Της Άλκηστης Σουλογιάννη
Ύστερα από τα δύο Βιβλία με τις Αντιστίξεις (2003, 2006 αντίστοιχα, και με επίκεντρο τη μουσική δημιουργία), ο Γιάννης Ευσταθιάδης βρίσκει και πάλι την ευκαιρία να προτείνει τη σύνθεση ενός πεδίου συνάντησης ανάμεσα αφενός στο βιωματικό και το γνωστικό φορτίο και αφετέρου στην κριτική διαχείριση των τρόπων και των προϊόντων της δημιουργικής παραγωγής.
Το βιβλίο Προσωπολατρίες αποτυπώνει ακριβώς την προσωπική όσο και δημιουργική συνάντηση του Γ. Ευσταθιάδη με προϊόντα από περιοχές της πολιτισμικής παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, την εστίαση κατέχει η τέχνη του λόγου σε σχέση κυρίως με τη μουσική, αλλά επίσης και με την εικαστική και τη γενικότερη παραστατική έκφραση, σε ευρεία μορφολογική και χρονική έκταση των φαινομένων. Σε αυτές τις περιοχές ο Γ. Ευσταθιάδης κυκλοφορεί με μεγάλη άνεση διασχίζοντας πραγματικά ή συμβατικά όρια και διατηρεί έναν σταθερό και διαρκή διάλογο με πρόσωπα και πράγματα. Στο βιβλίο αποτυπώνονται τεκμήρια και αποτελέσματα αυτής της συμπεριφοράς του Γ. Ευσταθιάδη, τα οποία διαθέτουν καταρχήν την ιδιαίτερη φόρτιση εκλεκτικών συγγενειών, στην πραγματικότητα όμως δηλώνουν μια δημιουργική πρόσληψη ως συμμετοχή στον προσδιορισμό του εκτοπίσματος δημιουργών και έργων πολιτισμού, όπως αυτό το εκτόπισμα αναπτύσσεται στη διάσταση τόσο της υποκειμενικής όσο και της αντικειμενικής πραγματικότητας.
Όπως ισχύει στα Βιβλία με τις Αντιστίξεις, αλλά και στα γαστρονομικά/γευσιγνωστικά Άπαντα (2008) του Απίκιου, προσωπείου με ρωμαϊκή καταγωγή ως γνωστόν του Γ. Ευσταθιάδη, ο συγγραφέας κατά τρόπο ανάλογο και στις Προσωπολατρίες δεν περιορίζεται στο ειδικό περιεχόμενο του θέματος που πραγματεύεται, αλλά παρουσιάζει και μια κριτική ανάλυση των συνθηκών που προσδιορίζουν το συγκεκριμένο κάθε φορά θέμα, με παράπλευρες προεκτάσεις και συχνά με διαγνωσιακή (κατά τον Γιάννη Ξενάκη) επικοινωνία ανάμεσα σε ποικίλα, συγγενή ή μη, πεδία δημιουργίας.
Τα τριάντα κείμενα του βιβλίου, γραμμένα με ποικίλες αφορμές (σύμφωνα με παρακειμενικές πληροφορίες), είναι τακτοποιημένα ανισομερώς σε οκτώ ενότητες. Τόσο τα κείμενα όσο και οι ενότητες διαθέτουν ιδιαίτερους τίτλους με λειτουργία προσδιοριστική ή συνδηλωτική σε ό,τι αφορά τα αντίστοιχα σημαινόμενα.
Τα κείμενα αυτά διατηρούν καταρχήν μια συγχρονική διάσταση και έναν ατομικό χαρακτήρα, καθώς δηλώνουν την προσωπική εμπλοκή του Γ. Ευσταθιάδη στη ροή του γενικού πολιτισμικού χρόνου, όπου παρεμβαίνει η αντιπαράθεση ανάμεσα στον υποκειμενικό κόσμο και στην αντικειμενική πραγματικότητα. Κυρίως όμως τα κείμενα του βιβλίου αντιστοιχούν σε ένα ευρύτατο φάσμα πολιτισμικών πληροφοριών που συνθέτουν ένα ισχυρό φορτίο διαρκούς και αμείωτου ενδιαφέροντος, και με αυτή την προϋπόθεση προβάλλουν έναν γενικό χαρακτήρα που υπερβαίνει τις συγκεκριμένες συνθήκες συγγραφής και επομένως εξασφαλίζει τη μετακίνηση των κειμένων από τη συγχρονική στη διαχρονική διάσταση. Τα δεδομένα αυτά συνιστούν την προστιθεμένη αξία του βιβλίου ως συνόλου, αν μάλιστα συνεκτιμηθούν με τους εξαντλητικούς πίνακες ονομάτων και πραγμάτων που λειτουργούν ως λεπτομερής αποδελτίωση των κειμένων.
Ο άμεσος, παραστατικός, πνευματώδης, στοχαστικός, ενίοτε αφοριστικός, κυρίως βιωματικός (που οδηγεί και στην ανάγνωση του τίτλου Προσωπολατρίες) λόγος του Γ. Ευσταθιάδη αποτυπώνει μια κριτική, συγκριτική, συνθετική σκέψη και, παράλληλα, διαθέτει την υψηλή αισθητική της πρωτότυπης δημιουργικής γραφής του συγγραφέα.
Είναι φανερό ότι τα κείμενα του Γ. Ευσταθιάδη, είτε πρόκειται για την πρωτότυπη λογοτεχνική παραγωγή του είτε για την αποτύπωση κριτικών/θεωρητικών προσεγγίσεων, αποτελούν προϊόντα λειτουργίας ενός ενιαίου εργαστηρίου με κανόνες που ισχύουν κατά την αναγνώριση διόδων, μεθόδων, τρόπων δημιουργίας τόσο από την πλευρά της δημιουργικής παραγωγής όσο και από την πλευρά της δημιουργικής πρόσληψης.