίου και εξασφαλίζει σταθερές διαδρομές για τη δημιουργική ανάγνωση.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

«Βίος και Πολιτεία» – μια νέα εκπομπή για τους ανθρώπους του βιβλίου απευθείας από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Το πρώτο επεισόδιο της εκπομπής «Βίος και Πολιτεία» μεταδόθηκε ζωντανά την Παρασκευή και βρίσκεται ήδη στον «αέρα» του διαδικτύου. Μια πρωτοβουλία του μεγαλύτερου και πιο εν...

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Λάνα Μπάστασιτς: «Στο βιβλίο μου, η Βοσνία θυμίζει τη Χώρα των Θαυμάτων του Λιούις Κάρολ»

Σε συνέντευξή της στο American Booksellers Association, η Βόσνια συγγραφέας Lana Bastašić μίλησε για το βιβλίο της «Πιάσε το λαγό», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Ισμήνης Ραντούλοβιτς.

Επιμέλεια: Book Press

...
Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ