Για παράδειγμα, το τελευταίο βιβλίο της Μάρως Δούκα «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ» (εκδ. Πατάκης), με θέμα την προσπάθεια μιας σημερινής νέας κοπέλας να κατανοήσει τι συνέβη με το τέλος της ναζιστικής κατοχής στην πόλη της τα Χανιά, και γιατί εκεί οι κατακτητές παρέμειναν, σε συνεννόηση με τους νικητές Βρετανούς, για μερικούς μήνες ακόμη. Πώς αυτά τα γεγονότα, διαπλοκές τοπικών συμφερόντων και ιστορικών συμβιβασμών, πολιτικών καταναγκασμών και κοινωνικών εγκλημάτων, με το αίσθημα του αδικαίωτου που φόρτισαν πολλούς ανθρώπους, παράγουν αποτελέσματα μέχρι και σήμερα;

Σε πιο υπαρξιακό καμβά, η Ευγενία Φακίνου επιχειρεί στο νέο της μυθιστόρημα «Οδυσσέας και Μπλουζ» (Καστανιώτης) να φέρει κοντά δυο εντελώς διαφορετικούςανθρώπους, που τίποτε δεν φαίνεται να τους ενώνει. Έναν απομονωμένο συγγραφέα, που αδυνατεί να τελειώσει το δεύτερο βιβλίο του, και την επιμελήτριά του. Ψέματα, προσχήματα, συνθέτουν μια σειρά από κινήσεις στη μεταξύ τους σκακιέρα, κι ενώ γύρω τους οι μικρόψυχοι και σκοτεινοί άνθρωποι του χωριού στο οποίο «κρύβεται» εκείνος ετοιμάζονται με το πρώτο στραβοπάτημα να τους κατασπαράξουν. Έρωτας, αγάπη, συνύπαρξη, είναι τα στοιχήματα μεταξύ ώριμων ανθρώπων, που δεν υποτιμούν πόσο δύσκολο είναι να βρεις κοινό δρόμο με τον άλλον.

Η Ιωάννα Καρυστιάνη, φορτώνει στα «Σακιά» της (εκδ. Καστανιώτη) όλο το άχθος της μεταπολίτευσης, ψηλαφώντας κι αυτή τις πληγές της βαθύτερης κρίσης που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία. Η ηρωίδα της Βιβή Χολέβα είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να υπερβεί την καταγωγή και την οικονομική της τάξη, καθηλώνεται προσωρινά από μια αθέλητη εγκυμοσύνη, καταφέρνοντας στο τέλος να βρει τον δρόμο της μέσα στις αξίες της αναδυόμενης μικροαστικής τάξης της Αθήνας.

Καινούργιο μυθιστόρημα έπειτα από τρία χρόνια έβγαλε στην εκπνοή του 2010 και η νεότερη Αμάντα Μιχαλοπούλου, μια συγγραφέας με σταθερά υψηλή στόχευση. Στο «Πώς να κρυφτείς» (Καστανιώτης) ο ήρωάς της «επιστρέφει» στο σημερινό Βερολίνο αναζητώντας το ζευγάρι των Γερμανών που τον απήγαγε όταν ήταν μικρός. Το αίσθημα της πατρίδας αμβλύνεται, η αναζήτηση του πατέρα και της ταυτότητας εσωτερικοποιείται, όλα μοιάζουν ρευστά και υπό διαρκή διαπραγμάτευση. Γραφή προσεγμένη, μελετημένες κλιμακώσεις και έξυπνες ανατροπές συνθέτουν ένα ιδιαίτερα γοητευτικό σύνολο.

Η οικονομική κρίση, η τρόικα, οι μισθοί που περικόπτονται, οι Αθηναίοι που βρίσκονται σε κατάσταση πανικού, είναι το καύσιμο που κινεί και το τελευταίο βιβλίο του Πέτρου Μάρκαρη με τον εύγλωττο τίτλο «Ληξιπρόθεσμα δάνεια» (εκδ. Γαβριηλίδης). Ένας δολοφόνος (ή τρομοκρατική οργάνωση;) που αποκεφαλίζει, κυριολεκτικά, τραπεζίτες προβληματίζει τον αστυνόμο Χαρίτο, αλλά και τους προϊστάμενούς του, υπηρεσιακούς και πολιτικούς. Ζοφερό θέμα, ορισμένες ακόμη πιο ζοφερές παραδοχές, σ’ ένα καλά στημένο μυθιστόρημα που δεν το αφήνεις από τα χέρια.

Σε εντελώς άλλο «γήπεδο» παίζει ο Ευάγγελος Μαυρουδής, ο οποίος σε ώριμη ηλικία εξέδωσε πέρυσι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με τον γενικό τίτλο «Επιστροφή στη Σμύρνη», ενώ το πρώτο βιβλίο της σειράς είχε τον τίτλο «Η θάλασσά μας». Ο Μαυρουδής, σμυρνιός από μάνα και πατέρα,έχει μαζέψει ένα τεράστιο βιωματικό και ιστορικό υλικό, το οποίο μοιράζει σχεδόν αναλογικά ανάμεσα στα βιβλία του. Πριν από λίγο καιρό κυκλοφόρησε ο δεύτερος τόμος, με τον τίτλο «Ένωση και Πρόοδος» (Κέδρος, όπως και το προηγούμενο), στο οποίο μεταξύ άλλων εικονίζεται παραστατικά η γέννηση και η άνοδος των Νεότουρκων στην εξουσία, αλλά και τα γεγονότα που οδήγησαν σταδιακά προς την Καταστροφή. Αναμφίβολα το πιο παραστατικό, πλούσιο και σοβαρό μεταξύ των εμπνευσμένων από την Καταστροφή μυθιστορημάτων που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια.