alt

Ενα λεύκωμα αφιερωμένο στον παλαιοπώλη Θόδωρο Μίντζα και στις σπάνιες συλλογές του.

Του Κώστα Αγοραστού

Μπορεί μια ζωή να χωρέσει σε ένα λεύκωμα; Η απάντηση είναι πως όχι. Ιδιαίτερα αν αναφερόμαστε σε μια ζωή τοσο πλούσια και γεμάτη όσο αυτή του Θόδωρου Μίντζα.

Ο Θόδωρος Μίντζας ήταν ο ιδιοκτήτης του παλαιοπωλείου ΑΝΘΕΣ, ενός από τα πιο γνωστά του κέντρου των Αθηνών κατά τις δεκαετία ’70, ’80 και ’90. Εκεί συγκέντρωνε σπουδαία κομμάτια λαϊκής τέχνης τα οποία, με τη φροντίδα και τη βοήθεια του επί χρόνια συνεργάτη του Ανδρέα Σκουργιαλού, αναδείκνυει θέτοντάς τα σε καθημερινή χρήση. Και αυτό γιατί ο Μίντζας δεν ήταν ένας συλλέκτης με τη στενή έννοια του όρου. Όλες του οι συλλογές, μεγάλης αξίας αναμφίβολα, ήταν διασκορπισμένες στο ισόγειο της οδού Πινδάρου, όπου βρισκόταν το παλαιοπωλείο, καθώς και στους επάνω δύο ορόφους, όπου ήταν η ιδιωτική του κατοικία. Όπως διαβάζουμε στο λεύκωμα από ένα δημοσίευμα της εποχής: “Το γοητευτικότερο σ’ αυτό το σπίτι είναι πως ούτε οι συλλογές, ούτε τα άλλα πολύτιμα αντικέιμενα και έπιπλα που βρίσκονται εκεί, το κάνουν να μοιάζει με μουσείο. Τα πολύτιμα κουτιά των γυρολόγων, στολισμένα με φίλντισι ή ξύλο τριανταφυλλιάς, τα βρίσκεις ακουμπισμένα ακόμα και επάνω στην τηλεόραση. Οι κλεψύδρες έχουν τη γωνιά τους και ο καθένας μπορεί να τις αγγίξει, να παίξει μαζί τους. Δεν είναι καθόλου παράξενο όταν ζητήσεις ένα ποτήρι νερό, να σ’το σερβίρουν σ’ ένα πολύτιμο ποτήρι από παλιό κρύσταλλο χαραγμένο στο χέρι”. Αυτό αποτελεί μια ένδειξη για τον χαρακτήρα, τις συνήθειες και τη βαθύτερη σχέση που είχε ο Μίντζας με τα αντικείμενα. Δεν ήταν ένας μεταπράτης, αλλά ένας άνθρωπος που έβαζε όλη του την αγάπη και τη φροντίδα σε κάθε ξεχωριστό κομμάτι.

Οι φίλοι

Δεν ήταν ένας μεταπράτης,{jcomments off} αλλά ένας άνθρωπος που έβαζε όλη του την αγάπη και τη φροντίδα σε κάθε ξεχωριστό κομμάτι

Αγάπη και φροντίδα έδινε επίσης απλόχερα στους φίλους του και στα σκυλιά του (τον Άρη και την Καρίνα). Γενναιόδωρα δείπνα, πολυάριθμες συνάξεις, συζητήσεις με φίλους και ταξίδια για τον εμπλουτισμό της συλλογής του ήταν στην καθημερινότητα του Μίντζα. Σ’ αυτό το λεύκωμα φίλοι, συνάδελφοι αλλά και πολύ κοντινοί του άνθρωποι έχουν γράψει από ένα μικρό σημείωμα, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη τους και τη βαθιά τους αγάπη. Η Πέγκη Ζουμπουλάκη, ο Άγγελος Δεληβοριάς, ο Ντίνος Χριστιανόπουλος και ο Γιώργος Γκούτης, μεταξύ άλλων, θυμούνται περιστατικά αστεία, γεγονότα που τους σημάδεψαν στην επαγγελματική και φιλική τους σχέση.

Μπορεί στις μέρες μας να είναι αυταπόδεικτη η αξία της λαϊκής τέχνης, τότε όμως, πίσω στη δεκαετία του ’80 και του ’90, όταν κυριαρχούσε ο νεοπλουτισμός και η επίδειξη της οικονομικής επιφάνειας, ο Θόδωρος Μίντζας από το παλαιοπωλείο του στο Κολωνάκι, σχεδόν επέβαλε, σε όλους αυτούς το γούστο του και την αισθητική του κόντρα στο ντιζάιν και τα “κλασικά ευρωπαϊκά” κομμάτια. Η τέχνης της ελληνικής επαρχίας, των νησιών και της ηπειρωτικής Ελλάδας αναδείχθηκε, φωτίστηκε μέσα από το μεράκι και την αγάπη του παλαιοπώλη και μπήκε σε μεγάλο αριθμό σπιτιών, συνδέοντας το αδικημένο παρελθόν με το θολό παρόν.

alt

    Κασελάκι πλανόδιων αργυροχρυσοχόων (19ος αι.)
    Δωρεά Θ. Μίντζα στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα.

Οι συλλογές

Στο λεύκωμα υπάρχουν επίσης άρθρα από περιοδικά διακόσμησης της εποχής, που παρουσιάζουν τη δουλειά του Θόδωρου Μίντζα, δύο εκτενείς του συνεντεύξεις καθώς και πολλές φωτογραφίες από τις ιδιωτικές του συλλογές. Αν ήταν να ξεχωρίσουμε ορισμένες, μεταξύ αυτών θα ήταν και αυτή με τα κουτιά των χρυσοχόων. Κουτιά πολύπλοκης κατασκευής με πολλά μικρά συρτάρια και κρύπτες. Πολλά από αυτά τα κουτιά είχαν δερμάτινα λουριά, τα οποία έδεναν στην πλάτη του χρυσοχόου για να μεταφέρει τα υλικά του. Άλλη μια πολύ ενδιαφέρουσα σειρά φωτογραφιών είναι αυτή που απεικονίζει τις κασέλες. “Η κασέλα ήταν το κυριότερο αντικείμενο του ελληνικού σπιτιού. Μέσα της φύλαγαν τα πολύτιμα προικιά. Ήταν μάλιστα και η ίδια η κασέλα προικιό, το ΄παιρνε η νύφη όταν έφευγε από το σπίτι της. Πολύ συχνά βρίσκουμε ξυλόγλυπτες. Όμως οι πιο σπάνιες κασέλες είναι οι ζωγραφιστές, που τις βρίσκουμε κυρίως στη Μυτιλήνη. Τις κασέλες αυτές τις ζωγράφιζαν οι ίδιοι οι ζωγράφοι που ζωγράφιζαν και τους τοίχους ή τα ταβάνια, και που συνόδευαν τις γιαννιώτικες κομπανίες των χτιστών, όταν πήγαιναν να κατασκευάσουν ένα σπίτι”.

Το λεύκωμα, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, σε επιμέλεια της Ελένης Μαρτίνου, στοχεύει, πέρα από τη σκιαγράφηση της προσωπικότητας του Θόδωρου Μίντζα, και στη ευρύτερη διάδοση της αγάπης του για οτιδήποτε περικλείει η έννοια της ελληνικότητας. Όπως σημειώνει και ο Γιώργος Παναγόπουλος, πολύ κοντινός του άνθρωπος τα τελευταία 25 χρόνια: “Στις 25 Σεπτεμβρίου του 2012 έγειρες στον ώμο μου και κοιμήθηκες. Όμως τίποτε δεν τελείωσε, όλοι είμαστε εδώ μαζί σου και το ταξίδι συνεχίζεται”.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ

 

altΟ αγαπητός κ. Θ.Κ. Μίντζας
Επιμέλεια: Ελένη Μαρτίνου
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα 2014
Σελ. 200, τιμή € 20,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Εσύ είσαι το placebo» του Τζο Ντισπένζα – Πώς να γίνεις ο θεραπευτής του εαυτού σου

«Εσύ είσαι το placebo» του Τζο Ντισπένζα – Πώς να γίνεις ο θεραπευτής του εαυτού σου

Για τη μελέτη του Τζο Ντισπένζα [Joe Dispenza] «Εσύ είσαι το placebo» (μτφρ. Χρήστος Καψάλης, εκδ. Key Books), ένα βιβλίο για το πώς μπορεί κανείς να γίνει ο θεραπευτής του εαυτού του.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Φάρμακα συμβ...

«Διονύσης Σαββόπουλος» του Δημήτρη Καράμπελα (κριτική) – Κατάδυση στον Σαββοπουλικό κόσμο και στον δικό μας

«Διονύσης Σαββόπουλος» του Δημήτρη Καράμπελα (κριτική) – Κατάδυση στον Σαββοπουλικό κόσμο και στον δικό μας

Για την «αναθεωρημένη» μελέτη του Δημήτρη Καράμπελα «Διονύσης Σαββόπουλος», που κυκλοφόρησε ξανά, με νέα επιμέλεια του συγγραφέα, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Με όρους ημερολογιακούς και ουχί καλλιτ...

«Όλα για την αγάπη» της μπελ χουκς (κριτική) – Η ποιητική της αγάπης στον αστερισμό της κοινωνικής αποξένωσης

«Όλα για την αγάπη» της μπελ χουκς (κριτική) – Η ποιητική της αγάπης στον αστερισμό της κοινωνικής αποξένωσης

Για το βιβλίο της μπελ χουκς [bell hooks] «Όλα για την αγάπη» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει η Πηνελόπη Αλεξίου

H μπελ χουκς, ή αλλιώς Gloria Watkins, εξέδωσε το 2000 το βιβλίο Αll about love, το οποίο ήρθε στα ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη, 20 Μαΐου, στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ