palaistis250

Έρως δύσερως και μη

Του Γιώργου Βέη

Έχω υποστηρίξει και παλαιότερα, το 2007, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας των Χαρτών, από τις ίδιες εκδόσεις, της άρτιας δηλαδή συλλογής διηγημάτων του δόκιμου αυτού πεζογράφου, ο οποίος ανήκει ομολογουμένως στους αντιπροσωπευτικότερους της γενιάς του, ότι η εγνωσμένη οικονομία των εκφραστικών του μέσων, σε συνδυασμό με την ασκημένη του παρατηρητικότητα - συγγραφική αμεροληψία, μάς προσφέρει ολοκληρωμένα πορτρέτα αρκετών μελών της αστικής κυψέλης, ημετέρας και ξένης, αλλά και ορισμένων χαρακτηριστικών παριών της σχεδόν αθησαύριστης κειμενικά επαρχιακής μας ενδοχώρας. 

Το αποφασιστικό πέρασμα, από τη σχεδόν κεκορεσμένη λογοτεχνία του εμφυλίου πολέμου στη λογοτεχνία του ασίγαστου πολέμου των ερωτομανών σωμάτων, αποδίδει επί τέλους και ευτυχώς έργα, όπως αυτά φέρ' ειπείν τα οποία επεξεργάζεται με επαγγελματική αφοσίωση και υπογράφει ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης. Το σώμα, αυτή η καίρια και οριακή αντικειμενικοποίηση της τρομερής βούλησης, όπως δίδαξε πρώτος ο Αρθούρος Σοπενχάουερ, το κατ΄ εξοχήν ταυτοχρόνως θέμα του ποιητή, όπως κηρύττει με το σύνολο της προσφοράς του ο Γιώργος Σεφέρης και άλλοι πολλοί, συνιστά τον κύριο πόλο των αναφορών και εμμέσων αυτοαναφορών και του κρινόμενου συγγραφέα. Κι εδώ, στο πρόσφατο αυτό πολυεπίπεδο, καλώς συγκερασμένο του μυθιστόρημα, το περιώνυμο καθημερινό ψυχοσωματικό έλλειμμα, το εγγενές άγος και το σημαίνον μένος αποτυπώνονται, αντιστοίχως, με υποδειγματική επάρκεια. Η λέξη κομίζει ικανό και αναγκαίο φορτίο των προβαλλομένων παθών. Η εμφανής ποιητική καταγωγή του σημαίνοντος συνυπάρχει με την πληρότητα των πολλαπλών ιδιωματικών δεικτών. Η ροή του μαθηματικού χρόνου δεν υπονομεύει την άλλη ροή, δηλαδή τη συνειδησιακή, η οποία λειτουργεί απερίσπαστη από τις πρώτες έως τις τελευταίες σελίδες του μυθιστορήματος.

grigoriadisΣτο πλαίσιο της αρμονικής συνύπαρξης των συντελεστών και των λογής παραμέτρων του διδύμου, της δεδομένης δηλαδή, απτής και εντελώς μετρήσιμης, ποσοτικώς και ποιοτικώς, ρεαλιστικής συγκυρίας και της αναπόφευκτης, ενίοτε τραγικά αναμενόμενης, υποκειμενικής διάστασης του κόσμου, είναι επόμενο οι αφηγηματικοί ήρωες, ήτοι ο μυώδης, αυτογνωστικός Διονύσης, η διονυσιακή-επικούρεια Μιρέλλα, ο απρόβλεπτος Χρήστος, να αισθάνονται παντελώς ελεύθεροι να δράσουν, να εκτονωθούν και στην καλύτερη των περιπτώσεων να ξεγίνουν. Ό, τι με άλλα λόγια είναι ατομικώς το απολύτως ορθό. Η δε πραγματικότητα, όπως προσδιορίζεται από τα έργα και τις ημέρες των προσώπων στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στις Σέρρες, στη Ξάνθη, στην Ανδριανούπολη και στην πρώην Βασιλεύουσα, ούτε εξορκίζεται, ούτε αποδομείται καθ' υπερβολήν. Είναι εκεί, αμείλικτη, ανυποχώρητη, βασανιστική. Η υπέρβασή της είναι το μεγάλο στοίχημα κι αυτών των υπηκόων του ονείρου της αυτο-αναμόρφωσης.

Σε συνδυασμό μάλιστα με λεπτομερείς διερμηνείες των αφορώντων στην ουσιαστική, νεο-ηθική θα πρόσθετα, προσέγγιση των ετεροτήτων, π. χ. χριστιανικής-μουσουλμανικής ή ελληνικής-οθωμανικής, η κειμενική ανέλιξη αποκτά μια πρόσθετη σημασιολογική αξία, ικανή και αναγκαία για την περαιτέρω ευχερή αναγνωστική πρόσληψη. Η μεγάλη σκοτεινή τρύπα, στην οποία πέφτουν ο ένας μετά των άλλων οι άτεχνοι, κι εννοώ εδώ την «περιποιημένη, ομορφοντυμένη» φλυαρία περί τα επουσιώδη του βίου, έχει εκ των προτέρων ακυρωθεί. Γι' αυτό και δεν έπληξα ποτέ διαβάζοντας τα βιβλία του Θεόδωρου Γρηγοριάδη. Ούτε τα άφησα μισοδιαβασμένα. Καθηγητής όχι μόνο παιδιών και εφήβων, αλλά και δάσκαλος αναγνωστών, ξέρει πότε να υποκλιθεί μπροστά στην αίγλη της ακήρατης σωματικής αλκής, χωρίς ποτέ να καταστεί μελοδραματικός, εκκωφαντικός, άμετρος ή παράφωνος: ό,τι ακριβώς δηλαδή κατορθώνεται με άνεση και στο Ο παλαιστής και ο δερβίσης. Μια λίαν ευδιάκριτος ευξύνετος οξυδερκείη, για να μνημονεύσουμε και τον συντοπίτη του, γελαστό παππούλη Δημόκριτο, φαίνεται ότι καθοδηγεί και προστατεύει τους κειμενικούς ελιγμούς από κάθε κακοτοπιά. 

palaistisΘεόδωρος Γρηγοριάδης
Ο παλαιστής και ο δερβίσης
Πατάκης 2010
ΣΕΛ. 317, Τιμή 15,65 ευρώ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

Για το μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Blindness» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

...
«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Οι πρωτοπόροι των σημαντικών επιχειρήσεων του κόσμου, οι τρόποι να διαπραγματευόμαστε με αποτέλεσμα και πώς θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε στον εργασιακό τομέα. Πέντε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και μπορούν να μας κινητοποιήσουν. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ