alt

Για το βιβλίο της Αθηνάς Ανδρουτσοπούλου «Ταξίδια με τη μαμά» (σύνθεση εικονογράφησης Ρ.Κ., εκδ. Λιβάνης).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Το βιβλίο της Αθηνάς Ανδρουτσοπούλου, ψυχολόγου-ψυχοθεραπεύτριας και συγγραφέως παιδικών βιβλίων, θεωρώ ότι είναι ένα πρωτότυπο λογοτεχνικό βιβλίο γνώσεων που κύριο στόχο έχει να γνωρίσει στο μικρό παιδί σημαντικές προσωπικότητες της τέχνης (ζωγραφικής, λογοτεχνίας) και της επιστήμης, ενώ παράλληλα το εξοικειώνει και με το είδος της (αυτο)βιογραφίας, κυρίως με την ημερολογιακή γραφή, με το προσωπικό ημερολόγιο (journal intime), ένα είδος που κυριαρχεί στην Ευρώπη τον 19ο αιώνα. Η έξαρση συγγραφής προσωπικών ημερολογίων τον αιώνα αυτόν και η δημοσίευσή τους στη δεκαετία 1880-1890 δεν είναι άσχετη με τα ατομικά αδιέξοδα που δημιουργούνται, με το ενδιαφέρον της εποχής για την ψυχολογία, καθώς και με τη νέα στροφή στο υποκείμενο.

Η συγγραφέας [...] στρέφει το ενδιαφέρον του αναγνώστη στον εσωτερικό κόσμο των δημιουργών, στα αδιέξοδά τους, στον ψυχισμό τους, στην εσωτερική τους πάλη για την υλοποίηση των ονείρων τους.

Η συγγραφέας στο βιβλίο αυτό, με την προσφυγή στα προσωπικά ημερολόγια των προσωπικοτήτων στις οποίες αναφέρεται, στρέφει το ενδιαφέρον του αναγνώστη στον εσωτερικό κόσμο των δημιουργών, στα αδιέξοδά τους, στον ψυχισμό τους, στην εσωτερική τους πάλη για την υλοποίηση των ονείρων τους. Το βιβλίο αφηγηματολογικά συγκροτείται κυρίως από τους διαλόγους μητέρας και κόρης που προκαλούνται από τα φανταστικά ταξίδια τους στον κόσμο σημαντικών ανθρώπων του πνεύματος. Εμμένοντας στην παιδική ηλικία των δημιουργών, γεγονός που διευκολύνει την ταύτιση της μυθοπλαστικής μικρής ηρωίδας, καθώς και του μικρού αναγνώστη με τον κάθε καλλιτέχνη και συγγραφέα, η Αθηνά Ανδρουτσοπούλου δημιουργεί το κατάλληλο ψυχολογικό κλίμα για να γίνει πιο ευχάριστη η προσέγγιση του έργου τους. Σχολιάζοντας με τρόπο απλό καθοριστικά στοιχεία του έργου και της ζωής του κάθε δημιουργού αποκαλύπτει τόσο τη δική της σε βάθος γνώση του έργου τους όσο και τις τομές τους στο επιστημονικό και στο καλλιτεχνικό πεδίο. Η φυσικότητα του διαλόγου ενηλίκου-ανηλίκου (μητέρας-κόρης) υπηρετείται με αναφορές και συγκρίσεις ανάμεσα στη ζωή των σημαντικών αυτών ανθρώπων της τέχνης με αυτήν της κόρης, γεγονός που συμβάλλει στην ευχαρίστηση και στην παιδική ματιά που κυριαρχεί στην πρόσληψη της γνώσης.

Η επιλογή προσωπικοτήτων όπως ο Ντα Βίντσι, ο Δαρβίνος, η Κιουρί, ο Φρόιντ, η Βιρτζίνια Γουλφ και ο Βαν Γκογκ, ίσως θα μπορούσε, σε πρώτη ματιά, να μη θεωρηθεί η πιο κατάλληλη για να μυήσει κανείς ένα παιδί στην επιστήμη – όσο στην τέχνη. Η θεωρία του Δαρβίνου που αντιτίθεται στην κοσμοθεωρία της θρησκείας (η οποία ευκολότερα υιοθετείται συναισθηματικά από το μικρό παιδί), ο homo universalis που εκπροσωπείται από τον Ντα Βίντσι, η ανακάλυψη του ραδίου αλλά και η επισήμανση των κινδύνων από τη ραδιενέργεια από μια γυναίκα επιστήμονα στις αρχές του 20ού αιώνα, η κατά Φρόιντ ερμηνεία των ονείρων και η συμβολή του στην κατανόηση του εσώτερου εαυτού μας, η σημασία της λογοτεχνικής γραφής για έναν συγγραφέα όπως φανερώνεται μέσα από την εξιστόρηση της ζωής της Βιρτζίνια Γουλφ και οι δυο αντιτιθέμενες φωνές του Βαν Γκογκ, η αισιόδοξη και η απαισιόδοξη, προσεγγίζονται από τον νεαρό αναγνώστη με τρόπο που βασίζεται στη βιωματική εμπλοκή του στις «ζωές των άλλων».

Μέσα από την εξιστόρηση βιογραφικών στιγμών η συγγραφέας έχει την ευκαιρία να αναφερθεί και σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα του στενότερου και ευρύτερου περιβάλλοντος.

Το ημερολόγια και τα όνειρα είναι οι κρίκοι που συνδέουν τις ζωές των παραπάνω προσωπικοτήτων μεταξύ τους. Μέσα από την εξιστόρηση βιογραφικών στιγμών η συγγραφέας έχει την ευκαιρία να αναφερθεί και σε σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα του στενότερου και ευρύτερου περιβάλλοντος και να εξοικειώσει τους αναγνώστες με ζητήματα που αφορούν τον σεβασμό στον Άλλο, τη βία, τη διαφορετικότητα (όχι μόνο τη φυλετική), τη σημασία της οικογενειακής αγάπης και της ψυχικής υγείας. Ωστόσο, τα όνειρα και οι επιθυμίες των σημαντικών αυτών ανθρώπων που καταγράφονται στις ημερολογιακές τους σελίδες είναι εκείνες που κινητοποιούν τη μικρή μυθοπλαστική ηρωίδα και τον αναγνώστη να ονειρευτούν και αυτοί και να αγωνιστούν να πραγματοποιήσουν τους δικούς τους πόθους.

Η θαυμαστή μετάβαση από τον ένα δημιουργό στον άλλο και από έργο σε έργο, επιστημονικό και καλλιτεχνικό, ενισχύεται από τη ευρηματική σύνθεση εικονογράφησης (Ρ.Κ.), η οποία κατορθώνει να συνδέσει αρμονικά το ποικίλο φωτογραφικό υλικό που αναφέρεται σε στιγμές της καθημερινής ζωής των πνευματικών αυτών προσωπικοτήτων ή σε έργα τους –πίνακες ή συγγράμματα–, χάρτες που μας μεταφέρουν από τη μία χώρα στην άλλη, ενώ τα σκίτσα αποδίδουν ανάλαφρα στιγμές από την καθημερινότητα των μυθοπλαστικών ηρωίδων.

Η φαντασία, το χιούμορ, η αμεσότητα στη γραφή, που σκοπίμως διακρίνεται για την προφορικότητά της στα διαλογικά μέρη της αφήγησης, η έκπληξη που ενισχύεται από τις εναλλαγές γεωγραφικού, χρονικού, πνευματικού και ψυχολογικού περιβάλλοντος, καθιστούν το λογοτεχνικό αυτό βιβλίο γνώσεων ιδιαίτερα πρωτότυπο και ελκυστικό για μικρούς και μεγάλους.

* Η ΑΝΤΑ ΚΑΤΣΙΚΗ-ΓΚΙΒΑΛΟΥ είναι ομ. καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

altΤαξίδια με τη μαμά
Αθηνά Ανδρουτσοπούλου
Εικονογράφηση Ρ.Κ.
Λιβάνης 2017
Σελ. 96, τιμή εκδότη €10,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Δημιουργική Γραφή – “Παίζουμε Λογοτεχνία”» του Ανδρέα Καρακίτσιου

«Δημιουργική Γραφή – “Παίζουμε Λογοτεχνία”» του Ανδρέα Καρακίτσιου

Για το βιβλίο «Δημιουργική Γραφή – “Παίζουμε Λογοτεχνία”» του Ανδρέα Καρακίτσιου (εκδ. Ζυγός, σελ. 668)

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Ο Ανδρέας Καρακίτσιος αποτελεί μια ξεχωριστή παρουσία στον χώρο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης...

«Έρχεται ο γίγαντας» του Μάκη Τσίτα (κριτική)

«Έρχεται ο γίγαντας» του Μάκη Τσίτα (κριτική)

Για το βιβλίο του Μάκη Τσίτα «Έρχεται ο γίγαντας» (εικόνες: Νικόλας Χατζησταμούλος, εκδ. Μεταίχμιο), μια ιστορία για τις ψεύτικες ειδήσεις που τρομοκρατούν τον πληθυσμό. 

Του Μάνου Κοντολέων

Ο Μάκης Τσίτας σίγουρα είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση στη...

«Η χώρα των τεράτων» του Μωρίς Σέντακ – Εικονοβιβλίο μαγικού ρεαλισμού

«Η χώρα των τεράτων» του Μωρίς Σέντακ – Εικονοβιβλίο μαγικού ρεαλισμού

Για το εικονοβιβλίο μαγικού ρεαλισμού «H χώρα των τεράτων» του Maurice Sendak (μτφρ. Γιάννης Παλαβός) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. 

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Σε μια καλαίσθητη έκδοση μαζί με δυο αφίσες, σε μια χρηστική πάνινη τσάντα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Η Αθηνά Ψυλλιά τιμήθηκε με το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ (Λογοτεχνία Εν Αθήναις) για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ (Raduan Nassar), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. © για τις εικόνες: Sissy Morfi 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

Για το δοκίμιο του Γιώργου Σιακαντάρη «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; – Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» (εκδ. Αλεξάνδρεια). 

Γράφει ο Λάμπρος Α. Φλιτούρης

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μάς βομβαρδίζου...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ