alt

Για το μυθιστόρημα του Θανάση Διαμαντόπουλου «Ο Δικαστής» (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Χριστίνας Μουκούλη

Βρισκόμαστε στην Αθήνα του σήμερα, ή μάλλον στη Σαντορίνη, όπου ένα νεαρό ζευγάρι, η Μίνα και ο Γρηγόρης, έχουν πάει διακοπές. Ανέλπιστες διακοπές, από ένα ανέλπιστο χρηματικό ποσό, το οποίο ήρθε στα χέρια τους ως αποτέλεσμα μιας δουλειάς που είχε αναλάβει πριν από λίγο καιρό η Μίνα. Είχε αναλάβει να καταγράψει τις αναμνήσεις ενός γέρου δικαστή.

Μοναχικός και παράξενος, αποφασίζει λίγο πριν πεθάνει να αφηγηθεί τη ζωή του στη φοιτήτρια που κάνει το διδακτορικό της, με σκοπό εκείνη να καταγράψει τις αναμνήσεις του.

Ο συνταξιούχος αρεοπαγίτης Άγις Αγιοπετρίτης ζει μόνος. Η εξωτερική του εμφάνιση, η σωματική δυσμορφία που παρουσιάζει, τον έχει καταδικάσει στην απομόνωση και στη στέρηση της απόλαυσης της οικογενειακής θαλπωρής. «Πολλές φορές επιστράτευσε τον αυτοσαρκασμό, την αυτοειρωνία και την αυτογελοιοποίηση για να αντέξει τα χτυπήματα της μοίρας και να μπορέσει να επιβιώσει». Μοναχικός και παράξενος, αποφασίζει λίγο πριν πεθάνει να αφηγηθεί τη ζωή του στη φοιτήτρια που κάνει το διδακτορικό της, με σκοπό εκείνη να καταγράψει τις αναμνήσεις του.

Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και τη μοιράζονται δύο αφηγητές: η φοιτήτρια και ο δικαστής. Με την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, το κείμενο αποκτά ζωντάνια, αμεσότητα, πειστικότητα και χαρακτήρα εξομολόγησης. Με πολλές κι επαναλαμβανόμενες αναδρομικές αφηγήσεις, ξετυλίγεται το κουβάρι της ζωής του Αγιοπετρίτη. Γερμανική κατοχή, πείνα, εξαθλίωση, εμφύλιος, αλλεπάλληλες αλλαγές κυβερνήσεων, δικτατορία, αποκατάσταση της δημοκρατίας. Όλα τα γεγονότα τα οποία σημάδεψαν την ιστορία της Ελλάδας από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, επηρέασαν αντίστοιχα και τη ζωή του Άγη Αγιοπετρίτη. Κι όχι μόνο την επηρέασαν, αλλά της άφησαν και σημάδια ανεξίτηλα.

Κάθε γεγονός της ζωής του δικαστή συνδέεται και παρουσιάζεται παράλληλα με ό,τι συμβαίνει στο πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της Ελλάδας.

Περιγράφεται η παιδική του ηλικία με την πείνα και την ανέχεια που συνόδευε τη γερμανική κατοχή. Τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα για την κοπέλα που επισκεπτόταν τον μαυραγορίτη γείτονά του. Οι απογοητεύσεις που συνδέονται με την εισαγωγή του στη Νομική: μικρός αριθμός κοριτσιών στη σχολή, συνειδητοποίηση ότι όποιος έχει τη δύναμη έχει το δίκιο με το μέρος του, δυσκολία να αναπτυχθούν ουσιαστικές φιλίες. Η απώλεια του πατέρα του έπειτα από τη συμμετοχή του σε πορεία διαμαρτυρίας. Τα προβλήματα των φίλων του. Το ξεκίνημα της καριέρας του, με όλα τα θετικά και αρνητικά που απορρέουν από αυτή.

Κάθε γεγονός της ζωής του δικαστή συνδέεται και παρουσιάζεται παράλληλα με ό,τι συμβαίνει στο πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της Ελλάδας. Μέσα στην αφήγηση θα συναντήσουμε πολλά γνωστά ονόματα, πολιτικών κυρίως μα και απλών ανθρώπων οι οποίοι διαδραμάτισαν περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό ρόλο στα γεγονότα που έλαβαν χώρα τότε. Και μια σειρά από δίκες, στις οποίες πήρε ή απέφυγε να πάρει μέρος: η δίκη του Μέρτεν, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την εκδίωξη πολυάριθμων οικογενειών Εβραίων της Θεσσαλονίκης και την οικειοποίηση των περιουσιών τους, η εκτέλεση του Αριστείδη Παγκρατίδη, του λεγόμενου Δράκου του Σέιχ Σου, η δίκη των βασανιστών της Χούντας, η δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου. Και βέβαια μια δίκη στην επαρχία, άνευ σημασίας για την ιστορία του τόπου, με μεγάλη σημασία όμως για τον ίδιο τον δικαστή.

alt
Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος γεννήθηκε το 1951.
Σπούδασε νομικά, πολιτικές επιστήμες, φιλοσοφία,
ψυχολογία και παιδαγωγικά. Διετέλεσε καθηγητής στο
Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου
Πανεπιστημίου και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου
Δημόσιας Διοίκησης. Έχει γράψει πολλά επιστημονικά
έργα. Ο Δικαστής είναι το τρίτο του πεζογράφημα.
Είχαν προηγηθεί Η Πρωταπριλιά του Ίκαρου 
(εκδ. Πατάκη) και Εστεμμένο πάθος (εκδ. Εστία).





Το ένστικτο της επιβίωσης ωθεί σε συμπεριφορές ακραίες, αφύσικες, που δεν συνάδουν με τον πρότερο έντιμο βίο αλλά κρίνονται τη δεδομένη στιγμή αναγκαίες και αναπόφευκτες. Όμως «δεν μπορεί κανείς να δραπετεύει από τον εαυτό του επ’ άπειρον. Κάποτε έρχεται η στιγμή της λογοδοσίας». Και ο δικαστής, πριν πεθάνει, θέλει να ελαφρύνει όσο γίνεται τις τύψεις του και να αποδώσει, κατά μία έννοια, δικαιοσύνη, έστω και εκ των υστέρων. Ο συγγραφέας κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη ζωντανό ως το τέλος, με πολύ γλαφυρή και ρεαλιστική αφήγηση. Εξαιρετικός χειριστής της ελληνικής γλώσσας, ξεδιπλώνει αφειδώς αυτή του την ικανότητα, σε σημείο κάποιες φορές ο πολύ πλούσιος λόγος του να γίνεται κουραστικός και επιτηδευμένος.

Πέραν τούτου, μόνο θετικά στοιχεία μπορεί να αποκομίσει κανείς από την ανάγνωση του βιβλίου, όπου τονίζεται η φρίκη που συνοδεύει κάθε πόλεμο και πολύ περισσότερο έναν εμφύλιο πόλεμο. Οι βιαιοπραγίες, από όποια πλευρά κι αν προέρχονται, οδηγούν στην απώλεια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στον εξευτελισμό και την κακοποίηση του σώματος αλλά περισσότερο στην εκμηδένιση της προσωπικότητας και της ψυχικής αντοχής. Η εκδίκηση και η έλλειψη διάθεσης συγχώρεσης, απολύτως δικαιολογημένη, δεδομένων των βασανιστηρίων που προηγήθηκαν και της έντασης η οποία τα συνόδευε. Η τιμωρία των εκτελεστικών οργάνων, η απόδοση δικαιοσύνης σε συνδυασμό με τις ευρύτερες συνέπειες που τη συνοδεύουν, η δικαιοσύνη και η σκοπιμότητα και τα στοιχεία που τις ενώνουν ή τις χωρίζουν, είναι θέματα που επιδέχονται εκτεταμένη συζήτηση. Όπως επίσης και το εάν σε όλες τις αδικίες που διαπράττονται εις βάρος κάποιων επέρχεται τελικά η δικαίωση.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι νηπιαγωγός.

→ Στην κεντρική εικόνα: Επεξεργασμένη φωτογραφία του Guido Prussia.


altΟ Δικαστής
Θανάσης Διαμαντόπουλος
Μεταίχμιο 2019
Σελ. 454, τιμή εκδότη €16,60

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ