alt

Για το μυθιστόρημα του Θανάση Διαμαντόπουλου «Ο Δικαστής» (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Χριστίνας Μουκούλη

Βρισκόμαστε στην Αθήνα του σήμερα, ή μάλλον στη Σαντορίνη, όπου ένα νεαρό ζευγάρι, η Μίνα και ο Γρηγόρης, έχουν πάει διακοπές. Ανέλπιστες διακοπές, από ένα ανέλπιστο χρηματικό ποσό, το οποίο ήρθε στα χέρια τους ως αποτέλεσμα μιας δουλειάς που είχε αναλάβει πριν από λίγο καιρό η Μίνα. Είχε αναλάβει να καταγράψει τις αναμνήσεις ενός γέρου δικαστή.

Μοναχικός και παράξενος, αποφασίζει λίγο πριν πεθάνει να αφηγηθεί τη ζωή του στη φοιτήτρια που κάνει το διδακτορικό της, με σκοπό εκείνη να καταγράψει τις αναμνήσεις του.

Ο συνταξιούχος αρεοπαγίτης Άγις Αγιοπετρίτης ζει μόνος. Η εξωτερική του εμφάνιση, η σωματική δυσμορφία που παρουσιάζει, τον έχει καταδικάσει στην απομόνωση και στη στέρηση της απόλαυσης της οικογενειακής θαλπωρής. «Πολλές φορές επιστράτευσε τον αυτοσαρκασμό, την αυτοειρωνία και την αυτογελοιοποίηση για να αντέξει τα χτυπήματα της μοίρας και να μπορέσει να επιβιώσει». Μοναχικός και παράξενος, αποφασίζει λίγο πριν πεθάνει να αφηγηθεί τη ζωή του στη φοιτήτρια που κάνει το διδακτορικό της, με σκοπό εκείνη να καταγράψει τις αναμνήσεις του.

Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και τη μοιράζονται δύο αφηγητές: η φοιτήτρια και ο δικαστής. Με την αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, το κείμενο αποκτά ζωντάνια, αμεσότητα, πειστικότητα και χαρακτήρα εξομολόγησης. Με πολλές κι επαναλαμβανόμενες αναδρομικές αφηγήσεις, ξετυλίγεται το κουβάρι της ζωής του Αγιοπετρίτη. Γερμανική κατοχή, πείνα, εξαθλίωση, εμφύλιος, αλλεπάλληλες αλλαγές κυβερνήσεων, δικτατορία, αποκατάσταση της δημοκρατίας. Όλα τα γεγονότα τα οποία σημάδεψαν την ιστορία της Ελλάδας από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, επηρέασαν αντίστοιχα και τη ζωή του Άγη Αγιοπετρίτη. Κι όχι μόνο την επηρέασαν, αλλά της άφησαν και σημάδια ανεξίτηλα.

Κάθε γεγονός της ζωής του δικαστή συνδέεται και παρουσιάζεται παράλληλα με ό,τι συμβαίνει στο πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της Ελλάδας.

Περιγράφεται η παιδική του ηλικία με την πείνα και την ανέχεια που συνόδευε τη γερμανική κατοχή. Τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα για την κοπέλα που επισκεπτόταν τον μαυραγορίτη γείτονά του. Οι απογοητεύσεις που συνδέονται με την εισαγωγή του στη Νομική: μικρός αριθμός κοριτσιών στη σχολή, συνειδητοποίηση ότι όποιος έχει τη δύναμη έχει το δίκιο με το μέρος του, δυσκολία να αναπτυχθούν ουσιαστικές φιλίες. Η απώλεια του πατέρα του έπειτα από τη συμμετοχή του σε πορεία διαμαρτυρίας. Τα προβλήματα των φίλων του. Το ξεκίνημα της καριέρας του, με όλα τα θετικά και αρνητικά που απορρέουν από αυτή.

Κάθε γεγονός της ζωής του δικαστή συνδέεται και παρουσιάζεται παράλληλα με ό,τι συμβαίνει στο πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της Ελλάδας. Μέσα στην αφήγηση θα συναντήσουμε πολλά γνωστά ονόματα, πολιτικών κυρίως μα και απλών ανθρώπων οι οποίοι διαδραμάτισαν περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό ρόλο στα γεγονότα που έλαβαν χώρα τότε. Και μια σειρά από δίκες, στις οποίες πήρε ή απέφυγε να πάρει μέρος: η δίκη του Μέρτεν, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την εκδίωξη πολυάριθμων οικογενειών Εβραίων της Θεσσαλονίκης και την οικειοποίηση των περιουσιών τους, η εκτέλεση του Αριστείδη Παγκρατίδη, του λεγόμενου Δράκου του Σέιχ Σου, η δίκη των βασανιστών της Χούντας, η δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου. Και βέβαια μια δίκη στην επαρχία, άνευ σημασίας για την ιστορία του τόπου, με μεγάλη σημασία όμως για τον ίδιο τον δικαστή.

alt
Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος γεννήθηκε το 1951.
Σπούδασε νομικά, πολιτικές επιστήμες, φιλοσοφία,
ψυχολογία και παιδαγωγικά. Διετέλεσε καθηγητής στο
Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου
Πανεπιστημίου και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου
Δημόσιας Διοίκησης. Έχει γράψει πολλά επιστημονικά
έργα. Ο Δικαστής είναι το τρίτο του πεζογράφημα.
Είχαν προηγηθεί Η Πρωταπριλιά του Ίκαρου 
(εκδ. Πατάκη) και Εστεμμένο πάθος (εκδ. Εστία).





Το ένστικτο της επιβίωσης ωθεί σε συμπεριφορές ακραίες, αφύσικες, που δεν συνάδουν με τον πρότερο έντιμο βίο αλλά κρίνονται τη δεδομένη στιγμή αναγκαίες και αναπόφευκτες. Όμως «δεν μπορεί κανείς να δραπετεύει από τον εαυτό του επ’ άπειρον. Κάποτε έρχεται η στιγμή της λογοδοσίας». Και ο δικαστής, πριν πεθάνει, θέλει να ελαφρύνει όσο γίνεται τις τύψεις του και να αποδώσει, κατά μία έννοια, δικαιοσύνη, έστω και εκ των υστέρων. Ο συγγραφέας κρατάει το ενδιαφέρον του αναγνώστη ζωντανό ως το τέλος, με πολύ γλαφυρή και ρεαλιστική αφήγηση. Εξαιρετικός χειριστής της ελληνικής γλώσσας, ξεδιπλώνει αφειδώς αυτή του την ικανότητα, σε σημείο κάποιες φορές ο πολύ πλούσιος λόγος του να γίνεται κουραστικός και επιτηδευμένος.

Πέραν τούτου, μόνο θετικά στοιχεία μπορεί να αποκομίσει κανείς από την ανάγνωση του βιβλίου, όπου τονίζεται η φρίκη που συνοδεύει κάθε πόλεμο και πολύ περισσότερο έναν εμφύλιο πόλεμο. Οι βιαιοπραγίες, από όποια πλευρά κι αν προέρχονται, οδηγούν στην απώλεια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στον εξευτελισμό και την κακοποίηση του σώματος αλλά περισσότερο στην εκμηδένιση της προσωπικότητας και της ψυχικής αντοχής. Η εκδίκηση και η έλλειψη διάθεσης συγχώρεσης, απολύτως δικαιολογημένη, δεδομένων των βασανιστηρίων που προηγήθηκαν και της έντασης η οποία τα συνόδευε. Η τιμωρία των εκτελεστικών οργάνων, η απόδοση δικαιοσύνης σε συνδυασμό με τις ευρύτερες συνέπειες που τη συνοδεύουν, η δικαιοσύνη και η σκοπιμότητα και τα στοιχεία που τις ενώνουν ή τις χωρίζουν, είναι θέματα που επιδέχονται εκτεταμένη συζήτηση. Όπως επίσης και το εάν σε όλες τις αδικίες που διαπράττονται εις βάρος κάποιων επέρχεται τελικά η δικαίωση.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι νηπιαγωγός.

→ Στην κεντρική εικόνα: Επεξεργασμένη φωτογραφία του Guido Prussia.


altΟ Δικαστής
Θανάσης Διαμαντόπουλος
Μεταίχμιο 2019
Σελ. 454, τιμή εκδότη €16,60

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Ν. Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές τους α...

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2022: Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2022: Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου καθώς και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το οποίο απονέμεται στη Μαρία Λαϊνά για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα. Τα βραβεία αφορούν βιβλία που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2021. Φωτογραφία © Αργυρώ Μπο...

Οι εκδότες χαιρετίζουν την εισαγωγή του «πολλαπλού σχολικού βιβλίου» μα ετοιμάζουν προσφυγή στο ΣΤΕ «για την άκρως προβληματική διαδικασία»

Οι εκδότες χαιρετίζουν την εισαγωγή του «πολλαπλού σχολικού βιβλίου» μα ετοιμάζουν προσφυγή στο ΣΤΕ «για την άκρως προβληματική διαδικασία»

H Σύμπραξη Εκδοτών προσφεύγει στο ΣτΕ με στόχο την επανεξέταση των όρων της Πρόσκλησης του υπουργείου Παιδείας σχετικά με το πολλαπλό σχολικό εγχειρίδιο ενώ ταυτόχρονα καταθέτουν τις δικές τους προτάσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Ν. Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές τους α...

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα που ξεχωρίζουν: «Το τελευταίο κορίτσι» (εκδ. Τόπος), του Γιάννη Ξανθόπουλου και «Το σπάσιμο» (εκδ. Μεταίχμιο), του Τάσου Παπαναστασίου.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ