nero250

Της Άλκησις Σουλογιάννη

Μνήμη Γιάννη Βαρβέρη

Τα λογοτεχνικά κείμενα του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου αποτελούν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παραδειγματικές εφαρμογές δημιουργικής γραφής, τόσο επειδή προβάλλουν συγκεκριμένες θεματικές σταθερές που λειτουργούν ως ορόσημα για την εξέλιξη ενός πρωτότυπου σημασιολογικού σύμπαντος, όσο και επειδή έχουν ήδη εκτιμηθεί ως προτάσεις για τη χρήση της γλώσσας στη διάσταση του ευρηματικού συνδυασμού στοιχείων που παραβιάζουν τα συμβατικά όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα δύο είδη αποτελούν διαφορετικά κατά την κοινή αντίληψη πεδία λογοτεχνικής παραγωγής. 

Τα δεδομένα αυτά ισχύουν (και) στο νέο βιβλίο του Κ. Γ. Παπαγεωργίου με τον τίτλο Νερό. Εδώ επικρατεί η συνεχής, έστω και ως σύνθεση ενοτήτων ποικίλης διάρκειας, αφηγηματική ροή που προσδιορίζει την ανάπτυξη του κειμενικού κόσμου, με βάση τις λεπτές ισορροπίες αφενός ανάμεσα στον άνθρωπο και στο περιβάλλον του, και αφετέρου ανάμεσα στον εσωτερικό άνθρωπο και στην εξωτερική/φυσική παρουσία του. Αυτές άλλωστε οι ισορροπίες ισχύουν ως θεμελιώδεις σταθερές στην εξέλιξη της λογοτεχνικής παραγωγής του συγγραφέα.

kostas-papageorgiou-1Στο βιβλίο αναγνωρίζεται η βιωματική σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του και με ό,τι (θετικό αλλά πρωτίστως) αρνητικό ή τραυματικό αυτή συνεπάγεται. Σ’ αυτό το πλαίσιο η ανθρώπινη επικοινωνία εκδηλώνεται στην πλέον δραματική διάστασή της με κύρια στοιχεία τον φόβο, την αγωνία, τον πόνο και την απόκλιση από την κοινή λογική. Εσωτερικά τοπία ιδιαίτερης έντασης επικρατούν των εξωτερικών καταστάσεων και παγιδεύουν τον άνθρωπο. Ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, ο εσωτερικός άνθρωπος επιβάλλεται στην εξωτερική/φυσική παρουσία του, παρακολουθώντας τη συνεχή, ορμητική, καταιγιστική, παλινδρομική, κυματοειδή ροή του περιεχομένου της συνείδησης ως τη μόνη και απόλυτη πραγματικότητα.

Για την αποτελεσματική διαχείριση του θεματικού του υλικού ο Κ. Γ. Παπαγεωργίου αξιοποιεί το στοιχείο του νερού στο πλαίσιο ενός ευρύτερου κατά το δυνατόν φάσματος κυριολεκτικών διατυπώσεων και συνδηλώσεων, όπως αυτό το στοιχείο σχετίζεται με τις ανθρώπινες λειτουργίες και με τη δραστηριότητα της φύσης.

Με αυτή την προϋπόθεση, στη σύνθεση των σημασιολογικών τοπίων του βιβλίου αποτυπώνεται η συνεχής ροή φαινομένων που προσδιορίζουν αφενός την ιδιωτική και τη δημόσια συμπεριφορά του ανθρώπου (οργανικές λειτουργίες, φωνή/ομιλία, συνείδηση, όνειρα, μνήμη ως αποτύπωση της ροής του προσωπικού χρόνου), και αφετέρου την εξωτερική ή αντικειμενική πραγματικότητα (φυσικά φαινόμενα, ο καθρέφτης ως εξαντικειμενικοποίηση της ρευστότητας που επικρατεί στην εσωτερική πραγματικότητα, ποικίλες μεταβλητές στον κόσμο των στερεών σωμάτων, ρευστότητες ακόμα και όπου ισχύουν σταθερές κατά την κοινή χρήση, όπως είναι ο ορισμός των κυρίων ονομάτων, καθώς και η συλλογική συμπεριφορά ως πρόληψη της ρευστότητας των ατομικών/υποκειμενικών προθέσεων).

neroΑυτά τα δεδομένα οργανώνουν και προεξοφλούν το σύνθετο περιεχόμενο του εσωτερικού ανθρώπου όπως χαρτογραφείται στο βιβλίο.

Εργαλείο γι’ αυτή τη χαρτογράφηση αποτελεί η βιωματική χρήση γλώσσας καθημερινής με ιδιαίτερα στοιχεία την καταιγιστική ροή σημαινόντων και σημαινομένων, τις επαναλήψεις, τον έντονο ρυθμό και τη διαρκή εμπλοκή της μεταφοράς ως παράγοντες ενός λόγου αφηγηματικού στα όρια του παραληρήματος που αποδίδει τη σχεδόν βίαιη αλλά και πλήρη συναισθήματος εξόρυξη υλικού από τα βαθύτερα στρώματα του εσωτερικού ανθρώπου.

Παράλληλα, ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων αποτελεί ένα ακόμα στάδιο στην ανάπτυξη του χαρακτήρα που προβάλλει ο ενιαίος δημιουργικός λόγος του Κ. Γ. Παπαγεωργίου, γνωστός και από τα προγενέστερα αμιγώς ποιητικά και αφηγηματικά έργα του συγγραφέα, ως αποτύπωση μιας συνεχούς συνειδητής παραγωγής.

Αυτή η έννοια της συνέχειας (που υποστηρίζεται και από στοιχεία αυτοδιακειμενικότητας) δηλώνει τις διαρκείς διαδικασίες του εργαστηρίου δημιουργικής γραφής του Κ. Γ. Παπαγεωργίου και εξασφαλίζει σταθερές διαδρομές για τη δημιουργική ανάγνωση.

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ