ieromenos

Ο Δαρβινισμός αμφισβητείται μόνο εκτός επιστημονικής κοινότητας.

Του Σωτήρη Βανδώρου

Ας το ξεκαθαρίσουμε μια κι έξω. Στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας καμία περί τον Δαρβίνο διαμάχη δε λαμβάνει χώρα. Δεν υπάρχουν επιστήμονες υπέρμαχοι και πολέμιοι, δαρβινιστές κι αντι-δαρβινικοί. Κι αυτό διότι απλούστατα η κληρονομιά του μεγάλου Άγγλου ερευνητή ουδόλως αμφιλεγόμενη θεωρείται. Αντιθέτως, λογίζεται ως θεμελιώδης συνεισφορά στην ανάπτυξη της βιολογίας και γενικότερα των επιστημών της ζωής. Η εξέλιξη μέσω φυσικής επιλογής –η πεμπτουσία του Δαρβινισμού– εκλαμβάνεται ως κοινός τόπος. Δεν πρόκειται απλώς για μια «υπόθεση». Εν πολλοίς σε αυτήν οφείλει τη συγκρότησή του ένας ολόκληρος επιστημονικός κλάδος, η Εξελικτική. Τότε προς τι όλος αυτός ο σαματάς; Από πού εκπορεύονται οι επιθέσεις στους «άθεους δαρβινιστές» και γιατί είναι τόσο λυσσώδεις;

theos_enantion_darvinouΜολονότι η δαρβινική θεωρία καθιερώθηκε πολύ σύντομα από τη διατύπωσή της, έχει σταθερά μέχρι τις μέρες μας ένα πλήθος αρνητών, τους οπαδούς του «δημιουργισμού». Σύμφωνα με αυτούς, η Βίβλος, ως ο καταγεγραμένος λόγος του Θεού, περιέχει αφηγήσεις που είναι ιστορικά κι επιστημονικά αληθείς. Έτσι, όλες οι μορφές ζωής –και βεβαίως ο άνθρωπος– δεν αναδύθηκαν μέσω φυσικών διαδικασιών από ανόργανα συστήματα. Προέκυψαν ως άμεση θεϊκή πράξη κατά την εβδομάδα της Δημιουργίας, όπως ακριβώς αναφέρονται στη Γένεση. Επομένως, τα είδη δημιουργήθηκαν ως τέτοια εξ αρχής. Επιπλέον δεν υπάρχει εξέλιξη, αλλά σταθερότητα στη φύση. Ορισμένες αλλαγές προέκυψαν με τον κατακλυσμό του Νώε που εκλαμβάνεται ως πραγματικό γεγονός.

Το κίνημα του δημιουργισμού, ετερόκλητο και πολυσχιδές, ισχυρό στις ΗΠΑ αλλά και με παρουσία σε πολλές χώρες –ο J. Arnould παρουσιάζει στο «Θεός εναντίον Δαρβίνου» πλήθος παραλλαγών του διαχρονικά– επικαλείτο θρησκευτικά επιχειρήματα το 19ο και μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα προκειμένου να αντιπαρατεθεί στον Δαρβίνο. Προοδευτικά, όμως, αρχίζει να χάνει έδαφος, οπότε αναγκάζεται να επανακαθορίσει τη στρατηγική του. Επενδύεται με έναν ψευδοεπιστημονικό μανδύα, επιδιώκοντας να εμφανιστεί ως η αντίπαλη, «εναλλακτική» της εξέλιξης, βιολογική θεωρία. Η Ε. Scott στο «Εξέλιξη vs Δημιουργία» παρουσιάζει εξαντλητικά και καταρρίπτει ένα προς ένα τα επιχειρήματα της βιβλιογραφίας του δημιουργισμού.

ekseliksi_vs_dimiourgiaΌμως, ποιο είναι το πεδίο της αντιπαράθεσης και ποιο το διακύβευμα, εφόσον οι δημιουργιστές δεν έχουν καμία επιρροή και κύρος στον επιστημονικό κόσμο; Στην ουσία του, ο δημιουργισμός είναι ένα άκρως συντηρητικό πολιτικό ρεύμα που έχει ως στόχο την ιδεολογική κατίσχυση στην κοινωνία. Μια από τις βασικές του επιδιώξεις υπήρξε ανέκαθεν ο επηρεασμός των προγραμμάτων διδασκαλίας στα σχολεία κι ο εξοβελισμός ή έστω ο υποβιβασμός της θεωρίας της εξέλιξης, κάτι που σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ κατάφερε ακόμη και με δικαστικές αποφάσεις, πάντα πρόσκαιρα ωστόσο. Η εχθρική στάση απέναντι στον Δαρβινισμό οφείλεται εντέλει στο γεγονός ότι αυτός υποδαυλίζει τα θεμέλια μιας αστόχαστης, δογματικής κι ετερόνομης στάσης ζωής που περιστρέφεται γύρω από τις ηθικές επιταγές του θρησκόληπτου συντηρητισμού. Εξ ου και ο Δαρβίνος εμφανίζεται ως ο ιερωμένος του Διαβόλου.

Σωτήρης Βανδώρος

akomiΑς συμφιλιωθούμε με τον Δαρβίνο
Λευτέρης Ζούρος
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ
O ομότιμος καθηγητής Βιολογίας υποστηρίζει ότι η παραδοχή πως είμαστε προϊόν της ίδιας διαδικασίας με την οποία δημιουργήθηκε κάθε μορφή ζωής είναι, εκτός από επιστημονικά ορθή, πηγή ταπεινότητας και ευθύνης.

Το μεγαλύτερο θέαμα στη Γη
Richard Dawkins
ΑΒΓΟ
Ο διάσημος γενετιστής απαντά σε όσους αμφιβάλλουν ότι η εξέλιξη μέσω φυσικής επιλογής είναι γεγονός, επικαλούμενος παραδείγματα που εντοπίζει σε πτηνά, έντομα, απολιθώματα και σε ίχνη των μακρινών προγόνων μας.

Τι είναι η εξέλιξη;
Ernst Mayr
ΚΑΤΟΠΤΡΟ
Ο συγγραφέας, ένας από τους κορυφαίους εξελικτικούς βιολόγους ο οποίος έχει χαρακτηριστεί και ως ο «Δαρβίνος του εικοστού αιώνα», εξηγεί τη θεωρία της εξέλιξης με αρκετά εκλαϊκευτικό τρόπο.

Το δέντρο της ζωής
Peter Sis
ΚΑΤΟΠΤΡΟ
Σπονδυλωτή αφήγηση της ζωής του Κάρολου Δαρβίνου: Μαθητικά και φοιτητικά χρόνια, εναντίωση στον πατέρα, ταξίδι με το Μπιγκλ, επιστημονική διαμόρφωση, επιστροφή στην Αγγλία κι αδιάκοπη έρευνα και γράψιμο.

Αγαπητέ κύριε Δαρβίνε
Gabriel Dover
ΤΡΑΥΛΟΣ
Mέσα από μια φανταστική αλληλογραφία, ανάμεσα στο γενετιστή συγγραφέα και στον Δαρβίνο, αποκαλύπτονται τα πρωτόγνωρα ευρήματα της σύγχρονης γενετικής και η επίδρασή τους στην εξέλιξη των βιολογικών καινοτομιών.

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η ιστορία του Δαρβινισμού

Η ιστορία του Δαρβινισμού

Δαρβινισμός και η ιστορία του ως τις μέρες μας
Κώστας Β. Κρίμπας
ΩΚΕΑΝΙΔΑ 2009
ΣΕΛ. 936

Σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ωκεανίδα το έργο ζωής του ομότιμου καθηγητή και ακαδημαϊκού Κώστα Β. Κριμπά. Σε αυτό τον τόμο...




Ούτε άγγελοι, ούτε πίθηκοι

Ούτε άγγελοι, ούτε πίθηκοι

Η επινόηση της «φυσικής επιλογής» ως μηχανισμού της εξέλιξης των ειδών από τον Δαρβίνο αναδιατάσσει τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο.

...

Ο πόλεμος της αίθουσας

Ο πόλεμος της αίθουσας

Ένας αόρατος πόλεμος μαίνεται στη σχολική αίθουσα

 Εκπαιδευτικοί παλεύουν καθημερινά με τα προβλήματα που δημιουργεί η αδράνεια του πολιτικού συστήματος. Του Παν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη, 20 Μαΐου, στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ