mia alepou sto voukouresti

Για το μυθιστόρημα του Θεολόγου Δημητριάδη «Η εξαφάνιση των ελεφάντων – Ένα παραμύθι» (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Βέη
Φωτογραφία © Κωνσταντίνος Πίττας

«Τι είναι η γνώση, αν όχι μια αλληλεπίδραση 
ανάμεσα σε δυο χωροχρονικές πραγματικότητες, 
το άτομο και το περιβάλλον του, 
δηλαδή μια εμπειρική διαδικασία, 
και όχι ένας καθρέφτης;» 
Ζαν-Μαρί Σεφέρ

Ως δείγματα γραφής αρκούν δύο ενδεικτικές προτάσεις από τις σελίδες 160 και 304, αντιστοίχως: «Ο κόσμος δεν έχει στερέψει μόνο από ιατρικές επιτυχίες, προ πάντων έχει στερέψει από θαύματα […] Μάστορας, εφευρέτης, κατακτητής, απόψε τούτος ο άνθρωπος γίνεται κάτι άλλο, έτοιμος να πάει να συναντήσει τη χαμένη ζωή του». Πρόκειται για δείκτες μιας ανασκόπησης οριακών, μεταιχμιακών περιοχών λόγου και βίου. Ο κόσμος οργανώνεται έτσι ώστε να αποδώσει το άλλο, το κεκρυμμένο νόημά του. Ή έστω μια δόκιμη παραλλαγή του.

Η πληρότητα των αναπτύξεων του κυρίου θέματος από τον Θεολόγο Δημητριάδη είναι έκδηλη. Σημειώνω ότι είναι η πρώτη εμφάνιση του συγγραφέα στον χώρο.

Η πληρότητα των αναπτύξεων του κυρίου θέματος από τον Θεολόγο Δημητριάδη είναι έκδηλη. Σημειώνω ότι είναι η πρώτη εμφάνιση του συγγραφέα στον χώρο. Αντιλαμβάνομαι ότι, εμμέσως πλην σαφώς, συνάγεται από την πρώτη κιόλας επαφή με αυτό το πολύτροπο αφήγημα ότι ο ως άνω είναι ενήμερος, μεταξύ άλλων, για τα όσα αφορούν και στη θεωρία του Χάους, σύμφωνα με την οποία διερμηνεύεται και υπομνηματίζεται τόσο ο λεγόμενος μεγαλόκοσμος, δηλαδή το Σύμπαν, όσο και ο ψυχικό-πνευματικός κόσμος του ανθρώπου και κατά συνέπεια το κληροδότημά του, ήτοι το περιώνυμο πολιτιστικό δεδομένο. Ο δε υπότιτλος, «Ένα παραμύθι», υπονοεί μάλλον ένα είδος καλώς επιμελημένης, εύπεπτης δηλαδή πρόσληψης της όλης θεματικής ποικιλίας. Πρόκειται εν ολίγοις για ένα μυθιστόρημα ιδεών, ενδελεχώς ανεπτυγμένων.

Η πεζογραφική συνέπεια και η συγκεκριμένη ρηματική ευελιξία είναι εμφανής. Η γλωσσική σκευή έχει ελεγχθεί αποφασιστικά: η αποτύπωση των εννοιών παραμένει συγκεντρωμένη στο θέμα της. Χωρίς περισπασμούς ή υφολογικούς ακκισμούς προβάλλεται αναλυτικά το σημασιολογικά ενδιαφέρον. Χαρακτήρες, συγκρούσεις προσώπων, ανακατατάξεις του θυμικού πείθουν από κοινού για την πιστότητά τους. Η δε λεγόμενη «σκόπιμη αποδόμηση της αντικειμενικότητας» δεν εκφυλίζεται σε ένα αυτιστικό κείμενο περιττών εκφάνσεων, αλλά συνιστά ένα ενσωματωμένο κύτταρο στο ευρύτερο αφηγηματικό πλαίσιο. Ο υπό διάλυση γάμος ενός Σαμιώτη μετανάστη στο σημερινό Βουκουρέστι, ονόματι Στέλιου, και της συζύγου του Αλίνας συνιστά τον ικανό και αναγκαίο μυθιστορηματικό ιστό. Οι εν λόγω τείνουν μαθηματικά να καταστούν δύο ξένοι, που απλώς ζουν κατ’ ανάγκη στο ίδιο σπίτι. Η εσωτερική ορμή του πρώτου θα δοκιμάσει όμως να οδηγήσει τα πράγματα σε ένα μη προβλέψιμο σημείο ψυχοπνευματικών ανακάμψεων, τριβών, οριακών ρήξεων και ηθικών ανορθώσεων. Ως καθαρόαιμος μελετητής αλλά και οπαδός των Γνωστικών, επιχειρεί να ανασυστήσει το παρελθόν, διορθώνοντας προγραμματικά και απολύτως συνειδητά τη σχέση Καλού-Κακού. Ο ίδιος ο Στέλιος θα στείλει ταυτοχρόνως στους αναγνώστες της πυρετικής αυτοβιογραφίας του ένα μήνυμα συναρπαστικής, καθόλα αγωνιστικής αυτογνωσίας.

Ο υπό διάλυση γάμος ενός Σαμιώτη μετανάστη στο σημερινό Βουκουρέστι, ονόματι Στέλιου, και της συζύγου του Αλίνας συνιστά τον ικανό και αναγκαίο μυθιστορηματικό ιστό. Οι εν λόγω τείνουν μαθηματικά να καταστούν δύο ξένοι, που απλώς ζουν κατ’ ανάγκη στο ίδιο σπίτι.

Έτσι το περιβάλλον θα αποσυντεθεί. Προηγουμένως όμως πρόλαβε να του δώσει ό,τι καλύτερο διέθετε. Μεταξύ αυτών, τη σοφία, τη θεωρητική και εμπειρική, σε έντυπη μορφή. Ήτοι, τα χρηστικά βιβλία της σοφίας κι όχι εκείνα της επιφανειακής πληροφόρησης. Έτσι θα νιώσει εγκαίρως «απελεύθερος», όπως ευθαρσώς ομολογεί ο πολυμήχανος Στέλιος στη σελίδα 83. Η αναζήτηση των αιτίων και των αιτιατών της βασανιστικής, ανελέητης φθοράς θα τον φέρει σε απρόοπτα πεδία εναλλακτικού χωροχρόνου. Εδώ ακριβώς έγκειται το πέρασμα της αφήγησης στην ευρύτερη, δημιουργική φαντασιακή ζώνη. Και όπως ήδη παρατήρησε η κριτική «η ελκυστική ιστορία επιστημονικής φαντασίας αποτελεί το πλαίσιο μιας στοχαστικής περιπέτειας στο χώρο των μαθηματικών, της ψυχολογίας, του κινηματογράφου, της μουσικής, της κοινωνιολογικής, οικονομικής και πολιτικής ανάλυσης […] Οι εικόνες διαδέχονται η μια την άλλη με ένα εύστοχο λεξιλόγιο και ταχύτατη εναλλαγή στην τεχνική της αφήγησης κυρίως σε πρώτο πρόσωπο αλλά τεχνηέντως και σε δεύτερο και τρίτο πιο σπάνια, ενώ δεν λείπουν και οι εσωτερικοί διάλογοι με τον εαυτό, τεχνικές στην εικονοποιία και στην αφήγηση που προκαλούν και εντείνουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη». (βλ. Χρίστος Λάνδρος, περιοδικό Απόπλους, έτος 29ο, τεύχος 77-78, Φθινόπωρο 2018).

Βεβαίως έχουν προϋπάρξει κατά καιρούς ανάλογες κειμενικές στρατηγικές για την πολυπόθητη αιχμαλωσία του χρόνου και τη συνακόλουθη απελευθέρωση των δυνάμεων εκείνων που φύσει και θέσει εμπεριέχει. Θυμίζω πρόχειρα το εμβληματικό στον τομέα του μυθιστόρημα που φέρει τον τίτλο 22/11/63, ένα ακόμη εξαιρετικά ευρηματικό έργο του πασίγνωστου Στίβεν Κινγκ που εκδόθηκε πριν από εννέα χρόνια. Το συναντήσαμε και στους βραχείς καταλόγους για τα Βραβεία Locus for Best Science Fiction Novel 2012, International Thriller Writers Award for Best Novel 2012, British Fantasy Award for Best Novel 2012. Εκεί, ο τριανταπεντάχρονος, φιλήσυχος καθηγητής αγγλικής φιλολογίας Τζέικ Έπινγκ υιοθετεί μια μέθοδο μεταφοράς στο πρόσφατο παρελθόν της πατρίδας του. Στη συνέχεια θα προσπαθήσει να αποτρέψει τη δολοφονία του Τζον Κένεντι. Η επανόρθωση ενός βάρβαρου, ενός δολοφονικού χθες, όπου η μοιραία συμπεριφορά του διαταραγμένου εκτελεστή Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ στιγματίζεται δεόντως, αποκτά, όπως θα περίμενε κανείς, κοσμοϊστορική διάσταση. Η επέμβαση στο παρελθόν του φίλεργου Στέλιου αποσκοπεί αναλόγως στην κυριολεκτική ανόρθωση του πολλαπλώς χειμαζομένου ανθρωπισμού των ημερών μας. Μέσα από τη μελέτη μιας ενδεχόμενης ίασης τραυματισμένης αγάπης, ο Έλληνας μετανάστης θα ανακαλύψει ένα άλλο σύστημα αξιακών τιμών. Το τόλμημά του δεν ισοπεδώνει τα πάντα. Απλώς αποκαλύπτει την απώτερη, την καλή και αγαθή φύση των ορατών.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι πρέσβης επί τιμή και ποιητής.
Τελευταίο του βιβλίο, η συλλογή ταξιδιωτικών κειμένων «Εκεί» (εκδ. Κέδρος).


altΗ εξαφάνιση των ελεφάντων
Ένα παραμύθι
Θεολόγος Δημητριάδης
Γαβριηλίδης 2018
Σελ. 386, τιμή εκδότη €16,95

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ