podilato

Tου Πάρι Κωνσταντινίδη

Τα τελευταία χρόνια το ποδήλατο κάνει ολοένα και πιο δυναμική την παρουσία του στις πόλεις μας. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα εντοπίσει τις πρώτες ενδείξεις (επαν)εμφάνισής του, στις απαγορεύσεις που συνόδευσαν τον νέο παρείσακτο (βλ. φωτογραφία), οι οποίες προσπαθούσαν να αποτρέψουν την ανανέωση της ποικιλομορφίας των τρόπων μεταφοράς στις ελληνικές πόλεις.

Ποιος δεν θυμάται άραγε τις αρχικές, άνευ ουσιαστικού λόγου, απαγορεύσεις της μεταφοράς του στο Mετρό; Κόντρα στις αντιστάσεις μας, λοιπόν, τρία βιβλία έρχονται να μας δείξουν τον δρόμο προς την ποδηλατική ουτοπία.

Ο Ρόμπερτ Πεν, παθιασμένος ερασιτέχνης ποδηλατιστής, στοola podilato «Όλα για το ποδήλατο» (Μεταίχμιο, 2012), αφηγείται την ιστορία του ποδηλάτου στη Μεγάλη Βρετανία, καθώς και της τεχνικής του εξέλιξης μέσα από την προσωπική, βιωματική του σχέση με αυτό. Η αφήγησή του περιγράφει με τόση λεπτομέρεια τα μυστικά της ποδηλασίας, που ακόμα και όποιος δεν έκανε ποτέ, θα αισθανθεί πλέον ότι γνωρίζει σχεδόν τα πάντα. Ο πιο υποψιασμένος θα χαρεί να ανακαλύψει τα μυστικά της ιδανικής σέλας, του ιδανικού σκελετού, του ιδανικού ποδηλάτου, ενώ ένας φίλος της λογοτεχνίας θα επικεντρώσει το ενδιαφέρον σε μία, τρόπον τινά, ποδηλατική ηθογραφία της Μεγάλης Βρετανίας. Από την άλλη, ίσως ο αναγνώστης βρει σχεδόν αυτιστική αυτήν την μόνο-εγώ-και-το-ποδήλατο προσέγγιση του συγγραφέα...

egkwmio podilatouΑντιθέτως, πολύ πιο τρυφερή και ανθρώπινη είναι η προσέγγιση του Γάλλου ανθρωπολόγου, Marc Augé, ο οποίος πλέκει το «Εγκώμιο του ποδηλάτου» (Αλήστου Μνήμης, 2011). Στην αφήγησή του συνδιαπλέκονται οι θεωρίες του Κλοντ Λεβί-Στρος, του Πολ Βιριλιό και του Ουμπέρτο Έκο. Ο Augé αρχίζει από την μεσοπολεμική Γαλλία ως και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, τα νεανικά χρόνια του συγγραφέα, όπου το ποδήλατο ήταν ενσωματωμένο στην καθημερινότητα των λαϊκών τάξεων. Στη συνέχεια προχωρά στην εποχή της εγκατάλειψης του ποδηλάτου κι επανέρχεται στην επανεμφάνισή του τα τελευταία χρόνια και στη δική του, προχωρημένη πλέον, ηλικία. Για τον Augé το ποδήλατο είναι πάνω απ’ όλα κοινωνικότητα· ένα μέσο που σε βοηθά να επανανακαλύψεις τη σχέση σου με τους άλλους και προσφέρει μια νέα αφορμή συντροφικότητας. Το ποδήλατο, επιπλέον, παρατηρεί ο συγγραφέας, σε βοηθά να αναζητήσεις βαθύτερα και τον ίδιο σου τον εαυτό, τις δυνάμεις και τα όριά σου. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα του ποδηλάτου να αλλάξει τον τρόπο ζωής στις πόλεις, οραματίζεται μία -όπως παραδέχεται κι ο ίδιος- ουτοπία όπου οι αλλαγές που θα επέφερε στη σχέση ατόμου-κοινωνίας, θα οδηγούσαν ακόμα και σε έναν τρίτο δρόμο μεταξύ φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού.

Πιο πραγματιστική είναι η προσέγγιση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, το οποίο στηνpodilato tee έκδοση του: «Ποδήλατο: οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων» (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 2007) αναλύει τις πολιτικές για το ποδήλατο που εφαρμόστηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στις ΗΠΑ. Ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνει στην ελληνική υστέρηση, όσον αφορά τις εν λόγω πολιτικές, ενώ επισημαίνει ότι μετά το 2004 υπήρξε ακόμα και οπισθοδρόμηση! Στην εμπεριστατωμένη μελέτη προτείνεται η αναμόρφωση των δρόμων των ελληνικών πόλεων, ώστε να συμπεριλαμβάνουν και ποδηλατόδρομους, καθώς θεωρούν ότι «κάθε σύστημα εσωτερικών μεταφορών, θα πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες, σεβόμενο το δικαίωμα του καθένα να μετακινείται ελεύθερα με το μέσο της επιλογής του». Στην έκδοση, μεταξύ άλλων, εμπεριέχονται παραδείγματα παρεμβάσεων πάνω σε συγκεκριμένους δρόμους ελληνικών πόλεων, καθώς και ερωτηματολόγια για μελέτες σκοπιμότητας και αξιολόγησης. 

Η δημιουργία ποδηλατοδρόμων δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά υπεύθυνη οικονομική πολιτική

Η δημιουργία ποδηλατοδρόμων δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά υπεύθυνη οικονομική πολιτική. Στη Δανία -με την Κοπεγχάγη των μόλις 560.000 κατοίκων, την πόλη-πρότυπο φιλικής προς το ποδήλατο πολιτικής- υπολογίζεται ότι μέχρι το 2015 θα εξοικονομούνται ετησίως 59.000.000 Ευρώ (440 εκ. Κορώνες) από το Εθνικό Σύστημα Υγείας, λόγω των θετικών επιδράσεων στην υγεία των πολιτών.* Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε τα ωφέλη από τον περιορισμό της εξάρτησης μιας οικονομίας από το πετρέλαιο και άλλες εισαγώμενες πηγές ενέργειας, από τη δημιουργία θέσεων εργασίας σχετιζόμενων με το ποδήλατο, τον περιορισμό της ρύπανσης του περιβάλλοντος, της ηχορύπανσης καθώς και την αποφόρτιση των κέντρων των πόλεων από ογκώδη όχηματα. Επομένως, το ποδήλατο, είτε ως συμφέρουσα οικονομική επιλογή είτε ως όχημα προς την ουτοπία, ή έστω απλώς ως ευχάριστη εμπειρία ανάγνωσης, μάς περιμένει για να ταξιδέψουμε μαζί του...

* βλ. Bicycle Account 2010, Δήμος Κοπεγχάγης.

 ΠΑΡΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τοξική θετικότητα» της Γουίτνεϊ Γκούντμαν – Η ζωή δεν είναι ευχετήρια κάρτα (ευτυχώς)

«Τοξική θετικότητα» της Γουίτνεϊ Γκούντμαν – Η ζωή δεν είναι ευχετήρια κάρτα (ευτυχώς)

Το βιβλίο «Τοξική θετικότητα» της Γουίτνεϊ Γκούντμαν [Whitney Goodman] (μτφρ. Μαρία Κουκιάδη, εκδ. Key Books) είναι ένας «οδηγός συναισθηματικής επιβίωσης σε έναν κόσμο που έχει εμμονή με την ευτυχία».

Γράφει η Ευλαλία Πάνου

...
«Ο έκτος αφανισμός» της Ελίζαμπεθ Κόλμπερτ – Μια αφύσικη ιστορία που συμβαίνει ΤΩΡΑ

«Ο έκτος αφανισμός» της Ελίζαμπεθ Κόλμπερτ – Μια αφύσικη ιστορία που συμβαίνει ΤΩΡΑ

Για το βιβλίο της βραβευμένης με Πούλιτζερ Ελίζαμπεθ Κόλμπερτ [Elizabeth Kolbert] «Ο έκτος αφανισμός: Μια αφύσικη ιστορία» (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Ευλαλία Πάνου

Το βιβλίο της Ελίζαμπεθ Κόλμπ...

«Η ποιητική της Άπω Ανατολής» της Ευσταθίας Δήμου (κριτική) – Χαϊκού, ένα παρεξηγημένο ποιητικό είδος

«Η ποιητική της Άπω Ανατολής» της Ευσταθίας Δήμου (κριτική) – Χαϊκού, ένα παρεξηγημένο ποιητικό είδος

Για τη μελέτη της Ευσταθίας Δήμου «Η ποιητική της Άπω Ανατολής: Ψήγματα Χρυσού σε νεοελλήνων την εμφάνεια» (εκδ. Κουκκίδα). Kεντρική εικόνα: το έργο του Κατσουσίκα Χοκουσάι «Το μεγάλο κύμα έξω από την Καναγκάβα» (1831). 

Γράφει ο Γιώργος Δελιόπουλος

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», το οποίο θα κυκλοφορήσει σε νέα έκδοση στις 5 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Μανολιός σώπασε· η φωνή του είχε ...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές», που θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΠΕΝΤΕΜΙΣΙ ΒΔΟΜΑΔΕΣ 

...
«Τα μικρά μεγάλα» της Μάρσιας Ισραηλίδη (κριτική) – Φωτεινά ποιήματα ανάμεσα σε κατά τόπους νέφη

«Τα μικρά μεγάλα» της Μάρσιας Ισραηλίδη (κριτική) – Φωτεινά ποιήματα ανάμεσα σε κατά τόπους νέφη

Για την ποιητική συλλογή της Μάρσιας Ισραηλίδη «Τα μικρά μεγάλα» (εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, το έργο «Heart Shape» του Ali Esmaeilipour.

Γράφει η Μάνια Μεζίτη

Τα μικρά μεγάλα, η πρώτη συλλογή με ποιήματα της...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», το οποίο θα κυκλοφορήσει σε νέα έκδοση στις 5 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Μανολιός σώπασε· η φωνή του είχε ...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές», που θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΠΕΝΤΕΜΙΣΙ ΒΔΟΜΑΔΕΣ 

...
«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Πάθος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από πέρυσι τον Σεπτέμβρη, δεν έκανα τίποτε άλλο απ’...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ