kai_i_istoria_os_tis_meres

Δαρβινισμός και η ιστορία του ως τις μέρες μας
Κώστας Β. Κρίμπας
ΩΚΕΑΝΙΔΑ 2009
ΣΕΛ. 936

Σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Ωκεανίδα το έργο ζωής του ομότιμου καθηγητή και ακαδημαϊκού Κώστα Β. Κριμπά. Σε αυτό τον τόμο που προσεγγίζει τις 1.000 σελίδες, ο κορυφαίος Έλληνας ειδικός στο (νέο)Δαρβινισμό συγκεφαλαιώνει, επεκτείνει και συστηματοποιεί μελέτες του δεκαετιών. Αναλύει την ιστορία των σχετικών θεωριών

κι επιστημονικών κατακτήσεων κατά τη νεότερη εποχή, εξηγεί κατά ποιο τρόπο η συνεισφορά του Δαρβίνου είναι κομβική και παρουσιάζει την ανάπτυξη και ποικιλόμορφη εφαρμογή του Δαρβινισμού ως τις μέρες μας. Η Βook Press παρουσιάζει κατ’ αποκλειστικότητα ένα σύντομο απόσπασμα που επικεντρώνεται στις περιστάσεις συγγραφής της «Καταγωγής των ειδών».

«Ο Δαρβίνος πέρασε είκοσι περίπου έτη, από το 1838 μέχρι το 1858, συλλέγοντας δεδομένα και παρατηρήσεις, καταχωρίζοντας σημειώσεις, εργαζόμενος σε άλλα αντικείμενα και γράφοντας κείμενα για την εξέλιξη και τη φυσική επιλογή, χωρίς ωστόσο να δημοσιεύει το παραμικρό σχετικά με αυτήν τη θεωρία, φοβούμενος τις αντιδράσεις σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα για εκείνην την εποχή. Έκανε όμως, αν και βαθμιαία, κοινωνούς των απόψεών του πολύ λίγους και πιστούς φίλους του […] Αρχικά ένιωθε ενοχές αντιλαμβανόμενος τις επιπτώσεις της θεωρίας του στις θρησκευτικές πεποιθήσεις, έβλεπε τον εαυτό του ως τον «ιερωμένο του διαβόλου» (Devil’s Chaplain), ωστόσο υπερίσχυσε η επιστημονική του περιέργεια και η επιθυμία του να βρει μια επιστημονική λύση στο πρόβλημα της προέλευσης των ειδών και της προσαρμογής […]

Ενώ η δημόσια ανακοίνωση των απόψεών του αναβαλλόταν διαρκώς (ο Δαρβίνος απέφευγε να είναι προκλητικός, προσπαθούσε να αποσοβήσει τις έντονες αντιδράσεις που διέβλεπε ότι θα ακολουθούσαν), το 1858 έφτασε ταχυδρομικώς ένα δοκίμιο που του έστελνε από τη Μαλαισία ο Άγγλος φυσιοδίφης Alfred Russel Wallace (1823-1913). Ο Wallace, μαζί με τον Henry Bates (1825-1892), είχαν ταξιδέψει στη Νότιο Αμερική (1848-1852), όπου προέβησαν σε οικολογικές παρατηρήσεις, καθώς και σε παρατηρήσεις που αφορούσαν τη γεωγραφική κατανομή των διαφόρων μορφών ενός είδους […] Ο Wallace κέρδιζε τα προς το ζην πουλώντας έντομα, όστρακα και ζώα, προερχόμενα από τους Τροπικούς, σε συλλέκτες στην Αγγλία. Μετά τη Νότιο Αμερική είχε μεταβεί στην Ινδονησία, στο Αρχιπέλαγος της Μαλαισίας. Από εκεί έστειλε στον Δαρβίνο το δοκίμιό του, με την παράκληση να το διαβιβάσει στη Λινναιική Εταιρεία για δημοσίευση. Ο τίτλος του δοκιμίου του ήταν «Οn the Tendency of Varieties to Depart Indefinetely from the Original Type». O Wallace, επηρεασμένος από τον Lyell και τον Chambers, δέχεται αργότερα τη μεταβολή των ειδών και την κλαδογένεση. To 1855, σε μια μελέτη του δηλώνει ότι κάθε είδος γεννιέται στον ίδιο τόπο και χρόνο που προϋπάρχει ένα άλλο, πολύ συγγενές του είδος. Ο Δαρβίνος είχε δημόσια επαινέσει τις απόψεις του Wallace, γι’ αυτό και εκείνος του έστειλε το νέο δοκίμιο το 1858.

Η αποστολή του δοκιμίου του Wallace προκάλεσε στον Δαρβίνο ένα αίσθημα απελπισίας. Είκοσι χρόνια ασχολείτο με αυτό το πρόβλημα και είχε προτείνει τη φυσική επιλογή ως το βασικό μηχανισμό της εξέλιξης, και ιδού, κάποιος άλλος διατύπωνε τις ίδιες ιδέες και του στερούσε την προτεραιότητα! Οι ηθικές του αρχές του απαγόρευαν να αγνοήσει ή να εξαφανίσει το κείμενο. Έτσι, απελπισμένος προσέφυγε στους φίλους του Hooker και Lyell, οι οποίοι αποφάσισαν στο ίδιο τεύχος του περιοδικού της Λινναιικής Εταιρείας να δημοσιεύσουν συγχρόνως δύο κείμενα, ένα του Δαρβίνου και το άλλο του Wallace. Ο Δαρβίνος προέβη σε μια σύνοψη των απόψεών του, προσθέτοντας και μια επιστολή την οποία είχε αποστείλει στον Asa Gray στις ΗΠΑ, ώστε να γίνεται σαφές ότι οι απόψεις που δημοσίευε δεν ήταν πρόσφατες, δεν γεννήθηκαν από το κείμενο του Wallace. Τα δύο κείμενα δημοσιεύτηκαν συγχρόνως το 1858, ενώ το 1859 δημοσιεύθηκε ένα εκτενέστερο κείμενο του Δαρβίνου, το γνωστό έργο του για την «Καταγωγή των ειδών» (On the origin of species by means of natural selection, or the preservation of favoured races in the struggle for life: H Καταγωγή των ειδών διά της φυσικής επιλογής ή η διατήρηση των ευνοουμένων φυλών στον περί υπάρξεως αγώνα).

Η δημοσιότης που είχε πάρει το θέμα ήταν τέτοια, ώστε τα 1.200 αντίτυπα του βιβλίου εξαντλήθηκαν την ίδια μέρα που εμφανίστηκε στα βιβλιοπωλεία. Βέβαια, οι απόψεις του Δαρβίνου διέφεραν κάπως από αυτές του Wallace. O Wallace έβλεπε έναν ανταγωνισμό μεταξύ ειδών, δεν μιλούσε για ανταγωνισμό μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους. Θεωρούσε ότι η τεχνητή επιλογή δεν αποτελούσε ένα καλό αντίστοιχο της φυσικής επιλογής (διότι, κατά τον Wallace, στη φυσική επιλογή δεν υπάρχει επιλογή μεταξύ ατόμων του ίδιου είδους, όπως στην τεχνητή επιλογή). Αντίθετα, ο Δαρβίνος είχε βασίσει μεγάλο τμήμα της επιχειρηματολογίας του στα επιτεύγματα των βελτιωτών των ζώων και των καλλιεργητών των φυτών».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο ιερωμένος του διαβόλου

Ο ιερωμένος του διαβόλου

Ο Δαρβινισμός αμφισβητείται μόνο εκτός επιστημονικής κοινότητας.

Του Σωτήρη Βανδώρου

Ας το ξεκαθαρίσουμε μια κι έξω. Στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας καμία περί τον Δαρβίνο διαμάχη δε λαμβά...

Ούτε άγγελοι, ούτε πίθηκοι

Ούτε άγγελοι, ούτε πίθηκοι

Η επινόηση της «φυσικής επιλογής» ως μηχανισμού της εξέλιξης των ειδών από τον Δαρβίνο αναδιατάσσει τη θέση του ανθρώπου στον κόσμο.

...

Ο πόλεμος της αίθουσας

Ο πόλεμος της αίθουσας

Ένας αόρατος πόλεμος μαίνεται στη σχολική αίθουσα

 Εκπαιδευτικοί παλεύουν καθημερινά με τα προβλήματα που δημιουργεί η αδράνεια του πολιτικού συστήματος. Του Παν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ