ieromenos

Ο Δαρβινισμός αμφισβητείται μόνο εκτός επιστημονικής κοινότητας.

Του Σωτήρη Βανδώρου

Ας το ξεκαθαρίσουμε μια κι έξω. Στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας καμία περί τον Δαρβίνο διαμάχη δε λαμβάνει χώρα. Δεν υπάρχουν επιστήμονες υπέρμαχοι και πολέμιοι, δαρβινιστές κι αντι-δαρβινικοί. Κι αυτό διότι απλούστατα η κληρονομιά του μεγάλου Άγγλου ερευνητή ουδόλως αμφιλεγόμενη θεωρείται. Αντιθέτως, λογίζεται ως θεμελιώδης συνεισφορά στην ανάπτυξη της βιολογίας και γενικότερα των επιστημών της ζωής. Η εξέλιξη μέσω φυσικής επιλογής –η πεμπτουσία του Δαρβινισμού– εκλαμβάνεται ως κοινός τόπος. Δεν πρόκειται απλώς για μια «υπόθεση». Εν πολλοίς σε αυτήν οφείλει τη συγκρότησή του ένας ολόκληρος επιστημονικός κλάδος, η Εξελικτική. Τότε προς τι όλος αυτός ο σαματάς; Από πού εκπορεύονται οι επιθέσεις στους «άθεους δαρβινιστές» και γιατί είναι τόσο λυσσώδεις;

theos_enantion_darvinouΜολονότι η δαρβινική θεωρία καθιερώθηκε πολύ σύντομα από τη διατύπωσή της, έχει σταθερά μέχρι τις μέρες μας ένα πλήθος αρνητών, τους οπαδούς του «δημιουργισμού». Σύμφωνα με αυτούς, η Βίβλος, ως ο καταγεγραμένος λόγος του Θεού, περιέχει αφηγήσεις που είναι ιστορικά κι επιστημονικά αληθείς. Έτσι, όλες οι μορφές ζωής –και βεβαίως ο άνθρωπος– δεν αναδύθηκαν μέσω φυσικών διαδικασιών από ανόργανα συστήματα. Προέκυψαν ως άμεση θεϊκή πράξη κατά την εβδομάδα της Δημιουργίας, όπως ακριβώς αναφέρονται στη Γένεση. Επομένως, τα είδη δημιουργήθηκαν ως τέτοια εξ αρχής. Επιπλέον δεν υπάρχει εξέλιξη, αλλά σταθερότητα στη φύση. Ορισμένες αλλαγές προέκυψαν με τον κατακλυσμό του Νώε που εκλαμβάνεται ως πραγματικό γεγονός.

Το κίνημα του δημιουργισμού, ετερόκλητο και πολυσχιδές, ισχυρό στις ΗΠΑ αλλά και με παρουσία σε πολλές χώρες –ο J. Arnould παρουσιάζει στο «Θεός εναντίον Δαρβίνου» πλήθος παραλλαγών του διαχρονικά– επικαλείτο θρησκευτικά επιχειρήματα το 19ο και μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα προκειμένου να αντιπαρατεθεί στον Δαρβίνο. Προοδευτικά, όμως, αρχίζει να χάνει έδαφος, οπότε αναγκάζεται να επανακαθορίσει τη στρατηγική του. Επενδύεται με έναν ψευδοεπιστημονικό μανδύα, επιδιώκοντας να εμφανιστεί ως η αντίπαλη, «εναλλακτική» της εξέλιξης, βιολογική θεωρία. Η Ε. Scott στο «Εξέλιξη vs Δημιουργία» παρουσιάζει εξαντλητικά και καταρρίπτει ένα προς ένα τα επιχειρήματα της βιβλιογραφίας του δημιουργισμού.

ekseliksi_vs_dimiourgiaΌμως, ποιο είναι το πεδίο της αντιπαράθεσης και ποιο το διακύβευμα, εφόσον οι δημιουργιστές δεν έχουν καμία επιρροή και κύρος στον επιστημονικό κόσμο; Στην ουσία του, ο δημιουργισμός είναι ένα άκρως συντηρητικό πολιτικό ρεύμα που έχει ως στόχο την ιδεολογική κατίσχυση στην κοινωνία. Μια από τις βασικές του επιδιώξεις υπήρξε ανέκαθεν ο επηρεασμός των προγραμμάτων διδασκαλίας στα σχολεία κι ο εξοβελισμός ή έστω ο υποβιβασμός της θεωρίας της εξέλιξης, κάτι που σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ κατάφερε ακόμη και με δικαστικές αποφάσεις, πάντα πρόσκαιρα ωστόσο. Η εχθρική στάση απέναντι στον Δαρβινισμό οφείλεται εντέλει στο γεγονός ότι αυτός υποδαυλίζει τα θεμέλια μιας αστόχαστης, δογματικής κι ετερόνομης στάσης ζωής που περιστρέφεται γύρω από τις ηθικές επιταγές του θρησκόληπτου συντηρητισμού. Εξ ου και ο Δαρβίνος εμφανίζεται ως ο ιερωμένος του Διαβόλου.

Σωτήρης Βανδώρος

akomiΑς συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο
Λευτέρης Ζούρος
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ
O ομότιμος καθηγητής Βιολογίας υποστηρίζει ότι η παραδοχή πως είμαστε προϊόν της ίδιας διαδικασίας με την οποία δημιουργήθηκε κάθε μορφή ζωής είναι, εκτός από επιστημονικά ορθή, πηγή ταπεινότητας και ευθύνης.

Το μεγαλύτερο θέαμα στη Γη
Richard Dawkins
ΑΒΓΟ
Ο διάσημος γενετιστής απαντά σε όσους αμφιβάλλουν ότι η εξέλιξη μέσω φυσικής επιλογής είναι γεγονός, επικαλούμενος παραδείγματα που εντοπίζει σε πτηνά, έντομα, απολιθώματα και σε ίχνη των μακρινών προγόνων μας.

Τι είναι η εξέλιξη;
Ernst Mayr
ΚΑΤΟΠΤΡΟ
Ο συγγραφέας, ένας από τους κορυφαίους εξελικτικούς βιολόγους ο οποίος έχει χαρακτηριστεί και ως ο «Δαρβίνος του εικοστού αιώνα», εξηγεί τη θεωρία της εξέλιξης με αρκετά εκλαϊκευτικό τρόπο.

Το δέντρο της ζωής
Peter Sis
ΚΑΤΟΠΤΡΟ
Σπονδυλωτή αφήγηση της ζωής του Κάρολου Δαρβίνου: Μαθητικά και φοιτητικά χρόνια, εναντίωση στον πατέρα, ταξίδι με το Μπιγκλ, επιστημονική διαμόρφωση, επιστροφή στην Αγγλία κι αδιάκοπη έρευνα και γράψιμο.

Αγαπητέ κύριε Δαρβίνε
Gabriel Dover
ΤΡΑΥΛΟΣ
Mέσα από μια φανταστική αλληλογραφία, ανάμεσα στο γενετιστή συγγραφέα και στον Δαρβίνο, αποκαλύπτονται τα πρωτόγνωρα ευρήματα της σύγχρονης γενετικής και η επίδρασή τους στην εξέλιξη των βιολογικών καινοτομιών.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ιστορία του Δαρβινισμού

Η ιστορία του Δαρβινισμού

Δαρβινισμός και η ιστορία του ως τις μέρες μας
Κώστας Β. Κρίμπας
ΩΚΕΑΝΙΔΑ 2009
ΣΕΛ. 936

Σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ωκεανίδα το έργο ζωής του ομότιμου καθηγητή και ακαδημαϊκού Κώστα Β. Κριμπά. Σε αυτό τον τόμο...




Ούτε άγγελοι, ούτε πίθηκοι

Ούτε άγγελοι, ούτε πίθηκοι

Η επινόηση της «φυσικής επιλογής» ως μηχανισμού της εξέλιξης των ειδών από τον Δαρβίνο αναδιατάσσει τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο.

...

Ο πόλεμος της αίθουσας

Ο πόλεμος της αίθουσας

Ένας αόρατος πόλεμος μαίνεται στη σχολική αίθουσα

 Εκπαιδευτικοί παλεύουν καθημερινά με τα προβλήματα που δημιουργεί η αδράνεια του πολιτικού συστήματος. Του Παν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

1ο Φεστιβάλ Διά-δραση στα Ιωάννινα – Τι σημαίνει η σιωπή στην εποχή των θορύβων;

1ο Φεστιβάλ Διά-δραση στα Ιωάννινα – Τι σημαίνει η σιωπή στην εποχή των θορύβων;

Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών διοργανώνει το 1ο Φεστιβάλ «Διά-δραση» από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου, με θέμα των συζητήσεων και των καλλιτεχνικών δράσεων τη σιωπή.

Επιμέλεια: Book Press

...

15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ: Συζητήσεις και εργαστήρια με συγγραφείς από τη Λατινική Αμερική, την Πορτογαλία και την Ισπανία – Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα

15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ: Συζητήσεις και εργαστήρια με συγγραφείς από τη Λατινική Αμερική, την Πορτογαλία και την Ισπανία – Αναλυτικά όλο το πρόγραμμα

Το 15ο Φεστιβάλ ΛΕΑ (Λογοτεχνία εν Αθήναις) θα πραγματοποιηθεί από τις 13 έως τις 22 Ιουνίου στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

Επιμέλεια: Book Press

Υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ