podilato

Tου Πάρι Κωνσταντινίδη

Τα τελευταία χρόνια το ποδήλατο κάνει ολοένα και πιο δυναμική την παρουσία του στις πόλεις μας. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα εντοπίσει τις πρώτες ενδείξεις (επαν)εμφάνισής του, στις απαγορεύσεις που συνόδευσαν τον νέο παρείσακτο (βλ. φωτογραφία), οι οποίες προσπαθούσαν να αποτρέψουν την ανανέωση της ποικιλομορφίας των τρόπων μεταφοράς στις ελληνικές πόλεις.

Ποιος δεν θυμάται άραγε τις αρχικές, άνευ ουσιαστικού λόγου, απαγορεύσεις της μεταφοράς του στο Mετρό; Κόντρα στις αντιστάσεις μας, λοιπόν, τρία βιβλία έρχονται να μας δείξουν τον δρόμο προς την ποδηλατική ουτοπία.

Ο Ρόμπερτ Πεν, παθιασμένος ερασιτέχνης ποδηλατιστής, στοola podilato «Όλα για το ποδήλατο» (Μεταίχμιο, 2012), αφηγείται την ιστορία του ποδηλάτου στη Μεγάλη Βρετανία, καθώς και της τεχνικής του εξέλιξης μέσα από την προσωπική, βιωματική του σχέση με αυτό. Η αφήγησή του περιγράφει με τόση λεπτομέρεια τα μυστικά της ποδηλασίας, που ακόμα και όποιος δεν έκανε ποτέ, θα αισθανθεί πλέον ότι γνωρίζει σχεδόν τα πάντα. Ο πιο υποψιασμένος θα χαρεί να ανακαλύψει τα μυστικά της ιδανικής σέλας, του ιδανικού σκελετού, του ιδανικού ποδηλάτου, ενώ ένας φίλος της λογοτεχνίας θα επικεντρώσει το ενδιαφέρον σε μία, τρόπον τινά, ποδηλατική ηθογραφία της Μεγάλης Βρετανίας. Από την άλλη, ίσως ο αναγνώστης βρει σχεδόν αυτιστική αυτήν την μόνο-εγώ-και-το-ποδήλατο προσέγγιση του συγγραφέα...

egkwmio podilatouΑντιθέτως, πολύ πιο τρυφερή και ανθρώπινη είναι η προσέγγιση του Γάλλου ανθρωπολόγου, Marc Augé, ο οποίος πλέκει το «Εγκώμιο του ποδηλάτου» (Αλήστου Μνήμης, 2011). Στην αφήγησή του συνδιαπλέκονται οι θεωρίες του Κλοντ Λεβί-Στρος, του Πολ Βιριλιό και του Ουμπέρτο Έκο. Ο Augé αρχίζει από την μεσοπολεμική Γαλλία ως και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, τα νεανικά χρόνια του συγγραφέα, όπου το ποδήλατο ήταν ενσωματωμένο στην καθημερινότητα των λαϊκών τάξεων. Στη συνέχεια προχωρά στην εποχή της εγκατάλειψης του ποδηλάτου κι επανέρχεται στην επανεμφάνισή του τα τελευταία χρόνια και στη δική του, προχωρημένη πλέον, ηλικία. Για τον Augé το ποδήλατο είναι πάνω απ’ όλα κοινωνικότητα· ένα μέσο που σε βοηθά να επανανακαλύψεις τη σχέση σου με τους άλλους και προσφέρει μια νέα αφορμή συντροφικότητας. Το ποδήλατο, επιπλέον, παρατηρεί ο συγγραφέας, σε βοηθά να αναζητήσεις βαθύτερα και τον ίδιο σου τον εαυτό, τις δυνάμεις και τα όριά σου. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη δυνατότητα του ποδηλάτου να αλλάξει τον τρόπο ζωής στις πόλεις, οραματίζεται μία -όπως παραδέχεται κι ο ίδιος- ουτοπία όπου οι αλλαγές που θα επέφερε στη σχέση ατόμου-κοινωνίας, θα οδηγούσαν ακόμα και σε έναν τρίτο δρόμο μεταξύ φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού.

Πιο πραγματιστική είναι η προσέγγιση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, το οποίο στηνpodilato tee έκδοση του: «Ποδήλατο: οδηγός σχεδιασμού και αξιολόγησης δικτύων» (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 2007) αναλύει τις πολιτικές για το ποδήλατο που εφαρμόστηκαν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στις ΗΠΑ. Ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνει στην ελληνική υστέρηση, όσον αφορά τις εν λόγω πολιτικές, ενώ επισημαίνει ότι μετά το 2004 υπήρξε ακόμα και οπισθοδρόμηση! Στην εμπεριστατωμένη μελέτη προτείνεται η αναμόρφωση των δρόμων των ελληνικών πόλεων, ώστε να συμπεριλαμβάνουν και ποδηλατόδρομους, καθώς θεωρούν ότι «κάθε σύστημα εσωτερικών μεταφορών, θα πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες, σεβόμενο το δικαίωμα του καθένα να μετακινείται ελεύθερα με το μέσο της επιλογής του». Στην έκδοση, μεταξύ άλλων, εμπεριέχονται παραδείγματα παρεμβάσεων πάνω σε συγκεκριμένους δρόμους ελληνικών πόλεων, καθώς και ερωτηματολόγια για μελέτες σκοπιμότητας και αξιολόγησης. 

Η δημιουργία ποδηλατοδρόμων δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά υπεύθυνη οικονομική πολιτική

Η δημιουργία ποδηλατοδρόμων δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά υπεύθυνη οικονομική πολιτική. Στη Δανία -με την Κοπεγχάγη των μόλις 560.000 κατοίκων, την πόλη-πρότυπο φιλικής προς το ποδήλατο πολιτικής- υπολογίζεται ότι μέχρι το 2015 θα εξοικονομούνται ετησίως 59.000.000 Ευρώ (440 εκ. Κορώνες) από το Εθνικό Σύστημα Υγείας, λόγω των θετικών επιδράσεων στην υγεία των πολιτών.* Στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε τα ωφέλη από τον περιορισμό της εξάρτησης μιας οικονομίας από το πετρέλαιο και άλλες εισαγώμενες πηγές ενέργειας, από τη δημιουργία θέσεων εργασίας σχετιζόμενων με το ποδήλατο, τον περιορισμό της ρύπανσης του περιβάλλοντος, της ηχορύπανσης καθώς και την αποφόρτιση των κέντρων των πόλεων από ογκώδη όχηματα. Επομένως, το ποδήλατο, είτε ως συμφέρουσα οικονομική επιλογή είτε ως όχημα προς την ουτοπία, ή έστω απλώς ως ευχάριστη εμπειρία ανάγνωσης, μάς περιμένει για να ταξιδέψουμε μαζί του...

* βλ. Bicycle Account 2010, Δήμος Κοπεγχάγης.

 ΠΑΡΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μυστικά της συγγραφής» (κριτική) – Οι ευφάνταστες «πίσω σελίδες» σπουδαίων συγγραφέων

«Τα μυστικά της συγγραφής» (κριτική) – Οι ευφάνταστες «πίσω σελίδες» σπουδαίων συγγραφέων

Για το βιβλίο «Τα μυστικά της συγγραφής» (επιλογή-μτφρ. Σόλωνας Παπαγεωργίου, επιμ.-πρόλογος. Κ.Β. Κατσουλάρης, εκδ. Key Books). Κεντρική εικόνα: O Γουίλιαμ Φόκνερ γράφοντας στη γραφομηχανή του. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Έλα λιγάκι πιο κοντά» των Sigmataf και Αντώνη Γλυκού (κριτική) – Τρυφερό άγγιγμα με λέξεις και εικόνες

«Έλα λιγάκι πιο κοντά» των Sigmataf και Αντώνη Γλυκού (κριτική) – Τρυφερό άγγιγμα με λέξεις και εικόνες

Για το λεύκωμα «Έλα λιγάκι πιο κοντά» (εκδ. Κey Books) με σημειώσεις του Sigmataf και εικόνες του Αντώνη Γλυκού. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Σαν αστική περιπλάνηση σ’ έναν μέσα τόπο. Σαν τα σημειώματα σε μικρά χαρτάκια ...

«Επιβίωση και Ιερότητα: Η πρώιμη ανθρωπότητα, το ελληνικό κοσμοσύστημα και τα μυστήρια της Ελευσίνας» της Αλεξάνδρας Θεοδωροπούλου (κριτική)

«Επιβίωση και Ιερότητα: Η πρώιμη ανθρωπότητα, το ελληνικό κοσμοσύστημα και τα μυστήρια της Ελευσίνας» της Αλεξάνδρας Θεοδωροπούλου (κριτική)

Για το βιβλίο της Αλεξάνδρας Θεοδωροπούλου «Επιβίωση και Ιερότητα: Η πρώιμη ανθρωπότητα, το ελληνικό κοσμοσύστημα και τα μυστήρια της Ελευσίνας» (εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος

Ιαχές της φυσικής κα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Ο Τσέχοφ στα καλύτερά του: «Γλάρος» και «Πλατόνοφ» στο πνεύμα του Ρώσου δραματουργού

Για την παράσταση «Ο γλάρος» σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή στο Θέατρο Σημείο και την παράσταση «Πλατόνοφ» σε σκηνοθεσία Δανάης Σπηλιώτη στο Νέο Θέατρο Θησείον. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Ο γλάρος». Φωτογραφία © Σταύρος Χαμπάκης. 

Γράφει ο Νίκος Ξένιος ...

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Αφιέρωμα στην πολύπτυχη εικαστική δραστηριότητα του Μάρκου Καμπάνη, στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, μεγάλο αφιέρωμα στον Μάρκο Καμπάνη από τις 15 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 18 Φεβρουαρίου 2024.

Επιμέλεια: Book Press

Η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος παρουσιάζει από τις 15 Δεκεμβρίου 2023 έως τις ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...
«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

«Η καρδερίνα» της Ντόνα Ταρτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ντόνα Ταρτ [Donna Tartt] «Η καρδερίνα» (νέα μτφρ. Μιχάλης Δελέγκος), το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στον επάνω όροφο έκανε παγωνιά, καθώς τα...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...
Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις νέες ποιητικές φωνές από τις εκδόσεις Ιωλκός

Τρεις ποιητικές συλλογές που μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός και με τις οποίες τρεις νέοι ποιητές κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση.

Επιμέλεια: Book Press

Στην ποιητική συλλογή του Γιάννη Ξέστερνου  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ