3

Του Κώστα Κατσουλάρη

Όπως έχει με πολλές ευκαιρίες διακηρύξει ο Πέτρος Μάρκαρης, ο λόγος που επέλεξε –σε προχωρημένη ηλικία, ήταν 58 όταν εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο– την αστυνομική λογοτεχνία ήταν επειδή αυτή του προσέφερε τη δυνατότητα να μιλήσει για τα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της εποχής του.

Μέντορές του, από συγγραφικής άποψης, υπήρξαν ο Ισπανός Μανουέλ Βάσκεζ Μονταλμπάν και ο Γάλλος Ζορζ Σιμενόν, και οι δυο τους διαπρεπείς θεράποντες του είδους. Έτσι, μετά τον «Βασικό Μέτοχο» προ τετραετίας, με θέμα τη διαπλοκή των ΜΜΕ και ελληνικής οικονομικής και πολιτικής ελίτ, κι αφού έκανε ένα διάλειμμα για να μιλήσει για την Πόλη, την ιδιαίτερη πατρίδα του, στο «Παλιά, πολύ παλιά», επιστρέφει τώρα με το πρώτο μέρος μιας «Τριλογίας της κρίσεως».

Στα «Ληξιπρόθεσμα δάνεια», τόσο ο κεντρικός το ήρωας Κώστας Χαρίτος, όσο και τα γύρω πρόσωπα του βιβλίου, ταλανίζονται από τα οικονομικά μέτρα και την προϊούσα πτώχευση της χώρας. Κομμένα δώρα, κομμένες συντάξεις, ακόμη και αυτοκτονίες που ταράζουν την, κατά τ’ άλλα ψύχραιμη σύζυγο του Χαρίτου, αναπαράγουν την σύγχρονη νεοελληνική συνθήκη. Το περιβάλλον, δεν θα μπορούσε να είναι πιο ιδανικό για την ανάπτυξη μιας αστυνομικής ιστορίας, κάτι που ο Μάρκαρης σπεύδει να εκμεταλλευτεί με κάθε μέσο.

Η ιστορία ξεκινά σε μάλλον ιλαρή ατμόσφαιρα, με τον Χαρίτο στον άβολο ρόλο του μπαμπά που παντρεύει την μοναχοκόρη του, και μάλιστα με θρησκευτικό γάμο. Γιατί μια δικηγόρος κι ένας γιατρός να κάνουν μια τέτοια επιλογή; Η απάντηση βρίσκεται μάλλον στο μικροαστικό περιβάλλον του Χαρίτου, τη γυναίκα του Αδριανή, αλλά και το αστυνομικό Σώμα που δεν θα έβλεπε με καλό μάτι το αντίθετο. Το ζευγάρι, πάντως, καμιά στιγμή δεν φαίνεται να αμφισβητεί αυτή του την επιλογή, εκτός κι αν το έχει κάνει σε κάποιο από τα προηγούμενα βιβλία και δεν το θυμόμαστε.

Όπως και να έχει, από τον άχαρο ρόλο του μπαμπά που παντρεύει την κόρη του θα τον βγάλει η αστυνομική επικαιρότητα: Ένας άγριος φόνος έχει λάβει χώρα στο Κορωπί, με θύμα πρώην τραπεζικό διευθυντή. Ο δολοφόνος έχει αποκεφαλίσει με σπαθί το θύμα του, πράγμα εντελώς ασυνήθιστο για τα ελληνικά δεδομένα. Κάποιες υποψίες που πέφτουν πάνω στον μαύρο υπηρέτη του θύματος, δεν βρίσκουν αρχικά έδαφος: Τα παιδιά του θύματος θα του προσφέρουν πλήρη κάλυψη. Η υπόθεση θα πάρει άλλη τροπή όταν ένα ακόμη θύμα, τραπεζικός επίσης, βρετανός αυτή τη φορά, βρεθεί δολοφονημένος με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στο γραφείο του. Η αντιτρομοκρατική υπηρεσία αναλαμβάνει δράση, προς ενόχληση του Χαρίτου που δεν πιστεύει ιδιαίτερα το σενάριο της Τρομοκρατίας σε ό,τι αφορά τους συγκεκριμένους φόνους. Εντούτοις, όταν μερικές μέρες μετά η Αθήνα γεμίζει με αφίσες που προτρέπουν τον κόσμο να μην πληρώνει τα δάνειά του και γενικότερα τις υποχρεώσεις του προς τις τράπεζες, η περίπτωση της πολιτικής τρομοκρατίας φαντάζει πιο πιθανή. Ο Χαρίτος, και πάλι όμως διστάζει…

Ο Μάρκαρης γράφει απλά, κατανοητά και αναπτύσσει την ιστορία του χρησιμοποιώντας γνωστές τεχνικές παρόμοιων ιστοριών: Άνοιγμα όλης της βεντάλιας των πιθανών εκδοχών, απόσπαση της προσοχής του αναγνώστη με δευτερεύουσες πλοκές, ενδοϋπηρεσιακές ίντριγκες, ποικίλες ενδείξεις που άλλα φαίνεται να σημαίνουν στην αρχή και αλλού οδηγούν στη συνέχεια. Η αφήγηση είναι ολόκληρη σε πρώτο πρόσωπο και στον ενεστώτα, απολύτως γραμμική και ομαλή. Από χρονολογικής άποψης, τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα το καλοκαίρι του 2010, με τον τελικό του Μουντιάλ να είναι το δεσπόζων γεγονός της περιόδου (των φόνων εξαιρουμένων), και το μόνιμο μποτιλιάρισμα στους αθηναϊκούς δρόμους να είναι από τα βασικότερα εμπόδια που έχει να υπερπηδήσει ο δραστήριος αστυνόμος.

Αποτέλεσμα: Ένα αφήγημα που διαβάζεται μονορούφι, χωρίς τίποτε να ταράσσει την εξέλιξη της πλοκής προς τη λύση της υπόθεσης, ενώ ο Χαρίτος αποδεικνύεται και πάλι πιο διορατικός και, κυρίως, πιο μεθοδικός από τους συναδέλφους του. Η γραφή του Μάρκαρη, το γνωρίζουμε ήδη, δεν διεκδικεί δάφνες λογοτεχνικότητας, ούτε και σε παρασύρει σε κόσμους σκοτεινούς και απροσπέλαστους. Όλα τα προβλήματα, πλην των φόνων που έχει να διαλευκάνει, μοιάζουν μέσα του λυμένα. Μια πρόσκαιρη κατάθλιψη της Αδριανής, της θυμόσοφης συζύγου του, δεν θα την εμποδίσει από το να ασκήσει τα μαγειρικά και μητρικά της καθήκοντα. Όσο για το πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα του βιβλίου, με δεδομένο ότι ο ιθύνων νους για τον αποκεφαλισμό τεσσάρων ανθρώπων εμφανίζεται ως ένας από τους πιο συμπαθείς χαρακτήρες του βιβλίου, σηκώνει πολύ συζήτηση. Αυτή είναι ίσως και η μόνη πηγή δυσαρέσκειας που μας γέννησε η ανάγνωση αυτού του, κατά τ’ άλλα, απολαυστικού και μαστορικά φτιαγμένου αναγνώσματος. 

exofmarkariΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ
ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΡΚΑΡΗΣ
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ 2010
ΣΕΛ. 428, ΤΙΜΗ €23,21
alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ