palaistis250

Έρως δύσερως και μη

Του Γιώργου Βέη

Έχω υποστηρίξει και παλαιότερα, το 2007, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας των Χαρτών, από τις ίδιες εκδόσεις, της άρτιας δηλαδή συλλογής διηγημάτων του δόκιμου αυτού πεζογράφου, ο οποίος ανήκει ομολογουμένως στους αντιπροσωπευτικότερους της γενιάς του, ότι η εγνωσμένη οικονομία των εκφραστικών του μέσων, σε συνδυασμό με την ασκημένη του παρατηρητικότητα - συγγραφική αμεροληψία, μάς προσφέρει ολοκληρωμένα πορτρέτα αρκετών μελών της αστικής κυψέλης, ημετέρας και ξένης, αλλά και ορισμένων χαρακτηριστικών παριών της σχεδόν αθησαύριστης κειμενικά επαρχιακής μας ενδοχώρας. 

Το αποφασιστικό πέρασμα, από τη σχεδόν κεκορεσμένη λογοτεχνία του εμφυλίου πολέμου στη λογοτεχνία του ασίγαστου πολέμου των ερωτομανών σωμάτων, αποδίδει επί τέλους και ευτυχώς έργα, όπως αυτά φέρ' ειπείν τα οποία επεξεργάζεται με επαγγελματική αφοσίωση και υπογράφει ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης. Το σώμα, αυτή η καίρια και οριακή αντικειμενικοποίηση της τρομερής βούλησης, όπως δίδαξε πρώτος ο Αρθούρος Σοπενχάουερ, το κατ΄ εξοχήν ταυτοχρόνως θέμα του ποιητή, όπως κηρύττει με το σύνολο της προσφοράς του ο Γιώργος Σεφέρης και άλλοι πολλοί, συνιστά τον κύριο πόλο των αναφορών και εμμέσων αυτοαναφορών και του κρινόμενου συγγραφέα. Κι εδώ, στο πρόσφατο αυτό πολυεπίπεδο, καλώς συγκερασμένο του μυθιστόρημα, το περιώνυμο καθημερινό ψυχοσωματικό έλλειμμα, το εγγενές άγος και το σημαίνον μένος αποτυπώνονται, αντιστοίχως, με υποδειγματική επάρκεια. Η λέξη κομίζει ικανό και αναγκαίο φορτίο των προβαλλομένων παθών. Η εμφανής ποιητική καταγωγή του σημαίνοντος συνυπάρχει με την πληρότητα των πολλαπλών ιδιωματικών δεικτών. Η ροή του μαθηματικού χρόνου δεν υπονομεύει την άλλη ροή, δηλαδή τη συνειδησιακή, η οποία λειτουργεί απερίσπαστη από τις πρώτες έως τις τελευταίες σελίδες του μυθιστορήματος.

grigoriadisΣτο πλαίσιο της αρμονικής συνύπαρξης των συντελεστών και των λογής παραμέτρων του διδύμου, της δεδομένης δηλαδή, απτής και εντελώς μετρήσιμης, ποσοτικώς και ποιοτικώς, ρεαλιστικής συγκυρίας και της αναπόφευκτης, ενίοτε τραγικά αναμενόμενης, υποκειμενικής διάστασης του κόσμου, είναι επόμενο οι αφηγηματικοί ήρωες, ήτοι ο μυώδης, αυτογνωστικός Διονύσης, η διονυσιακή-επικούρεια Μιρέλλα, ο απρόβλεπτος Χρήστος, να αισθάνονται παντελώς ελεύθεροι να δράσουν, να εκτονωθούν και στην καλύτερη των περιπτώσεων να ξεγίνουν. Ό, τι με άλλα λόγια είναι ατομικώς το απολύτως ορθό. Η δε πραγματικότητα, όπως προσδιορίζεται από τα έργα και τις ημέρες των προσώπων στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στις Σέρρες, στη Ξάνθη, στην Ανδριανούπολη και στην πρώην Βασιλεύουσα, ούτε εξορκίζεται, ούτε αποδομείται καθ' υπερβολήν. Είναι εκεί, αμείλικτη, ανυποχώρητη, βασανιστική. Η υπέρβασή της είναι το μεγάλο στοίχημα κι αυτών των υπηκόων του ονείρου της αυτο-αναμόρφωσης.

Σε συνδυασμό μάλιστα με λεπτομερείς διερμηνείες των αφορώντων στην ουσιαστική, νεο-ηθική θα πρόσθετα, προσέγγιση των ετεροτήτων, π. χ. χριστιανικής-μουσουλμανικής ή ελληνικής-οθωμανικής, η κειμενική ανέλιξη αποκτά μια πρόσθετη σημασιολογική αξία, ικανή και αναγκαία για την περαιτέρω ευχερή αναγνωστική πρόσληψη. Η μεγάλη σκοτεινή τρύπα, στην οποία πέφτουν ο ένας μετά των άλλων οι άτεχνοι, κι εννοώ εδώ την «περιποιημένη, ομορφοντυμένη» φλυαρία περί τα επουσιώδη του βίου, έχει εκ των προτέρων ακυρωθεί. Γι' αυτό και δεν έπληξα ποτέ διαβάζοντας τα βιβλία του Θεόδωρου Γρηγοριάδη. Ούτε τα άφησα μισοδιαβασμένα. Καθηγητής όχι μόνο παιδιών και εφήβων, αλλά και δάσκαλος αναγνωστών, ξέρει πότε να υποκλιθεί μπροστά στην αίγλη της ακήρατης σωματικής αλκής, χωρίς ποτέ να καταστεί μελοδραματικός, εκκωφαντικός, άμετρος ή παράφωνος: ό,τι ακριβώς δηλαδή κατορθώνεται με άνεση και στο Ο παλαιστής και ο δερβίσης. Μια λίαν ευδιάκριτος ευξύνετος οξυδερκείη, για να μνημονεύσουμε και τον συντοπίτη του, γελαστό παππούλη Δημόκριτο, φαίνεται ότι καθοδηγεί και προστατεύει τους κειμενικούς ελιγμούς από κάθε κακοτοπιά. 

palaistisΘεόδωρος Γρηγοριάδης
Ο παλαιστής και ο δερβίσης
Πατάκης 2010
ΣΕΛ. 317, Τιμή 15,65 ευρώ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

Η πορεία, μοτίβο στο πεδίο του Εμφυλίου

Η πορεία, μοτίβο στο πεδίο του Εμφυλίου

«Όλοι όσοι χρησιμοποίησαν το μοτίβο της πορείας κατέθεσαν άμεσα ή έμμεσα κι ένα λιθαράκι αναστοχασμού στο αφήγημα του σωστού και δίκαιου αγώνα, υιοθετώντας νέα βλέμματα κι υποδεικνύοντας αναθεωρητικά πρίσματα στην παλαιότερη κομματική ορθότητα»: σκέψεις με αφορμή το μοτίβο της «πορείας» όπως αποτυπώνεται σε γεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Απονεμήθηκε στην Katja Oskamp και τη μεταφράστριά της στα αγγλικά Jo Heinrich, το «Dublin Literary Award 2023» για το μυθιστόρημά της Katja Oskam «Marzahn, Mon Amour». Σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...
Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Ο Haruki Murakami [Χαρούκι Μουρακάμι] είναι ο πρώτος Ιάπωνας συγγραφέας που έλαβε το Βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών». Η συλλογή διηγημάτων του «Σε πρώτο ενικό» κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Βασίλη Κιμούλη.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον πρόλογο του συγγραφέα Παναγιώτη Γούτα της ανθολογίας κειμένων του «Κήπος βιβλίων – Διαβάζοντας Θεσσαλονικείς και Αμερικανούς πεζογράφους», που θα κυκλοφορήσει στις 17 Μαΐου από τις εκδόσεις Νησίδες.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ