baladeur

Για το μυθιστόρημα της Ασημένιας Σαράφη «Ο παππούς δεν θα ψηφίσει φέτος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος

Της Λεύκης Σαραντινού

«Ο Τσέχος παππούς μου, ή κατά κόσμον Νικόλαος Περιστέρης, δεν ήταν σε καμία περίπτωση Τσέχος, αλλά έτσι τον αποκαλούσαν όλοι τις μέρες που ακολούθησαν την αιφνιδιαστική του άφιξη στην πόλη και άρα με αυτή την προσωνυμία γινόταν στο εξής η αναφορά στο πρόσωπό του. Η επιστροφή του, γιατί περί επιστροφής επρόκειτο, ξεσήκωσε σάλο και προκάλεσε παθιασμένες συζητήσεις, οι οποίες ανακάτεψαν βίαια την κοίτη του παρελθόντος φέρνοντάς στην επιφάνεια ποικίλα θαμμένα σκουπίδια, φήμες, αναμνήσεις και εκτιμήσεις περί των σκοπιμοτήτων που ενείχε μια τέτοια επιστροφή. Πολλοί απ’ όσους τον θυμούνταν είχαν ήδη πεθάνει ή μεταναστεύσει, όσοι όμως παρέμεναν ζωντανοί και στην πόλη, άρχισαν να χτυπούν την πόρτα μας για να τον επισκεφτούν».

Κάπως έτσι παρουσιάζεται ο Τσέχος παππούς -για την ακρίβεια ο Έλληνας πολιτικός πρόσφυγας από την Τσεχία-, το κομβικό δηλαδή πρόσωπο στο βιβλίο της Ασημένιας Σαράφη με τον ευφάνταστο και πολύ πρωτότυπο τίτλο «Ο παππούς δεν θα ψηφίσει φέτος».

Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο ακροβατεί χαμελαιοντικά ανάμεσα σε πολλά λογοτεχνικά είδη, όπως αυτό της αυτοβιογραφίας, της βιογραφίας, του μυθιστορήματος, του ιστορικού μυθιστορήματος, αλλά και που φλερτάρει ενίοτε ακροθιγώς και με τον ορισμό του πολιτικού, ιστορικού και κοινωνικού δοκιμίου. Ένα βιβλίο που περιέχει απ’ όλα, λοιπόν, χωρίς να κάνει όμως καμία υπαναχώρηση από τη λογοτεχνία, είναι το τελευταίο πόνημα της συγγραφέως από τη Θεσσαλία, αφού η γραφή του είναι άκρως δουλεμένη, περιγραφική και ελκυστική για τα μάτια των αναγνωστών, δίχως όμως να πέφτει στην παγίδα της επιτήδευσης.

Ο Νικόλας είναι το κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου, ένας έφηβος, ορφανός από μητέρα από τα γεννοφάσκια του, του οποίου ο πατέρας διατηρεί ως μέσον βιοπορισμού ένα καφενείο στο οποίο συχνάζουν κομμουνιστές. Τόσο ο πατέρας, προφανώς, όσο και η γιαγιά Ρόη, η οποία μεγάλωσε τον Νικόλα, είναι αμφότεροι κομμουνιστές, αποφεύγουν όμως να εκφράζονται δημοσίως για τα πολιτικά εφόσον, σύμφωνα με τη ρήση της γιαγιάς Ρόης: «Εμάς κάηκε η γούνα μας από τα πολιτικά».

Η ρήση όμως της γιαγιάς Ρόης, την οποία επαναλαμβάνει από καιρού εις καιρόν, γίνεται κάτι παραπάνω από σαφής εν έτει 1981 στην Ελλάδα.

Η όλη ιστορία παραπέμπει στα ταραγμένα χρόνια του Εμφυλίου και, πιο συγκεκριμένα, στο 1949, όταν ο άντρας της γιαγιάς Ρόης επέλεξε τη φυγή στην Τσεχία για να μη προδώσει τις πολιτικές του πεποιθήσεις, αφήνοντας όμως πίσω του τη γυναίκα και τον γιο του, μια κίνηση εγκατάλειψης από μέρους του, που οι δυο τελευταίοι δεν συγχώρεσαν ποτέ.

Η ρήση όμως της γιαγιάς Ρόης, την οποία επαναλαμβάνει από καιρού εις καιρόν, γίνεται κάτι παραπάνω από σαφής εν έτει 1981 στην Ελλάδα. Αυτό είναι το έτος κατά το οποίο ο Νικόλαος αποφοιτά από το σχολείο και περνά στο Πολυτεχνείο. Παράλληλα, όμως, είναι και το έτος κατά το οποίο λαμβάνουν χώρα οι περίφημες εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 στην Ελλάδα, αυτές που έφεραν τον Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία, ο οποίος υποσχόταν, όπως και ο Αλέξης Τσίπρας εν έτει 2015, μία μεγάλη Αλλαγή. Τα γεγονότα του 2015 αποτέλεσαν και την πηγή έμπνευσης της συγγραφέως για το παρόν πόνημα, όπως μας γράφει η ίδια στον επίλογο του βιβλίου της. Τα πολιτικά πάθη ήταν, το 1981, ιδιαίτερα οξυμένα στην Ελλάδα και η συγγραφέας, πολύ επιτυχημένα, παραλληλίζει το 1981 με το 1946-1949, αλλά και με το 2015. Αυτό το πολιτικά θερμό καλοκαίρι του 1981 είναι και το σκηνικό της ξαφνικής επίσκεψης του παππού, το οποίο θα φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή του εγγονού του.

asimenia sarafi

 Η Ασημένια Σαράφη γεννήθηκε το 1973. Μεγάλωσε στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου. Σπούδασε στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ., με ειδίκευση στη Νεοελληνική Λογοτεχνία. Η μεταπτυχιακή διατριβή της εστιάζεται στη διαπλοκή μύθου και Ιστορίας στο πεζογραφικό έργο του Νίκου Μπακόλα. Εργάζεται ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση. Έχουν κυκλοφορήσει τα βιβλία της: Το παράδοξο ταξίδι της εφηβείας της (νουβέλα, Καστανιώτης, 1998), Platanus Orientalis, Οι διακλαδώσεις μιας ασυνήθιστης ιστορίας (μυθιστόρημα, Πατάκης, 2003), Φεγγαράδα στο δέρμα (διηγήματα, Πατάκης, 2007 - υποψήφιο για τα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω), Αρόδο (μυθιστόρημα, Πατάκης, 2011).

Μέσα από την πρωτοπρόσωπη διήγηση του Νικόλα, η συγγραφέας μας μιλάει για τις μνήμες από τη Χούντα, για τον αγώνα της αφισοκόλλησης που λάμβανε χώρα κατά κόρον το 1981, για τις πολιτικές συζητήσεις στα καφενεία, για τις αιματηρές, πολλές φορές συγκρούσεις στους δρόμους, αλλά και για τον πάγιο χωρισμό Δεξιάς και Αριστεράς, ο οποίος κρατάει, δυστυχώς, ακόμη και σήμερα από τον Εμφύλιο. Ο Τσέχος παππούς θα μας μιλήσει για τη ζωή του στην ξενιτιά και για την αφοσίωσή του στο Κόμμα. Στο νου του αναγνώστη, όμως, θα δημιουργηθεί εύλογα το ερώτημα: Αξίζει τελικά για μία ιδεολογία να καταστρέψει κανείς ολάκερη τη ζωή του, καθώς και τη ζωή των οικείων του; Και τι γίνεται, εν τέλει, με αυτή την περιβόητη Αλλαγή, την οποία υποσχόταν το ΚΚΕ το 1946-49, ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1981 και ο Τσίπρας το 2015 και που όλο την περιμένουμε χωρίς να έρχεται;

Η συγγραφέας δεν κατονομάζει πολιτικά πρόσωπα, ωστόσο αυτά είναι προφανή. Ο τόπος στον οποίο διαδραματίζεται η υπόθεση επίσης δεν κατονομάζεται, ωστόσο από τις αναφορές στον σεισμό του 1955 που ισοπέδωσε τον Βόλο, εικάζεται ότι το πεδίο δράσης των ηρώων τοποθετείται εκεί.

Εν συνόλω, πρόκειται για ένα πόνημα εξαιρετικά πρωτότυπο, επίκαιρο και γραμμένο σε ένα άκρως λογοτεχνικό πρώτο πρόσωπο, διανθισμένο με έξυπνους διαλόγους.

 * Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, ο τόμος «Γραφοσκιάσεις: Ασκήσεις δημιουργικής γραφής για εφήβους και ενήλικες» (εκδ. 24 Γράμματα).

politeia link more

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

Μαρία Καλιόρη, Ηλίας Μπιστολάς, Χριστίνα Ιωάννου: Νέες φωνές, νέοι δρόμοι (κριτική)

Μαρία Καλιόρη, Ηλίας Μπιστολάς, Χριστίνα Ιωάννου: Νέες φωνές, νέοι δρόμοι (κριτική)

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Καλιόρη «Οι καλοί πεζοπόροι» (εκδ. Ιωλκός), το μυθιστόρημα του Ηλία Μπιστολά «Χώμα στα μάτια, στα αυτιά, στο στόμα» (εκδ. Τόπος) και τη συλλογή διηγημάτων της Χριστίνας Ιωάννου «Ταξίδι στο φούρνο» (εκδ. Ιωλκός).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ