yayanou360

Της Έλενας Μαρούτσου 

Όταν διαβάζω κείμενα που είναι προορισμένα να «παίζονται» έχω στο στομάχι μου την αίσθηση του κενού. Νιώθω σαν τα λόγια να αιωρούνται χωρίς το σανίδι που θα τα γείωνε και θα τους πρόσφερε το πλήρες νόημά τους. Το ίδιο αίσθημα κενού είχα κι όταν διάβασα το θεατρικό έργο της Μαρίας Γιαγιάννου «ΕΚΤΟΣ ΕΑΥΤΟΥ», έχοντας όμως ταυτόχρονα τη βάσιμη υποψία πως αυτό το κενό θα ήταν παρόν και στην παράσταση, πως αυτό το κενό είναι μέρος του νοήματος του έργου, προορισμός και στόχος του.

«Κωμικό Δράμα σε πέντε πράξεις» διαβάζω στο εξώφυλλο (συγνώμη για την παρέκβαση αλλά: τι ωραίο εξώφυλλο και πόσο ταιριαστό με τον τίτλο!) και ήδη προϊδεάζομαι για την ειρωνεία με την οποία η συγγραφέας υπόσχεται να ποτίσει τη δράση. Η δράση διαδραματίζεται σ’ ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και ανάμεσα σε δυο πρόσωπα: μια γυναίκα περίπου σαράντα ετών κι έναν άντρα δέκα χρόνια μικρότερό της.

Από τις σκηνικές οδηγίες καταλαβαίνω πως αυτό που πρόκειται να διαβάσω συγγενεύει αρκετά με το Θέατρο του Παραλόγου. Ξέρω πως υπάρχουν αρκετές ενστάσεις γι αυτή την ταμπέλα, συχνά προτιμούνται οι όροι Αντιθέατρο ή Νέο Θέατρο, όμως εγώ δεν είμαι θεατρολόγος ούτε μ’ ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι ταμπέλες. Απλώς ο όρος «παράλογο» ταιριάζει νομίζω με τα έργα που σαν αυτό της Γιαγιάννου δέχονται σαν φιλοσοφική αρχή την έλλειψη νοήματος κι επιλέγουν την έλλειψη αυτή να την καθρεφτίσουν στους διαλόγους, τα σκηνικά, τις θεατρικές συμβάσεις.

Ανατροπές που κάθε φορά αποκαλύπτουν

yayanou_photoΑυτό δεν σημαίνει πως στο κείμενο επικρατεί το χάος της τρέλας. Υπάρχει «νόημα» σε αυτά που λέγονται, υπάρχει το νήμα που δένει τους ανθρώπους σε σχέσεις, μόνο που αυτό το νόημα και αυτό το νήμα σπάνε διαρκώς. Εκεί που νομίζεις πως έχεις συλλάβει τη αρχιτεκτονική του οικοδομήματος που στήνεται λίγο λίγο μπροστά σου, στην επόμενη σκηνή καταρρέει κι αναδιαρθρώνεται με νέα δομή και νέο νόημα. Αυτές οι ανατροπές συνεχίζονται με αρκετή φαντασία μέχρι τέλους.

Το τέλος μάλιστα είναι αυτό που εκ των υστέρων δένει σε ένα ενιαίο νόημα όλα τα προηγούμενα, τα οποία μάλιστα έτσι διεκδικούν και κάποια ρεαλιστική βάση, η οποία μέχρι τότε ήταν δυσδιάκριτη. Το τέλος επίσης δικαιολογεί απολύτως και τον τίτλο του βιβλίου, τίτλο πολύ πετυχημένο μια που οι ήρωες υποδύονται διαρκώς κάποιον ρόλο σ’ ένα παιχνίδι έρωτα κι εξουσίας. Φυσικά, η έξοδος από τον εαυτό δεν είναι μόνο ένα σχόλιο πάνω στην πραγματικότητα αλλά και η πρωταρχική συνθήκη του θεάτρου αφού ο ηθοποιός υποδύεται μονίμως κάποιον άλλον.

Είναι δύσκολο, επανέρχομαι, να μιλήσεις για ένα κείμενο το οποίο έχει γραφτεί για να παιχτεί κι όχι για να διαβαστεί. Παρ’ όλα αυτά, η πυκνότητα και η ποιητικότητα του λόγου ευνοήθηκαν απ’ τη συγκέντρωση και το χρόνο που επιτρέπει στον εαυτό της η ανάγνωση. Είμαι περίεργη αν η εγκεφαλικότητα της σύλληψης πήρε στην παράσταση λίγη απ’ τη θέρμη των ηθοποιών, αν το σώμα τους δάνεισε λίγο απ’ το βάρος του σ’ ένα κείμενο που απ’ τη φύση του –ίσως κι ηθελημένα– μοιάζει να αιωρείται κάνοντας τούμπες στο αέρα, προκαλώντας μου τη γνώριμη ναυτία του κενού. Ίσως κι εγώ δεν θα ’πρεπε να διαβάζω –σκέφτομαι– με άδειο στομάχι.

 

yayanou_ektos-eaftouΕκτός εαυτού
Κωμικό δράμα σε πέντε πράξεις
Μαρία Γιαγιάννου
Εκδόσεις Σμίλη, 2013
Τιμή € 5,00, σελ. 88

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΓΙΑΓΙΑΝΝΟΥ

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλα για την αγάπη» της μπελ χουκς (κριτική) – Η ποιητική της αγάπης στον αστερισμό της κοινωνικής αποξένωσης

«Όλα για την αγάπη» της μπελ χουκς (κριτική) – Η ποιητική της αγάπης στον αστερισμό της κοινωνικής αποξένωσης

Για το βιβλίο της μπελ χουκς [bell hooks] «Όλα για την αγάπη» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει η Πηνελόπη Αλεξίου

H μπελ χουκς, ή αλλιώς Gloria Watkins, εξέδωσε το 2000 το βιβλίο Αll about love, το οποίο ήρθε στα ...

«Σφερδούκλια στο κεφάλι» του Βρασίδα Καραλή (κριτική) – «Οι Έλληνοι ήτανε γίγαντες και θεριά και δράκοι»

«Σφερδούκλια στο κεφάλι» του Βρασίδα Καραλή (κριτική) – «Οι Έλληνοι ήτανε γίγαντες και θεριά και δράκοι»

Για το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Σφερδούκλια στο κεφάλι» (εκδ. Δώμα).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Στον Ουρανό από άλλους τόπους (εκδ. Πατάκη) του Σωτήρη Δημητρίου, τούτο το γάργαρο μνημείο γλώσσας, η εκατοντάχρονη Α...

«Το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα» του Κ.Π. Καβάφη (κριτική) – O Αλεξανδρινός στην Αθήνα της Μπελ Επόκ

«Το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα» του Κ.Π. Καβάφη (κριτική) – O Αλεξανδρινός στην Αθήνα της Μπελ Επόκ

Για το βιβλίο του Κ.Π. Καβάφη «Το πρώτο μου ταξίδι στην Ελλάδα» (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός, εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Μια επίσκεψη στο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Φραντς Κάφκα, ο δάσκαλος του Φίλιπ Ροθ

Μια σύντομη και κατατοπιστική μελέτη για τη σημαντική επιρροή που άσκησε ο Φραντς Κάφκα (Franz Kafka) στον Φίλιπ Ροθ (Philip Roth). 

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

Ο Φραν...

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

«Βίος και Πολιτεία»: Ο ποιητής και φιλόσοφος Νίκος Ερηνάκης έρχεται στο Υπόγειο

Στο 65ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων στο Βιβλιοπωλείο της Πολιτείας με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου και των ιδεών, o Κώστας Κατσουλάρης συνομιλεί με τον ποιητή και φιλόσοφο Νίκο Ερηνάκη. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά την Πέμπτη, 6 Φεβρουαρίου, στις 7.00μμ.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη με αφορμή τα «Άπαντά» του – Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων

Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη με αφορμή τα «Άπαντά» του – Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων

Τιμητική εκδήλωση για τον Κώστα Κρυστάλλη στην Αίθουσα τελετών της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας υπό την αιγίδα της Εταιρείας Συγγραφέων και της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας. Αφορμή, η κυκλοφορία του τόμου «Κώστας Κρυστάλλης: Άπαντα - Ένας πρόωρα επαναστατημένος» (εκδ. Κ. & Μ. Σταμούλη).&nb...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

«Mind the gap» του Λάζαρου Αλεξάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων του Λάζαρου Αλεξάκη «Mind the gap», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 5 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Είχε φτάσει σε μικρή απόσταση από τη βιτρίνα, και το νυχτεριν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Ιωλκός  – Τρεις δημιουργοί καταθέτουν νέο έργο και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά

Έξι ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ιωλκός. Τρεις δημιουργοί καταθέτουν τα νέα τους έργα και τρεις εμφανίζονται για πρώτη φορά.

Επιμέλεια: Book Press

Δημήτρης Βασιλάκης,  ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ