yayanou360

Της Έλενας Μαρούτσου 

Όταν διαβάζω κείμενα που είναι προορισμένα να «παίζονται» έχω στο στομάχι μου την αίσθηση του κενού. Νιώθω σαν τα λόγια να αιωρούνται χωρίς το σανίδι που θα τα γείωνε και θα τους πρόσφερε το πλήρες νόημά τους. Το ίδιο αίσθημα κενού είχα κι όταν διάβασα το θεατρικό έργο της Μαρίας Γιαγιάννου «ΕΚΤΟΣ ΕΑΥΤΟΥ», έχοντας όμως ταυτόχρονα τη βάσιμη υποψία πως αυτό το κενό θα ήταν παρόν και στην παράσταση, πως αυτό το κενό είναι μέρος του νοήματος του έργου, προορισμός και στόχος του.

«Κωμικό Δράμα σε πέντε πράξεις» διαβάζω στο εξώφυλλο (συγνώμη για την παρέκβαση αλλά: τι ωραίο εξώφυλλο και πόσο ταιριαστό με τον τίτλο!) και ήδη προϊδεάζομαι για την ειρωνεία με την οποία η συγγραφέας υπόσχεται να ποτίσει τη δράση. Η δράση διαδραματίζεται σ’ ένα Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και ανάμεσα σε δυο πρόσωπα: μια γυναίκα περίπου σαράντα ετών κι έναν άντρα δέκα χρόνια μικρότερό της.

Από τις σκηνικές οδηγίες καταλαβαίνω πως αυτό που πρόκειται να διαβάσω συγγενεύει αρκετά με το Θέατρο του Παραλόγου. Ξέρω πως υπάρχουν αρκετές ενστάσεις γι αυτή την ταμπέλα, συχνά προτιμούνται οι όροι Αντιθέατρο ή Νέο Θέατρο, όμως εγώ δεν είμαι θεατρολόγος ούτε μ’ ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι ταμπέλες. Απλώς ο όρος «παράλογο» ταιριάζει νομίζω με τα έργα που σαν αυτό της Γιαγιάννου δέχονται σαν φιλοσοφική αρχή την έλλειψη νοήματος κι επιλέγουν την έλλειψη αυτή να την καθρεφτίσουν στους διαλόγους, τα σκηνικά, τις θεατρικές συμβάσεις.

Ανατροπές που κάθε φορά αποκαλύπτουν

yayanou_photoΑυτό δεν σημαίνει πως στο κείμενο επικρατεί το χάος της τρέλας. Υπάρχει «νόημα» σε αυτά που λέγονται, υπάρχει το νήμα που δένει τους ανθρώπους σε σχέσεις, μόνο που αυτό το νόημα και αυτό το νήμα σπάνε διαρκώς. Εκεί που νομίζεις πως έχεις συλλάβει τη αρχιτεκτονική του οικοδομήματος που στήνεται λίγο λίγο μπροστά σου, στην επόμενη σκηνή καταρρέει κι αναδιαρθρώνεται με νέα δομή και νέο νόημα. Αυτές οι ανατροπές συνεχίζονται με αρκετή φαντασία μέχρι τέλους.

Το τέλος μάλιστα είναι αυτό που εκ των υστέρων δένει σε ένα ενιαίο νόημα όλα τα προηγούμενα, τα οποία μάλιστα έτσι διεκδικούν και κάποια ρεαλιστική βάση, η οποία μέχρι τότε ήταν δυσδιάκριτη. Το τέλος επίσης δικαιολογεί απολύτως και τον τίτλο του βιβλίου, τίτλο πολύ πετυχημένο μια που οι ήρωες υποδύονται διαρκώς κάποιον ρόλο σ’ ένα παιχνίδι έρωτα κι εξουσίας. Φυσικά, η έξοδος από τον εαυτό δεν είναι μόνο ένα σχόλιο πάνω στην πραγματικότητα αλλά και η πρωταρχική συνθήκη του θεάτρου αφού ο ηθοποιός υποδύεται μονίμως κάποιον άλλον.

Είναι δύσκολο, επανέρχομαι, να μιλήσεις για ένα κείμενο το οποίο έχει γραφτεί για να παιχτεί κι όχι για να διαβαστεί. Παρ’ όλα αυτά, η πυκνότητα και η ποιητικότητα του λόγου ευνοήθηκαν απ’ τη συγκέντρωση και το χρόνο που επιτρέπει στον εαυτό της η ανάγνωση. Είμαι περίεργη αν η εγκεφαλικότητα της σύλληψης πήρε στην παράσταση λίγη απ’ τη θέρμη των ηθοποιών, αν το σώμα τους δάνεισε λίγο απ’ το βάρος του σ’ ένα κείμενο που απ’ τη φύση του –ίσως κι ηθελημένα– μοιάζει να αιωρείται κάνοντας τούμπες στο αέρα, προκαλώντας μου τη γνώριμη ναυτία του κενού. Ίσως κι εγώ δεν θα ’πρεπε να διαβάζω –σκέφτομαι– με άδειο στομάχι.

 

yayanou_ektos-eaftouΕκτός εαυτού
Κωμικό δράμα σε πέντε πράξεις
Μαρία Γιαγιάννου
Εκδόσεις Σμίλη, 2013
Τιμή € 5,00, σελ. 88

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΓΙΑΓΙΑΝΝΟΥ

 

 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχή» του Τζορτζ Σόντερς (κριτική) – Για την αυθεντική αγάπη της γραφής και της ανάγνωσης

«Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχή» του Τζορτζ Σόντερς (κριτική) – Για την αυθεντική αγάπη της γραφής και της ανάγνωσης

Για το βιβλίο του Τζορτζ Σόντερς [George Sauders] «Κολυμπώντας στη λιμνούλα υπό βροχή» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Πατάκη). Οι Ρώσοι «μάστορες» της γραφής, τα μαθήματα δημιουργικής γραφής, αλλά και η χαρά της ανάγνωσης. Kεντρική εικόνα: © Syracuse.edu.

Γράφει ο Διονύ...

«Πώς να διαβάζουμε λογοτεχνία» του Τέρυ Ίγκλετον – Μια γλαφυρή εισαγωγή στον κόσμο της ανάγνωσης

«Πώς να διαβάζουμε λογοτεχνία» του Τέρυ Ίγκλετον – Μια γλαφυρή εισαγωγή στον κόσμο της ανάγνωσης

Για το βιβλίο του Τέρυ Ίγκλετον [Τerry Eagleton] «Πώς να διαβάσουμε λογοτεχνία» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Πεδίο]. Κεντρική εικόνα: (© Unsplash). 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Το ερώτημα του τίτλου ...

«Τα όνειρα της καμήλας και άλλες ιστορίες για τη Συρία» της Ελένης Παπανδρέου (κριτική) – Στην επικράτεια του παραμυθιού

«Τα όνειρα της καμήλας και άλλες ιστορίες για τη Συρία» της Ελένης Παπανδρέου (κριτική) – Στην επικράτεια του παραμυθιού

Για το λεύκωμα της Ελένης Παπανδρέου «Τα όνειρα της καμήλας και άλλες ιστορίες για τη Συρία» (εκδ. Ιωλκός). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία της Ελένης Παπανδρέου από την έκδοση. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Στο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ